Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Artabasdos veya Artabasdus (Yunanca: Ἀρταύασδος veya Ἀρτάβασδος), Haziran 741 ile Kasım 743 arasında Bizans imparatoru.
| Artabasdos Ἀρταύασδος | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Bizans İmparatoru | |||||
| Hüküm süresi | Haziran 741 - Kasım 743 | ||||
| Önce gelen | V. Konstantinos | ||||
| Sonra gelen | V. Konstantinos | ||||
| Eş(ler)i | |||||
| |||||
| Hanedan | İsaurya Hanedanı | ||||
| İsauria Hanedanı | |||
| Kronoloji | |||
| III. Leon | 717–741 | ||
| Ortak imparator olarak V. Konstantinos ile, 720–751 | |||
| V. Konstantinos | 741–775 | ||
| Ortak imparator olarak IV. Leon ile, 751–775 | |||
| Artabasdos | 741–743 | ||
| Gaspçı | |||
| IV. Leon | 775–780 | ||
| Ortak imparator olarak VI. Konstantinos ile, 776–780 | |||
| VI. Konstantinos | 780–797 | ||
| İrini'nin naipliği altında, 780–790 ve ortak imparator olarak, 792–797 | |||
| İrini naibe imparatoriçe olarak | 797–802 | ||
| Veraset | |||
| Öncül: Yirmi Yıllık Anarşi | Ardıl: Nikiforos Hanedanı | ||
Saltanatı V. Konstantinos'tan gaspla eline geçirmiştir ama Artabasdos, Konstantinopolis'te hüküm sürerken Anadolu'da bulunan birkaç thema hala V. Konstantinos elinde bulunmaktaydı ve bu themaları üs olarak kullanarak V. Konstantinos sonunda gaspçı Artabasdos'u Konstantinopolis'ten atmayı başarmıştır.
İmparatorluğa çıkışı
Artabanos'un Ermeni asıllı bir asker olarak ordu kademelerinden yükselip general rütbesine ulaştığı bilinmektedir. Fakat doğum yeri ve tarihi, ailesi ve önceki yaşamının ayrıntıları hakkında kaynak bulunmamaktadır. Yaklaşık 713'te II. Anastasios tarafından Armaniak theması için strategos (eyalet valisi) seçildi. Bizans imparatorluğu içinde yaşanan karışıklıktan sonra Mart 717'de tahta geçen, putkıran siyasetinde çok sert olmakla ve hiç ödün vermemekle isim yapan III. Leon İsauryalı'ya askeri destek sağladı.
Bu nedenle hemen III. Leon'un kızı ile evlendiği bilinmektedir. Ayrıca eski görevini de koruyarak Saray Nazırı (Kuropalatis) ve Opsikion Theması'na Komis (come) rütbesi ile de şereflendirildi.
III. Leon, 18 Haziran 741' de öldüğü zaman tahta çıkan kayın biraderi V. Konstantinos kendinden küçük ve çok daha tecrübesizdi. V. Konstantinos babasının uyguladığı putkıran politikası ile çok yakından ilişkiliydi. Güya bebekken vaftiz edilmesi sırasında yaptığı bir kaza dolayısıyla kendine verilmiş olan, küçük düşürücü Kopronimus lakabı her yerde kullanılmakta idi. Bu onun başşehir halkı gözünde hiç popüler olmadığını açıkça göstermektedir. Haziran 741'de (yahut bazı tarihçilere göre 742), V. Konstantinos Bizans'ın doğu sınırlarında Araplarla savaşmak için bir askerî sefer düzenlemiş ve ordusu ile Anadoluyu geçmekteydi.
Tam bu sırada tahta göz dikmiş olan ve önemli thema ordularını emri altında bulunduran Artabasdos, kayınbiraderine karşı bir sürpriz hücuma geçti ve onu ordusu başından kaçırttı. Sonra da Konstantinopolis'e yürüyerek, başkent halkının coşkun karşılaması ile kendini imparator ilan etti. 741/742'de Konstantinopolis Patriği Anastasios tarafından dinî bir törenle imparatorluk tacı giydirildi.
İmparatorluk dönemi ve tahtan indirilişi
Artabasdos'un uyguladığı ilk politika kendinden önceki imparatorların putkıran (iconoclast) uygulamalarının hepsini geçersiz sayması olmuştur. Bu siyasal tedbirleri ile çok popüler olmuştur. Hatta Roma'da bulunan Papa Zacharias bile kendine destek vermiştir. Konstantinopolis halkı daha önce saklanılması ve gösterilmesi devlet ve kilise kanunu ile yasaklanmış ve hepsinin kırılıp ortadan kalkmış olması gereken putların yeniden ortaya çıkışında bunların ne kadar çoğunun saklanmış olduğuna şaşırıp kaldılar. Aynı zamanda eskiden putkıran olmakla övünen birçok ileri gelen de bu yeni tedbirlerden sonra putsever olduklarını da itiraf etmiştir. Artabasdos'un hüküm sürdüğü kısa dönemde Konstantinopolis'in kiliseleri, manastırları ve kamu binaları yine altın ve gümüş Hristiyan ikonlarıyla bezenerek parlar hale gelmişlerdi.
Artabasdos kendi imparatorluk niteliğini güçlendirmek için karısı Anna için imparatoriçe taç giyme töreni yaptırdı ve büyük oğlu Nikeforos'u da ortak imparator yaptı. Küçük oğlu Nikatas ise babasının eyalet valisi olduğu Armeniakon Themasında babasının aynı görevini devir aldı. Artabasdos, Trakya ve Opsikion themalarının desteklerini de sağlamıştı.
Fakat V. Konstantinos (simdi Bolvadin civarında bir harabe olan) Amorium şehrine kaçmıştı. Bu şehrin ahalisini hemen hepsi putkıran fikirlere inanmaktaydı ve Konstantinopolis'ten putsevenler hakkında haberler geldikçe V. Konstantinos'a katı destek sağlama azimleri arttı. V. Konstantinos bu şekilde Anatolikon ve Thraceian themalarının desteğini de kazandı. V. Konstantinos özellikle putkıran düşüncelerini taşıyan Anadolu halkından yeni bir ordu kurmayı başardı.
İki taraf arasında savaş olması artık gün gibiydi. Mayıs 743'te Artabasdos kendi ordusuyla batı Anadolu'ya geçti ve iki ordu Sardes (şimdiki Salihli) ovasında karşılaştılar. Artabasdos bu savaşta yenik düştü. V. Konstantinos yeni ordusuyla Konstantinopolis üzerine yürümeye başladı. Armeniakon Theması ordusuyla V. Konstantinos'a karşı koymaya çalışan Nikatas da yapılan bir savaşta mağlup oldu. Konstantinopolis şehri 2 Kasım 743 günü V. Konstantinos'a teslim olup kapılarını açtı. V. Konstantinos tekrar Bizans imparatoru olarak Konstantinopolis'te hüküm sürmeye başladı.
Artabasdos ve iki oğlu Konstantinopolis'te yakalandı. Her üçü de Hipodrom'da (şimdiki At Meydanı) halka açık bir gösteride gözlerine mil çekilip kör edildiler. Sonra Chora Manastırı'na keşiş yapıldılar. Artabasdos'un nasıl ve ne zaman öldüğüne dair bilgi bulunmamaktadır.
Ailesi
Artabasdos imparator III. Leon'nun kızı olan ile evlenmiştir. Bu evlilikten 9 tane çocukları olmuştur. Bunlardan isimleri günümüze ulaşanlar şunlardır:
- Nikiforos - 742-743de babası ile ortak imparator.
- Niketas - 742-743 döneminde Armeniak theması valisi (strategos)
Dışsal kaynaklar
- Norwich, John Julius (1988). Byzantium: The Early Centuries (İngilizce). Londra: Penguin. s. 338.
| Resmî unvanlar | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: V. Konstantinos |  Bizans İmparatoru Haziran 741 – 743 | Sonra gelen: V. Konstantinos |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Artabasdos veya Artabasdus Yunanca Ἀrtayasdos veya Ἀrtabasdos Haziran 741 ile Kasim 743 arasinda Bizans imparatoru Artabasdos ἈrtayasdosBizans ImparatoruHukum suresiHaziran 741 Kasim 743Once gelenV KonstantinosSonra gelenV KonstantinosEs ler iTam adiArtabasdosHanedanIsaurya HanedaniIsauria HanedaniKronolojiIII Leon 717 741Ortak imparator olarak V Konstantinos ile 720 751V Konstantinos 741 775Ortak imparator olarak IV Leon ile 751 775Artabasdos 741 743GaspciIV Leon 775 780Ortak imparator olarak VI Konstantinos ile 776 780VI Konstantinos 780 797Irini nin naipligi altinda 780 790 ve ortak imparator olarak 792 797Irini naibe imparatorice olarak 797 802VerasetOncul Yirmi Yillik Anarsi Ardil Nikiforos Hanedani Saltanati V Konstantinos tan gaspla eline gecirmistir ama Artabasdos Konstantinopolis te hukum surerken Anadolu da bulunan birkac thema hala V Konstantinos elinde bulunmaktaydi ve bu themalari us olarak kullanarak V Konstantinos sonunda gaspci Artabasdos u Konstantinopolis ten atmayi basarmistir Imparatorluga cikisiArtabanos un Ermeni asilli bir asker olarak ordu kademelerinden yukselip general rutbesine ulastigi bilinmektedir Fakat dogum yeri ve tarihi ailesi ve onceki yasaminin ayrintilari hakkinda kaynak bulunmamaktadir Yaklasik 713 te II Anastasios tarafindan Armaniak themasi icin strategos eyalet valisi secildi Bizans imparatorlugu icinde yasanan karisikliktan sonra Mart 717 de tahta gecen putkiran siyasetinde cok sert olmakla ve hic odun vermemekle isim yapan III Leon Isauryali ya askeri destek sagladi Bu nedenle hemen III Leon un kizi ile evlendigi bilinmektedir Ayrica eski gorevini de koruyarak Saray Naziri Kuropalatis ve Opsikion Themasi na Komis come rutbesi ile de sereflendirildi III Leon 18 Haziran 741 de oldugu zaman tahta cikan kayin biraderi V Konstantinos kendinden kucuk ve cok daha tecrubesizdi V Konstantinos babasinin uyguladigi putkiran politikasi ile cok yakindan iliskiliydi Guya bebekken vaftiz edilmesi sirasinda yaptigi bir kaza dolayisiyla kendine verilmis olan kucuk dusurucu Kopronimus lakabi her yerde kullanilmakta idi Bu onun bassehir halki gozunde hic populer olmadigini acikca gostermektedir Haziran 741 de yahut bazi tarihcilere gore 742 V Konstantinos Bizans in dogu sinirlarinda Araplarla savasmak icin bir askeri sefer duzenlemis ve ordusu ile Anadoluyu gecmekteydi Tam bu sirada tahta goz dikmis olan ve onemli thema ordularini emri altinda bulunduran Artabasdos kayinbiraderine karsi bir surpriz hucuma gecti ve onu ordusu basindan kacirtti Sonra da Konstantinopolis e yuruyerek baskent halkinin coskun karsilamasi ile kendini imparator ilan etti 741 742 de Konstantinopolis Patrigi Anastasios tarafindan dini bir torenle imparatorluk taci giydirildi Imparatorluk donemi ve tahtan indirilisiArtabasdos un uyguladigi ilk politika kendinden onceki imparatorlarin putkiran iconoclast uygulamalarinin hepsini gecersiz saymasi olmustur Bu siyasal tedbirleri ile cok populer olmustur Hatta Roma da bulunan Papa Zacharias bile kendine destek vermistir Konstantinopolis halki daha once saklanilmasi ve gosterilmesi devlet ve kilise kanunu ile yasaklanmis ve hepsinin kirilip ortadan kalkmis olmasi gereken putlarin yeniden ortaya cikisinda bunlarin ne kadar cogunun saklanmis olduguna sasirip kaldilar Ayni zamanda eskiden putkiran olmakla ovunen bircok ileri gelen de bu yeni tedbirlerden sonra putsever olduklarini da itiraf etmistir Artabasdos un hukum surdugu kisa donemde Konstantinopolis in kiliseleri manastirlari ve kamu binalari yine altin ve gumus Hristiyan ikonlariyla bezenerek parlar hale gelmislerdi Artabasdos kendi imparatorluk niteligini guclendirmek icin karisi Anna icin imparatorice tac giyme toreni yaptirdi ve buyuk oglu Nikeforos u da ortak imparator yapti Kucuk oglu Nikatas ise babasinin eyalet valisi oldugu Armeniakon Themasinda babasinin ayni gorevini devir aldi Artabasdos Trakya ve Opsikion themalarinin desteklerini de saglamisti Fakat V Konstantinos simdi Bolvadin civarinda bir harabe olan Amorium sehrine kacmisti Bu sehrin ahalisini hemen hepsi putkiran fikirlere inanmaktaydi ve Konstantinopolis ten putsevenler hakkinda haberler geldikce V Konstantinos a kati destek saglama azimleri artti V Konstantinos bu sekilde Anatolikon ve Thraceian themalarinin destegini de kazandi V Konstantinos ozellikle putkiran dusuncelerini tasiyan Anadolu halkindan yeni bir ordu kurmayi basardi Iki taraf arasinda savas olmasi artik gun gibiydi Mayis 743 te Artabasdos kendi ordusuyla bati Anadolu ya gecti ve iki ordu Sardes simdiki Salihli ovasinda karsilastilar Artabasdos bu savasta yenik dustu V Konstantinos yeni ordusuyla Konstantinopolis uzerine yurumeye basladi Armeniakon Themasi ordusuyla V Konstantinos a karsi koymaya calisan Nikatas da yapilan bir savasta maglup oldu Konstantinopolis sehri 2 Kasim 743 gunu V Konstantinos a teslim olup kapilarini acti V Konstantinos tekrar Bizans imparatoru olarak Konstantinopolis te hukum surmeye basladi Artabasdos ve iki oglu Konstantinopolis te yakalandi Her ucu de Hipodrom da simdiki At Meydani halka acik bir gosteride gozlerine mil cekilip kor edildiler Sonra Chora Manastiri na kesis yapildilar Artabasdos un nasil ve ne zaman oldugune dair bilgi bulunmamaktadir AilesiArtabasdos imparator III Leon nun kizi olan ile evlenmistir Bu evlilikten 9 tane cocuklari olmustur Bunlardan isimleri gunumuze ulasanlar sunlardir Nikiforos 742 743de babasi ile ortak imparator Niketas 742 743 doneminde Armeniak themasi valisi strategos Dissal kaynaklarNorwich John Julius 1988 Byzantium The Early Centuries Ingilizce Londra Penguin s 338 Resmi unvanlarOnce gelen V Konstantinos Bizans Imparatoru Haziran 741 743 Sonra gelen V Konstantinos