Atlantik beyaz yanlı yunusu (Lagenorhynchus acutus) Lagenorhynchus cinsindeki altı yunus türünden biridir ve Kuzey Atlas Okyanusu'nun ılık ve serin sularında bulunur. Belirgin bir renge sahiptir.
Atlantik beyaz yanlı yunusu | ||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Korunma durumu | ||||||||||||||||
Biyolojik sınıflandırma | ||||||||||||||||
| ||||||||||||||||
Lagenorhynchus acutus Gray, 1829 | ||||||||||||||||
Atlantik beyaz yanlı yunusu doğal yaşam alanı | ||||||||||||||||
Sinonimler | ||||||||||||||||
gubernator |
Taksonomi
Atlantik beyaz yanlı yunusu 1828'de Gray tarafından adlandırıldı. Tür adındaki Latince acutus kelimesi 'ucu sivri' anlamına gelir ve yunusun sivri uçlu sırt yüzgecine ithafen verilmiştir.
Fiziksel tanımlama
Diğer deniz yunuslarından hafifçe daha büyük olan Atlantik beyaz yanlı yunusu doğum anında bir metreden biraz daha uzundur ve ergenliğe eriştiğinde erkekler 2,8 metreye dişiler de 2,5 metreye ulaşır. 200 – 230 kg. arasında ağırlığa sahiptir. Cinsel olgunluğa dişiler 6-12 yıl arasında erkekler de 7-11 yıl arasında erişir. Hamilelik süresi 11 aydır ve yavrular yaklaşık bir buçuk yıl emzirilir. Erkeklerin yaşam süresi 22 yıl, dişilerin ise 27 yıldır.
Bu tür yunusların ayırtedici ve dikkat çekici özelliği sırt yüzgeçlerinin arkasında gövdelerinin her iki yanında bulunan beyaz ile soluk sarı arasındaki lekedir. Diğer açık deniz yunus ve balinaları arasında bu renk biçimi Atlantik beyaz yanlı yunusuna özgüdür. Vücudun geri kalanı kesin hatlarla belirli renklerdedir. Çene, boğaz ve karın beyaz, yan yüzgeçler, sırt yüzgeçi ve sarı leke dışında sırt koyu gri ile siyah renktedir. Ağızdan kuyruğa kadar uzanan ve gözün hemen üzerinden başlayan açık gri bir çizginin hemen üzerinde ve sırt yüzgecinin altında başka bir beyaz leke daha vardır.
Yunus gruplarının büyüklüğü bulundukları yere göre değişiklik gösterir. Newfoundland kıyılarında gruplar 60 yunustan oluşur ama İzlanda'nın doğusunda gruplar daha küçülür.
Ağlara yakalanan yunusların midelerinin içindekilerin araştırılması sonucu bu türün ana besin kaynağının ringa balığı, uskumru ve mürekkep balığı olduğu anlaşılmıştır.
Atlantik beyaz yanlı yunusu oldukça akrobatiktir ve tekneler ile birlikte yüzer ancak bayağı yunus ve beyaz burunlu yunus kadar sokulgan değildir.
Popülasyon ve dağılım
Atlantik beyaz yanlı yunusu yalnızca Atlas Okyanusu'nda bulunur. Özellikle yoğun popülasyon oranlarına sahip alanlar arasında Newfoundland ve Cape Cod kıyıları ile Birleşik Krallık, İzlanda ve Grönland'ın arasında kalan üçgen deniz alanı ve Kuzey Denizi'dir. Toplam popülasyonun 200-300.000 olduğuna inanılmaktadır.
İnsan ile etkileşim
Tarihi olarak Atlantik beyaz yanlı yunusları Norveç ve Newfounland'tan başlatılan sürek avlarıyla öldürülmekteydi ancak bu son yıllarda durdurulmuştur. Ama Faroe Adaları'nda az da olsa hâlâ devam etmektedir. Bu avlanmanın bölgede ne etkisi olacağı bilinmemekle birlikte doğa korumacılarının dikkatini çekmiştir. Türün geniş anlamda tehdit altında olmadığı kabul edilmektedir.
Kaynakça
- Cetacean Specialist Group (1996). Lagenorhynchus acutus. Tehlike altında olan türlerin 2006 IUCN Kırmızı Listesisi. IUCN 2006. 12 May 2006 tarihinde alınmıştır. Bilgibankası girişinde bu türün neden asgari endişe altında listelendiği açıklanmaktadır.
- Atlantic White-sided Dolphin, Frank Cipriano, Encyclopedia of Marine Mammals pp49–51
- National Audubon Society: Guide to Marine Mammals of the World
- Encyclopedia of Marine Mammals
- ^ MSW Sinonim listesi[]
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Atlantik beyaz yanli yunusu Lagenorhynchus acutus Lagenorhynchus cinsindeki alti yunus turunden biridir ve Kuzey Atlas Okyanusu nun ilik ve serin sularinda bulunur Belirgin bir renge sahiptir Atlantik beyaz yanli yunusuKorunma durumuAsgari endise altinda IUCN 2 3 Biyolojik siniflandirmaAlem AnimaliaSube ChordataSinif MammaliaTakim CetaceaAlt takim OdontocetiFamilya DelphinidaeCins LagenorhynchusTur L acutusIkili adlandirmaLagenorhynchus acutus Gray 1829Atlantik beyaz yanli yunusu dogal yasam alaniSinonimlergubernator leucipleurus perspicillatusTaksonomiAtlantik beyaz yanli yunusu 1828 de Gray tarafindan adlandirildi Tur adindaki Latince acutus kelimesi ucu sivri anlamina gelir ve yunusun sivri uclu sirt yuzgecine ithafen verilmistir Fiziksel tanimlamaDiger deniz yunuslarindan hafifce daha buyuk olan Atlantik beyaz yanli yunusu dogum aninda bir metreden biraz daha uzundur ve ergenlige eristiginde erkekler 2 8 metreye disiler de 2 5 metreye ulasir 200 230 kg arasinda agirliga sahiptir Cinsel olgunluga disiler 6 12 yil arasinda erkekler de 7 11 yil arasinda erisir Hamilelik suresi 11 aydir ve yavrular yaklasik bir bucuk yil emzirilir Erkeklerin yasam suresi 22 yil disilerin ise 27 yildir Bu tur yunuslarin ayirtedici ve dikkat cekici ozelligi sirt yuzgeclerinin arkasinda govdelerinin her iki yaninda bulunan beyaz ile soluk sari arasindaki lekedir Diger acik deniz yunus ve balinalari arasinda bu renk bicimi Atlantik beyaz yanli yunusuna ozgudur Vucudun geri kalani kesin hatlarla belirli renklerdedir Cene bogaz ve karin beyaz yan yuzgecler sirt yuzgeci ve sari leke disinda sirt koyu gri ile siyah renktedir Agizdan kuyruga kadar uzanan ve gozun hemen uzerinden baslayan acik gri bir cizginin hemen uzerinde ve sirt yuzgecinin altinda baska bir beyaz leke daha vardir Yunus gruplarinin buyuklugu bulunduklari yere gore degisiklik gosterir Newfoundland kiyilarinda gruplar 60 yunustan olusur ama Izlanda nin dogusunda gruplar daha kuculur Aglara yakalanan yunuslarin midelerinin icindekilerin arastirilmasi sonucu bu turun ana besin kaynaginin ringa baligi uskumru ve murekkep baligi oldugu anlasilmistir Atlantik beyaz yanli yunusu oldukca akrobatiktir ve tekneler ile birlikte yuzer ancak bayagi yunus ve beyaz burunlu yunus kadar sokulgan degildir Populasyon ve dagilimAtlantik beyaz yanli yunusu yalnizca Atlas Okyanusu nda bulunur Ozellikle yogun populasyon oranlarina sahip alanlar arasinda Newfoundland ve Cape Cod kiyilari ile Birlesik Krallik Izlanda ve Gronland in arasinda kalan ucgen deniz alani ve Kuzey Denizi dir Toplam populasyonun 200 300 000 olduguna inanilmaktadir Insan ile etkilesim26 Agustos 2006 Faroe Adalari Tarihi olarak Atlantik beyaz yanli yunuslari Norvec ve Newfounland tan baslatilan surek avlariyla oldurulmekteydi ancak bu son yillarda durdurulmustur Ama Faroe Adalari nda az da olsa hala devam etmektedir Bu avlanmanin bolgede ne etkisi olacagi bilinmemekle birlikte doga korumacilarinin dikkatini cekmistir Turun genis anlamda tehdit altinda olmadigi kabul edilmektedir KaynakcaCetacean Specialist Group 1996 Lagenorhynchus acutus Tehlike altinda olan turlerin 2006 IUCN Kirmizi Listesisi IUCN 2006 12 May 2006 tarihinde alinmistir Bilgibankasi girisinde bu turun neden asgari endise altinda listelendigi aciklanmaktadir Atlantic White sided Dolphin Frank Cipriano Encyclopedia of Marine Mammals pp49 51 ISBN 0 12 551340 2 National Audubon Society Guide to Marine Mammals of the World ISBN 0 375 41141 0 Encyclopedia of Marine Mammals ISBN 0 12 551340 2 MSW Sinonim listesi olu kirik baglanti