Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Asparuh ya da Isperih (Bulgarca: Аспарух), bilinen en büyük Bulgar hükümdarı. Bir Türk boyu olan Hazarların ittirmesiyle batıya göç ederek Tuna havzasında Birinci Bulgar İmparatorluğu'nu kurmuştur.
| Asparuh Аспарух | |
|---|---|
 İstirelçe, Bulgaristan'daki anıtı | |
| Tuna Bulgar Hanı | |
| Hüküm süresi | 681-701 |
| Önce gelen | Batbayan |
| Sonra gelen | Tervel |
| Ölüm | 701 |
| Çocuk(lar)ı | Tervel |
| Hanedan | Dulo |
| Babası | Kubrat |
| Dini | Tengricilik |
Asparuh liderliğindeki Ön Bulgarlar ise Dinyeper ve Dinyester nehirlerini geçerek bugünkü güney Besarabya'ya, Bizans İmparatorluğu'na komşu olacak şekilde yerleşmişlrdir. Onların yerleştiği bölge Bizans kaynaklarında "Onglos" ya da "Onklos" olarak geçmektedir.
Asparuh'un Onglos bölgesine kesin geliş tarihi bilinmemekle birlikte Bizans İmparatorluğu'nun doğuda Araplara karşı, Avrupa'da dini ve diplomatik mücadele verdiği yıllar olan 650-670 tarihleri arasında gerçekleştiği tahmin ediliyor. Asparuh ile gelen bu Bulgarlar, Birinci Bulgar Devleti'ni kuran ve ilmi araştırmalarda Proto Bulgarlar ya da Bulgar Türkleri olarak adlandırılan Türklerdi. Asparuh Tuna Nehri'nın daha kuzeyinde olan Dinyeper ve Dinyester nehirlerini geçerek ve Onglos bölgesini ele geçirerek Tuna ile diğer iki nehir arasındaki alana yerleşti. Ön taraftan bataklık oluşu, diğer yönlerden de nehirlerden oluşan taçla sarılmış olması düşmana karşı büyük bir güvenlik sağlamaktaydı. 670 yılında bu Ön Bulgarlar, Bizans'ın kuzey komşusu olma konumuyla Bizans'ı tehdit eden bir güç konumuna gelmiştir. Tuna Deltası'nın güneyini geçmeyi başaran Asparuh komutasındaki Ön Bulgarların burada karşılaştıkları Slav zümreleriyle birleşmesi neticesinde doğmuştur. Başlangıçta Bizans'la dostane ve barışçıl ilişkiler kuran Asparuh önderliğindeki Ön Bulgarlar, gerek Hazarlardan kaçmak gerek yeni yerleşim alanları bulmak amacıyla Tuna Deltası'nın kuzeyindeki topraklardan hareketle Dobruca’nın güneyindeki Bizans topraklarına saldırılarda bulunmaya başlamışlardır. Bizans imparatoru IV. Konstantinos İstanbul'u kuşatan Araplar'la uğraştığı için yeni komşularına karşı koyacak güçte değildi. Ancak Arapların kuşatmayı kaldırmasıyla Ön Bulgarlara karşı sefer hazırlıklarına giriştir. Konstantinos, 680 yılında büyük bir deniz ve kara kuvvetiyle Ön Bulgarları topraklarından çıkartmak üzere Tuna'nın ağzına ve Onglos denilen bölge üzerine yürüdü. Ön Bulgarların bataklıklar arasında gizlenerek açıkça savaşmaktan kaçınması, Konstantinos'in başarı elde etmesini engelledi.
Ayrıca bakınız
- Birinci Bulgar İmparatorluğu (Tuna Bulgar Devleti)
Kaynakça
- Özel
- ^ Vasil Gjuzelev (1986). 'Forschungen zur Geschichte Bulgariens im Mittelalter' (Almanca). Viyana: Türk Dil Kurumu Yay. ss. 3-24.
- ^ Talat Tekin (1987). 'Tuna Bulgarları ve Dilleri'. Ankara: Türk Dil Kurumu Yay. s. 1.
- ^ Steven Runciman (1930). 'A History of the First Bulgarian Empire' (İngilizce). Londra: Türk Dil Kurumu Yay. s. 26.
- ^ Dimitri Obolenski (2000). 'The Byzantine Commonwealth: Eastern Europe 500-1453' (İngilizce). Londra: Phoenix Press. s. 90. .
- Genel
- Fine, John Van Antwerp (1991) [1983]. The Early Medieval Balkans: A Critical Survey from the Sixth to the Late Twelfth Century (İngilizce). Ann Arbor, Michigan: University of Michigan Press. ISBN .
- Mosko Moskov, Imennik na bălgarskite hanove (novo tălkuvane), Sofya 1988.
- Jordan Andreev, Ivan Lazarov, Plamen Pavlov, Koj koj e v srednovekovna Bălgarija, Sofya 1999.
- Васил Н. Златарски, История на българската държава през средните векове, Част I, II изд., Наука и изкуство, София 1970, sf. 176 - 209.
Dış bağlantılar
| Resmî unvanlar | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: Batbayan |  Tuna Bulgar Hanı 681 – 701 | Sonra gelen: Tervel |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Asparuh ya da Isperih Bulgarca Asparuh bilinen en buyuk Bulgar hukumdari Bir Turk boyu olan Hazarlarin ittirmesiyle batiya goc ederek Tuna havzasinda Birinci Bulgar Imparatorlugu nu kurmustur Asparuh AsparuhIstirelce Bulgaristan daki anitiTuna Bulgar HaniHukum suresi681 701Once gelenBatbayanSonra gelenTervelOlum701Cocuk lar iTervelHanedanDuloBabasiKubratDiniTengricilik Asparuh liderligindeki On Bulgarlar ise Dinyeper ve Dinyester nehirlerini gecerek bugunku guney Besarabya ya Bizans Imparatorlugu na komsu olacak sekilde yerlesmislrdir Onlarin yerlestigi bolge Bizans kaynaklarinda Onglos ya da Onklos olarak gecmektedir Asparuh un Onglos bolgesine kesin gelis tarihi bilinmemekle birlikte Bizans Imparatorlugu nun doguda Araplara karsi Avrupa da dini ve diplomatik mucadele verdigi yillar olan 650 670 tarihleri arasinda gerceklestigi tahmin ediliyor Asparuh ile gelen bu Bulgarlar Birinci Bulgar Devleti ni kuran ve ilmi arastirmalarda Proto Bulgarlar ya da Bulgar Turkleri olarak adlandirilan Turklerdi Asparuh Tuna Nehri nin daha kuzeyinde olan Dinyeper ve Dinyester nehirlerini gecerek ve Onglos bolgesini ele gecirerek Tuna ile diger iki nehir arasindaki alana yerlesti On taraftan bataklik olusu diger yonlerden de nehirlerden olusan tacla sarilmis olmasi dusmana karsi buyuk bir guvenlik saglamaktaydi 670 yilinda bu On Bulgarlar Bizans in kuzey komsusu olma konumuyla Bizans i tehdit eden bir guc konumuna gelmistir Tuna Deltasi nin guneyini gecmeyi basaran Asparuh komutasindaki On Bulgarlarin burada karsilastiklari Slav zumreleriyle birlesmesi neticesinde dogmustur Baslangicta Bizans la dostane ve bariscil iliskiler kuran Asparuh onderligindeki On Bulgarlar gerek Hazarlardan kacmak gerek yeni yerlesim alanlari bulmak amaciyla Tuna Deltasi nin kuzeyindeki topraklardan hareketle Dobruca nin guneyindeki Bizans topraklarina saldirilarda bulunmaya baslamislardir Bizans imparatoru IV Konstantinos Istanbul u kusatan Araplar la ugrastigi icin yeni komsularina karsi koyacak gucte degildi Ancak Araplarin kusatmayi kaldirmasiyla On Bulgarlara karsi sefer hazirliklarina giristir Konstantinos 680 yilinda buyuk bir deniz ve kara kuvvetiyle On Bulgarlari topraklarindan cikartmak uzere Tuna nin agzina ve Onglos denilen bolge uzerine yurudu On Bulgarlarin batakliklar arasinda gizlenerek acikca savasmaktan kacinmasi Konstantinos in basari elde etmesini engelledi Ayrica bakinizBirinci Bulgar Imparatorlugu Tuna Bulgar Devleti KaynakcaOzel Vasil Gjuzelev 1986 Forschungen zur Geschichte Bulgariens im Mittelalter Almanca Viyana Turk Dil Kurumu Yay ss 3 24 Talat Tekin 1987 Tuna Bulgarlari ve Dilleri Ankara Turk Dil Kurumu Yay s 1 Steven Runciman 1930 A History of the First Bulgarian Empire Ingilizce Londra Turk Dil Kurumu Yay s 26 Dimitri Obolenski 2000 The Byzantine Commonwealth Eastern Europe 500 1453 Ingilizce Londra Phoenix Press s 90 ISBN 1 84212 019 0 GenelFine John Van Antwerp 1991 1983 The Early Medieval Balkans A Critical Survey from the Sixth to the Late Twelfth Century Ingilizce Ann Arbor Michigan University of Michigan Press ISBN 0 472 08149 7 Mosko Moskov Imennik na bălgarskite hanove novo tălkuvane Sofya 1988 Jordan Andreev Ivan Lazarov Plamen Pavlov Koj koj e v srednovekovna Bălgarija Sofya 1999 Vasil N Zlatarski Istoriya na blgarskata drzhava prez srednite vekove Chast I II izd Nauka i izkustvo Sofiya 1970 sf 176 209 Dis baglantilarResmi unvanlarOnce gelen Batbayan Tuna Bulgar Hani 681 701 Sonra gelen Tervel