Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bizantion (Yunanca: Βυζάντιον) ya da Byzantium, İstanbul şehrinin kent olarak ilk atası ve Konstantinopolis'ten önceki adıdır. Antik Yunanistan'da bugünkü Topkapı Sarayı'nın bulunduğu bölgede, Boğaz'ın güneybatı girişinde, Haliç ve Marmara Denizi'nin arasında tarihi yarımadanın doğu ucunda kurulmuş bir şehirdir. Efsaneye göre Megara, Argos, Korint'ten gelen Helen kolonici Dorlar tarafından MÖ 667'de kurulmuş ve adını Kral Bizas veya Bizantas'tan almıştır.
Şehir stratejik konumundan ötürü daha sonraki dönemlerde önce Roma İmparatorluğu'nun, daha sonra Bizans İmparatorluğu ve Latin İmparatorluğu'nun, son olarak da Osmanlı İmparatorluğu'nun başkenti olmuştur. Romalılar ve Bizanslılarca başkentleri Konstantinopolis, Osmanlılarca başkentleri Konstantiniyye veya Dersaadet olarak anılmıştır. Yunancada "εις τήν Πόλι(ν)" (/is tin boli/) yani "şehir'e" olarak kullanılan isim, Osmanlı'da da İstanbul olarak sıkça kullanılmıştır. Türkiye tarafından şehir 1930 yılından beri resmî olarak İstanbul diye adlandırılmaktadır.
Anlam
Bizantion, bugünkü İstanbul şehrinin kent olarak ilk atası sayılır.
Byzantium, orijinal adı "Bizantion" olan antik şehrin adının 1. yüzyılda Romalılar tarafından Latinceleştirilmiş halidir.
Augusta Antonina, İstanbul'un 3. yüzyılda Roma İmparatoru Septimius Severus tarafından konulmuş kısa süreli adıdır.
Nova Roma, İstanbul'un 330'da İmparator I. Konstantin tarafından Roma İmparatorluğu'nun başkenti ilan edildiğinde konulmuş kısa süreli adıdır. Nova Roma imparatorun ölümünden sonra Konstantinopolis'e dönüşmüş, böylelikle de Bizantion adının kullanımı kaybolmuştur.
Köken
Bizantion'un Trakçadan gelme adı, daha sonra Yunanlarca efsaneleştirilerek Megaralı kahraman Bizas'a atfedilmiştir. Böylece Bizantion'un kökleri efsanelerle özleşmiştir. Geleneksel bir efsane, Megaralı Bizas'ın Bizantion'un bulunduğu yeri Ege Denizi'nde kuzeydoğu yönünde yelken açarken bulduğunu söyler. Bizas Delphi'de bir müneccime danışarak yeni şehrini nereye kurması gerektiğini sormuştur. Müneccim ona "körlerin karşısına" cevabını vermiştir. O zaman Bizas, bunun ne anlama geldiğini anlayamamıştır. Ancak gemileriyle Boğaz'a gelince müneccimin dediklerinin ne anlama geldiğini kavrayabilmiştir. Boğaz'ın Asya kıyısında Kalkedon adında bir Yunan şehri vardır. Bizas Kalkedon şehrindekilerin bahsedilen "körler" olduğunu düşünmüştür; çünkü kendilerinden yarım mil uzaklıktaki muhteşem konumdaki seçkin toprakları fark edememişlerdir. Bizas, şehrini bu seçkin olarak adlandırdığı topraklara kurar ve ondan sonra şehir "Bizantion" olarak adlandırılır.
Tarih öncesinden Bizantion'un kuruluşuna kadar olan tarih (MÖ 100.000 - MÖ 667)
İstanbul'un belirli yerlerinde; Kadıköy'de Neolitik çağa ait, Sultanahmet'te de Bronz çağa ait bulunan kalıntılar Boğaz Kıyıları'nın çok eski zamanlardan beri insanlar tarafından yerleşildiğinin kanıtlarını oluşturmaktadır. Ayrıca son dönemlerde yapılan araştırmalar sonucunda Küçükçekmece bölgesinde Yarımburgaz Mağarasında yapılan kazılarda Neolitik ve Kalkolitik çağlardan MÖ 300.000 tarihlerine kadar uzanan insan yerleşimlerine rastlanmıştır.
Daha Antik Yunanlarda Boğaz'ın önemli bir rolü vardı. Boğaz'dan geçen antik Yunan gemileri Karadeniz'deki Yunan kolonilerinden aldıkları tahılları Atina'ya ve diğer antik Yunan kentleri (polis)'ne taşımışlardır. Avrupa ve Asya arasındaki kara bağlantısının ve Ege Denizi ile Karadeniz arasındaki deniz yolunun kilit yeri konumundaki bu önemli stratejik noktanın garanti altına alınması için, Megaralılar tarafından 'te Boğaz'ın Asya tarafına bugünkü Kadıköy'ün bulunduğu yere Kalkedon adlı ilk Yunan kolonisi kurulmuştur.
Avrupa yakasında önceden Trakyalılar tarafından yerleşilmiş bölgede, Kalkedon'un kuruluşundan 17 yıl sonra ikinci bir şehir kurulmuştur. Megaralıların Argon ve Korinth şehirlerinden gelen kolonistlerle birlikte kurduğu bu yeni şehir Trakça adıyla Bizantiondur.
Bizantion'un tarihi: Bizantion ve Bizans Dönemi (MÖ 667-MS 330)
"Bizantion"un tarihi, şehrin Megaralılar tarafından MÖ 667'de kurulmasından, Roma İmparatorluğu'nca 330 yılında başkent yapılmasına kadar olan dönemi kapsar; çünkü bundan sonra artık kültürel ve tarihsel açıdan Bizantion şehrinden söz edilemez.
Antik Yunan Şehir Devleti Bizantion ve Antik Yunan Dönemi (MÖ 667-MS 196)
Bizantion stratejik öneminden ötürü MÖ 667'deki kuruluşundan hemen sonra, bir ticaret şehri olur ve kısa zamanda çok gelişir. Bu stratejik konumdan ötürü Bizantion gibi Kalkedon da daha sonraki yüzyıllarda Yunan-Küçükasya (Anadolu)'daki neredeyse bütün savaşlarda katılım göstermek zorunda kalmıştır. İyon Ayaklanması esnasında iki şehir de Pers kuşatmasına uğrasa da sonuç elde edilememiştir; çünkü kuşatmadaki Pers ordusunun bir kısmı Karadeniz'deki Yunan kolonilerindendir. Daha sonraki Pers-Yunan Savaşları'nda başarısız olan Persler şehrin oligarşik bir yönetim kazanmasına engel olamamışlardır. 'de Bizantion tarafından ele geçirilmiştir. Bunlar ancak iki yıl yönetimde kalabilmiş, sonra şehrin halkı tarafından kovulmuşlardır. Böylece 'dan itibaren Bizantion demokrasiyi yönetim biçimi olarak belirlemiştir.
MÖ 387'den itibaren Kalkedon Pers İmparatorluğu'nun yönetimi altına girmiş, MÖ 357'de Bizantion tarafından Perslerden kurtarılmıştır. MÖ 339'da Bizantion Makedon kral tarafından işgal edilmiştir.
Kalkedon MÖ 315'ten itibaren Zipotlar tarafınden kuşatılmış, I. Antigonos tarafından kuşatma kaldırılmıştır. MÖ 311'de tekrar kuşatılmış ve ele geçirilmiştir. Arkasından Bizantion Kalkedon'u işgalden kurtarmıştır. MÖ 281'de iki şehir ittifak kurmuştur. MÖ 220'de Bizantion Rodos'a karşı savaşa girer. Savaşta iki şehir de Makedonyalı V. Philipp, III. Antiochos ve Perseus'a karşı Roma İmparatorluğu'nun tarafında yer alırlar. MÖ 202'de Kalkedon V. Philipp tarafından işgal edilir.
Roma Şehri Bizantion (Byzantium) ve Roma Dönemi (MS 196- MS 330)
M.S. 196'da Bizantion Roma İmparatoru Septimus Severus tarafından Roma İmparatorluğu'na Roma Bağımsızlık Bildirgesi'yle dahil edilir. Roma İmparatoru Vespasian tarafından Bizantion 1. yüzyılda latinleştirilir, yani Byzantium olarak Roma İmparatorluğu'na tam bir birleşimi sağlanır. Bizantion'un MÖ 4. yüzyıldan beri deniz ticaretini kontrol sayesinde yaşadığı ekonomik gelişme ve büyüme, Romalıların hakimiyetiyle zorunluluk haline gelen vergilerle yavaşlar. Bunun üzerine şehir 2. yüzyılın sonlarına dogru Pers İmparatoru Pescennius Niger'e destek vermeye başlar.
Bu gelişme, Roma İmparatoru Septimius Severus'u çok sinirlendirir. Bizantion'u cezalandırmak için 196 yılında şehre zarar verilmesine izin verir. Bunun sonucunda şehir büyük zarar görür. Daha sonra kent İmparator Septimus Severus'un oğlu 'ın aracılığıyla yeniden inşa edilir ve kısa sürede eski değerini kazanır. Bu nedenle Septimius Severus oğlu Antonius (daha sonra imparator Caracalla)'un adına şehri 'Augusta Antonina' olarak yeniden isimlendirir.
Augusta Antonina, İstanbul'un Roma İmparatorluğu döneminde 3. yüzyıldaki kısa süreli adıdır. İmparator Septimius Severus (193-211)tarafından, oğlu Antonius'un şerefine verilmiştir.
258 yılında Bizantion ve Kalchedon Gotlar tarafından yağmalanır ve zarar görür.
Bizantion'un konumu Roma İmparatoru I. Konstantin'in de oldukça ilgisini çeker. I. Konstantin kenti 330'da Roma İmparatorluğu'nun başkenti ilan eder ve adını Nova Roma olarak değiştirir; fakat bu ad pek tutulmaz ve imparatorun ölümünden sonra şehir Konstantin'in şehri anlamına gelen Konstantinopolis adını alır.
Ayrıca bakınız
Bizantion sayfası İstanbul şehrinin kuruluşundan 330'da Roma İmparatorluğu'nun başkenti oluşuna kadar olan tarihini içeriyor.
- Konstantinopolis; İstanbul şehrinin 330'da Roma başkenti olmasından 1453'te Osmanlılarca alınıncaya kadar olan Roma ve Bizans tarihi için Konstantinopolis adlı sayfaya bakınız.
- İstanbul sayfasında şehrin genel tarihi ve günümüzdeki durumu özetlenmektedir.
- İstanbul'un tarihi adlı sayfa şehrin kapsamlı tarihinden bahsetmektedir.
- Antik Yunanistan
- Pers İmparatorluğu
- Roma İmparatorluğu
- Bizans İmparatorluğu
- Osmanlı İmparatorluğu
- Türkiye Cumhuriyeti tarihi
Kaynakça
- Jeffreys, Elizabeth and Michael, and Moffatt, Ann. 1981. Byzantine Papers: Proceedings of the First Australian Byzantine Studies Conference, Canberra, 17- 1978. Australian National University, Canberra.
- . Retrieved Jan. 6, 2005.
- The Useful Information about Istanbul 15 Mart 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Retrieved Jan. 6, 2005.
- Wolfgang Müller-Wiener: Bildlexikon zur Topographie Istanbuls. Byzantion - Konstantinupolis - Istanbul bis zum Beginn des 17. Jahrhunderts. Tübingen 1977.
- Necdet Sakaoğlu (1993/94a): "İstanbul'un adları". 'Dünden bugüne İstanbul ansiklopedisi', Türkiye Kültür Bakanlığı, İstanbul.
Dış bağlantılar
- Society for the Promotion of Byzantine Studies : www.byzantium.ac.uk 10 Aralık 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Description of Byzantine monetary system - fifth Century BC : History of money FAQs16 Mayıs 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- . Retrieved Jan. 6, 2005.
- The Useful Information about Istanbul 15 Mart 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. Retrieved Jan. 6, 2005.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bizantion Yunanca Byzantion ya da Byzantium Istanbul sehrinin kent olarak ilk atasi ve Konstantinopolis ten onceki adidir Antik Yunanistan da bugunku Topkapi Sarayi nin bulundugu bolgede Bogaz in guneybati girisinde Halic ve Marmara Denizi nin arasinda tarihi yarimadanin dogu ucunda kurulmus bir sehirdir Efsaneye gore Megara Argos Korint ten gelen Helen kolonici Dorlar tarafindan MO 667 de kurulmus ve adini Kral Bizas veya Bizantas tan almistir Sehir stratejik konumundan oturu daha sonraki donemlerde once Roma Imparatorlugu nun daha sonra Bizans Imparatorlugu ve Latin Imparatorlugu nun son olarak da Osmanli Imparatorlugu nun baskenti olmustur Romalilar ve Bizanslilarca baskentleri Konstantinopolis Osmanlilarca baskentleri Konstantiniyye veya Dersaadet olarak anilmistir Yunancada eis thn Poli n is tin boli yani sehir e olarak kullanilan isim Osmanli da da Istanbul olarak sikca kullanilmistir Turkiye tarafindan sehir 1930 yilindan beri resmi olarak Istanbul diye adlandirilmaktadir Bizans ve KonstantinopolisAnlamBizantion bugunku Istanbul sehrinin kent olarak ilk atasi sayilir Byzantium orijinal adi Bizantion olan antik sehrin adinin 1 yuzyilda Romalilar tarafindan Latincelestirilmis halidir Augusta Antonina Istanbul un 3 yuzyilda Roma Imparatoru Septimius Severus tarafindan konulmus kisa sureli adidir Nova Roma Istanbul un 330 da Imparator I Konstantin tarafindan Roma Imparatorlugu nun baskenti ilan edildiginde konulmus kisa sureli adidir Nova Roma imparatorun olumunden sonra Konstantinopolis e donusmus boylelikle de Bizantion adinin kullanimi kaybolmustur KokenBizantion un Trakcadan gelme adi daha sonra Yunanlarca efsanelestirilerek Megarali kahraman Bizas a atfedilmistir Boylece Bizantion un kokleri efsanelerle ozlesmistir Geleneksel bir efsane Megarali Bizas in Bizantion un bulundugu yeri Ege Denizi nde kuzeydogu yonunde yelken acarken buldugunu soyler Bizas Delphi de bir muneccime danisarak yeni sehrini nereye kurmasi gerektigini sormustur Muneccim ona korlerin karsisina cevabini vermistir O zaman Bizas bunun ne anlama geldigini anlayamamistir Ancak gemileriyle Bogaz a gelince muneccimin dediklerinin ne anlama geldigini kavrayabilmistir Bogaz in Asya kiyisinda Kalkedon adinda bir Yunan sehri vardir Bizas Kalkedon sehrindekilerin bahsedilen korler oldugunu dusunmustur cunku kendilerinden yarim mil uzakliktaki muhtesem konumdaki seckin topraklari fark edememislerdir Bizas sehrini bu seckin olarak adlandirdigi topraklara kurar ve ondan sonra sehir Bizantion olarak adlandirilir Tarih oncesinden Bizantion un kurulusuna kadar olan tarih MO 100 000 MO 667 Istanbul un belirli yerlerinde Kadikoy de Neolitik caga ait Sultanahmet te de Bronz caga ait bulunan kalintilar Bogaz Kiyilari nin cok eski zamanlardan beri insanlar tarafindan yerlesildiginin kanitlarini olusturmaktadir Ayrica son donemlerde yapilan arastirmalar sonucunda Kucukcekmece bolgesinde Yarimburgaz Magarasinda yapilan kazilarda Neolitik ve Kalkolitik caglardan MO 300 000 tarihlerine kadar uzanan insan yerlesimlerine rastlanmistir Daha Antik Yunanlarda Bogaz in onemli bir rolu vardi Bogaz dan gecen antik Yunan gemileri Karadeniz deki Yunan kolonilerinden aldiklari tahillari Atina ya ve diger antik Yunan kentleri polis ne tasimislardir Avrupa ve Asya arasindaki kara baglantisinin ve Ege Denizi ile Karadeniz arasindaki deniz yolunun kilit yeri konumundaki bu onemli stratejik noktanin garanti altina alinmasi icin Megaralilar tarafindan te Bogaz in Asya tarafina bugunku Kadikoy un bulundugu yere Kalkedon adli ilk Yunan kolonisi kurulmustur Avrupa yakasinda onceden Trakyalilar tarafindan yerlesilmis bolgede Kalkedon un kurulusundan 17 yil sonra ikinci bir sehir kurulmustur Megaralilarin Argon ve Korinth sehirlerinden gelen kolonistlerle birlikte kurdugu bu yeni sehir Trakca adiyla Bizantiondur Bizantion un tarihi Bizantion ve Bizans Donemi MO 667 MS 330 Bizantion un tarihi sehrin Megaralilar tarafindan MO 667 de kurulmasindan Roma Imparatorlugu nca 330 yilinda baskent yapilmasina kadar olan donemi kapsar cunku bundan sonra artik kulturel ve tarihsel acidan Bizantion sehrinden soz edilemez Antik Yunan Sehir Devleti Bizantion ve Antik Yunan Donemi MO 667 MS 196 Bizantion stratejik oneminden oturu MO 667 deki kurulusundan hemen sonra bir ticaret sehri olur ve kisa zamanda cok gelisir Bu stratejik konumdan oturu Bizantion gibi Kalkedon da daha sonraki yuzyillarda Yunan Kucukasya Anadolu daki neredeyse butun savaslarda katilim gostermek zorunda kalmistir Iyon Ayaklanmasi esnasinda iki sehir de Pers kusatmasina ugrasa da sonuc elde edilememistir cunku kusatmadaki Pers ordusunun bir kismi Karadeniz deki Yunan kolonilerindendir Daha sonraki Pers Yunan Savaslari nda basarisiz olan Persler sehrin oligarsik bir yonetim kazanmasina engel olamamislardir de Bizantion tarafindan ele gecirilmistir Bunlar ancak iki yil yonetimde kalabilmis sonra sehrin halki tarafindan kovulmuslardir Boylece dan itibaren Bizantion demokrasiyi yonetim bicimi olarak belirlemistir MO 387 den itibaren Kalkedon Pers Imparatorlugu nun yonetimi altina girmis MO 357 de Bizantion tarafindan Perslerden kurtarilmistir MO 339 da Bizantion Makedon kral tarafindan isgal edilmistir Kalkedon MO 315 ten itibaren Zipotlar tarafinden kusatilmis I Antigonos tarafindan kusatma kaldirilmistir MO 311 de tekrar kusatilmis ve ele gecirilmistir Arkasindan Bizantion Kalkedon u isgalden kurtarmistir MO 281 de iki sehir ittifak kurmustur MO 220 de Bizantion Rodos a karsi savasa girer Savasta iki sehir de Makedonyali V Philipp III Antiochos ve Perseus a karsi Roma Imparatorlugu nun tarafinda yer alirlar MO 202 de Kalkedon V Philipp tarafindan isgal edilir Roma Sehri Bizantion Byzantium ve Roma Donemi MS 196 MS 330 M S 196 da Bizantion Roma Imparatoru Septimus Severus tarafindan Roma Imparatorlugu na Roma Bagimsizlik Bildirgesi yle dahil edilir Roma Imparatoru Vespasian tarafindan Bizantion 1 yuzyilda latinlestirilir yani Byzantium olarak Roma Imparatorlugu na tam bir birlesimi saglanir Bizantion un MO 4 yuzyildan beri deniz ticaretini kontrol sayesinde yasadigi ekonomik gelisme ve buyume Romalilarin hakimiyetiyle zorunluluk haline gelen vergilerle yavaslar Bunun uzerine sehir 2 yuzyilin sonlarina dogru Pers Imparatoru Pescennius Niger e destek vermeye baslar Bu gelisme Roma Imparatoru Septimius Severus u cok sinirlendirir Bizantion u cezalandirmak icin 196 yilinda sehre zarar verilmesine izin verir Bunun sonucunda sehir buyuk zarar gorur Daha sonra kent Imparator Septimus Severus un oglu in araciligiyla yeniden insa edilir ve kisa surede eski degerini kazanir Bu nedenle Septimius Severus oglu Antonius daha sonra imparator Caracalla un adina sehri Augusta Antonina olarak yeniden isimlendirir Augusta Antonina Istanbul un Roma Imparatorlugu doneminde 3 yuzyildaki kisa sureli adidir Imparator Septimius Severus 193 211 tarafindan oglu Antonius un serefine verilmistir 258 yilinda Bizantion ve Kalchedon Gotlar tarafindan yagmalanir ve zarar gorur Bizantion un konumu Roma Imparatoru I Konstantin in de oldukca ilgisini ceker I Konstantin kenti 330 da Roma Imparatorlugu nun baskenti ilan eder ve adini Nova Roma olarak degistirir fakat bu ad pek tutulmaz ve imparatorun olumunden sonra sehir Konstantin in sehri anlamina gelen Konstantinopolis adini alir Ayrica bakinizBizantion sayfasi Istanbul sehrinin kurulusundan 330 da Roma Imparatorlugu nun baskenti olusuna kadar olan tarihini iceriyor Konstantinopolis Istanbul sehrinin 330 da Roma baskenti olmasindan 1453 te Osmanlilarca alinincaya kadar olan Roma ve Bizans tarihi icin Konstantinopolis adli sayfaya bakiniz Istanbul sayfasinda sehrin genel tarihi ve gunumuzdeki durumu ozetlenmektedir Istanbul un tarihi adli sayfa sehrin kapsamli tarihinden bahsetmektedir Antik Yunanistan Pers Imparatorlugu Roma Imparatorlugu Bizans Imparatorlugu Osmanli Imparatorlugu Turkiye Cumhuriyeti tarihiKaynakcaJeffreys Elizabeth and Michael and Moffatt Ann 1981 Byzantine Papers Proceedings of the First Australian Byzantine Studies Conference Canberra 17 1978 Australian National University Canberra Retrieved Jan 6 2005 The Useful Information about Istanbul 15 Mart 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Retrieved Jan 6 2005 Wolfgang Muller Wiener Bildlexikon zur Topographie Istanbuls Byzantion Konstantinupolis Istanbul bis zum Beginn des 17 Jahrhunderts Tubingen 1977 ISBN 3 8030 1022 5 Necdet Sakaoglu 1993 94a Istanbul un adlari Dunden bugune Istanbul ansiklopedisi Turkiye Kultur Bakanligi Istanbul Dis baglantilarSociety for the Promotion of Byzantine Studies www byzantium ac uk 10 Aralik 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Description of Byzantine monetary system fifth Century BC History of money FAQs16 Mayis 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Retrieved Jan 6 2005 The Useful Information about Istanbul 15 Mart 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Retrieved Jan 6 2005