Avrupa Birliği'nin genişlemesi, Avrupa Birliği'nin yeni üye devletleri kabul etme sürecidir. Bu süreç ilke defa altı ülkenin Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu adı altında 1952'de başladı. Genişleme sürecinde AB, 2007'de Bulgaristan ve Romanya'nın da katılımı ile 27 ülkeye çıktı. 1 Temmuz 2013'te Hırvatistan birliğin 28. üyesi olmuştur. 2020'de Birleşik Krallık'ın birlikten ayrılmasıyla üye sayısı tekrar 27'ye düşmüştür.
- 1957’de Roma Anlaşması ile Avrupa Ekonomik Topluluğu kuruldu. Kurucu altı Avrupa ülkesi Batı Almanya, Fransa, Belçika, Hollanda, İtalya, Lüksemburg'dan oluşuyordu. Aynı ülkeler 1952 tarihli AKÇT’nin de kurucusuydu.
- 1969 'nde topluluğa katılma talebinde bulunan Birleşik Krallık, İrlanda, Norveç ve Danimarka’ya ilişkin müzakerelerin başlatılması kararı alındı.
- 1972 yılında Birleşik Krallık, Danimarka ve İrlanda tam üye olarak topluluğa girdi. (Norveç’in katılım anlaşması adı geçen ülkede yapılan referandum ile reddedildi.) İlk genişleme süreci sona erdi.
- Yunanistan 1976 yılındaki tam üyelik başvurusunu izleyerek 1981’te topluluğa katıldı. Yine 70'li yıllarda tam üyelik başvurusu yapan Portekiz ve İspanya’nın da 1985’te topluluğa katılmasıyla birlikte üye sayısı 12’ye yükseldi ve ikinci genişleme süreci tamamlandı.
- Katılan her bir ülkeyle birlikte topluluk, siyâsetini, üye devletler arasında güç ve yetki dağılımlarını gözden geçirmek zorunda kaldı. Bu paralelde örneğin ikinci genişleme süreci, topluluğun anayasal yapısının değiştirilmesi görüşünü gündeme getirdi. İspanya ve Portekiz’in katılımı ile birlikte Avrupa Tek Pazarı üzerinde anlaşıldı. 1992 sonuna dek mal, hizmet ve sermayenin serbest dolaşımı hedeflendi.
- Avrupa Ekonomik Topluluğu’na üye 12 devlet tarafından 1992’de imzalanan Maastricht Antlaşması, topluluğa kapsamlı değişiklikler getirdi; Avrupa Ekonomik Topluluğu üzerinde ve onu da kapsayan Avrupa Birliği bu anlaşmayla biçimlendirildi. Anlaşmanın getirdiği yeni boyutla birlikte 1995 yılında İsveç, Finlandiya ve Avusturya da topluluğa katıldı. Üye ülke sayısı 15’e ulaştı ve üçüncü genişleme süreci yaşandı.
- Soğuk Savaş’ın sona ermesi beraberinde topluluğun stratejilerini yeniden gözden geçirmesini ve yeni strateji arayışlarına girmesini getirdi. Orta ve Doğu Avrupa ülkeleri de topluluk gündemine girdi.
- Avrupa Birliği, 1989 yılında Orta ve Doğu Avrupa ülkelerine destek amaçlı bir mali çerçeve hazırladı. Bu ülkelere pazar ekonomisine geçişleri sürecinde verilecek kredilerin sağlanması için Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası’nı kurdu.
- 1989-91 yılları arasında Polonya, Çekoslovakya, Bulgaristan, Romanya ve Macaristan ile ticaret ve iş birliği anlaşmaları yapıldı.
- Ticaret ve iş birliği anlaşmalarının yetersiz kalması üzerine 1990 yılındaki ’nin ardından Ortaklık Anlaşmaları gündeme geldi. 1991-95 yılları arasında 10 Avrupa ülkesi ile imzalandı. Bu anlaşmalar taraflar arasındaki yasal zemini oluşturdu.
- Orta ve Doğu Avrupa ülkelerine adaylık perspektifinin verilmesi ise Kopenhag Zirvesi ile gündeme geldi. 1993 tarihli Kopenhag Zirvesi’nin konuya ilişkin kararı şöyleydi:
- AB’nin Orta ve Doğu Avrupa ülkelerini içeren genişlemeye hazırlanma siyâseti kapsamında Avrupa Komisyonu bir rapor yayınladı. “Gündem 2000” başlıklı ve 1997 tarihli bu rapor, aday ülkelerle ilişkiler, bu ilişkilerin nasıl ve ne şekilde geliştirileceği ve genişlemenin etkileri ile ilgili ayrıntıları içeriyordu. Raporun yayınlandığı dönemde görüş bildiren Komisyon, hiçbir aday ülkenin bu ölçütleri tam olarak yerine getiremediğini vurguladı. Polonya, Slovenya, Çekya, Estonya ve Macaristan’ı orta vadede bu kriterlere ulaşabilecek beş ülke olarak belirledi. Diğer aday ülkeler konusunda ise katılım müzakerelerinin başlatılmasına ilişkin olarak olumsuz görüş belirtti.
- 1997 ’nde aday ülkeler müzakerelere hazır olup olmadıkları noktasından hareketle birinci ve ikinci dalga ülkeler olarak sınıflandırıldı. Müzakerelere hazır olan ülkeler ilk dalgayı, diğerleri ise ikinci dalgayı oluşturdu. Komisyon ilk dalga ülkelerle tam üyelik müzakerelerine 1998’de başlanmasını önerdi. Ancak zirvede 10 Orta ve Doğu Avrupa ülkesinin yanı sıra Kıbrıs’ın AB üyeliği de teyit edildi. Ekim 1996’daki iktidar değişikliği nedeniyle üyelik başvurusunu geri çeken Malta ele alınmadı.
- 1998’de 10 Orta Avrupa ülkesi ve Kıbrıs’ın adaylık süreci başlatıldı. Çek Cumhuriyeti, Estonya, Macaristan, Polonya ve Kıbrıs’ın üyelik görüşmeleri başladı. Malta AB adaylığını yeniledi.
- 1999’da Berlin’de toplanan AB Zirvesi, Orta Avrupa ülkelerine verilen üyelik öncesi yardımların 2000 yılından itibaren iki katına çıkarılmasını kararlaştırdı.
- ’nde Bulgaristan, Letonya, Litvanya, Malta, Romanya ve Slovakya’yla üyelik görüşmelerine geçilmesi kararlaştırıldı ve Türkiye’nin adaylığı onaylandı.
- 2000’de diğer 6 aday ülkeyle üyelik görüşmeleri başladı. Yaşanan görüş ayrılıklarına rağmen AB kurumlarını, sayısını iki katına çıkan üyelere hazırlamak amacıyla düzenlenen Nice Anlaşması sonuçlandırıldı. pek çok alanda veto uygulaması çoğunluk oyu esasıyla değiştirildi.
- Avrupa Komisyonu’nda her üye ülkenin tek bir Komisyon üyesiyle temsil edilmesi ve Avrupa Parlamentosu’nun sandalye sayısının 740’a çıkarılması kararlaştırıldı. Bakanlar Kurulu’ndaki oy dağılması, Türkiye dışında şimdiki ve gelecekteki aday ülkeler dikkate alınarak yeniden belirlendi.
- 2001 Aralık ayında Laeken’deki zirvede 2004 yılına kadar birliğe üyeliğe hazır olacak 10 ülkenin adı açıklandı. Bunlar: Kıbrıs, Estonya, Macaristan, Letonya, Litvanya, Malta, Polonya, Slovakya, Çekya ve Slovenya.
- 1 Ocak 2002’de Avrupa tek para birimi Euro tedavüle girdi.
- 1 Mayıs 2004’te AB 10 yeni ülkeyi üyeliğe kabul etti. AB tarihinin en büyük genişleme hamlesi ardından birliğin üye sayısı 25’e yükseldi.
- 29 Ekim 2004’te Avrupa Birliği liderleri, birliğin ilk anayasasını imzaladılar.
- 8 Aralık 2004'te Romanya ile üyelik müzakereleri tamamlandı.
- 3 Ekim 2005'te Türkiye ile üyelik müzakereleri başladı.
- 1 Ocak 2007'de Bulgaristan ve Romanya Birliğe katıldı.
- 1 Temmuz 2013'te Hırvatistan Birliğe katıldı. Birliğin üye sayısı 28’e yükseldi.
- 31 Ocak 2020'de Birleşik Krallık 4 yıllık sürecin ardından birlikten ayrıldı. Üye sayısı 27'e indi. Bu süreç Brexit olarak adlandırıldı.
Dış bağlantılar
- Avrupa Birliği resmi sayfası10 Eylül 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Kaynakça
- ^ . www.ab.gov.tr. 22 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2022.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Avrupa Birligi nin genislemesi Avrupa Birligi nin yeni uye devletleri kabul etme surecidir Bu surec ilke defa alti ulkenin Avrupa Komur ve Celik Toplulugu adi altinda 1952 de basladi Genisleme surecinde AB 2007 de Bulgaristan ve Romanya nin da katilimi ile 27 ulkeye cikti 1 Temmuz 2013 te Hirvatistan birligin 28 uyesi olmustur 2020 de Birlesik Krallik in birlikten ayrilmasiyla uye sayisi tekrar 27 ye dusmustur Avrupa Birligi genisleme sureci 1957 de Roma Anlasmasi ile Avrupa Ekonomik Toplulugu kuruldu Kurucu alti Avrupa ulkesi Bati Almanya Fransa Belcika Hollanda Italya Luksemburg dan olusuyordu Ayni ulkeler 1952 tarihli AKCT nin de kurucusuydu 1969 nde topluluga katilma talebinde bulunan Birlesik Krallik Irlanda Norvec ve Danimarka ya iliskin muzakerelerin baslatilmasi karari alindi 1972 yilinda Birlesik Krallik Danimarka ve Irlanda tam uye olarak topluluga girdi Norvec in katilim anlasmasi adi gecen ulkede yapilan referandum ile reddedildi Ilk genisleme sureci sona erdi Yunanistan 1976 yilindaki tam uyelik basvurusunu izleyerek 1981 te topluluga katildi Yine 70 li yillarda tam uyelik basvurusu yapan Portekiz ve Ispanya nin da 1985 te topluluga katilmasiyla birlikte uye sayisi 12 ye yukseldi ve ikinci genisleme sureci tamamlandi Katilan her bir ulkeyle birlikte topluluk siyasetini uye devletler arasinda guc ve yetki dagilimlarini gozden gecirmek zorunda kaldi Bu paralelde ornegin ikinci genisleme sureci toplulugun anayasal yapisinin degistirilmesi gorusunu gundeme getirdi Ispanya ve Portekiz in katilimi ile birlikte Avrupa Tek Pazari uzerinde anlasildi 1992 sonuna dek mal hizmet ve sermayenin serbest dolasimi hedeflendi Avrupa Ekonomik Toplulugu na uye 12 devlet tarafindan 1992 de imzalanan Maastricht Antlasmasi topluluga kapsamli degisiklikler getirdi Avrupa Ekonomik Toplulugu uzerinde ve onu da kapsayan Avrupa Birligi bu anlasmayla bicimlendirildi Anlasmanin getirdigi yeni boyutla birlikte 1995 yilinda Isvec Finlandiya ve Avusturya da topluluga katildi Uye ulke sayisi 15 e ulasti ve ucuncu genisleme sureci yasandi Soguk Savas in sona ermesi beraberinde toplulugun stratejilerini yeniden gozden gecirmesini ve yeni strateji arayislarina girmesini getirdi Orta ve Dogu Avrupa ulkeleri de topluluk gundemine girdi Avrupa Birligi 1989 yilinda Orta ve Dogu Avrupa ulkelerine destek amacli bir mali cerceve hazirladi Bu ulkelere pazar ekonomisine gecisleri surecinde verilecek kredilerin saglanmasi icin Avrupa Imar ve Kalkinma Bankasi ni kurdu 1989 91 yillari arasinda Polonya Cekoslovakya Bulgaristan Romanya ve Macaristan ile ticaret ve is birligi anlasmalari yapildi Ticaret ve is birligi anlasmalarinin yetersiz kalmasi uzerine 1990 yilindaki nin ardindan Ortaklik Anlasmalari gundeme geldi 1991 95 yillari arasinda 10 Avrupa ulkesi ile imzalandi Bu anlasmalar taraflar arasindaki yasal zemini olusturdu Orta ve Dogu Avrupa ulkelerine adaylik perspektifinin verilmesi ise Kopenhag Zirvesi ile gundeme geldi 1993 tarihli Kopenhag Zirvesi nin konuya iliskin karari soyleydi AB nin Orta ve Dogu Avrupa ulkelerini iceren genislemeye hazirlanma siyaseti kapsaminda Avrupa Komisyonu bir rapor yayinladi Gundem 2000 baslikli ve 1997 tarihli bu rapor aday ulkelerle iliskiler bu iliskilerin nasil ve ne sekilde gelistirilecegi ve genislemenin etkileri ile ilgili ayrintilari iceriyordu Raporun yayinlandigi donemde gorus bildiren Komisyon hicbir aday ulkenin bu olcutleri tam olarak yerine getiremedigini vurguladi Polonya Slovenya Cekya Estonya ve Macaristan i orta vadede bu kriterlere ulasabilecek bes ulke olarak belirledi Diger aday ulkeler konusunda ise katilim muzakerelerinin baslatilmasina iliskin olarak olumsuz gorus belirtti 1997 nde aday ulkeler muzakerelere hazir olup olmadiklari noktasindan hareketle birinci ve ikinci dalga ulkeler olarak siniflandirildi Muzakerelere hazir olan ulkeler ilk dalgayi digerleri ise ikinci dalgayi olusturdu Komisyon ilk dalga ulkelerle tam uyelik muzakerelerine 1998 de baslanmasini onerdi Ancak zirvede 10 Orta ve Dogu Avrupa ulkesinin yani sira Kibris in AB uyeligi de teyit edildi Ekim 1996 daki iktidar degisikligi nedeniyle uyelik basvurusunu geri ceken Malta ele alinmadi 1998 de 10 Orta Avrupa ulkesi ve Kibris in adaylik sureci baslatildi Cek Cumhuriyeti Estonya Macaristan Polonya ve Kibris in uyelik gorusmeleri basladi Malta AB adayligini yeniledi 1999 da Berlin de toplanan AB Zirvesi Orta Avrupa ulkelerine verilen uyelik oncesi yardimlarin 2000 yilindan itibaren iki katina cikarilmasini kararlastirdi nde Bulgaristan Letonya Litvanya Malta Romanya ve Slovakya yla uyelik gorusmelerine gecilmesi kararlastirildi ve Turkiye nin adayligi onaylandi 2000 de diger 6 aday ulkeyle uyelik gorusmeleri basladi Yasanan gorus ayriliklarina ragmen AB kurumlarini sayisini iki katina cikan uyelere hazirlamak amaciyla duzenlenen Nice Anlasmasi sonuclandirildi pek cok alanda veto uygulamasi cogunluk oyu esasiyla degistirildi Avrupa Komisyonu nda her uye ulkenin tek bir Komisyon uyesiyle temsil edilmesi ve Avrupa Parlamentosu nun sandalye sayisinin 740 a cikarilmasi kararlastirildi Bakanlar Kurulu ndaki oy dagilmasi Turkiye disinda simdiki ve gelecekteki aday ulkeler dikkate alinarak yeniden belirlendi 2001 Aralik ayinda Laeken deki zirvede 2004 yilina kadar birlige uyelige hazir olacak 10 ulkenin adi aciklandi Bunlar Kibris Estonya Macaristan Letonya Litvanya Malta Polonya Slovakya Cekya ve Slovenya 1 Ocak 2002 de Avrupa tek para birimi Euro tedavule girdi 1 Mayis 2004 te AB 10 yeni ulkeyi uyelige kabul etti AB tarihinin en buyuk genisleme hamlesi ardindan birligin uye sayisi 25 e yukseldi 29 Ekim 2004 te Avrupa Birligi liderleri birligin ilk anayasasini imzaladilar 8 Aralik 2004 te Romanya ile uyelik muzakereleri tamamlandi 3 Ekim 2005 te Turkiye ile uyelik muzakereleri basladi 1 Ocak 2007 de Bulgaristan ve Romanya Birlige katildi 1 Temmuz 2013 te Hirvatistan Birlige katildi Birligin uye sayisi 28 e yukseldi 31 Ocak 2020 de Birlesik Krallik 4 yillik surecin ardindan birlikten ayrildi Uye sayisi 27 e indi Bu surec Brexit olarak adlandirildi Dis baglantilarAvrupa Birligi resmi sayfasi10 Eylul 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kaynakca www ab gov tr 22 Haziran 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Ocak 2022