Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu maddedeki bilgilerin için ek kaynaklar gerekli. (Aralık 2023) () |
Arjantin Ordusu (İspanyolca: Ejército Argentino, EA), Arjantin Cumhuriyeti Silahlı Kuvvetlerinin kara kuvvetleri kolu ve Arjantin'in üst düzey askerlik hizmetidir. Arjantin Anayasası'na göre, Arjantin Devlet Başkanı Silahlı Kuvvetlerin başkomutanıdır ve komuta yetkisini Savunma Bakanı aracılığıyla kullanır.
Ordunun resmi kuruluş tarihi 29 Mayıs 1810'dur. (Arjantin'de Ordu Günü olarak kutlanır), Yeni ulusal ordu, önceden var olan birkaç sömürge biriminden ve yerel olarak gönüllü insanlardan oluşuyordu; en önemli kişi, bu tarihe kadar hala aktif bir birimi olan Piyade Alayı Patricios'dur.
2022 itibarıyla Arjantin Ordusu'nun aktif unsuru yaklaşık 70.600 askeri personelden oluşuyordu.
Tarihi
İspanyol güçleriyle savaşmak ve Arjantin'in yeni kazandığı bağımsızlığını güvence altına almak için Bolivya,Paraguay, Uruguay ve Şili'ye birkaç silahlı sefer gönderildi. Bu seferlerin en ünlüsü, İspanyolları Şili'den ve daha sonra Peru'dan kovmak için 5000 kişilik bir orduyu And Dağları boyunca yöneten General José de San Martín liderliğindeki seferdi. Diğer seferler, Río de la Plata'nın eski Genel Valiliği'nin tüm bağımlılıklarını Buenos Aires'teki yeni hükümet altına alma hedefinde başarısız olsa da, İspanyolların isyanı ezmesini engellediler.
On dokuzuncu yüzyılın ilk yarısındaki iç savaşlar sırasında Arjantin Ordusu, merkeziyetçi Buenos Aires yönetimine karşı savaş yürüten eyalet liderleri olan caudillos ("liderler" veya "savaş ağaları") olarak adlandırılanların liderliği altında parçalanmaya başladı. Ancak Ordu, Brezilya İmparatorluğu ile savaş sırasında kısa bir süre yeniden birleşti. (1824–1827).
Ordunun eski eyalet milislerini içine alan tek bir güç haline gelmesi ancak bir anayasanın (eyaletlerin kendilerine ait askeri güç bulundurmalarını açıkça yasaklayan) ve tüm eyaletler tarafından tanınan bir ulusal hükümetin kurulmasıyla mümkün oldu. Ordu, 1860'larda Brezilya ve Uruguay ile birlikte Paraguay'a karşı Üçlü İttifak Savaşı'na devam etti. Bu savaştan sonra Ordu, Arjantin'in Conquista del Desierto'suna (Çölün Fethi) dahil oldu: Patagonya'yı işgal etme ve ülke çapında yağma baskınları düzenleyen yerlileri kökten temizleme kampanyası.
1880-1960
1938'de standart üniformalı Arjantin ordusu askerleri. 1880 ile 1930 yılları arasında, pek çok siyasi figürün (örneğin Julio Argentino Roca) geçmiş bir askeri kariyerden yararlanmasına rağmen Ordu, siyasete aktif katılımı olmayan profesyonel bir güç olmaya çalıştı. Ordu, Radikallerin önderlik ettiği bir dizi ayaklanmada hükümetin düşmesini engelledi. Bu arada, genel olarak ordu ve özel olarak da Ordu, Arjantin'in istikrarsız güney sınırının ve yeni doğmakta olan sanayi kompleksinin geliştirilmesine katkıda bulundu.
Bu dönemdeki ana yabancı etki, genel olarak Prusya (ve ardından Alman) doktriniydi. Kısmen bundan dolayı, her iki Dünya Savaşı sırasında da subayların çoğu, az çok açık bir şekilde Almanları desteklerken, Arjantin Donanması bunun yerine İngilizleri tercih etti.
1930'da, Ordu kuvvetlerinden oluşan küçük bir grup (en fazla 600 asker), Ordunun ve Donanmanın geri kalanından pek bir tepki almadan Başkan Hipólito Yrigoyen'i görevden aldı. Bu, ordunun uzun bir siyasi müdahale tarihinin başlangıcıydı. 1943'teki bir başka darbe, pek tanınmayan bir albayın siyasi ilgi odağı haline gelmesinden Juan Perón sorumluydu.
Perón, üst üste iki görev dönemi boyunca (1946–1952 ve 1952–1955) ordunun desteğini almış olsa da, giderek baskıcı olan hükümeti birçok subayı yabancılaştırdı ve bu, sonunda Eylül 1955'te onu deviren bir askeri ayaklanmaya yol açtı. ve 1973'te Ordu ve ordunun geri kalanı, Peronizmin siyasi arenada yeniden ortaya çıkması ihtimaline karşı tetikte olmaya başladı; bu, 1962'de (Arturo Frondizi'yi görevden aldı) ve 1966'da (Arturo Illia'yı devirdi) seçilmiş Başkanlara karşı iki yeni darbeye yol açtı. Siyasi iç çatışmalar, 1960'ların başında çatışan askeri birimler arasında silahlı çatışmalar yaşanacak kadar ordu içindeki disiplini ve uyumu aşındırdı.
1960'lar
Arjantin'i 1966 ile 1973 yılları arasında askeri hükümet yönetti. Bu on yıl boyunca Montoneros ve ERP dahil birçok terörist grubun yükselişine tanık oldu. Oldukça ılımlı ve sol görüşlü bir Peronist olan Héctor Cámpora'nın hükümetinin ilk aylarında yaklaşık 600 toplumsal çatışma, grev ve fabrika işgali yaşandı. 20 Haziran 1973 Ezeiza katliamının ardından sol ve sağcı Peronizm dağıldı ve Juan Peron'un ve daha sonra Isabel Perón'un sağ kolu José López Rega tarafından kurulan aşırı sağcı bir terörist grup olan Triple A kuruldu. algılanan siyasi rakiplere karşı bir terör ve ölüm kampanyası. Isabel Perón, Mart 1976 darbesi sırasında askeri cunta tarafından devrildi.
Kendi adını taşıyan Proceso de Reorganización Nacional adlı yeni askeri hükümet, başlangıçta gerillanın kampanyalarını sona erdirmeye çalıştı, ancak ülke hızla bir sivil huzursuzluk durumuna düştü. Terör örgütleri ve gerilla hareketleri sıklıkla devlet terörü ve genel paranoyanın bir karışımıyla karşılaştı. Sivil halk artık paranoyak ve acımasız bir askeri diktatörlük ile şiddet yanlısı muhalif komünist gerillalar arasında bir polis devletinin ortasında kalmıştı. PRN bu dönemi "Kirli Savaş" olarak adlandırdı; bu terim 1985'teki Cunta Davası sırasında hukukçular tarafından reddedildi. Batallón de Inteligencia 601 (601'inci İstihbarat Taburu) bu dönemde kötü bir üne kavuştu. 1970'lerin sonlarında kurulmuş, Kirli Savaş ve Condor Operasyonu'nda aktif olan ve 2000 yılında dağıtılan özel bir askeri istihbarat servisiydi.
Kaynakça
- ^ . 14 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2014.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddedeki bilgilerin dogrulanabilmesi icin ek kaynaklar gerekli Lutfen guvenilir kaynaklar ekleyerek maddenin gelistirilmesine yardimci olun Kaynaksiz icerik itiraz konusu olabilir ve kaldirilabilir Kaynak ara Arjantin Ordusu haber gazete kitap akademik JSTOR Aralik 2023 Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin Arjantin Ordusu Ispanyolca Ejercito Argentino EA Arjantin Cumhuriyeti Silahli Kuvvetlerinin kara kuvvetleri kolu ve Arjantin in ust duzey askerlik hizmetidir Arjantin Anayasasi na gore Arjantin Devlet Baskani Silahli Kuvvetlerin baskomutanidir ve komuta yetkisini Savunma Bakani araciligiyla kullanir Arjantin Ordusu Armasi Ordunun resmi kurulus tarihi 29 Mayis 1810 dur Arjantin de Ordu Gunu olarak kutlanir Yeni ulusal ordu onceden var olan birkac somurge biriminden ve yerel olarak gonullu insanlardan olusuyordu en onemli kisi bu tarihe kadar hala aktif bir birimi olan Piyade Alayi Patricios dur 2022 itibariyla Arjantin Ordusu nun aktif unsuru yaklasik 70 600 askeri personelden olusuyordu TarihiGral Jose de San Martin Chacabuco Savasi sirasinda 1817Paraguay Savasi ndaki Arjantinli piyade askerleri Ange Louis Janet tarafindan L Illustration icin resmedilmistir 1864 General Julio A Roca liderligindeki Arjantin Ordusu 1879 Mayis Devrimi nin yildonumunu aniyor1943 te Arjantin birlikleri Ispanyol gucleriyle savasmak ve Arjantin in yeni kazandigi bagimsizligini guvence altina almak icin Bolivya Paraguay Uruguay ve Sili ye birkac silahli sefer gonderildi Bu seferlerin en unlusu Ispanyollari Sili den ve daha sonra Peru dan kovmak icin 5000 kisilik bir orduyu And Daglari boyunca yoneten General Jose de San Martin liderligindeki seferdi Diger seferler Rio de la Plata nin eski Genel Valiligi nin tum bagimliliklarini Buenos Aires teki yeni hukumet altina alma hedefinde basarisiz olsa da Ispanyollarin isyani ezmesini engellediler On dokuzuncu yuzyilin ilk yarisindaki ic savaslar sirasinda Arjantin Ordusu merkeziyetci Buenos Aires yonetimine karsi savas yuruten eyalet liderleri olan caudillos liderler veya savas agalari olarak adlandirilanlarin liderligi altinda parcalanmaya basladi Ancak Ordu Brezilya Imparatorlugu ile savas sirasinda kisa bir sure yeniden birlesti 1824 1827 Ordunun eski eyalet milislerini icine alan tek bir guc haline gelmesi ancak bir anayasanin eyaletlerin kendilerine ait askeri guc bulundurmalarini acikca yasaklayan ve tum eyaletler tarafindan taninan bir ulusal hukumetin kurulmasiyla mumkun oldu Ordu 1860 larda Brezilya ve Uruguay ile birlikte Paraguay a karsi Uclu Ittifak Savasi na devam etti Bu savastan sonra Ordu Arjantin in Conquista del Desierto suna Colun Fethi dahil oldu Patagonya yi isgal etme ve ulke capinda yagma baskinlari duzenleyen yerlileri kokten temizleme kampanyasi 1880 1960 1938 de standart uniformali Arjantin ordusu askerleri 1880 ile 1930 yillari arasinda pek cok siyasi figurun ornegin Julio Argentino Roca gecmis bir askeri kariyerden yararlanmasina ragmen Ordu siyasete aktif katilimi olmayan profesyonel bir guc olmaya calisti Ordu Radikallerin onderlik ettigi bir dizi ayaklanmada hukumetin dusmesini engelledi Bu arada genel olarak ordu ve ozel olarak da Ordu Arjantin in istikrarsiz guney sinirinin ve yeni dogmakta olan sanayi kompleksinin gelistirilmesine katkida bulundu Bu donemdeki ana yabanci etki genel olarak Prusya ve ardindan Alman doktriniydi Kismen bundan dolayi her iki Dunya Savasi sirasinda da subaylarin cogu az cok acik bir sekilde Almanlari desteklerken Arjantin Donanmasi bunun yerine Ingilizleri tercih etti 1930 da Ordu kuvvetlerinden olusan kucuk bir grup en fazla 600 asker Ordunun ve Donanmanin geri kalanindan pek bir tepki almadan Baskan Hipolito Yrigoyen i gorevden aldi Bu ordunun uzun bir siyasi mudahale tarihinin baslangiciydi 1943 teki bir baska darbe pek taninmayan bir albayin siyasi ilgi odagi haline gelmesinden Juan Peron sorumluydu Peron ust uste iki gorev donemi boyunca 1946 1952 ve 1952 1955 ordunun destegini almis olsa da giderek baskici olan hukumeti bircok subayi yabancilastirdi ve bu sonunda Eylul 1955 te onu deviren bir askeri ayaklanmaya yol acti ve 1973 te Ordu ve ordunun geri kalani Peronizmin siyasi arenada yeniden ortaya cikmasi ihtimaline karsi tetikte olmaya basladi bu 1962 de Arturo Frondizi yi gorevden aldi ve 1966 da Arturo Illia yi devirdi secilmis Baskanlara karsi iki yeni darbeye yol acti Siyasi ic catismalar 1960 larin basinda catisan askeri birimler arasinda silahli catismalar yasanacak kadar ordu icindeki disiplini ve uyumu asindirdi 1960 lar Arjantin i 1966 ile 1973 yillari arasinda askeri hukumet yonetti Bu on yil boyunca Montoneros ve ERP dahil bircok terorist grubun yukselisine tanik oldu Oldukca ilimli ve sol goruslu bir Peronist olan Hector Campora nin hukumetinin ilk aylarinda yaklasik 600 toplumsal catisma grev ve fabrika isgali yasandi 20 Haziran 1973 Ezeiza katliaminin ardindan sol ve sagci Peronizm dagildi ve Juan Peron un ve daha sonra Isabel Peron un sag kolu Jose Lopez Rega tarafindan kurulan asiri sagci bir terorist grup olan Triple A kuruldu algilanan siyasi rakiplere karsi bir teror ve olum kampanyasi Isabel Peron Mart 1976 darbesi sirasinda askeri cunta tarafindan devrildi Kendi adini tasiyan Proceso de Reorganizacion Nacional adli yeni askeri hukumet baslangicta gerillanin kampanyalarini sona erdirmeye calisti ancak ulke hizla bir sivil huzursuzluk durumuna dustu Teror orgutleri ve gerilla hareketleri siklikla devlet teroru ve genel paranoyanin bir karisimiyla karsilasti Sivil halk artik paranoyak ve acimasiz bir askeri diktatorluk ile siddet yanlisi muhalif komunist gerillalar arasinda bir polis devletinin ortasinda kalmisti PRN bu donemi Kirli Savas olarak adlandirdi bu terim 1985 teki Cunta Davasi sirasinda hukukcular tarafindan reddedildi Batallon de Inteligencia 601 601 inci Istihbarat Taburu bu donemde kotu bir une kavustu 1970 lerin sonlarinda kurulmus Kirli Savas ve Condor Operasyonu nda aktif olan ve 2000 yilinda dagitilan ozel bir askeri istihbarat servisiydi Kaynakca 14 Mayis 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Aralik 2014