Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Avusturya-Macaristan yönetiminde Bosna-Hersek, 1878-1918 yılları arasında Bosna-Hersek'te Avusturya-Macaristan İmparatorluğu idaresini ifade eder. 1878 yılında 93 Harbi'nden sonra yapılan Berlin Antlaşması ile Bosna Vilayeti imtiyazlı bir vilayet haline geldi ve fiilen Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'nun hakimiyetine girdi. 1908 yılında Bosna Krizi sonrasında Avusturya-Macaristan Bosna-Hersek'i ilhak etti ve Avusturya ile arasında bir kondominyum kuruldu. 1918 yılında I. Dünya Savaşı'nın sonunda bağımsızlığını ilan ederek Sloven, Hırvat ve Sırp Devleti'ne katıldı.
Bosna-Hersek Kondominyumu | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1878-1918 | |||||||||||
 Bayrak  Arma | |||||||||||
 Bosna-Hersek | |||||||||||
| Başkent | Saraybosna | ||||||||||
| Hükûmet | Anayasal monarşi | ||||||||||
| Kral | |||||||||||
| |||||||||||
| Yasama organı | |||||||||||
| Tarihçe | |||||||||||
| |||||||||||
| Yüzölçümü | |||||||||||
• Toplam | 51082 km2 | ||||||||||
| Nüfus | |||||||||||
• Sayılan | 1898044 | ||||||||||
| Para birimi | Kron | ||||||||||
| |||||||||||
1878'de Berlin Kongresi ile resmi olarak Osmanlı İmparatorluğu'nun bir parçası olan Bosna Vilayeti'nin Avusturya-Macaristan işgali onaylandı. 30 yıl sonra, 1908'de Avusturya-Macaristan, Avusturya ve Macaristan'ın ortak denetimi altında Bosna-Hersek Mülkiyetini kurarak işgal altındaki bölgeyi resmi olarak devletine katarak Bosna Krizini provoke etti.
Tarih
İşgali
1877-78 Rus-Türk Savaşından sonra Temmuz ve Haziran 1878'de Berlin Kongresi süper güçler tarafından organize edildi. Sonuçta ortaya çıkan antlaşmada, Bosna-Hersek'in nominal olarak Osmanlı egemenliğine girmesine neden oldu, ancak fiilen de Yeni Pazar'ın sancağını tutma hakkını elde eden Avusturya-Macaristana devredildi. 25. maddedeki bilgiye göre:
"Bosna-Hersek Vilâyetleri Avusturya-Macaristan tarafından işgal edilecek ve idare edilecektir. Avusturya-Macaristan hükûmeti, Sırbistan ile Karadağ arasında güneydoğu yönündeki Mitrovitza'nın diğer tarafına uzanan Yeni Pazar Sancağının idaresini üstlenmek istemediği için Osmanlı yönetimi, oradaki görevlerini yerine getirmeye devam edecektir. Yine de, yeni siyasi durumun ve haberleşme özgürlüğünün ve güvenliğinin sağlanması için Avusturya-Macaristan, eski vilâyetin bu bölümünün tamamında, garnizon bulundurması, askeri ve ticari yollara sahip olma hakkını saklı tutar."
Avusturya-Macar ordusu, Haziran 1878'in sonunda 82.113 piyade, 13.313 atlı ve 112 topçu birlikle Bosna,Hersek'e saldırmak için mobilize çabasıyla meşgul oldu. 17. Piyade tümeni, ayrıca Dalmaçya Krallığı'ndaki arka orduydu. Ana kumandan Josip Filipoviç'ti; Dalmaçyadaki arka ordunun komutanı iken 17. Piyade tümeni 'in komutasındaydı. Bosna-Hersek'in işgali 29 Temmuz 1878 de başladı ve 20 Ekim'de son buldu.
Bosna-Hersek'teki Osmanlı ordusu, yaklaşık 40.000 piyade ve 77.000 topçu, yerel milislerle beraber yaklaşık 93.000 kişiydi. Avusturya-Macar birliklerli, hem Müslümanlar, hem de Ortodoks nüfus tarafından hoş karşılanmadı, dolayısıyla Čitluk, Stolaç, Livno ve Klobuk yakınlarında savaşlar yapıldı. Maglaj ve Tuzla'daki geri çekilmelere rağmen, Saraybosna Ekim 1878'de işgal edildi. Avusturya-Macar kayıpları 5.000'i aştı ve siyasi liderler birbirlerini suçladı. Avusturya-Macaristan işgalinin Bosnalı Müslümanların dinlerine dayalı ayrıcalıklı konumlarını kaybedeceği anlamına geldiğini fark etmesiyle, Müslümanlardan şiddetli direniş beklendi.
Gerilimler ülkenin belirli bölgelerinde ağırlıkla yaşandı (özellikler Hersek) ve bununla beraber ağırlıklı olarak Müslümanlar göç etmeye başladı. Avusturya-Macaristan yetkilileri, Bosna-Hersek'i "model koloni" haline getirmek amacıyla bir dizi sosyal ve idari reformlar yaptılar. Habsburg yönetimi, yükselen Slav milliyetçiliğini bastırmak, istikrarlı bir yönetim kurmak amacıyla kanunlar ve yeni siyasi uygulamalar getirmek amacıyla birçok şey yaptı.
Politikler
Bosna-Hersek'te her büyük azınlık kendi siyasi partisi tarafından temsil edildi. Müslümanlar, Müslüman Halk Örgütü tarafından temsil edildi, Sırplar Sırp Halk Birliği, Hırvatlar ise Hırvat Halk Birliği ve Hırvat Katolik Birliği tarafından temsil edildi.
Bosna Parlamentosu 1910'da kuruldu.
Parlamento partileri
- Hırvat Halk Birliği (Hrvatska narodna zajednica)
- Hırvat Katolik Birliği (Hrvatska katolička udruga)
- Müslüman Halk Örgütü (Muslimanska narodna organizacija)
- Sırp Halk Örgütü (Srpska narodna organizacija; Српска народна организација)
Parlamento dışı partiler
- Müslüman İlerleme Partisi (Muslimanska napredna stranka)
- Müslüman Demokrasi (Muslimanska demokracija)
- Sırp Halkının Bağımsız Partisi (Sırp narodna nezavisna stranka)
- Bosna-Hersek Sosyal Demokratik Partisi (Socijaldemokratska stranka Bosne i Hercegvoine)
Ayrıca bakınız
Kaynakça
| Wikimedia Commons'ta Avusturya-Macaristan yönetiminde Bosna-Hersek ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- ^ Zovko 2007, s. 13.
Bibliyografi
- Zovko, Ljubomir (2007). Studije iz pravne povijesti Bosne i Hercegovine: 1878. - 1941 (Hırvatça). . ISBN .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Avusturya Macaristan yonetiminde Bosna Hersek 1878 1918 yillari arasinda Bosna Hersek te Avusturya Macaristan Imparatorlugu idaresini ifade eder 1878 yilinda 93 Harbi nden sonra yapilan Berlin Antlasmasi ile Bosna Vilayeti imtiyazli bir vilayet haline geldi ve fiilen Avusturya Macaristan Imparatorlugu nun hakimiyetine girdi 1908 yilinda Bosna Krizi sonrasinda Avusturya Macaristan Bosna Hersek i ilhak etti ve Avusturya ile arasinda bir kondominyum kuruldu 1918 yilinda I Dunya Savasi nin sonunda bagimsizligini ilan ederek Sloven Hirvat ve Sirp Devleti ne katildi Bosna Hersek Kondominyumu1878 1918Bayrak ArmaBosna HersekBaskentSaraybosnaHukumetAnayasal monarsiKral 1868 1910I Franz Joseph 1916 1918I KarlYasama organiTarihce Kurulusu1878 Berlin Antlasmasi13 Temmuz 1878 Ilhak7 Ekim 1908 Ayrilma1 Aralik 1918 Dagilisi1918Yuzolcumu Toplam51082 km2Nufus Sayilan1898044Para birimiKronOnculler ArdillarBosna Vilayeti Sloven Hirvat ve Sirp Devleti 1878 de Berlin Kongresi ile resmi olarak Osmanli Imparatorlugu nun bir parcasi olan Bosna Vilayeti nin Avusturya Macaristan isgali onaylandi 30 yil sonra 1908 de Avusturya Macaristan Avusturya ve Macaristan in ortak denetimi altinda Bosna Hersek Mulkiyetini kurarak isgal altindaki bolgeyi resmi olarak devletine katarak Bosna Krizini provoke etti TarihIsgali 1877 78 Rus Turk Savasindan sonra Temmuz ve Haziran 1878 de Berlin Kongresi super gucler tarafindan organize edildi Sonucta ortaya cikan antlasmada Bosna Hersek in nominal olarak Osmanli egemenligine girmesine neden oldu ancak fiilen de Yeni Pazar in sancagini tutma hakkini elde eden Avusturya Macaristana devredildi 25 maddedeki bilgiye gore Bosna Hersek Vilayetleri Avusturya Macaristan tarafindan isgal edilecek ve idare edilecektir Avusturya Macaristan hukumeti Sirbistan ile Karadag arasinda guneydogu yonundeki Mitrovitza nin diger tarafina uzanan Yeni Pazar Sancaginin idaresini ustlenmek istemedigi icin Osmanli yonetimi oradaki gorevlerini yerine getirmeye devam edecektir Yine de yeni siyasi durumun ve haberlesme ozgurlugunun ve guvenliginin saglanmasi icin Avusturya Macaristan eski vilayetin bu bolumunun tamaminda garnizon bulundurmasi askeri ve ticari yollara sahip olma hakkini sakli tutar Avusturya Macar ordusu Haziran 1878 in sonunda 82 113 piyade 13 313 atli ve 112 topcu birlikle Bosna Hersek e saldirmak icin mobilize cabasiyla mesgul oldu 17 Piyade tumeni ayrica Dalmacya Kralligi ndaki arka orduydu Ana kumandan Josip Filipovic ti Dalmacyadaki arka ordunun komutani iken 17 Piyade tumeni in komutasindaydi Bosna Hersek in isgali 29 Temmuz 1878 de basladi ve 20 Ekim de son buldu Bosna Hersek teki Osmanli ordusu yaklasik 40 000 piyade ve 77 000 topcu yerel milislerle beraber yaklasik 93 000 kisiydi Avusturya Macar birliklerli hem Muslumanlar hem de Ortodoks nufus tarafindan hos karsilanmadi dolayisiyla Citluk Stolac Livno ve Klobuk yakinlarinda savaslar yapildi Maglaj ve Tuzla daki geri cekilmelere ragmen Saraybosna Ekim 1878 de isgal edildi Avusturya Macar kayiplari 5 000 i asti ve siyasi liderler birbirlerini sucladi Avusturya Macaristan isgalinin Bosnali Muslumanlarin dinlerine dayali ayricalikli konumlarini kaybedecegi anlamina geldigini fark etmesiyle Muslumanlardan siddetli direnis beklendi Gerilimler ulkenin belirli bolgelerinde agirlikla yasandi ozellikler Hersek ve bununla beraber agirlikli olarak Muslumanlar goc etmeye basladi Avusturya Macaristan yetkilileri Bosna Hersek i model koloni haline getirmek amaciyla bir dizi sosyal ve idari reformlar yaptilar Habsburg yonetimi yukselen Slav milliyetciligini bastirmak istikrarli bir yonetim kurmak amaciyla kanunlar ve yeni siyasi uygulamalar getirmek amaciyla bircok sey yapti PolitiklerBosna Hersek te her buyuk azinlik kendi siyasi partisi tarafindan temsil edildi Muslumanlar Musluman Halk Orgutu tarafindan temsil edildi Sirplar Sirp Halk Birligi Hirvatlar ise Hirvat Halk Birligi ve Hirvat Katolik Birligi tarafindan temsil edildi Bosna Parlamentosu 1910 da kuruldu Parlamento partileri Hirvat Halk Birligi Hrvatska narodna zajednica Hirvat Katolik Birligi Hrvatska katolicka udruga Musluman Halk Orgutu Muslimanska narodna organizacija Sirp Halk Orgutu Srpska narodna organizacija Srpska narodna organizaciјa Parlamento disi partiler Musluman Ilerleme Partisi Muslimanska napredna stranka Musluman Demokrasi Muslimanska demokracija Sirp Halkinin Bagimsiz Partisi Sirp narodna nezavisna stranka Bosna Hersek Sosyal Demokratik Partisi Socijaldemokratska stranka Bosne i Hercegvoine Ayrica bakinizAvusturya Arsiduku Franz Ferdinand in SuikastiKaynakcaWikimedia Commons ta Avusturya Macaristan yonetiminde Bosna Hersek ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Zovko 2007 s 13 Bibliyografi Zovko Ljubomir 2007 Studije iz pravne povijesti Bosne i Hercegovine 1878 1941 Hirvatca ISBN 978 9958 9271 2 6