Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Asena veya Aşina (Çince: 阿史那, Pinyin: āshǐnà Wade-Giles: A-shih-na) Türk mitolojisinde önemli bir rol oynayan efsanevi bir dişi kurtun doğurduğu on erkek çocuğun biri.
Türkiye'de ise dişi kurtun adı olduğu düşünülmektedir. Ziya Gökalp 1922 yılında Diyarbakır'da yayımlanmış Küçük Mecmua dergisine verdiği "Türk devletinin tekâmülü" adlı makalesinde Bu da Çinlilere göre (Asena=Kurt) manasındadır demektedir.Göktürk Kağanlığının Eski hükümdarlarının mensubu olduğu Aşina, Zena, Asen veya Şunnu adı verilen sülale, efsaneye göre bu dişi kurttan türediği inanılır. Aslı Açina kelimesinden gelmektedir.
Efsanenin buluntulara göre en eski şekli
Antik Çin kaynaklarından, Tü'küe halkının türeyişini anlatan Asena efsanesinin farklı şekillerine rastlanılır. Bulunan en eski şekli şöyledir:'Tü-küe
- „Tü-küe kavimi Hiung-nu'ların bir uzantısıydı. Hükümdar soyunun isimi A-Se-Na idi. Kendilerince ayrı bir ordu kurmuş, ama sonradan komşu bir kavim tarafından yenilgiye uğramışlardı. On yaşında bir çocuğun haricinde bütün kavimleri katliama kurban gitmişti. Düşman askerlerinin hiçbirisi bu çocuğu öldürmeye cesaret edememişti. Çocuğun ayaklarını kesip, onu bir bataklığa attılar. Orada bir dişi kurt vardı, çocuğu et ile besledi. Böylece çocuk zamanla büyüdü ve dişi kurt ile çiftleşti. Kurt derhal gebe kaldı. Düşmanların kralı, çocuğun hala yaşadığını öğrendi ve öldürtmek için tekrar adamlarını gönderdi. Adamlar çocuğun yanındaki dişi kurtu öldürmek istemediler. Dişi Kurt derhal "Kao Çang"'ın (Turfan)'ın Kuzeybatısında bulunan bir dağın üstündeki mağaraya kaçtı. Mağaranın içinde birkaç yüz "li" genişliğinde, uzun otlarla kaplı ve etrafı dağlarla kapalı bir ova vardı. Dağın içine kaçan dişi kurt, bu yerde on oğlan çocuk doğurdu. Çocuklar büyüyünce dışarıdan kadınlar aldılar. Bu kadınlar hamile oldu. Çocukların hepsi ayrı bir soy adı aldı. Birisinin soy adı A-Se-Na oldu.“
Bunun yanında efsanenin başka şekilleri de bulunmuştur. Ayrıca daha geç zamanlardan kalan, sonradan geliştirilmiş daha detaylı ya da daha kısa olan şekilleri de vardır.
Kaynakça
Vikikaynak'ta Bozkurt Destanı ile ilgili metin bulabilirsiniz. |
- ^ , Vo. 50. (Çince)
- ^ , Vo. 99. (Çince)
- ^ Sui Kitabı, Vol. 84. (Çince)
- ^ Bozkurt Destanı (Türkçe)
- ^ Ziya Gökalp, transcription: Şahin Filiz, "Türk devletinin tekâmülü 12: Hakanlık Teşkilatı",Küçük Mecmua -II-, s. 57. 3 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (Türkçe)
- ^ a b c d e Götter und Mythen in Zentralasien und Nordeurasien. Käthe Uray-Kőhalmi, Jean-Paul Roux, Pertev N. Boratav, Edith Vertes Bölüm: Die alttürkische Mythologie, Stammesmythen. Jean-Paul Roux (Sayfa 251)
Ayrıca bakınız
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Asena veya Asina Cince 阿史那 Pinyin ashǐna Wade Giles A shih na Turk mitolojisinde onemli bir rol oynayan efsanevi bir disi kurtun dogurdugu on erkek cocugun biri Turkiye de ise disi kurtun adi oldugu dusunulmektedir Ziya Gokalp 1922 yilinda Diyarbakir da yayimlanmis Kucuk Mecmua dergisine verdigi Turk devletinin tekamulu adli makalesinde Bu da Cinlilere gore Asena Kurt manasindadir demektedir Gokturk Kaganliginin Eski hukumdarlarinin mensubu oldugu Asina Zena Asen veya Sunnu adi verilen sulale efsaneye gore bu disi kurttan turedigi inanilir Asli Acina kelimesinden gelmektedir Efsanenin buluntulara gore en eski sekliAntik Cin kaynaklarindan Tu kue halkinin tureyisini anlatan Asena efsanesinin farkli sekillerine rastlanilir Bulunan en eski sekli soyledir Tu kue Tu kue kavimi Hiung nu larin bir uzantisiydi Hukumdar soyunun isimi A Se Na idi Kendilerince ayri bir ordu kurmus ama sonradan komsu bir kavim tarafindan yenilgiye ugramislardi On yasinda bir cocugun haricinde butun kavimleri katliama kurban gitmisti Dusman askerlerinin hicbirisi bu cocugu oldurmeye cesaret edememisti Cocugun ayaklarini kesip onu bir batakliga attilar Orada bir disi kurt vardi cocugu et ile besledi Boylece cocuk zamanla buyudu ve disi kurt ile ciftlesti Kurt derhal gebe kaldi Dusmanlarin krali cocugun hala yasadigini ogrendi ve oldurtmek icin tekrar adamlarini gonderdi Adamlar cocugun yanindaki disi kurtu oldurmek istemediler Disi Kurt derhal Kao Cang in Turfan in Kuzeybatisinda bulunan bir dagin ustundeki magaraya kacti Magaranin icinde birkac yuz li genisliginde uzun otlarla kapli ve etrafi daglarla kapali bir ova vardi Dagin icine kacan disi kurt bu yerde on oglan cocuk dogurdu Cocuklar buyuyunce disaridan kadinlar aldilar Bu kadinlar hamile oldu Cocuklarin hepsi ayri bir soy adi aldi Birisinin soy adi A Se Na oldu Bunun yaninda efsanenin baska sekilleri de bulunmustur Ayrica daha gec zamanlardan kalan sonradan gelistirilmis daha detayli ya da daha kisa olan sekilleri de vardir KaynakcaVikikaynak ta Bozkurt Destani ile ilgili metin bulabilirsiniz Vo 50 Cince Vo 99 Cince Sui Kitabi Vol 84 Cince Bozkurt Destani Turkce Ziya Gokalp transcription Sahin Filiz Turk devletinin tekamulu 12 Hakanlik Teskilati Kucuk Mecmua II s 57 3 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Turkce a b c d e Gotter und Mythen in Zentralasien und Nordeurasien Kathe Uray Kohalmi Jean Paul Roux Pertev N Boratav Edith Vertes ISBN 3 12 909870 4 Bolum Die altturkische Mythologie Stammesmythen Jean Paul Roux Sayfa 251 Ayrica bakinizBozkurt mitoloji