Ark Kalesi (Özbekçe: Buxoro arki), Özbekistan'ın Buhara şehrinde, ilk olarak MS 5. yüzyılda inşa edilmiş ve işgal edilmiş büyük bir hisardır. Askeri bir yapı olmasının yanı sıra, kalenin tarihi boyunca, Buhara'yı çevreleyen bölgede hakim olan çeşitli kraliyet ailesinin yaşadığı bir kasabayı kapsıyordu. Ark, 1920'de Rusya tarafından ele geçirilene kadar bir kale olarak kullanıldı. Günümüzde Ark, turistik bir cazibe merkezi ve tarihi kapsayan müzelere ev sahipliği yapmaktadır.
Açıklama
Ark, çağdaş Buhara'nın kuzeybatı kesiminde bulunan büyük bir toprak tahkimattır. Düzeni, batıdan doğuya doğru uzayan çarpık bir dikdörtgeni andırmaktadır. Dış duvarların çevresi 789,6 metre (2.591 ft), kapalı alan 3,96 hektar (9,8 akre) civarındadır. Duvarların yüksekliği 16-20 metre (52-66 ft) arasında değişir.
Kalenin seramonik girişi, mimari olarak 18. yüzyıldan kalma iki kule tarafından çerçevelenmiştir. Kulelerin üst kısımları bir galeri, odalar ve teraslarla birbirine bağlanmıştır. Kademeli olarak yükselen bir rampa, vinçle kaldırılan bir kapıdan ve Cuma camisine uzanan kapalı, uzun bir koridordan geçer. Kapalı koridor, depolara ve hapishane hücrelerine erişim sağlar. Ark'ın merkezinde büyük bir bina kompleksi bulunur, bu binaların en iyi korunanlarından biri, işkence gören ve bir kuyuya atılan kırk kız efsanesi ile ilişkişi Ul'dukhtaron Camii'dir.
Efsanevi köken
Efsaneye göre, Ark'ın kurucusu destansı kahraman Siyâvuş'tur. Gençliğinde, zengin bir vaha olan Turan ülkesinde üvey annesinden saklandı. Siyavuş ve yerel Efrasiyab hükümdarının kızı birbirlerine aşık oldu. Kızın babası, önce Siyavuş'un boğa derisi ile sınırlanmış bir alanda, imkansız bir görev olduğu düşünülen bir saray inşa etmesi şartıyla evlenmelerine izin vermeyi kabul etti. Ancak Siyavuş boğa cildini ince şeritler halinde kesti, uçları birleştirdi ve bu sınırın içinde sarayı inşa etti. (Bu efsane antik Dido klasik efsanesinde de geçer ve sonucunda Kuzey Afrika'da Kartaca kurulmuştur.)
Tarihi
Ark, taban kemerinin altında 20 metre derinlikte bir katman oluşturan önceki yapıların kalıntıları üzerine inşa edilmiştir. Katmanlar, önceki kalelerin bu bölgede inşa edildiğini ve yıkıldığını gösterir.
Ark'a dair bilinen ilk kaynak Narshakhi'nin (899-960) "Buhara Tarihi"dir. Abubakra, "Buhara hükümdarı Bindu, bu kaleyi inşa etti ancak kale çok geçmeden yıkıldı. Birçok kez inşa edildi, birçok kez yıkıldı." yazmıştır. Abubakra, yeniden inşa edilecek kale için son hükümdarın bilge adamlarına danıştığında, Ursa Major takımyıldızının yıldızları ile aynı şekilde bulunan yedi nokta etrafında kalenin inşa edilmesinin tavsiye edildiğini belirtiyor. Böylece inşa edilen kale bir daha asla tahrip edilmedi.
Ark'ın yaşı doğru bir şekilde belirlenmemiştir ancak MS 500 yılına kadar yerel yöneticilerin ikametgâhı olarak kullanılıyordu. Burada, kalenin içinde emirler, baş vezirler, askeri liderler ve çok sayıda hizmetkâr yaşadı.
Cengiz Han'ın askerleri Buhara'yı aldığında, şehrin sakinleri Ark'a sığındılar ancak askerler savunucuları yakaladı ve kaleyi ele geçirdi.
Orta Çağ'da kale Rudekî, Firdevsî, İbn-i Sina, Farabi ve daha sonra Ömer Hayyam tarafından çalışıldı. Burada ayrıca İbn-i Sina'nın kendisinden bahsettiği harika bir kütüphane bulunuyordu:
“ | Bu kütüphanede, daha önce bilmediğim ve daha önce hayatımda hiç görmediğim kitapları buldum. Onları okudum ve her bilim insanını ve her bilimi tanımaya geldim. Benden önce, var olduğunu tahmin etmediğim büyük bilgi derinliklerine ilham kapıları açılıyordu. | „ |
[]
Büyük olasılıkla, Buhara'nın fetihlerinden birinin ardından kütüphane yok edildi.
Rus İç Savaşı sırasında Ark, 1920 Buhara Savaşı sırasında Mihail Frunze komutasındaki Kızıl Ordu birlikleri tarafından büyük hasar gördü. Frunze, Ark'ın büyük bir bölümünü harabeye dönüştüren bir emirle uçaklar tarafından bombalanmasını emretti. Kraliyet hazinesi ile Afganistan'a kaçan son Emir, Alim Han'ın (1880–1944), Ark'ın havaya uçmasını emrederek gizli yerlerinin (özellikle harem) Bolşevikler tarafından ortaya çıkarılmasını engellediğine de inanılır.
Kaynakça
- ^ "The Ark". Lonely Planet. Lonely Planet. 16 Ocak 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Eylül 2016.
- ^ . MITLibraries. Massachusetts Institute of Technology. 16 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Eylül 2016.
- ^ "Archived copy". 1 Aralık 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Temmuz 2015.
- Bissell, Tom. Denize Kovalamak: Orta Asya'da İmparatorluğun Hayaletleri Arasında Kayıp. Vintage Kalkışları, 2004.
- Thubron, Colin. Asya'nın Kayıp Kalbi. New York: Harper Perennial, 2001.
Dış bağlantılar
- Buhara Haritası (Rusça) 19 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ark Kalesi Ozbekce Buxoro arki Ozbekistan in Buhara sehrinde ilk olarak MS 5 yuzyilda insa edilmis ve isgal edilmis buyuk bir hisardir Askeri bir yapi olmasinin yani sira kalenin tarihi boyunca Buhara yi cevreleyen bolgede hakim olan cesitli kraliyet ailesinin yasadigi bir kasabayi kapsiyordu Ark 1920 de Rusya tarafindan ele gecirilene kadar bir kale olarak kullanildi Gunumuzde Ark turistik bir cazibe merkezi ve tarihi kapsayan muzelere ev sahipligi yapmaktadir Buhara Ozbekistan Ark Kalesi nin bir gorunumuAciklamaArk cagdas Buhara nin kuzeybati kesiminde bulunan buyuk bir toprak tahkimattir Duzeni batidan doguya dogru uzayan carpik bir dikdortgeni andirmaktadir Dis duvarlarin cevresi 789 6 metre 2 591 ft kapali alan 3 96 hektar 9 8 akre civarindadir Duvarlarin yuksekligi 16 20 metre 52 66 ft arasinda degisir Ark Kalesi ne giris yaklasik 1907 Kalenin seramonik girisi mimari olarak 18 yuzyildan kalma iki kule tarafindan cercevelenmistir Kulelerin ust kisimlari bir galeri odalar ve teraslarla birbirine baglanmistir Kademeli olarak yukselen bir rampa vincle kaldirilan bir kapidan ve Cuma camisine uzanan kapali uzun bir koridordan gecer Kapali koridor depolara ve hapishane hucrelerine erisim saglar Ark in merkezinde buyuk bir bina kompleksi bulunur bu binalarin en iyi korunanlarindan biri iskence goren ve bir kuyuya atilan kirk kiz efsanesi ile iliskisi Ul dukhtaron Camii dir Efsanevi kokenEfsaneye gore Ark in kurucusu destansi kahraman Siyavus tur Gencliginde zengin bir vaha olan Turan ulkesinde uvey annesinden saklandi Siyavus ve yerel Efrasiyab hukumdarinin kizi birbirlerine asik oldu Kizin babasi once Siyavus un boga derisi ile sinirlanmis bir alanda imkansiz bir gorev oldugu dusunulen bir saray insa etmesi sartiyla evlenmelerine izin vermeyi kabul etti Ancak Siyavus boga cildini ince seritler halinde kesti uclari birlestirdi ve bu sinirin icinde sarayi insa etti Bu efsane antik Dido klasik efsanesinde de gecer ve sonucunda Kuzey Afrika da Kartaca kurulmustur TarihiArk taban kemerinin altinda 20 metre derinlikte bir katman olusturan onceki yapilarin kalintilari uzerine insa edilmistir Katmanlar onceki kalelerin bu bolgede insa edildigini ve yikildigini gosterir Ark a dair bilinen ilk kaynak Narshakhi nin 899 960 Buhara Tarihi dir Abubakra Buhara hukumdari Bindu bu kaleyi insa etti ancak kale cok gecmeden yikildi Bircok kez insa edildi bircok kez yikildi yazmistir Abubakra yeniden insa edilecek kale icin son hukumdarin bilge adamlarina danistiginda Ursa Major takimyildizinin yildizlari ile ayni sekilde bulunan yedi nokta etrafinda kalenin insa edilmesinin tavsiye edildigini belirtiyor Boylece insa edilen kale bir daha asla tahrip edilmedi Ark Surlari Ark in yasi dogru bir sekilde belirlenmemistir ancak MS 500 yilina kadar yerel yoneticilerin ikametgahi olarak kullaniliyordu Burada kalenin icinde emirler bas vezirler askeri liderler ve cok sayida hizmetkar yasadi Cengiz Han in askerleri Buhara yi aldiginda sehrin sakinleri Ark a sigindilar ancak askerler savunuculari yakaladi ve kaleyi ele gecirdi Orta Cag da kale Rudeki Firdevsi Ibn i Sina Farabi ve daha sonra Omer Hayyam tarafindan calisildi Burada ayrica Ibn i Sina nin kendisinden bahsettigi harika bir kutuphane bulunuyordu Bu kutuphanede daha once bilmedigim ve daha once hayatimda hic gormedigim kitaplari buldum Onlari okudum ve her bilim insanini ve her bilimi tanimaya geldim Benden once var oldugunu tahmin etmedigim buyuk bilgi derinliklerine ilham kapilari aciliyordu kaynak belirtilmeli Buyuk olasilikla Buhara nin fetihlerinden birinin ardindan kutuphane yok edildi Rus Ic Savasi sirasinda Ark 1920 Buhara Savasi sirasinda Mihail Frunze komutasindaki Kizil Ordu birlikleri tarafindan buyuk hasar gordu Frunze Ark in buyuk bir bolumunu harabeye donusturen bir emirle ucaklar tarafindan bombalanmasini emretti Kraliyet hazinesi ile Afganistan a kacan son Emir Alim Han in 1880 1944 Ark in havaya ucmasini emrederek gizli yerlerinin ozellikle harem Bolsevikler tarafindan ortaya cikarilmasini engelledigine de inanilir Kaynakca The Ark Lonely Planet Lonely Planet 16 Ocak 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Eylul 2016 MITLibraries Massachusetts Institute of Technology 16 Temmuz 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Eylul 2016 Archived copy 1 Aralik 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Temmuz 2015 Bissell Tom Denize Kovalamak Orta Asya da Imparatorlugun Hayaletleri Arasinda Kayip Vintage Kalkislari 2004 Thubron Colin Asya nin Kayip Kalbi New York Harper Perennial 2001 Dis baglantilarBuhara Haritasi Rusca 19 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde