Asar-ı Şevket sınıfı, 1860'larda başta Mısır, ardından Osmanlı donanması için inşa edilen Asar-ı Şevket ve Necm-i Şevket olmak üzere iki gemiden oluşan zırhlı korvet sınıfıdır. Fransa'da inşa edilen gemiler, tasarımları daha önceki zırhlı korvet sınıfı Asar-ı Tevfik'in tasarımına dayanıyordu. Merkezî bataryalı olarak inşa edilen iki gemi, merkezî bir kazamat içinde dört adet 178 mm Armstrong top ve kazamatın üstünde döner bir barbette bir adet 229 mm Armstrong top taşıyordu.
Asar-ı Şevket (1890'lar) | |
Gemi sınıfı | |
---|---|
Kullanıcılar: | Osmanlı İmparatorluğu |
Önce gelen: | Asar-ı Tevfik sınıfı |
Sonra gelen: | Lütf-i Celil sınıfı |
İnşa edilme: | 1867–1870 |
Görev dönemi: | 1870–1929 |
Tamamlanmış: | 2 |
Sökülen: | 2 |
Genel karakteristik | |
Deplasman | 2.047 metrik ton |
Uzunluk | 66,4 m (tam boy) |
Genişlik | 12,9 m |
Su çekimi | 5 m |
Kurulu güç |
|
İtme gücü | 1 dikey bileşik buhar motoru |
Hız | 12 knot (22 km/sa; 14 mph) |
Kişi kapasitesi | 170 |
Silah donanımı | (1870)
|
Zırh | |
Her iki gemi de 1877-1878 Rus-Osmanlı Savaşı'nda (93 Harbi) hizmet verdi ve Karadeniz'deki Rus kuvvetlerine karşı faaliyet gösterdiler. Kafkasya'da Osmanlı kara kuvvetlerini desteklemekle görevlendirilen gemiler, savaştan sonra alınarak Osmanlı-Yunan Savaşı'nın başlangıcında seferber edildikleri 1897'ye kadar başka bir faaliyette bulunmadılar. Bu savaşın başında Osmanlı filosunun geri kalanı gibi Asar-ı Şevket sınıfı gemiler de, kötü durumları nedeniyle hücumda kullanılamadı. Asar-ı Şevket, 1900'lerde hizmet dışı bırakıldı ve hurda olarak satıldı. Genellikle kışla gemisi olarak hizmette kalan Necm-i Şevket ise, Birinci Balkan Savaşı sırasında İstanbul'u Bulgar ordusundan koruyan kuşatılmış Osmanlı savunma hatlarına ateş desteği vermek üzere tekrar hizmete girdi. 1929'da hizmet dışı bırakıldı ve hurda olarak satıldı.
Siparişi
1860'lı yılların başlarında Osmanlı İmparatorluğu'nun bir eyaleti olan Mısır, en son yirmi yıl önce Mısır-Osmanlı Savaşı'nda savaştığı merkezî hükûmetin gücüne tekrar meydan okuma adına bir silahlanma programı başlattı. Bu programın bir parçası olarak donanması için, 1866'da sipariş edilen iki Asar-ı Şevket sınıfı gemiler de dahil olmak üzere birkaç zırhlı savaş gemisi sipariş etti. Bu siparişler, Osmanlı hükûmeti ile Mısır Eyaleti arasında krize sebep oldu. Bir müddet süren müzakerelerden sonra kriz, Mısır'ın verdiği diğer imtiyazların yanı sıra Asar-ı Şevket ve Necm-i Şevket de dahil olmak üzere Mısır zırhlılarının 29 Ağustos 1868'de merkezî hükûmete devredilmesi ile çözüldü.
Tasarım
Asar-ı Şevket'in tasarımı, zırhlı korvet Asar-ı Tevfik'e dayanıyordu. Asar-ı Şevket sınıfı daha küçük bir versiyon olsa da, her iki tasarım da merkezî batarya ve ek ağır silahlar için üstüne yerleştirilmiş bir barbet düzenlemesini paylaşıyordu. Asar-ı Tevfik de aynı Fransız tersanesinde inşa edilmişti ve gibi çağdaş Fransız demir zırhlı tasarımlarına dayanıyordu.
Özellikleri
Tam boyları 66,4 m, dikmeler arası uzunlukları 62 m, genişlikleri ise 12,9 m olan Asar-ı Şevket sınıfının gemilerinin su çekimleri 5 m idi. Gemi gövdesi demirden yapılmış, burunda bir mahmuz yer alıyordu ve gemi kısmen çift tekneliydi. Gemilerin deplasmanı 2.047 metrik tondu. 170 subay ve denizciden oluşan mürettebatları vardı.
Gemiler, tek bir vidalı pervaneyi çeviren tek bir yatay bileşik buhar motoruna sahipti. Buhar, gemi ortasında bulunan tek bir bacaya bağlı dört adet kömürle çalışan kutu kazan tarafından sağlanıyordu. Motor 1.750 belirtilen beygir (1.300 kW) gücündeydi ve gemileri en çok saatte 12 deniz mili (22 km/sa) hıza ulaştırabiliyordu; ancak kötü bakım sebebiyle 1877'de iki gemi de sadece 8 deniz miline (15 km/sa) ulaşabilmekteydi. Gemiler 300 metrik ton kömür taşıyabiliyordu. 1890'da, her iki gemiye de Tersane-i Amire'de yeni kazanlar takıldı. Gemilerde ilave bir brigantin yelken teçhizatı da yer almaktaydı.
Asar-ı Şevket sınıfı gemiler bir adet 229 mm ve dört adet 178 mm Armstrong ağızdan dolma top ile silahlandırılmıştı. 178 mm'lik toplar merkezî, zırhlı bir bataryada yer alırken 228 mm top açık bir barbet üzerinde yer alıyordu. 1890 modernizasyonunda her iki gemiye de iki 87 mm Krupp top, iki 63,5 mm Krupp top, iki 37 mm Hotchkiss revolver top ve bir 25,4 mm Nordenfelt topundan oluşan yeni bir hafif batarya takıldı.
Sınıftaki gemiler, dövme demirden yapılmış zırh ile korunuyordu. Gemilerin zırhlı kemeri gemi ortasında 152 mm kalınlığındaydı, baş ve kıça doğru 114 mm'ye inceliyordu. Su hattının üzerindeki kısım 1 metre yüksekliğinde, altındaki kısım 2 metre yüksekliğindeydi. Ana kemerin üzerinde ana top bataryasını koruyan 114 mm kalınlığında zıhlı bir borda kaplaması vardı, barbet de aynı kalınlıkta zırh ile korunuyordu.
Gemiler
Gemi | İnşaatçı | Başlangıç | Denize indirme | Tamamlanma |
---|---|---|---|---|
Asar-ı Şevket | Forges et Chantiers de la Gironde | 1867 | 1868 | 3 Mart 1870 |
Necm-i Şevket |
Hizmet geçmişi
Sınıfın her iki gemisi de hizmet girdikten hemen sonra 1866-1869 Girit İsyanı'nın sonrasında adanın stabilize edilmesinde yardımcı olmaları amacıyla Girit'e konuşlandırıldı. Bununla birlikte Osmanlı filosu bu dönemde büyük ölçüde etkin değildi. İki gemi, 1877-1878 Rus-Osmanlı Savaşı (93 Harbi) sırasında yeniden harekete geçti ve Karadeniz'deki Rus kuvvetlerine karşı operasyonlar yaptı. Öncelikle Kafkasya'daki Osmanlı ordusunu desteklemek için Rus kıyı konumlarını bombaladılar. Mayıs 1877'de Necm-i Şevket, Sohum limanına yapılan bir amfibi hücuma destek verdi.Asar-ı Şevket 24 Ağustos'ta Sohum'da demirliyken bir Rus torpido botu tarafından saldırıya uğradı; ancak spar torpido gövdesine zarar vermedi. Savaştan sonra her iki gemi de İstanbul'da Haliç'e çekildi ve 1882'de küçük bir yeniden donatım gördüler.
Şubat 1897'de Osmanlı-Yunan Savaşı'nın başlangıcında, Osmanlılar yaptıkları donanma teftişinde Asar-ı Şevket sınıfı gemiler de dahil olmak üzere gemilerin neredeyse tamamının Yunan Donanması'na karşı mücadeleye uygun olmadığını belirledi. Yunanistan ile savaşın sona ermesinin ardından hükûmet bir deniz yeniden yapılanma programı başlatmaya karar verdi.Asar-ı Şevket ve Necm-i Şevket, yeniden inşayı haklı çıkartmayacak kadar kötü bir durumda oldukları için programa dahil edilmediler. Asar-ı Şevket 1903'te hizmet dışı bırakıldı ve 1909'da hurda olarak satıldı. Necm-i Şevket, 1912'de Birinci Balkan Savaşı'nın patlak vermesine kadar kışla gemisi olarak hizmette kaldı. Bulgar kuvvetleri Çatalca'ya dek gelerek İstanbul'u tehdit ettiğinde donanma, Osmanlı savunma hatlarına ateş desteği sağlamak için gemiyi tekrar hizmete aldı. Tehdit geçtikten sonra kışla gemisi görevine geri döndü, 1929'da ise hurdaya ayrıldı.
Kaynakça
- Özel
- ^ Langensiepen & Güleryüz 1995, ss. 3, 137.
- ^ Sondhaus 2001, s. 90.
- ^ a b c d e Gardiner 1979, s. 389.
- ^ a b c d e f g h i j k Langensiepen & Güleryüz 1995, s. 137.
- ^ Langensiepen & Güleryüz 1995, ss. 3, 5.
- ^ Langensiepen & Güleryüz 1995, s. 6.
- ^ Greene & Massignani 1998, s. 360.
- ^ Stem 2008, ss. 20-21.
- ^ Langensiepen & Güleryüz 1995, ss. 8-10.
- ^ Langensiepen & Güleryüz 1995, ss. 20, 25.
- Genel
- Gardiner, Robert, (Ed.) (1979). Conway's All the World's Fighting Ships: 1860–1905. Londra: Conway Maritime Press. ISBN .
- Greene, Jack; Massignani, Alessandro (1998). Ironclads at War: The Origin and Development of the Armored Warship, 1854–1891. Pennsylvania: Combined Publishing. ISBN .
- Langensiepen, Bernd; Güleryüz, Ahmet (1995). The Ottoman Steam Navy 1828–1923. Londra: Conway Maritime Press. ISBN .
- Sondhaus, Lawrence (2001). Naval Warfare, 1815–1914. New York: Routledge. ISBN .
- Stem, Robert (2008). Destroyer Battles: Epics of Naval Close Combat. Barnsley: Seaforth. ISBN .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Asar i Sevket sinifi 1860 larda basta Misir ardindan Osmanli donanmasi icin insa edilen Asar i Sevket ve Necm i Sevket olmak uzere iki gemiden olusan zirhli korvet sinifidir Fransa da insa edilen gemiler tasarimlari daha onceki zirhli korvet sinifi Asar i Tevfik in tasarimina dayaniyordu Merkezi bataryali olarak insa edilen iki gemi merkezi bir kazamat icinde dort adet 178 mm Armstrong top ve kazamatin ustunde doner bir barbette bir adet 229 mm Armstrong top tasiyordu Asar i Sevket 1890 lar Gemi sinifiKullanicilar Osmanli ImparatorluguOnce gelen Asar i Tevfik sinifiSonra gelen Lutf i Celil sinifiInsa edilme 1867 1870Gorev donemi 1870 1929Tamamlanmis 2Sokulen 2Genel karakteristikDeplasman2 047 metrik tonUzunluk66 4 m tam boy Genislik12 9 mSu cekimi5 mKurulu guc4 kutu kazan 1 750 ihp 1 300 kW Itme gucu1 dikey bilesik buhar motoruHiz12 knot 22 km sa 14 mph Kisi kapasitesi170Silah donanimi 1870 1 229 mm 9 in Armstrong top 4 178 mm 7 in Armstrong topZirhKemer 152 mm 6 in Batarya 114 mm 4 5 in Barbet 114 mm Her iki gemi de 1877 1878 Rus Osmanli Savasi nda 93 Harbi hizmet verdi ve Karadeniz deki Rus kuvvetlerine karsi faaliyet gosterdiler Kafkasya da Osmanli kara kuvvetlerini desteklemekle gorevlendirilen gemiler savastan sonra alinarak Osmanli Yunan Savasi nin baslangicinda seferber edildikleri 1897 ye kadar baska bir faaliyette bulunmadilar Bu savasin basinda Osmanli filosunun geri kalani gibi Asar i Sevket sinifi gemiler de kotu durumlari nedeniyle hucumda kullanilamadi Asar i Sevket 1900 lerde hizmet disi birakildi ve hurda olarak satildi Genellikle kisla gemisi olarak hizmette kalan Necm i Sevket ise Birinci Balkan Savasi sirasinda Istanbul u Bulgar ordusundan koruyan kusatilmis Osmanli savunma hatlarina ates destegi vermek uzere tekrar hizmete girdi 1929 da hizmet disi birakildi ve hurda olarak satildi Siparisi1860 li yillarin baslarinda Osmanli Imparatorlugu nun bir eyaleti olan Misir en son yirmi yil once Misir Osmanli Savasi nda savastigi merkezi hukumetin gucune tekrar meydan okuma adina bir silahlanma programi baslatti Bu programin bir parcasi olarak donanmasi icin 1866 da siparis edilen iki Asar i Sevket sinifi gemiler de dahil olmak uzere birkac zirhli savas gemisi siparis etti Bu siparisler Osmanli hukumeti ile Misir Eyaleti arasinda krize sebep oldu Bir muddet suren muzakerelerden sonra kriz Misir in verdigi diger imtiyazlarin yani sira Asar i Sevket ve Necm i Sevket de dahil olmak uzere Misir zirhlilarinin 29 Agustos 1868 de merkezi hukumete devredilmesi ile cozuldu TasarimAsar i Sevket sinifi cizimi Asar i Sevket in tasarimi zirhli korvet Asar i Tevfik e dayaniyordu Asar i Sevket sinifi daha kucuk bir versiyon olsa da her iki tasarim da merkezi batarya ve ek agir silahlar icin ustune yerlestirilmis bir barbet duzenlemesini paylasiyordu Asar i Tevfik de ayni Fransiz tersanesinde insa edilmisti ve gibi cagdas Fransiz demir zirhli tasarimlarina dayaniyordu Ozellikleri Tam boylari 66 4 m dikmeler arasi uzunluklari 62 m genislikleri ise 12 9 m olan Asar i Sevket sinifinin gemilerinin su cekimleri 5 m idi Gemi govdesi demirden yapilmis burunda bir mahmuz yer aliyordu ve gemi kismen cift tekneliydi Gemilerin deplasmani 2 047 metrik tondu 170 subay ve denizciden olusan murettebatlari vardi Gemiler tek bir vidali pervaneyi ceviren tek bir yatay bilesik buhar motoruna sahipti Buhar gemi ortasinda bulunan tek bir bacaya bagli dort adet komurle calisan kutu kazan tarafindan saglaniyordu Motor 1 750 belirtilen beygir 1 300 kW gucundeydi ve gemileri en cok saatte 12 deniz mili 22 km sa hiza ulastirabiliyordu ancak kotu bakim sebebiyle 1877 de iki gemi de sadece 8 deniz miline 15 km sa ulasabilmekteydi Gemiler 300 metrik ton komur tasiyabiliyordu 1890 da her iki gemiye de Tersane i Amire de yeni kazanlar takildi Gemilerde ilave bir brigantin yelken techizati da yer almaktaydi Asar i Sevket sinifi gemiler bir adet 229 mm ve dort adet 178 mm Armstrong agizdan dolma top ile silahlandirilmisti 178 mm lik toplar merkezi zirhli bir bataryada yer alirken 228 mm top acik bir barbet uzerinde yer aliyordu 1890 modernizasyonunda her iki gemiye de iki 87 mm Krupp top iki 63 5 mm Krupp top iki 37 mm Hotchkiss revolver top ve bir 25 4 mm Nordenfelt topundan olusan yeni bir hafif batarya takildi Siniftaki gemiler dovme demirden yapilmis zirh ile korunuyordu Gemilerin zirhli kemeri gemi ortasinda 152 mm kalinligindaydi bas ve kica dogru 114 mm ye inceliyordu Su hattinin uzerindeki kisim 1 metre yuksekliginde altindaki kisim 2 metre yuksekligindeydi Ana kemerin uzerinde ana top bataryasini koruyan 114 mm kalinliginda zihli bir borda kaplamasi vardi barbet de ayni kalinlikta zirh ile korunuyordu GemilerNecm i SevketGemi Insaatci Baslangic Denize indirme TamamlanmaAsar i Sevket Forges et Chantiers de la Gironde 1867 1868 3 Mart 1870Necm i SevketHizmet gecmisiSinifin her iki gemisi de hizmet girdikten hemen sonra 1866 1869 Girit Isyani nin sonrasinda adanin stabilize edilmesinde yardimci olmalari amaciyla Girit e konuslandirildi Bununla birlikte Osmanli filosu bu donemde buyuk olcude etkin degildi Iki gemi 1877 1878 Rus Osmanli Savasi 93 Harbi sirasinda yeniden harekete gecti ve Karadeniz deki Rus kuvvetlerine karsi operasyonlar yapti Oncelikle Kafkasya daki Osmanli ordusunu desteklemek icin Rus kiyi konumlarini bombaladilar Mayis 1877 de Necm i Sevket Sohum limanina yapilan bir amfibi hucuma destek verdi Asar i Sevket 24 Agustos ta Sohum da demirliyken bir Rus torpido botu tarafindan saldiriya ugradi ancak spar torpido govdesine zarar vermedi Savastan sonra her iki gemi de Istanbul da Halic e cekildi ve 1882 de kucuk bir yeniden donatim gorduler Subat 1897 de Osmanli Yunan Savasi nin baslangicinda Osmanlilar yaptiklari donanma teftisinde Asar i Sevket sinifi gemiler de dahil olmak uzere gemilerin neredeyse tamaminin Yunan Donanmasi na karsi mucadeleye uygun olmadigini belirledi Yunanistan ile savasin sona ermesinin ardindan hukumet bir deniz yeniden yapilanma programi baslatmaya karar verdi Asar i Sevket ve Necm i Sevket yeniden insayi hakli cikartmayacak kadar kotu bir durumda olduklari icin programa dahil edilmediler Asar i Sevket 1903 te hizmet disi birakildi ve 1909 da hurda olarak satildi Necm i Sevket 1912 de Birinci Balkan Savasi nin patlak vermesine kadar kisla gemisi olarak hizmette kaldi Bulgar kuvvetleri Catalca ya dek gelerek Istanbul u tehdit ettiginde donanma Osmanli savunma hatlarina ates destegi saglamak icin gemiyi tekrar hizmete aldi Tehdit gectikten sonra kisla gemisi gorevine geri dondu 1929 da ise hurdaya ayrildi KaynakcaOzel Langensiepen amp Guleryuz 1995 ss 3 137 Sondhaus 2001 s 90 a b c d e Gardiner 1979 s 389 a b c d e f g h i j k Langensiepen amp Guleryuz 1995 s 137 Langensiepen amp Guleryuz 1995 ss 3 5 Langensiepen amp Guleryuz 1995 s 6 Greene amp Massignani 1998 s 360 Stem 2008 ss 20 21 Langensiepen amp Guleryuz 1995 ss 8 10 Langensiepen amp Guleryuz 1995 ss 20 25 GenelGardiner Robert Ed 1979 Conway s All the World s Fighting Ships 1860 1905 Londra Conway Maritime Press ISBN 0 85177 133 5 Greene Jack Massignani Alessandro 1998 Ironclads at War The Origin and Development of the Armored Warship 1854 1891 Pennsylvania Combined Publishing ISBN 0 938289 58 6 Langensiepen Bernd Guleryuz Ahmet 1995 The Ottoman Steam Navy 1828 1923 Londra Conway Maritime Press ISBN 978 0 85177 610 1 Sondhaus Lawrence 2001 Naval Warfare 1815 1914 New York Routledge ISBN 0 415 21478 5 Stem Robert 2008 Destroyer Battles Epics of Naval Close Combat Barnsley Seaforth ISBN 978 1 4738 1356 4