Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Artúr Görgei de Görgő et Toporc (doğum adı; Arthur Görgey; Macarca: görgői és toporci Görgei Artúr, Almanca: Arthur Görgey von Görgő und Toporc; 30 Ocak 1818 - 21 Mayıs 1916), Macar Devrim Ordusu'nun en büyük generallerinden biri olarak tanınan Macar askeri lideridir.
| Artúr Görgey | |
|---|---|
 | |
| Artúr Görgei, | |
| Macaristan Diktatör'ü Sivil ve askeri otoritenin vekili | |
| Görev süresi 11 Ağustos 1849 - 13 Ağustos 1849 | |
| Hükümdar | Franz Joseph (kabul görmeyen) |
| Başbakan | Bertalan Szemere |
| Yerine geldiği | Lajos Kossuth (Vali-Başkan) |
| Yerine gelen | |
| Görev süresi 7 Mayıs 1849 - 7 Temmuz 1849 | |
| Başbakan | Bertalan Szemere |
| Yerine geldiği | |
| Yerine gelen | Lajos Aulich |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | Arthur Görgey 30 Ocak 1818 Toporc, Macaristan Krallığı, Avusturya İmparatorluğu (günümüzde , Slovakya) |
| Ölüm | 21 Mayıs 1916 (98 yaşında) Budapeşte, Avusturya-Macaristan |
| Evlilik(ler) | Adéle Aubouin |
| Çocuk(lar) | Berta Kornél |
| Askerî hizmeti | |
| Bağlılığı |  |
| Çatışma/savaşları | Bruck Muharebesi Tétény Muharebesi Szélakna Muharebesi Budin Kuşatması |
Görgei, gençliğinde kimya alanındaki çalışmaları birçok ünlü Macar ve Avrupalı kimyager tarafından tanınan yetenekli bir kimyagerdi. Ancak artık Macar Devrimi ve 1848-1849 Bağımsızlık Savaşı'ndaki rolüyle daha çok tanınmaktadır. Macar Devrim Ordusu'nun en başarılı generali ve en büyük askeri dehası olarak, muzaffer Bahar Harekâtı'nın lideridir. Batı Macaristan'ın neredeyse tamamını Avusturya işgalinden kurtarmıştır. Askeri başarılarından dolayı Macaristan Hükûmeti tarafından ödüllendirilmiş ve Savaş Bakanı olarak atanmıştır. Devrimin son günlerinde Macaristan'ın " diktatörü " olarak atanmıştır. 13 Ağustos 1849'da yeni gelen ve üstün Avusturya ve Rus ordularıyla savaşamayacağını anlayınca birliklerini 'ta Ruslara , devrimi sona erdirmiştir.
Görgei'nin, devrimci Macaristan'ın önde gelen politikacısı ve cumhurbaşkanı-valisi Lajos Kossuth ile olan zorlu ilişkisi, bağımsızlık savaşının gidişatını, Görgei'nin askeri kariyerini ve ölümüne kadar devrim sonrası yaşamını etkilemiştir. 1848-1849 kış ve yaz aylarındaki seferleri sırasında. Görgei, askeri operasyonlar konusundaki farklı görüşleri nedeniyle Kossuth ile çatışmış ve Görgei, baş savunucusu Kossuth olan Macaristan Bağımsızlık Bildirgesi'ni onaylamamıştır. Ayrıca, Görgei'yi Macar ordusunun başkomutanı olarak adlandırmaktan kaçınmıştır, bunun yerine Henryk Dembiński veya Lázár Mészáros gibi zayıf komutanları atayarak orduyu zayıflatmıştır.
Rus ordusuna teslim olduktan sonra, birçok general gibi Rusya'nın şefaati nedeniyle idam edilmemiş, Avusturyalılar tarafından Karintiya'daki Klagenfurt'a götürülmüş ve 1867 Avusturya-Macaristan Antlaşması yapıldığı ve Avusturya-Macaristan Monarşisinin kurulduğu 1867 yılında çıkarılan affa kadar gözetim altında tutulmuştur. Daha sonra Macaristan'a dönebilmiştir. Görgei, Macaristan'ın farklı yerlerinde birkaç yıl boyunca zorluklarla boğuşmuş ve başarısız bir şekilde uygun bir iş bulmaya çalışmış ve kardeşi István Görgey, Görgei'nin hayatının son yıllarını yaşadığı Visegrád'da ona yaşayacak bir yer sağlamıştır.
Görgei'nin dönüşünden hayatının sonuna kadar bazı asılsız suçlamalar nedeniyle Macar kamuoyu düşmanca davranmıştır. Kossuth'un Görgei'nin teslim olmasının ardından yazdığı Vidin'den Mektup, Macarlar arasında Görgei'ye karşı uzun süreli bir nefret uyandırmış ve bunların çoğu onun bir hain olduğuna inanmaya başlamıştır. 20 yüzyılda bu duruma modern araştırmalar meydan okumuştur. Sonuç olarak Görgei daha az vatan haini olarak görülmüş ve 19. yüzyılın en yetenekli ve başarılı Macar generallerinden biri olarak ünlenmiştir. Artık Macaristan'ın en büyük tarihi kahramanlarından biri olarak kabul edilmektedir.
Çalışmaları
1848-1849 Devrim ve Özgürlük Savaşı sırasında orduya ve millete çeşitli bildiriler yazdı:
- Katonák nemzetőrök'tür! (Askerler ve Ulusal Muhafızlar!) – Pozsony 3 Kasım 1848 (Macarca ),
- Szózat. (Temyiz) – Pozsony 3 Kasım 1848 (Macarca ),
- Felállítandó magyar honvéd építész-kar érdekében. (Kurulacak Mimarlık Fakültesi Adına) – Pozsony 5 Kasım 1848 (Macarca ),
- Szózat. Önkéntes nemzetőrök! (İtiraz. Gönüllü Ulusal Muhafızlar!) – Pozsony 23 Kasım 1848 (Macarca ),
- Szózat ve magyar hadsereghez! (Macar Ordusuna çağrı) – Yer ve tarih yok (Macarca ),
- Aufruf an die Herren Ober- und Unteroffiziere und Kadetten der Armee (Ordunun Yüksek ve Astsubaylarına Çağrı) - Yer ve tarih yok (Almanca ),
- Bir feldunai magyar királyi hadsereg nyilatkozata. (Macar Kraliyet Ordusu Bildirgesi) - Pozsony 10 Aralık 1848 (Macarca ),
- Vitézek! (Cesur Savaşçılar!) – Yer yok Ocak 1849 (Macarca ),
- Bir Macar'ın sereghez'i vardı. (Macar Ordusuna) – Vác 10 Nisan 1849 (Macarca ),
- Bir Macar'ın sereghez'i vardı. (Macar Ordusuna) – Komárom 29 Nisan 1849 (Macarca ),
- Bir Macar főparancsnoka ve néphez'i vardı. (Macar Ordusu Yüksek Komutanı Millete) - Budapeşte 1849 Nisan sonu (Macarca ),
- Fölszollítás! Henczihez (Uyarı! Henczi'ye) – Buda 4 Mayıs 1849 (Macarca ),
- Görgei'den György Klapka'ya - Buda 6 Mayıs 1849 (Almanca ),
- Görgei ve miniszteri tanácshoz. (Görgei'den Bakanlık Konseyi'ne) – Komárom 2 Temmuz 1849 (Macarca ),
- Görgei'den Rüdiger'e - Yer yok Temmuz 1849 (Almanca ),
- Görgei'den Paskevich'e - Rimaszombat 21 Temmuz 1849 (Almanca ),
- Görgei'den şu generallere: Nagysándor, Leiningen ve Pöltemberg - Yer yok 21 Temmuz 1849 (Almanca ),
- Görgei Rüdigerhez (Görgei'den Rüdiger'e) - Óarad 11 Ağustos 1849 (Macarca ve Almanca ),
- Polgárok! (Vatandaşlar!) – Arad Kalesi 11 Ağustos 1849 (Macarca ve Almanca ),
- Görgei Klapkához (Görgei'den Klapka'ya) - Nagyvárad 16 Ağustos 1849 (Macarca ),
- Görgei'den Transilvanya Orduları Yüksek Komutanı Baron Stein'a - Nagyvárad 16 Ağustos 1849 (Almanca ),
Artúr Görgei hayatı boyunca birçok makale ve kitap yazdı.
Makaleler :
- Başlık olmadan. Márczius Tizenötödike. 1848 (70) 5 Haziran (imzalı Egy sessizált huszár főhadnagy = İstifa etmiş bir Hussar teğmeni) (Macarca ),
- Görgei Artúr Levele a szerkesztőhöz (Artúr Görgei'nin Editöre Mektubu). Pesti Napló. 1861 Şubat 1 (31/XII) (Macarca ),
- Görgei Artúr nyílt kérelme Kossuth Lajoshoz (Artúr Görgei'nin Lajos Kossuth'a Açık Talebi). Pesti Napló. 1867 május 29 (126/XVIII) (Macarca ),
- Történészeti megjegyzések, Jókai válaszával (Bir Tarihçinin Notları, Mór Jókai'nin yanıtıyla). Tatlım. 1867 (231/V) (Macarca ),
- Dembinszki emlékiratairól (Dembinski'nin Anıları Hakkında). Budapeşte Szemle. 1875 (XIV) (János Demár'ın takma adıyla) (Macarca ),
- Kossuth es Görgei. Yeni seviye, Kossuth Irataira'nın en yüksek seviyesidir. (Kossuth ve Görgei. Editörlere Açık Mektup ve Kossuth'un Yazılarına İlişkin Gözlemler). Budapeşte Szemle. 1881. (XXV) (Macarca ),
- Még gyszer Kossuth és Görgei. Yeni seviye, Kossuth Irataira'nın en yüksek seviyesidir. (Yine Kossuth ve Görgei hakkında. Editörlere Açık Mektup ve Kossuth'un Yazılarına İlişkin Gözlemler). Budapeşte Szemle. 1881. (XXVI) (Macarca ),
Kitaplar :
- Über die festen, flüchtigen, fetten Säueren des Cocusnussöles (Hindistan Cevizi Yağının Katı, Uçucu, Yağ Asitleri Hakkında) Sitzungsberichte der kais'in ek baskısı. Akademie der Wissenschaften (1848) (Almanca ),
- Mein Leben und Wirken in Ungarn in den Jahren 1848 und 1849 (1848 ve 1849 Yıllarında Macaristan'daki Hayatım ve Çalışmalarım). [1] – [2] II. Leipzig, 1852. (Almanca, daha sonra Macarca ve İngilizce olarak da yayınlandı) (tam metin)
- Gazdátlan Levelek Kiadja Ráth Mór, Pest 1867 (Macarca ) (tam metin)
- Bir forradalomnak mı? Franklin Társulat, Budapeşte 1875 (Anonim olarak) (Macarca ) (tam metin)
Kaynakça
- ^ Szinnyei József: Magyar írók élete és munkái III, Görgey Arthur (görgői és toporczi) 26 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Budapest, 1894
- ^ Egy quietált huszár főhadnagy, Halljuk, hogy Pestmegye főispánjává Károlyi István van kinevezve...[] Pest, 1848 Jun 5 (70), pp. 279–281
- ^ Demár Sándor, Dembinszki emlékiratairól 16 Temmuz 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Budapesti Szemle, 1875. 7. kötet, 13–14. szám, pp. 225–237
- ^ Görgei Artúr, Kossuth és Görgei. Nyílt levél a szerkesztőhöz és észrevételek Kossuth Irataira[] Budapesti Szemle, 1875. 25. kötet, 49–51. szám, pp. 321–346
- ^ Görgei Artúr, Még egyszer Kossuth és Görgei. Nyílt levél a szerkesztőhöz és észrevételek Kossuth Irataira[] Budapesti Szemle, 1875. 26. kötet, 52–54. szám, pp. 161–202
- ^ Görgei Artúr, Über die festen, flüchtigen, fetten Säueren des Cocusnussöles Sitzungsberichte der kais. Akademie der Wissenschaften, Erster Band, Jahrgang 1848, Heft I-V. Zweite Unveranderte Auflage. Wien, pp. 208–226 (in German)
Dış bağlantılar
- Görgei, Artúr (1852). My Life and Acts in Hungary in the Years 1848 and 1849. Harper.
zichy.
Full public-domain text of Görgey's Almanca: Mein Leben und Wirken in Ungarn 1848–1859, in English translation
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Artur Gorgei de Gorgo et Toporc dogum adi Arthur Gorgey Macarca gorgoi es toporci Gorgei Artur Almanca Arthur Gorgey von Gorgo und Toporc 30 Ocak 1818 21 Mayis 1916 Macar Devrim Ordusu nun en buyuk generallerinden biri olarak taninan Macar askeri lideridir Artur GorgeyArtur Gorgei Macaristan Diktator u Sivil ve askeri otoritenin vekiliGorev suresi 11 Agustos 1849 13 Agustos 1849Hukumdar Franz Joseph kabul gormeyen Basbakan Bertalan SzemereYerine geldigi Lajos Kossuth Vali Baskan Yerine gelenGorev suresi 7 Mayis 1849 7 Temmuz 1849Basbakan Bertalan SzemereYerine geldigiYerine gelen Lajos AulichKisisel bilgilerDogum Arthur Gorgey 30 Ocak 1818 1818 01 30 Toporc Macaristan Kralligi Avusturya Imparatorlugu gunumuzde Slovakya Olum 21 Mayis 1916 98 yasinda Budapeste Avusturya MacaristanEvlilik ler Adele AubouinCocuk lar Berta KornelAskeri hizmetiBagliligiCatisma savaslari Bruck Muharebesi Teteny Muharebesi Szelakna Muharebesi Budin Kusatmasi Gorgei gencliginde kimya alanindaki calismalari bircok unlu Macar ve Avrupali kimyager tarafindan taninan yetenekli bir kimyagerdi Ancak artik Macar Devrimi ve 1848 1849 Bagimsizlik Savasi ndaki roluyle daha cok taninmaktadir Macar Devrim Ordusu nun en basarili generali ve en buyuk askeri dehasi olarak muzaffer Bahar Harekati nin lideridir Bati Macaristan in neredeyse tamamini Avusturya isgalinden kurtarmistir Askeri basarilarindan dolayi Macaristan Hukumeti tarafindan odullendirilmis ve Savas Bakani olarak atanmistir Devrimin son gunlerinde Macaristan in diktatoru olarak atanmistir 13 Agustos 1849 da yeni gelen ve ustun Avusturya ve Rus ordulariyla savasamayacagini anlayinca birliklerini ta Ruslara devrimi sona erdirmistir Gorgei nin devrimci Macaristan in onde gelen politikacisi ve cumhurbaskani valisi Lajos Kossuth ile olan zorlu iliskisi bagimsizlik savasinin gidisatini Gorgei nin askeri kariyerini ve olumune kadar devrim sonrasi yasamini etkilemistir 1848 1849 kis ve yaz aylarindaki seferleri sirasinda Gorgei askeri operasyonlar konusundaki farkli gorusleri nedeniyle Kossuth ile catismis ve Gorgei bas savunucusu Kossuth olan Macaristan Bagimsizlik Bildirgesi ni onaylamamistir Ayrica Gorgei yi Macar ordusunun baskomutani olarak adlandirmaktan kacinmistir bunun yerine Henryk Dembinski veya Lazar Meszaros gibi zayif komutanlari atayarak orduyu zayiflatmistir Rus ordusuna teslim olduktan sonra bircok general gibi Rusya nin sefaati nedeniyle idam edilmemis Avusturyalilar tarafindan Karintiya daki Klagenfurt a goturulmus ve 1867 Avusturya Macaristan Antlasmasi yapildigi ve Avusturya Macaristan Monarsisinin kuruldugu 1867 yilinda cikarilan affa kadar gozetim altinda tutulmustur Daha sonra Macaristan a donebilmistir Gorgei Macaristan in farkli yerlerinde birkac yil boyunca zorluklarla bogusmus ve basarisiz bir sekilde uygun bir is bulmaya calismis ve kardesi Istvan Gorgey Gorgei nin hayatinin son yillarini yasadigi Visegrad da ona yasayacak bir yer saglamistir Gorgei nin donusunden hayatinin sonuna kadar bazi asilsiz suclamalar nedeniyle Macar kamuoyu dusmanca davranmistir Kossuth un Gorgei nin teslim olmasinin ardindan yazdigi Vidin den Mektup Macarlar arasinda Gorgei ye karsi uzun sureli bir nefret uyandirmis ve bunlarin cogu onun bir hain olduguna inanmaya baslamistir 20 yuzyilda bu duruma modern arastirmalar meydan okumustur Sonuc olarak Gorgei daha az vatan haini olarak gorulmus ve 19 yuzyilin en yetenekli ve basarili Macar generallerinden biri olarak unlenmistir Artik Macaristan in en buyuk tarihi kahramanlarindan biri olarak kabul edilmektedir Calismalari1848 1849 Devrim ve Ozgurluk Savasi sirasinda orduya ve millete cesitli bildiriler yazdi Katonak nemzetorok tur Askerler ve Ulusal Muhafizlar Pozsony 3 Kasim 1848 Macarca Szozat Temyiz Pozsony 3 Kasim 1848 Macarca Felallitando magyar honved epitesz kar erdekeben Kurulacak Mimarlik Fakultesi Adina Pozsony 5 Kasim 1848 Macarca Szozat Onkentes nemzetorok Itiraz Gonullu Ulusal Muhafizlar Pozsony 23 Kasim 1848 Macarca Szozat ve magyar hadsereghez Macar Ordusuna cagri Yer ve tarih yok Macarca Aufruf an die Herren Ober und Unteroffiziere und Kadetten der Armee Ordunun Yuksek ve Astsubaylarina Cagri Yer ve tarih yok Almanca Bir feldunai magyar kiralyi hadsereg nyilatkozata Macar Kraliyet Ordusu Bildirgesi Pozsony 10 Aralik 1848 Macarca Vitezek Cesur Savascilar Yer yok Ocak 1849 Macarca Bir Macar in sereghez i vardi Macar Ordusuna Vac 10 Nisan 1849 Macarca Bir Macar in sereghez i vardi Macar Ordusuna Komarom 29 Nisan 1849 Macarca Bir Macar foparancsnoka ve nephez i vardi Macar Ordusu Yuksek Komutani Millete Budapeste 1849 Nisan sonu Macarca Folszollitas Henczihez Uyari Henczi ye Buda 4 Mayis 1849 Macarca Gorgei den Gyorgy Klapka ya Buda 6 Mayis 1849 Almanca Gorgei ve miniszteri tanacshoz Gorgei den Bakanlik Konseyi ne Komarom 2 Temmuz 1849 Macarca Gorgei den Rudiger e Yer yok Temmuz 1849 Almanca Gorgei den Paskevich e Rimaszombat 21 Temmuz 1849 Almanca Gorgei den su generallere Nagysandor Leiningen ve Poltemberg Yer yok 21 Temmuz 1849 Almanca Gorgei Rudigerhez Gorgei den Rudiger e oarad 11 Agustos 1849 Macarca ve Almanca Polgarok Vatandaslar Arad Kalesi 11 Agustos 1849 Macarca ve Almanca Gorgei Klapkahoz Gorgei den Klapka ya Nagyvarad 16 Agustos 1849 Macarca Gorgei den Transilvanya Ordulari Yuksek Komutani Baron Stein a Nagyvarad 16 Agustos 1849 Almanca Artur Gorgei hayati boyunca bircok makale ve kitap yazdi Makaleler Baslik olmadan Marczius Tizenotodike 1848 70 5 Haziran imzali Egy sessizalt huszar fohadnagy Istifa etmis bir Hussar tegmeni Macarca Gorgei Artur Levele a szerkesztohoz Artur Gorgei nin Editore Mektubu Pesti Naplo 1861 Subat 1 31 XII Macarca Gorgei Artur nyilt kerelme Kossuth Lajoshoz Artur Gorgei nin Lajos Kossuth a Acik Talebi Pesti Naplo 1867 majus 29 126 XVIII Macarca Torteneszeti megjegyzesek Jokai valaszaval Bir Tarihcinin Notlari Mor Jokai nin yanitiyla Tatlim 1867 231 V Macarca Dembinszki emlekiratairol Dembinski nin Anilari Hakkinda Budapeste Szemle 1875 XIV Janos Demar in takma adiyla Macarca Kossuth es Gorgei Yeni seviye Kossuth Irataira nin en yuksek seviyesidir Kossuth ve Gorgei Editorlere Acik Mektup ve Kossuth un Yazilarina Iliskin Gozlemler Budapeste Szemle 1881 XXV Macarca Meg gyszer Kossuth es Gorgei Yeni seviye Kossuth Irataira nin en yuksek seviyesidir Yine Kossuth ve Gorgei hakkinda Editorlere Acik Mektup ve Kossuth un Yazilarina Iliskin Gozlemler Budapeste Szemle 1881 XXVI Macarca Kitaplar Uber die festen fluchtigen fetten Saueren des Cocusnussoles Hindistan Cevizi Yaginin Kati Ucucu Yag Asitleri Hakkinda Sitzungsberichte der kais in ek baskisi Akademie der Wissenschaften 1848 Almanca Mein Leben und Wirken in Ungarn in den Jahren 1848 und 1849 1848 ve 1849 Yillarinda Macaristan daki Hayatim ve Calismalarim 1 2 II Leipzig 1852 Almanca daha sonra Macarca ve Ingilizce olarak da yayinlandi tam metin Gazdatlan Levelek Kiadja Rath Mor Pest 1867 Macarca tam metin Bir forradalomnak mi Franklin Tarsulat Budapeste 1875 Anonim olarak Macarca tam metin Kaynakca Szinnyei Jozsef Magyar irok elete es munkai III Gorgey Arthur gorgoi es toporczi 26 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Budapest 1894 Egy quietalt huszar fohadnagy Halljuk hogy Pestmegye foispanjava Karolyi Istvan van kinevezve olu kirik baglanti Pest 1848 Jun 5 70 pp 279 281 Demar Sandor Dembinszki emlekiratairol 16 Temmuz 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde Budapesti Szemle 1875 7 kotet 13 14 szam pp 225 237 Gorgei Artur Kossuth es Gorgei Nyilt level a szerkesztohoz es eszrevetelek Kossuth Irataira olu kirik baglanti Budapesti Szemle 1875 25 kotet 49 51 szam pp 321 346 Gorgei Artur Meg egyszer Kossuth es Gorgei Nyilt level a szerkesztohoz es eszrevetelek Kossuth Irataira olu kirik baglanti Budapesti Szemle 1875 26 kotet 52 54 szam pp 161 202 Gorgei Artur Uber die festen fluchtigen fetten Saueren des Cocusnussoles Sitzungsberichte der kais Akademie der Wissenschaften Erster Band Jahrgang 1848 Heft I V Zweite Unveranderte Auflage Wien pp 208 226 in German Dis baglantilarGorgei Artur 1852 My Life and Acts in Hungary in the Years 1848 and 1849 Harper zichy Full public domain text of Gorgey s Almanca Mein Leben und Wirken in Ungarn 1848 1859 in English translation