Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Atlas, anatomide omurganın en üstündeki (ilk) boyun omurudur.
| Kemik: Atlas | ||
|---|---|---|
 | ||
| Atlasın konumu (kırmızıyla gösterilmiştir) | ||
Kafatasını taşımasından dolayı ismini Yunan mitolojisindeki Atlas'tan almıştır.
Atlas en üst omurdur ve -axis kemiğiyle birlikte- kafatası ve omurgayı bağlayan eklemi oluşturur. Atlas ve axis normal omurlara göre çok daha geniş bir hareket sahası oluşturmak üzere özelleşmiştir. Bu iki omur başın öne arkaya ve sağa sola hareket ettirilmesinden sorumludur.
başın omurga üzerinde öne arkaya sallanmasına izin verir.
Axis kemiğindeki dens bir mil gibi görevi yaparak atlas ve ona bağlı başın sağa sola hareket etmesine izin verir.
Atlasın karakteristik özelliği gövdesinin olmamasıdır. Yüzük şeklindedir, ön ve arka kemerleri ve yan taraflarında birer massası vardır.
Atlas ve axis nörolojik açıdan önemlidir. Çünkü beyin sapı axise kadar uzanır.
Ön kemer
Ön kemer yüzük şeklindeki atlasın beşte birlik kısmını oluşturur. Ön tarafı konvekstir ve merkezinde longus colli kaslarının ve anterior longitudinal ligamentin bağlanması için bir tüberkül bulunur. Arka tarafı konkavdır ve axisin densiyle eklem yapmak üzere oval veya dairesel pürüzsüz bir eklem yüzeyi (fovea dentis) bulundurur.
Üst kenarı anterior atlantooccipital membrane ile üstündeki oksipital kemiğe bağlanır. Alt kenarı anterior atlantoaxial ligament ile altındaki axis kemiğine bağlanır.
Arka kemer
Arka kemer dairesel yüzüğün çevresinin beşte ikilik kısmını oluşturur. Arka tarafında spinosus processusun körelmesiyle oluşmuş, recti capitis posteriores minorese ve ligamentum nuchaeye başlangıç noktası oluşturan bir çıkıntı bulunur. Bu çıkıntının çok küçük olması atlas ve kafatası arasındaki hareketlerin engellenmemesini sağlar.
Kemerin arka kısmı üst ve arka tarafında, posterior atlantooccipital membranın bağlanması için yuvarlatılmış bir kenar bulundurur. Her bir üst eklem çıkıntısının(processus articularis superior) tam arkasında sulcus arteriae vertebralis denilen oyuk vardır.
Bu oluk superior vertebral çentiği ifade eder ve içinden vertebral arter geçer. Vertebral arter transvers çıkıntıdaki delikten yukarı çıktıktan sonra lateral massanın etrafında arkaya ve mediyale doğru dönerek bu oluğun içine yerleşir. Ayrıca suboccipital sinir (ilk spinal sinir) de bu oluktan geçer. Vertebral arterin kavisli bir foramenden geçmesi yaygın bir anatomik variyenttir.
Arka kemerin alt yüzeyinde, articular facetlerin arkasındaki iki sığ oluk alt vertebral çentikler olarak adlandırılır. Daha alçaktaki kenar posterior atlantoaxial ligament ile bağ yapar ve onu axise bağlar.
Massa lateralis
Massa lateralisler atlasın en büyük ve sağlam kısımlarıdır. Çünkü başın ağırlığını taşırlar.
Her biri alt ve üst olmak üzere iki eklem yüzeyi taşır.
- Üst eklem yüzleri geniş, oval ve konkavdır. Önde birbirlerine yaklaşırlar ama arkada birbirlerinden uzaklaşırlar, yukarı ve biraz geriye yönelmişlerdir. Occipital kemiğin kondiline uygun çanak gibi bir yüzey oluştururlar ve başın öne arkaya sallanma hareketine uyumludurlar. Kenarlarına yapılan girintiler tarafından kısmen bir kez daha bölünmüşlerdir.
- Alt eklem yüzeyleri dairesel şekildedir. Düz veya hafif konvekstir ve aşağı doğru uzanır. axisle eklem yapar ve başın sağa sola hareket ettirilmesine izin verir.
Foramen vertebrale
Her bir üst facet eklem yüzeyinin mediyal kenarının tam altında trasverse atlantal ligamentin bağlanması için küçük bir tüberkül bulunur. Atlas halkası boyunca uzanan trasverse atlantal ligament vertebral forameni iki bölüme ayırır:
- Ön bölüm daha küçüktür ve içine axisin odontoid çıkıntısı girer.
- Arkadaki bölümden ise omurilik (medulla spinalis) geçer.
Vertebral kanalın bu bölümü omuriliğin geçmesi için gerekenden çok daha büyüktür.
Transversal çıkıntılar
Geniş transversal çıkıntılar yana ve aşağıya doğrudur ve başın sağa sola hareketine yardımcı olan kaslar için bağlanma noktası sağlar. Ön ve arka tüberkülleri tek bir kütle halinde kaynaşmıştır. Foramen transversarium transvers çıkıntının içinde aşağıdan, yukarıya ve geriye doğru uzanan deliktir.
Gelişimi
Atlas genellikle üç merkezden kemikleşir.
Bunlardan biri fetal hayatın yedinci haftasında lateral massalarda ortaya çıkar ve geriye doğru genişler. Doğumda bu kemik parçaları birbirlerinden kıkırdak dokuyla dolu dar bir aralık ile ayrılmışlardır.
Üç-dört yaş arasında, birbirlerinden direkt olarak veya kıkırdak dokuda gelişmiş ayrı bir merkez boyunca ayrılırlar.
Doğumda ön kemer kıkırdaktan oluşur. Bunun içinde doğumdan sonraki bir yıl içinde ayrı bir merkez oluşur ve altı-sekiz yaş civarında lateral massalarla birleşir. Birliğin çizgileri superior articular facetlerin ön kısımları boyunca uzanır.
Bazen hiç ayrı merkez yoktur. Öne doğru genişleme ve en son iki lateral massanın bağlanmasıyla oluşan ön kemer her biri orta çizgideki iki merkezden kemikleşir.
Hasar
ilk vertebrada oluşan kırık Jefferson kırığı olarak ifade edilir.
Ek görseller
-
![image]()
Atlasın pozisyonu ve şekli (kırmızıyla gösterilmiş), üstten. Kafatası yarı-saydam gösterilmiş. -
![image]()
Atlas üstten. -
![image]()
Posterior atlantooccipital membran ve atlantoaxial ligament. (Atlas merkezde görülebilir.) -
![image]()
Atlas, üstten. -
![image]()
Atlas, üstten. -
![image]()
Atlas, alt yüzey.
 | Anatomi ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Atlas anatomide omurganin en ustundeki ilk boyun omurudur Kemik AtlasAtlasin konumu kirmiziyla gosterilmistir Kafatasini tasimasindan dolayi ismini Yunan mitolojisindeki Atlas tan almistir Atlas en ust omurdur ve axis kemigiyle birlikte kafatasi ve omurgayi baglayan eklemi olusturur Atlas ve axis normal omurlara gore cok daha genis bir hareket sahasi olusturmak uzere ozellesmistir Bu iki omur basin one arkaya ve saga sola hareket ettirilmesinden sorumludur basin omurga uzerinde one arkaya sallanmasina izin verir Axis kemigindeki dens bir mil gibi gorevi yaparak atlas ve ona bagli basin saga sola hareket etmesine izin verir Atlasin karakteristik ozelligi govdesinin olmamasidir Yuzuk seklindedir on ve arka kemerleri ve yan taraflarinda birer massasi vardir Atlas ve axis norolojik acidan onemlidir Cunku beyin sapi axise kadar uzanir On kemerOn kemer yuzuk seklindeki atlasin beste birlik kismini olusturur On tarafi konvekstir ve merkezinde longus colli kaslarinin ve anterior longitudinal ligamentin baglanmasi icin bir tuberkul bulunur Arka tarafi konkavdir ve axisin densiyle eklem yapmak uzere oval veya dairesel puruzsuz bir eklem yuzeyi fovea dentis bulundurur Ust kenari anterior atlantooccipital membrane ile ustundeki oksipital kemige baglanir Alt kenari anterior atlantoaxial ligament ile altindaki axis kemigine baglanir Arka kemerOksipital kemik boyunca median sagittal kesit ve ilk uc boyun omuru ligamentler gosterilmis Arka kemer dairesel yuzugun cevresinin beste ikilik kismini olusturur Arka tarafinda spinosus processusun korelmesiyle olusmus recti capitis posteriores minorese ve ligamentum nuchaeye baslangic noktasi olusturan bir cikinti bulunur Bu cikintinin cok kucuk olmasi atlas ve kafatasi arasindaki hareketlerin engellenmemesini saglar Kemerin arka kismi ust ve arka tarafinda posterior atlantooccipital membranin baglanmasi icin yuvarlatilmis bir kenar bulundurur Her bir ust eklem cikintisinin processus articularis superior tam arkasinda sulcus arteriae vertebralis denilen oyuk vardir Bu oluk superior vertebral centigi ifade eder ve icinden vertebral arter gecer Vertebral arter transvers cikintidaki delikten yukari ciktiktan sonra lateral massanin etrafinda arkaya ve mediyale dogru donerek bu olugun icine yerlesir Ayrica suboccipital sinir ilk spinal sinir de bu oluktan gecer Vertebral arterin kavisli bir foramenden gecmesi yaygin bir anatomik variyenttir Arka kemerin alt yuzeyinde articular facetlerin arkasindaki iki sig oluk alt vertebral centikler olarak adlandirilir Daha alcaktaki kenar posterior atlantoaxial ligament ile bag yapar ve onu axise baglar Massa lateralisMassa lateralisler atlasin en buyuk ve saglam kisimlaridir Cunku basin agirligini tasirlar Her biri alt ve ust olmak uzere iki eklem yuzeyi tasir Ust eklem yuzleri genis oval ve konkavdir Onde birbirlerine yaklasirlar ama arkada birbirlerinden uzaklasirlar yukari ve biraz geriye yonelmislerdir Occipital kemigin kondiline uygun canak gibi bir yuzey olustururlar ve basin one arkaya sallanma hareketine uyumludurlar Kenarlarina yapilan girintiler tarafindan kismen bir kez daha bolunmuslerdir Alt eklem yuzeyleri dairesel sekildedir Duz veya hafif konvekstir ve asagi dogru uzanir axisle eklem yapar ve basin saga sola hareket ettirilmesine izin verir Foramen vertebraleHer bir ust facet eklem yuzeyinin mediyal kenarinin tam altinda trasverse atlantal ligamentin baglanmasi icin kucuk bir tuberkul bulunur Atlas halkasi boyunca uzanan trasverse atlantal ligament vertebral forameni iki bolume ayirir On bolum daha kucuktur ve icine axisin odontoid cikintisi girer Arkadaki bolumden ise omurilik medulla spinalis gecer Vertebral kanalin bu bolumu omuriligin gecmesi icin gerekenden cok daha buyuktur Transversal cikintilarGenis transversal cikintilar yana ve asagiya dogrudur ve basin saga sola hareketine yardimci olan kaslar icin baglanma noktasi saglar On ve arka tuberkulleri tek bir kutle halinde kaynasmistir Foramen transversarium transvers cikintinin icinde asagidan yukariya ve geriye dogru uzanan deliktir GelisimiAtlas uc merkezden kemiklesir Atlas genellikle uc merkezden kemiklesir Bunlardan biri fetal hayatin yedinci haftasinda lateral massalarda ortaya cikar ve geriye dogru genisler Dogumda bu kemik parcalari birbirlerinden kikirdak dokuyla dolu dar bir aralik ile ayrilmislardir Uc dort yas arasinda birbirlerinden direkt olarak veya kikirdak dokuda gelismis ayri bir merkez boyunca ayrilirlar Dogumda on kemer kikirdaktan olusur Bunun icinde dogumdan sonraki bir yil icinde ayri bir merkez olusur ve alti sekiz yas civarinda lateral massalarla birlesir Birligin cizgileri superior articular facetlerin on kisimlari boyunca uzanir Bazen hic ayri merkez yoktur One dogru genisleme ve en son iki lateral massanin baglanmasiyla olusan on kemer her biri orta cizgideki iki merkezden kemiklesir Hasarilk vertebrada olusan kirik Jefferson kirigi olarak ifade edilir Ek gorsellerAtlasin pozisyonu ve sekli kirmiziyla gosterilmis ustten Kafatasi yari saydam gosterilmis Atlas ustten Posterior atlantooccipital membran ve atlantoaxial ligament Atlas merkezde gorulebilir Atlas ustten Atlas ustten Atlas alt yuzey Anatomi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz Kaynakca