Artanuci Kilisesi (Gürcüce: არტანუჯის ეკლესია; okunuşu: "art'anucis ek'lesia"), bugün Artvin ilinde, eski Artanuci kasabasında (Adakale) bir Gürcü kilisesidir. Eski Artanuci kasabasına sonradan Adakale dendiği için bu kilise Adakale Kilisesi olarak da bilinir. Artanuci Kilisesi, Ardanuç Kalesi içinde yer alan iki kiliseden biridir.
Ardanuç kasabasında Adakale Kilisesi olarak da bilinen Artanuci Kilisesi. Kilisenin kuzeydoğu tarafından görünümü. Fotoğraf: Nikolay Marr, 1904. | |
Temel bilgiler | |
---|---|
Konum | Ardanuç |
Koordinatlar | 41°07′46″K 42°03′28″D / 41.12944°K 42.05778°D |
İnanç | Doğu Ortodoks Kilisesi |
Mezhep | Gürcü Ortodoks Kilisesi |
Açılış | 9-10. yüzyılda |
Durum | Harabe |
Mimari | |
Mimari tür | Gürcü mimarisi |
Özellikler | |
Malzemeler | Taş |
Artanuci Kilisesi, bugünkü Ardanuç kasabasının eski yerleşimi olan Adakale'nin kuzey ucunda, Ardanuç Suyu vadisine bakan kayalık bir tepede yer alır. Kilise, bu vadinin bir parçası olan düz yüzeyli kayada inşa edilmiştir. Artanuci Kilisesi, neredeyse tamamen yıkılmıştır. Bu yapıdan geriye sadece batı ve kuzey duvarlarının bazı bölümleri, güney duvarının 5 metre yüksekliğindeki orta kısmı ile sunak bölümünün kuzey ve batı duvarları kalmıştır.
Nikolay Marr, Şavşeti ve Klarceti bölgelerini 1904 yılında dolaştığında Artanuci Kilisesi'ni görmüş ve tanımlamıştır. Marr'ın verdiği bilgiye göre kilise dikdörtgen planlı, kapalı haç planlı ve kubbeli bir yapıydı. Dört adet haç kolu orta bölümden açılıyordu. Bu kollardan biri doğudaki yuvarlak formlu apsisle, diğer üç kol köşeli duvarlarla son buluyordu. Haç kollarının arasındaki boşlukları, daha alçak biçimde inşa edilmiş kiler odaları dolduruyordu. Pastoforiumlar birer kapıyla yandaki haç kollarına bağlanıyordu. Sunağın bugüne ulaşmış kapının üzerinde bir kemer bulunmaktadır. Pastoforiumların apsisleri bulunmuyordu. Sunağın apsisinde iki adet pencere vardı. Diğer haç kollarında birer pencere bulunuyordu. Kilise iki giriş kapısına sahipti. Bu kapılardan biri güney cephesinin ortasında yer alıyordu ve kilisenin zeminin altındaki mezar odasına bu kapıdan iniliyordur.
Mimari özelliklerine bakarak Artanuci Kilisesi'nin 9-10. yüzyılda, Gürcü Krallığı döneminde inşa edildiği tahmin edilmektedir.
Kaynakça
- ^ Tao-Klarceti - Tarihsel ve Kültürel Anıtlar Kataloğu (Gürcüce), (Editör) Buba Kudava, (Yazarlar) Nestan Bagauri, Zurab Batiaşvili, İrma Beridze, Buba Kudava, Nikoloz Jğenti, Goça Saitidze, Natia Hizanişvili, 2018, Tiflis, s. 129, .
- ^ a b 2015 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (Gürcüce), Tiflis, 2016, s. 72 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Niko Mari, Şavşeti ve Klarceti Gezi Günlükleri, Batum, 2015 (Birinci basım: 1911, Petersburg, Rusça), s. 251-252 9 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Artanuci Kilisesi Gurcuce არტანუჯის ეკლესია okunusu art anucis ek lesia bugun Artvin ilinde eski Artanuci kasabasinda Adakale bir Gurcu kilisesidir Eski Artanuci kasabasina sonradan Adakale dendigi icin bu kilise Adakale Kilisesi olarak da bilinir Artanuci Kilisesi Ardanuc Kalesi icinde yer alan iki kiliseden biridir Artanuci KilisesiArdanuc kasabasinda Adakale Kilisesi olarak da bilinen Artanuci Kilisesi Kilisenin kuzeydogu tarafindan gorunumu Fotograf Nikolay Marr 1904 Temel bilgilerKonumArdanucKoordinatlar41 07 46 K 42 03 28 D 41 12944 K 42 05778 D 41 12944 42 05778InancDogu Ortodoks KilisesiMezhepGurcu Ortodoks KilisesiAcilis9 10 yuzyildaDurumHarabeMimariMimari turGurcu mimarisiOzelliklerMalzemelerTas Artanuci Kilisesi bugunku Ardanuc kasabasinin eski yerlesimi olan Adakale nin kuzey ucunda Ardanuc Suyu vadisine bakan kayalik bir tepede yer alir Kilise bu vadinin bir parcasi olan duz yuzeyli kayada insa edilmistir Artanuci Kilisesi neredeyse tamamen yikilmistir Bu yapidan geriye sadece bati ve kuzey duvarlarinin bazi bolumleri guney duvarinin 5 metre yuksekligindeki orta kismi ile sunak bolumunun kuzey ve bati duvarlari kalmistir Nikolay Marr Savseti ve Klarceti bolgelerini 1904 yilinda dolastiginda Artanuci Kilisesi ni gormus ve tanimlamistir Marr in verdigi bilgiye gore kilise dikdortgen planli kapali hac planli ve kubbeli bir yapiydi Dort adet hac kolu orta bolumden aciliyordu Bu kollardan biri dogudaki yuvarlak formlu apsisle diger uc kol koseli duvarlarla son buluyordu Hac kollarinin arasindaki bosluklari daha alcak bicimde insa edilmis kiler odalari dolduruyordu Pastoforiumlar birer kapiyla yandaki hac kollarina baglaniyordu Sunagin bugune ulasmis kapinin uzerinde bir kemer bulunmaktadir Pastoforiumlarin apsisleri bulunmuyordu Sunagin apsisinde iki adet pencere vardi Diger hac kollarinda birer pencere bulunuyordu Kilise iki giris kapisina sahipti Bu kapilardan biri guney cephesinin ortasinda yer aliyordu ve kilisenin zeminin altindaki mezar odasina bu kapidan iniliyordur Mimari ozelliklerine bakarak Artanuci Kilisesi nin 9 10 yuzyilda Gurcu Kralligi doneminde insa edildigi tahmin edilmektedir Kaynakca Tao Klarceti Tarihsel ve Kulturel Anitlar Katalogu Gurcuce Editor Buba Kudava Yazarlar Nestan Bagauri Zurab Batiasvili Irma Beridze Buba Kudava Nikoloz Jgenti Goca Saitidze Natia Hizanisvili 2018 Tiflis s 129 ISBN 9789941478178 a b 2015 Yili Tao Klarceti Tarihi Eserleri Arastirma Gezisi Sonuclari Gurcuce Tiflis 2016 s 72 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 9123 9 9 Niko Mari Savseti ve Klarceti Gezi Gunlukleri Batum 2015 Birinci basim 1911 Petersburg Rusca s 251 252 9 Mayis 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 978 9941 434 11 2