Bu madde, uygun değildir.Kasım 2017) ( |
Ay teorisi, Ay'ın hareketlerini hesaplamaya çalışır. Ay'nın hareketlerinde çok sayıda usulsüzlük (veya tedirginlikler) vardır ve bu hareketler için birçok hesaplama girişiminde bulunulmuştur. Sorun olan bu problem yüzyıllar sonra doğruluk düzeyi çok yüksek olacak şekilde modellenebilmektedir (bkz. Modern gelişmeler bölümü).
Ay teorisi şunları da içermektedir:
- genel teorinin arka planı; Ay'ın hareketini analiz etmek ve hareketlerini tahmin etmek için formüller ve algoritmalar üretmek için kullanılan matematiksel teknikler dahil; ve ayrıca
- belirli bir süre için Ay'ın pozisyonunu hesaplamak için kullanılabilecek nicel formüller, algoritmalar ve geometrik diyagramlar; genellikle algoritmalara dayalı tabloların yardımıyla.
Ay teorisinin 2000 yılı aşkın bir araştırma geçmişi vardır. Daha modern gelişmeleri son üç yüzyıl boyunca temel bilimsel ve teknolojik amaçlar için kullanılmıştır ve halen bu şekilde kullanılmaktadır.
Uygulamaları
Aşağıdakiler ay teorisinin uygulamalarıdır:
- On sekizinci yüzyılda, ay teorisi ve gözlem arasındaki karşılaştırma ay apojesinin hareketi tarafından Newton'un evrensel kütleçekim yasasını test etmek için kullanılmıştır.
- On sekizinci ve on dokuzuncu yüzyıllarda navigasyon tabloları ay teorisiden feyz alınarak yapılırdı, tarafından denizde boylam tayini için kullanılmıştır.
- Yirminci yüzyılın başlarında, ay teorisi ve gözlem arasındaki karşılaştırma, yerçekimi teorisinin başka bir testinde, Simon Newcomb'un Merkür'ün çevresinin hareketindeki iyi bilinen bir tutarsızlığın açıklanabileceğini test etmek (ve dışlamak) için kullanıldı.
- Yirminci yüzyılın ortalarında, atomik saatlerin gelişmesinden önce, ay teorisi ve gözlemi, ortalama güneş zamanının düzensizliklerinden arındırılmış bir astronomik zaman ölçeğini (efemeris zamanı) uygulamak için birlikte kullanıldı.
- Yirminci yüzyılın sonlarında ve yirmi birinci yüzyılın başlarında, Güneş Teorisinin Jet Propulsion Laboratuvar Geliştirme Efemeris serisi modellerinde, gözlemlerle birlikte, ilgili fiziksel ilişkilerin doğruluğunu test etmek için ay teorisinin modern gelişmeleri; (güçlü eşdeğerlik ilkesi), göreli kütleçekim, ve kütle çekimi sabiti dahil olmak üzere genel görelilik teorisi ile kullanılmaktadır.
Tarihi
Ay bin yıldır gözlenmektedir. Bu çağlar boyunca, herhangi bir zamanda mevcut gözlem tekniklerine göre çeşitli bakım ve hassasiyet seviyeleri mümkün olmuştur. Buna karşılık olarak uzun bir ay teorileri geçmişi vardır: Babil ve Yunan gök bilimcilerinin zamanlarından modern ay lazerlerine kadar uzanır.
İsimleri ay teorileriyle ilişkilendirilen çağlar boyunca dikkat çeken gök bilimciler ve matematikçiler aşağıdaki gibidir:
- Babilli/Keldani
- Yunan
- Arap
- 16. yüzyıldan 20. yüzyıla kadar Avrupalı
- Tycho Brahe
- Johannes Kepler
- Jeremiah Horrocks
- John Flamsteed
- Isaac Newton
- Edmond Halley
- Leonhard Euler
- Alexis Clairaut
- Jean d'Alembert
- Pierre-Simon Laplace
- John Couch Adams
- 19. yüzyıldan 20. yüzyılın başlarına kadar Kuzey Amerikalı
Diğer önemli matematikçiler ve matematiksel gök bilimciler de önemli katkılarda bulunmuşlardır.
Tarihin üç kısma ayrıldığı düşünülebilir: antik çağlardan Newton'a; klasik (Newtoncu) fizik dönemi; ve modern gelişmeler.
Antik çağlardan Newton'a
Babil
, 1880'lerden önce bilim tarihçileri tarafından neredeyse hiçbir şey bilinmiyordu. Antik Plinius, yazılarında ayakta kalan Mezopotamya'daki üç astronomik okuldan - Babil, Uruk ve 'Hipparenum'dan (muhtemelen 'Sippar') bahsetmişti. Ancak herhangi bir detayın kesin modern bilgisi sadece , Babil arşivinden kil tabletler üzerindeki çivi yazısı metinlerini deşifre ettiğinde başladı: Bu metinlerde Ay'ın konumlarının bir efemisini tespit etti. O zamandan bu yana, hâlâ parçalanmış olan konunun bilgisi, çözülmüş metinlerin, esasen sayısal formda, Babil ve Uruk'tan tabletler üzerinde özenli bir şekilde analiz edilmesiyle oluşturulmak zorunda kaldı (Plinius tarafından üçüncü okuldan henüz hiçbir şey bulunmadı).
Babil gök bilimcisi 'ya (Yunanca veya Latince, Kidenas veya Cidenas), ayın konumunu sürekli olarak dikkate alarak, ayın konumunu tahmin etmek için günümüzde "Sistem B" olarak adlandırılan ve sabit yıldızların arka planına göre yolundaki hızını değiştiren şeyin keşfine (MÖ 5. veya 4. yüzyıl) atfedilmiştir. Bu sistem, her ay yaklaşık olarak minimum ve maksimum olmak üzere, ay hızının günlük olarak kademeli olarak yukarı veya aşağı değişimlerini hesaplamayı içermekteydi. Bu sistemlerin temeli geometrik olmaktan çok aritmetik görünmektedir, ancak şimdi olarak bilinen ana ay eşitsizliğini yaklaşık olarak açıklamıştır.
Babiller yüzlerce yıllık yeni aylar ve tutulmalar için çok doğru kayıtlar tuttular. MÖ 500 ve MÖ 400 yılları arasında bir süre, aylar ve günümüzde Meton döngüsü olarak bilinen güneş yılları arasındaki 19 yıllık döngüsel ilişkiyi belirlediler ve kullanmaya başladılar.
Bu, Ay'ın hareketindeki ana düzensizliklerin sayısal bir teorisini oluşturmalarına yardımcı oldu ve Ay'ın hareketinin en önemli üç özelliğinin (farklı) dönemleri için oldukça iyi tahminlere ulaştı:
- Sinodik ay, yani Ay'ın evreleri için ortalama süre. Günümüzde "Sistem B" olarak adlandırılan sinodik ayı 29 gün ve (altmış sayısına göre) 3,11; 0,50 "zaman derecesi" olarak değerlendirmektedir. Her zaman derecesi, yıldızların görünen hareketinin bir derecesi veya 4 dakikalık bir süredir ve noktalı virgülden sonraki altmış sayılık değerler, bir zaman derecesinin kesirleridir. Bu, 29.530589 gün veya 29ᵈ 12ʰ 44ᵐ 2.9ˢ olan modern bir değerle (1900 Ocak 0'da olduğu gibi) karşılaştırmak için 29.530594 gün = 29ᵈ 12ʰ 44ᵐ 3.33ˢye dönüşmektedir. Aynı değer Hiparkos ve Pitolemius tarafından da Orta Çağ boyunca kullanılmıştır ve yine de İbrani takviminin temelini oluşturmaktadır.
- 13 ° 10 ′ 35 ″ günde tahmin ettikleri yıldızlara göre ortalama ay hızı, karşılık gelen bir ayı 27.321598 gün, 13 ° 10 ′ 35.0275 ″ ve 27.321582 gün modern değerleriyle karşılaştırmak içindir.
- Anomalistik ay, yani Ay'ın yıldızlara karşı hareket hızında yaklaşık aylık hızlanma ve yavaşlamaların ortalama süresi 27.5545833 günlük bir Babil tahmini, 27.554551 gün modern bir değerle karşılaştırıldı.
- Drakonitik ay, yani Ay'ın yıldızlara karşı yolunun Güneş'in ekliptik yoluna kıyasla ilk kuzeye ve sonra güneye ekliptik enlemde saptığı ortalama süre, çeşitli tahminlere yol açan bir dizi farklı parametre ile belirtildi, Örneğin 27.212221 modern bir değerle karşılaştırmak içindir, ancak Babilliler de 5458 sinodik ayın 5923 drakonitic aya eşit olduğu sayısal bir ilişkiye sahipti.
Yunanistan ve Helenistik Mısır
Daha sonra, Bitinya ve Ptolemaios Krallığı dönemlerindeki Hipparkos ve Batlamyus'tan on yedinci yüzyıldaki Newton'un çalışma zamanına kadar, ay teorileri esas olarak, ayın uzun süreli konumsal gözlemlerinden ilham alan az ya da çok doğrudan geometrik fikirler yardımıyla oluşturuldu. Bu geometrik ay teorilerinde öne çıkan, dairesel hareketlerin kombinasyonlarıydı.
Hipparkos
Eserleri çoğunlukla kaybolan ve esas olarak diğer yazarların alıntılarından bilinen Hipparkos, Ay'ın 5°lik eğimli bir daireye, retrograd yönde (yani Güneş ve Ay sabit yıldızlara göre yıllık ve aylık görünen hareketlerin yönünün tersine) 182⁄3 yılda bir döndüğü varsayılmıştır. Daire, Ay'ın geriye doğru bir yönde hareket ettiği farzedilen bir dış çember taşıyan bir erteleme görevi gördü. Dış çember merkezi, Ay'ın boylamındaki ortalama değişime karşılık gelen bir oranda hareket ederken, dış çember çevresindeki Ay dönemi anomalistik bir aydı. Bu dış çember yaklaşık olarak eliptik eşitsizlik, merkezin denklemi ve merkezin yaklaşık 5° 1' bir denklemine yaklaşan boyut olarak tanındı. Bu rakam modern değerden çok daha küçüktür: ancak merkezin denkleminin (1. dönem) modern katsayıları ile eveksiyon katsayıları arasındaki farka yakındır: fark, eski ölçümlerin tutulma zamanlarında alınır ve (bu koşullar altında merkezin denkleminden çıkarılır) seçimin etkisi o zaman bilinmemekte ve gözden kaçırılmaktadır.
Batlamyus
Batlamyus'un Almagest eseri, bin yıldan fazla bir süre boyunca geniş ve uzun süreli kabul ve nüfuz sahibi oldu. Görünen apojeyi biraz salınımlı hale getiren bir cihaz kullanarak Ay'ın hareketinde ikinci bir eşitsizlik sağlayarak Hipparkos'unkini geliştiren geometrik bir ay teorisi verdi. Bu ikinci eşitsizlik veya ikinci anomali, yalnızca merkezin denklemini değil, aynı zamanda (çok daha sonra) eveksiyon olarak bilinen şeyleri de yansıtmaktaydı. Ancak, mantıksal sonucuna uygulanan bu teori, Ay'ın mesafesinin (ve görünür çapının) yaklaşık 2 faktör kadar değiştiğini ve gerçekte açıkça görülmediğini göstermekteydi. Ay'ın görünür açısal çapı aylık olarak değişmekteydi, ancak sadece yaklaşık 0,49°-0,55° gibi daha dar bir aralıktaydı. Batlamyus teorisinin bu kusuru 14. yüzyılda İbn eş-Şatir ve 16. yüzyılda Kopernik tarafından önerilen değişikliklere yol açtı.
İbn eş-Şatir ve Kopernik
Ay teorisindeki önemli ilerlemeler Arap gökbilimcisi İbn eş-Şatir (1304-1375) tarafından gerçekleştirildi. Ay'a olan mesafenin Batlamyus'un ay modelinin gerektirdiği gibi büyük ölçüde değişmediğini gözlemleyerek, Batlamyus'un krank mekanizmasını Ay'ın hesaplanan mesafesini azaltan çift bir dış çember modeliyle değiştiren yeni bir ay modeli üretti. 150 yıl sonra Rönesans gök bilimcisi Nicolaus Copernicus tarafından geliştirilen benzer bir ay teorisi, ay mesafeleri için de aynı avantaja sahipti.
Tycho Brahe, Kepler ve Horrocks
Tycho Brahe ve Johannes Kepler, Batlamyus'un ay teorisini geliştirdiler, ancak Ay'ın uzaklığı, görünen çapı ve paralaksındaki (çoğunlukla aylık) varyasyonların zayıf bir hesabını vermenin merkezi kusurunu aşmadılar. Çalışmaları, ay teorisine üç önemli keşif daha ekledi.
- Düğümler ve ay orbital düzleminin eğimi, aylık (Tycho'ya göre) veya altı aylık bir dönemle (Kepler'e göre) sallanmaktadır.
- Ay boylamı, Ay'ın yeni ve dolunayda beklenenden daha hızlı ve çeyreklerde beklenenden daha yavaş hareket ettiği ayda iki kez varyasyona sahiptir.
- Ayrıca, ay hareketinin Ocak ayında biraz yavaşladığı ve Temmuz ayında biraz hızlandığı yıllık bir etki vardır: yıllık denklem.
Brahe ve Kepler'in iyileştirmeleri, yakın ardılları tarafından iyileştirmeler olarak kabul edildi, ancak on yedinci yüzyıl halefleri, konuları daha da iyileştirmek için ay hareketleri için çok sayıda alternatif geometrik konfigürasyon denedi. Ay apojesi konumunda ve ayrıca eliptik eksantriklik boyutunda yaklaşık 6 aylık bir kurtuluş içeren bir plan öneren Jeremiah Horrocks tarafından dikkate değer bir başarı elde edildi. Bu şema, Ay'ın mesafe, çap ve paralaksındaki değişikliklerin daha gerçekçi bir tanımını vermenin büyük bir hakkına sahipti.
Newton
Ay teorisi için ilk çekim dönemi Newton'un çalışmasıyla başladı. O, Ay'ın düzensiz hareket problemini tanınabilir modern terimlerle tanımlayan ilk kişiydi. Çığır açan çalışması, örneğin 1687'de yayınlanan ilk baskı da dahil olmak üzere tüm versiyonlarda Principia'da gösterilmiştir.
Ay hareketinin güneş tedirginliği
Newton, Güneş ve Güneş'in yerçekiminden kaynaklanan Dünya ve Ay'ın göreli hareketi üzerindeki yerinden oynatıcı etkinin nasıl değerlendirileceğini, Kitap 1, Öneri 66, ve Kitap 3, Öneri 25'te tanımlamıştır. Bu yaklaşımın başlangıç noktası hareket yasalarına göre VI. Sonuç'tur.
Newton'a göre sadece Güneş'in Ay'daki hızlandırıcı cazibesi ile Güneş'in Dünya'daki cazibesi arasındaki farkın, Ay'ın Dünya'ya göre hareketini bozan sonucudur.
Newton daha sonra aslında bu analizi gerçekleştirmek için kuvvetlerin kullandı. Kitap 1, Öneri 66 ve Kitap 3, Öneri 25'te Güneş'in Dünya'daki ve Ay'daki Güneş'in yerçekimsel çekiminden başlayarak geometrik bir yapı ile gösterdi. Özetle, aşağıda gösterildiği gibi Newton'un şemasındaki LS çizgisi, Ay'ın şu anki P pozisyonunda Ay'a etki eden tedirginlik ivme boyutunu ve yönünü temsil eder (LS çizgisi P noktasından geçmez, ancak metin bunun amaçlanmadığını gösterir, ölçek faktörlerinin ve diyagramın oluşturulma şekline bağlıdır).
Burada, Principia'nın ilk (1687) Latin baskısından Newton'un diyagramı gösterilmiştir (Kitap 3, Öneri 25, s. 434). Burada Güneş-Dünya-Ay sisteminde Ay'da hızlanan tedirginlik analizini tanıtmıştır. Q, Güneş'i; S, Dünya'yı ve P, Ay'ı temsil etmektedir.
Bu diyagramı gösteren mesafeleri, diğer kısımların yerçekimi ivmelerini (birim kütle başına cazip kuvvetler) temsil eder. İkili bir önemde, SQ Dünya-Güneş mesafesini temsil eder ve daha sonra Dünya-Güneş yerçekimi ivmesinin boyutunu ve yönünü temsil eder. Diyagramdaki diğer mesafeler mesafe SQ ile orantılıdır. Diğer konumların çekimi SQ ile orantılıdır.
Güneş'in çekim merkezleri SQ (Dünya'da) ve LQ'dur (Ay'da). LQ boyutu, LQ: SQ konumlarının oranı PQ: SQ mesafelerinin ters karesi olacak şekilde çizilir. (Newton, oranların daha kolay görülmesini sağlayan KQ = SQ oluşturur) Dünyanın Ay'a çekiciliği PS yönü boyunca hareket eder (Ancak PS hattı şimdiye kadar sadece mesafeyi ve yönü gösterir, güneş ve karasal çekim merkezleri arasındaki ölçek faktörü hakkında hiçbir şey tanımlanmamıştır).
Aynı ölçekte Ay'daki güneş enerjisini ve Dünyadaki SQ'yu gösterdikten sonra Newton, LQ'nun LM ve MQ bileşenlerine vektör ayrışmasını yapmıştır. Daha sonra Ay'daki tedirginlik ivmesini bunun SQ'dan farkı olarak tanımlamıştır. SQ ve MQ birbirine paraleldir, bu nedenle SQ, MS'den çıkarak doğrudan MQ'dan çıkarılabilir. Bu nedenle, SQ LQ'dan çıkarıldıktan sonra ortaya çıkan fark, LM ve MS'nin vektör toplamıdır: bunlar, düzensiz bir hızlanma ile LS'ye eklenir.
Newton'ın anılır şeması, onun zamanındaki diğer ve belki de görsel olarak daha net bir şekilde yeniden sunulan oldu. Burada gösterilen vektör sunu, iki farklı pozisyonlar, P1 ve P2, toprak, ilgili vektörler LS1 ve LS2 perturbing ivme nedeniyle Güneş çevresinde yörünge ay gösteren. P1, ay'nın konumu oldukça P Newton'ın diyagramında yakın buydu; karşılık gelen pertürbasyon Newton'un LS içinde büyüklük ve yön LS1 gibidir. Başka bir konumda P2, ay daha dünya güneş uzakta daha uzak, Güneş'in çekim LQ2 ay Güneş'in çekim SQ=SQ2 zayıf olduğunu dünya ve elde edilen pertürbasyon LS2 noktalar güneş konuşabilerek uzak .
Bu Newton'ın diyagramı gibi yapıların kendi yörüngesinde ay pek çok farklı pozisyonlar için tekrar edilebilir. Her bir pozisyon için ikinci diyagramı LS1 veya LS2 gibi pertürbasyon vektör sonucudur. Burada gösterilen bir kez sunulan boyutları ve onun yörüngesinde ay pek çok farklı pozisyonlar için pertürbasyon vektörlerin yönleri özetliyor diyagram şeklidir. Her küçük bir ok gibi LS, Moon oku başladığı yörünge etrafında belirli konum için geçerli bir pertürbasyon vektörü olduğu. Bu neredeyse dünya-güneş ekseni doğrultusunda yani yakın yeni olduğunda Moon veya dolunay, tedirginlikler Dünya'nokta dışarı doğru. Moon-toprak hattı dünya-güneş ekseni üzerinden 90 ° olduğunda içe, Aksiyel (dışa) tedirginlikler sadece yarısı en büyük boyutu olan bir boyutu ile toprak doğru gelin. (Newton, güneş perturbing kuvvet boyutu için oldukça iyi bir nicel tahmin verdi: nerede Dünya'nın cazibe ekler Kadrat, onu 1/178.725 ortalama karasal cazibe koydu ve iki katı kadar bu yeni ve tam olarak nerede karşı çıkıyor ve Dünya'nın cazibe azalır uydular.) Newton da pertürbasyon aynı desen, değil sadece Aya Earth Güneş tarafından rahatsız olarak, aynı zamanda diğer parçacıklara daha genel olarak onların düz toprak rahatsız olarak güneş tarafından (veya ay); ilişkisi geçerli olduğunu gösterdi. gelgit sular yeryüzüne, örneğin farklı bölümlerini. [28] Bu perturbing ivmeler genel bir desen çalışma tedirginlikler de gelgit sular taşıma güçleri uygulanan ay Newton'ın ilk çalışması büyümüştür. Ay ya da Dünya'nın gelgit suları – ya da benzer desen tedirginlikler uğrar başka bir nesneyi hareketleri hareketleri bozuklukları için uygulanmakta olup günümüzde bu ortak desen kez gelgit gücü olarak bilinir hale geldi.
Bileşenleri olarak ay değişir nasıl daha da ayrıntılı olarak gösterilen, ' 'güneşin aya huzursuz kuvveti bulmak için onun diyagramı kitap 3, teklif 25, Newton tanıtan ilk yaklaşım güneş perturbing Force geliştirilen sonra dünya çevresinde aylık onun yolunu izler. Ayrıca ay hareketleri usulsüzlük üreterek perturbing kuvvet etkilerini gösterir nasıl araştıran ilk adımlar aldı. (Kuruluş bu bölümünde, Newton'ın başarı daha sınırlı: perturbing güçleri tanımlamak için nispeten basit ama ağır karmaşıklığı yakında çıkan hareketleri çalışma sorunu olarak ortaya çıkan ve bu sorunu çözmek için almak için yön göstergesi ve Newton'ın ilk tanım sonra iki yüzyıl boyunca matematiksel astronomlar meydan vardı.)
İçin seçilen birkaç ay eşitsizliklerin, Newton nasıl güneş perturbing kuvvet ortaya nicel bazı ayrıntılı olarak gösterdi.
Newton'ın bu ay çalışmalarının çok 1680s yapıldı ve ölçüde ve yerçekimi analizinde ilk adımlarını doğruluğunu geliştirmek ve mevcut iş neydi, genel olarak, zor bir geometrik şekilde içinde kendi seçimini de dahil olmak üzere çeşitli faktörler ve sınırlı doğruluk ve onun zamanında birçok astronomik ölçümlere belirsizliği tarafından sınırlı.
Newton sonrası klasik yerçekimsel dönem
Tamamen ve çok daha hassas hesap için amacı, Newton'ın ardılları, Leonhard Euler, Alexis Clairaut ve Jean d'Alembert E.W. Brown geç on dokuzuncu ve yirminci yüzyılın başlarında, aşağı orta onsekizinci yüzyılda oldu ay'nın hareketleri temelinde Newton yasaları, yani yasaları hareket ve turistik çeken organları arasındaki mesafelerin kareler ters orantılı olarak evrensel kütleçekim için. Onlar da kütleçekim test etmek için ters-kare yasası koymak isteyen ve 1740s bir kez ciddi, ne o zaman Newton teorik ve lunar apogee hareket gözlenen Oranlar arasında büyük farklılık olduğu düşünülüyordu dolayı şüphe. Ancak Clairaut kısa bir süre sonra gösterdi (1749-50) bu konuda az değil ay teorik Newton yasaları üzerinde temel uyuşmazlık en önemli nedeni yatıyordu, ama aşırı yaklaşımları kendisinin ve başkalarının bunu değerlendirmek için dayanıyordu.
Sonra Newton teorisi gelişmeler çoğunu cebirsel formunda üretildi: onlar infinitesimal cebir ve trigonometri hacimli ve son derece zahmetli miktarlarda dahil. Ayrıca teori gözlemsel ölçümleri için başvurmak için bu dönemin tamamlamak için gerekli kaldı.
Teorinin sonuçları
Lunar teorisyenler çekim sorununu analiz etmek için pek çok farklı matematiksel yaklaşım(ve icat) kullanmıştır. Doğal olarak, sonuçları yakınsama eğilimi. Newton'ın ardılları, Euler, Clairaut ve d'Alembert arasında en erken yerçekimsel analistler zaman, neredeyse tüm ana lunar tedirginlikler sadece birkaç açısal argümanları ve katsayıları açısından ifade gelir tanındı. Bunlar tarafından temsil edilenler:
- kötü hareketleri veya ay ve güneş, birlikte üç katsayıları ve birlikte onların görünen yörüngelerini yeri ve şekli tanımlayan üç açısal pozisyon:
- iki eccentricities ((, yaklaşık 0.0549 ve , yaklaşık 0.01675)) ayın ve güneşin; belirgin yörüngeleri yaklaşık elips
- perigees açısal yönünü ( ve ) (ya da onların tam tersi apogees puan) iki yörüngeler; ve
- eğim (, ortalama değeri yaklaşık 18523") iki uçak arasındaki açı yörünge düğümleri içinde iki uçakları kesiştiği çizgi yönünde () ile birlikte. Artan düğümü () göre tutulum kuzeye doğru eğilimi tarafından ay geçti düğümdür.
Bu temel parametrelerinden sadece dört temel fark açısal bağımsız değişkeni, onların farklı kombinasyonlarda neredeyse her ay hareketleri, en büyük tedirginlikler ifade etmek için yeterlidir. Onlar burada Delaunay nedeniyle konvansiyonel sembollerle verilir; bunlar Bazen Delaunay bağımsız değişken olarak bilinir:
- ay ortalama anomali (mesafe onun Yerberi ortalama boylam ayı ortalama boylam);
- Güneş'in ortalama anomali (mesafe onun Yerberi ortalama boylam güneşten ortalama boylam ');
- ay'nın Yani argüman enlem (mesafe onun artan (bağlı kuzeye) düğüm ortalama boylam ayı ortalama boylam);
- ay 's (güneş) uzama (güneş acımasız boylam ayı ortalama boylam mesafe) demek.
Bu eser Brown'ın ay teorisi (1897..1908) ve ay (1919) hareket tabloları sonuçlandı. Bunlar 1984 tarihleri arasında Amerikan efemeris ve 1968'e kadar deniz almanağı ve değiştirilmiş bir formu kullanılmıştır.
En büyük veya adlandırılmış lunar eşitsizlikler
Pek çok büyük ay tedirginlikler boylamda (onun acımasız boylam göre onun gerçek tutulum boylam farkı katkıları) adında var. Farklı değişkenler açısından onlar ark () yakın ikinci yuvarlak katsayıları ile şu şekilde ifade edilebilir:
Merkez denklemi
- Ay'nın merkezi veya eliptik eşitsizlik denklemi en azından yaklaşım, eskilerin Babilliler ve İparhos ileriye doğru olarak bilinir. Daha yeni tarihi bilgisidir bunu Kepler'in Kanunu ile eşit alanları eliptik bir yörüngede yaklaşık uygulamasına karşılık gelir ve onun Yerberi ve onun zirvesine doğru hareket ederken Dünya'dan uzaklığı arttıkça sonra onun yavaş aşağı doğru hareket ederken Dünya'dan uzaklığı azaldıkça hız-up ay temsil eder. Ay'nın boylam üzerindeki etkisi açısından, ilk üç olan bir dizi tarafından yaklaşık olarak .
Eveksiyon
- Eveksiyon (güneş çekiminden ötürü ayın hareketinde meydana gelen düzensizlik) deyince akla Batlamyus gelir,ama adı veya sebebiyeti hakkında bilgiler 17. yüzyıla dayanmaktadır. Ay'nın boylam üzerindeki etkisi 31,8 gün garip görünen bir dönem vardır. Bu çeşitli şekillerde, örneğin yaklaşık 6 ayda bir libration, beraberindeki 6 aylık bir nabız, ay'nın yörünge merkezcillik ve boyutu ile Yerberi, pozisyonda sonucu olarak temsil edilebilir. Onun asıl terim .
Varyasyon
- Tycho Brahe tarafından keşfedilen varyasyon, ayın yeni ay ve dolunay dönemlerine yaklaşırken hızlanmasıdır. Onun yerçekimsel açıklamalarının nicel tahminlari ilk Newton tarafından verildi. Onun asıl ölçüm terimi ise; .
Yıllık denklem
- Brahe tarafından keşfedilen yıllık denklem, niteliksel anlamda Newton tarafından Ay'ın yörüngesinin boyut olarak biraz büyümesi cinsinden açıklamıştır,ve uzun dönemde, Ocak başında, Dünya'nın güneşe en yakın olduğu zamanda, Güneş'in perturbing efekti en güçlü ve Dünya'nın Güneş'e olan mesafesinin en büyük olduğu dönemde,yani Temmuz'un başlarında,Güneş'in perturbing etkisi en zayıf olur: Bu etkiye bağlı olarak temel ölçüm değerinin modern değeri;().
Parallactic inequality
- İlk olarak Newton tarafından bulunan parallactic eşitsizlik, Brahe'nın değişim biraz asimetrik sonlu mesafe ve sıfır paralaks güneş bir sonucunda yapılmıştır. Etkisi Ay arkasında küçük ilk çeyreğinin biraz öncesinde ve biraz sonrasında olmasıdır. Onun asıl terimi .
Tutulum düzlemine indirgeme
- Her ne kadar onun hareket gerçekten yaklaşık 5 derece eğimli bir uçakta yer alıyor azaltma tutulum için ay'nın motion Husûf düzlemine bir boylam açısından ifade geometrik etkisini temsil eder. Onun asıl terimi .
Analistler. yüzyılın ortalarında-18 ay'nın konumu hakkında boylam kullanarak tedirginlikler ifade trigonometrik 25-30 terimler. Ay'nın konumu, yirminci yüzyılın başında aranan doğruluk ile ifade etmek için gerekli şartları sayısı 1400'den fazla oldu; ve on binlerce lazer kadar çeşitli gözlem dayalı modern sayısal entegrasyonlar doğruluğunu taklit etmek için gerekli şartları sayısıdır: doğruluk artışı gereksinimleri gerekli şartları sayısındaki artış için sınır yoktur.
Modern Gelişmeler
Dijital Bilgisayarlar ve computers and Lazer Konumlandırıcısı
İkinci Dünya Savaşı'ndan bu yana ve özellikle 1960'lardan beri ay teorisi biraz farklı bir şekilde daha da geliştirilmiştir. Bu iki şekilde teşvik vardır: bir yandan, otomatik dijital hesaplama kullanımı ve diğer yandan, modern gözlemsel veri türlerinin, büyük ölçüde arttırılmış doğruluk ve kesinlik ile.
Wallace John Eckert, öğrenci, IBM'de çalıştı Brown orada astronomik ephemerides hesaplanması için ikinci Dünya Savaşı'ndan sonra geliştirilen deneysel dijital bilgisayar kullanılır. Brown'ın ay teori makinenin içine koymak ve doğrudan deyimleri değerlendirmek için projeleri biriydi. Başka bir proje tamamen yeni bir şey: hareket denklemi sayısal bir entegrasyon için güneş ve dört büyük gezegen. Sadece elektronik sayısal bilgisayarlar kullanılabilir olduktan sonra bu mümkün oldu. Sonunda bu Jet Propulsion Laboratuvarı geliştirme Ephemeris serisi için yol açtı.
Bu arada, Brown'ın teorisi daha iyi sabitler ve Ephemeris saat giriş ve bununla ilişkili bazı ampirik düzeltmeler kaldırılması ile geliştirildi. Bunun için geliştirilmiş Lunar efemeris (hangi, bazı küçük ardışık iyileştirmeler ile 1960 1983 aracılığıyla astronomik almanaklar kullanılmıştır Ile), led (Ile j 0 1960 1967, Ile j = = 1 1968'den 1971, Ile j = 2 1972 yılından 1983) ve erkekler aya getirmek için kullanıldı.
Pozisyon gözlemler ayın en önemli gelişme yeryüzü lazerler kullanarak elde edilen ölçümler ve ay yüzeyine yerleştirilen özel retro reflektör kadar ay lazer olmuştur. Zaman-in-uçuş bir darbe lazer bir reflektör ve arka ışık, o zaman ay'nın uzaklık ölçüsü verir. Bugün operasyonel beş reflektörler ilk aya Apollo 11 uzay aracının içinde Temmuz 1969 yılında çekilen ve Neil Armstrong tarafından ay'nın yüzeyinde uygun pozisyonda yerleştirilir. Bu araştırmanın hassas anda uzatılır daha da 2005 yılında kurulan Apache noktası Gözlemevi Lunar lazer arasında değişen işlemi tarafından.
Sayısal Entegrasyonlar, Görelilik, Gelgit Salınım
Lunar teorisi, sayısal olarak geliştirilen bu modern yöntemlerle, ince hassas konuları klasik teorilere göre daha geniş bir aralıkta tarar. Bu hesaplamalar arasında çekimsel kuvvetler (Relativistik düzeltmeler ile) aynı zamanda birçok gelgit ve Jeofizik etkiler ve büyük ölçüde genişletilmiş bir ay librations kuramı alır. Gibi birçok bilimsel alanları bu şimdi büyük ekiplerin ve kuruluşların çalışmaları temel şekilde geliştirmiştir. Özellikle bu gelişmeler önde gelen bölümlerinden birini alarak bir kurum, Jet Propulsion Laboratuvarı Kaliforniya Teknoloji Enstitüsü'nde olmuştur; ve adları özellikle klasik lunar teorileri ile geçiş, 1970 ' lerin başında itibaren ilgili ve modern bilim durumunu doğru ephemerides J Derral Mulholland ve J G Williams (ve güneş sistemi (gezegen) ephemerides E Myles Standish bağlantılı geliştirilmesi için) içerir.
1970'lerden beri ay Ephemerides (LExxx) içeren bir dizi sayısal olarak entegre gelişim Ephemerides (sayılı DExxx), Jet Propulsion Laboratuvarı (JPL) üretti. Ay ve gezegen ephemerides DE200/LE200 içinde resmi astronomik Almanak ephemerides 1984 – 2002 için kullanıldı ve ephemerides DE405/LE405, daha da geliştirilmiş doğruluk ve kesinlik, 2003 tarihinden itibaren sorun kullanılıyor olmuştur.
Analitik Gelişmeler
Bu gelişmelere paralel olarak, analitik lunar teorisinde son yıllarda yeni bir sınıf olarak literature geçen Ephemeride Lunaire Parisienne, Jean Chapront ve Michelle Chapront-Touzé tarafından geliştirilmiştir. Bilgisayar destekli cebir kullanma, analitik gelişmeleri önceden el ile çalışma klasik analistleri tarafından yapılan daha fazla alınmıştır. Ayrıca, bazı bu yeni analitik teorileri (ELP gibi) daha önce yukarıda belirttiğimiz gibi JPL geliştirilen sayısal ephemerides için monte edilmiş. Geçerli tarihler için geliştirilmiş konumsal verilerini oluşturmak için bu son analitik teorileri, geçmiş yüzyılların klasik teoriler amaç aksine ana amacı olmamıştır; Bunun yerine, kendi amaçları daha kolayca modern sayısal teoriler kendilerini belirgin olmayabilir uzun vadeli özellikleri gibi hareket yönlerini bir çalışma dahil ettik.
Kaynakça
- ^ J.G. Williams et al., (2004).
- ^ Neugebauer (1975), volume 1, pp. 347–348 9 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ..
- ^ Neugebauer (1975), volume 1, p. 352.
- ^ Neugebauer (1975), volume 1, p. 349, citing Epping & Strassmaier (1881).
- ^ Neugebauer (1975), volume 1, pp. 476–482.
- ^ Steele, J. M.; Stephenson, F. R.; Morrison, L. V. (1 Kasım 1997). "The Accuracy of Eclipse Times Measured by the Babylonians". Journal for the History of Astronomy. 28 (4): 337. Bibcode:1997JHA....28..337S. doi:10.1177/002182869702800404. ISSN 0021-8286.
- ^ Neugebauer (1975), volume 1, pp. 354, 474.
- ^ Neugebauer (1975), volume 1, p. 483.
- ^ a b c d Explanatory Supplement (1961) to the Astronomical Ephemeris, p. 107.
- ^ Neugebauer (1975), volume 1, pp. 476–478.
- ^ Neugebauer (1975), volume 1, p. 501.
- ^ a b Neugebauer (1975), volume 1, Neugebauer, O. (2004). A History of Ancient Astronomy. s. 518. ISBN . 5 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Haziran 2020.
- ^ J L E Dreyer (1906), especially chapter 7.
- ^ Neugebauer (1975), volume 1, pp. 85–88.
- ^ See e.g. Nautical Almanac and Astronomical Ephemeris for 1871, especially p. 224 (Dec 1871) 3 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., (showing range of Moon's diameters near its widest for the half-year, ranging 0.491°–0.559° 12–26 Dec 1871, to compare with other nearby months e.g. Aug–Nov where the range is not so wide).
- ^ a b (1994). A History of Arabic Astronomy: Planetary Theories During the Golden Age of Islam. . s. 236. ISBN .
- ^ J. L. E. Dreyer (1906), especially chapter 9.
- ^ Neugebauer (1975), volume 3, pp. 1108–1109.
- ^ Neugebauer (1975), volume 3, p. 1109.
- ^ Gutzwiller, Martin C. (1998). "Moon–Earth–Sun: The oldest three-body problem". Reviews of Modern Physics. 70: 589-639. Bibcode:1998RvMP...70..589G. doi:10.1103/RevModPhys.70.589.
- ^ English translations of the Principia (3rd edition, 1726) have been made by: I B Cohen (1999), a modern English translation with Guide; also Andrew Motte (translator) (1729a) (the original English translation, Volume 1, containing Book 1); and Andrew Motte (translator) (1729b) (Volume 2, containing Books 2 and 3, index, additional Newton papers and a tract on the Moon by John Machin).
- ^ 'Principia', Andrew Motte (1729a), at Book 1, Prop. 66, p. 234 9 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., referring to diagram "Fig.2" on an unnumbered page following next after p. 268 30 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ..
- ^ 'Principia', Andrew Motte (1729b), at Book 3, Prop. 25, p. 262.
- ^ 'Principia', Andrew Motte (1729a), at Corollary VI to the laws of motion, p. 31 5 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ..
- ^ Principia, Andrew Motte (1729a); where Newton shows the parallelogram of forces at Corollary I to the laws of motion, p. 21 9 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ..
- ^ 'Principia', Andrew Motte (1729b), at Book 3, Proposition 25, p. 262.
Bibliyografya
- 'AE 1871': "Nautical Almanac & Astronomical Ephemeris" for 1871 3 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., (Londra, 1867).
- E W Brown (1896). An Introductory Treatise on the Lunar Theory, Cambridge University Press.
- E W Brown. "Theory of the Motion of the Moon", Memoirs of the Royal Astronomical Society, 53 (1897), 39–116.
- E W Brown. "Theory of the Motion of the Moon", Memoirs of the Royal Astronomical Society, 53 (1899), 163–202.
- E W Brown. "Theory of the Motion of the Moon", Memoirs of the Royal Astronomical Society, 54 (1900), 1–63.
- E W Brown. "On the verification of the Newtonian law", Monthly Notes of the Royal Astronomical Society 63 (1903), 396–397.
- E W Brown. "Theory of the Motion of the Moon", Memoirs of the Royal Astronomical Society, 57 (1905), 51–145.
- E W Brown. "Theory of the Motion of the Moon", Memoirs of the Royal Astronomical Society, 59 (1908), 1–103.
- E W Brown (1919). Tables of the Motion of the Moon, New Haven.
- M Chapront-Touzé & J Chapront. "The lunar ephemeris ELP-2000", Astronomy & Astrophysics 124 (1983), 50–62.
- M Chapront-Touzé & J Chapront: "ELP2000-85: a semi-analytical lunar ephemeris adequate for historical times", Astronomy & Astrophysics 190 (1988), 342–352.
- M Chapront-Touzé & J Chapront, Analytical Ephemerides of the Moon in the 20th Century (Observatoire de Paris, 2002).
- J Chapront; M Chapront-Touzé; G Francou. "A new determination of lunar orbital parameters, precession constant and tidal acceleration from LLR measurements" 7 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Astronomy & Astrophysics 387 (2002), 700–709.
- J Chapront & G Francou. "The lunar theory ELP revisited. Introduction of new planetary perturbations", Astronomy & Astrophysics 404 (2003), 735–742.
- I B Cohen and Anne Whitman (1999). Isaac Newton: ‘The Principia’, a new translation, University of California Press. (For bibliographic details but no text, see external link 3 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ..)
- J O Dickey; P L Bender; J E Faller; and others. "Lunar Laser Ranging: A Continuing Legacy of the Apollo Program"4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Science 265 (1994), pp. 482–490.
- J L E Dreyer (1906). A History of Astronomy from Thales to Kepler 29 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Cambridge University Press, (later republished under the modified title "History of the Planetary Systems from Thales to Kepler").
- W J Eckert et al. Improved Lunar Ephemeris 1952–1959: A Joint Supplement to the American Ephemeris and the (British) Nautical Almanac, (US Government Printing Office, 1954).
- J Epping & J N Strassmaier. "Zur Entzifferung der astronomischen Tafeln der Chaldaer" ("On the deciphering of Chaldaean astronomical tables"), Stimmen aus Maria Laach, vol. 21 (1881), pp. 277–292.
- 'ESAE 1961': 'Explanatory Supplement to the Astronomical Ephemeris and the American Ephemeris and Nautical Almanac' ('prepared jointly by the Nautical Almanac Offices of the United Kingdom and the United States of America'), London (HMSO), 1961.
- K Garthwaite; D B Holdridge & J D Mulholland. "A preliminary special perturbation theory for the lunar motion" 28 Nisan 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Astronomical Journal 75 (1970), 1133.
- H Godfray (1885). Elementary Treatise on the Lunar Theory, London, (4th ed.).
- Andrew Motte (1729a) (translator). "The Mathematical Principles of Natural Philosophy, by Sir Isaac Newton, translated into English", Volume I, containing Book 1 5 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ..
- Andrew Motte (1729b) (translator). "The Mathematical Principles of Natural Philosophy, by Sir Isaac Newton, translated into English", Volume II, containing Books 2 and 3 (with Index, Appendix containing additional (Newtonian) proofs, and "The Laws of the Moon's Motion according to Gravity", by John Machin).
- J D Mulholland & P J Shelus. "Improvement of the numerical lunar ephemeris with laser ranging data" 28 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Moon 8 (1973), 532.
- O Neugebauer (1975). A History of Ancient Mathematical Astronomy 5 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., (in 3 volumes), New York (Springer).
- X X Newhall; E M Standish; J G Williams. "DE102: A numerically integrated ephemeris of the Moon and planets spanning forty-four centuries" 26 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Astronomy and Astrophysics 125 (1983), 150.
- U S Naval Observatory (2009). ”History of the Astronomical Almanac“5 Mart 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde ..
- J G Williams et al. “Making solutions from lunar laser ranging data”, Bulletin of the American Astronomical Society (1972), 4Q, 267.
- J.G. Williams; S.G. Turyshev; & D.H. Boggs. "Progress in Lunar Laser Ranging Tests of Relativistic Gravity"20 Şubat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Physical Review Letters, 93 (2004), 261101.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu madde Vikipedi bicem el kitabina uygun degildir Maddeyi Vikipedi standartlarina uygun bicimde duzenleyerek Vikipedi ye katkida bulunabilirsiniz Gerekli duzenleme yapilmadan bu sablon kaldirilmamalidir Kasim 2017 Ay teorisi Ay in hareketlerini hesaplamaya calisir Ay nin hareketlerinde cok sayida usulsuzluk veya tedirginlikler vardir ve bu hareketler icin bircok hesaplama girisiminde bulunulmustur Sorun olan bu problem yuzyillar sonra dogruluk duzeyi cok yuksek olacak sekilde modellenebilmektedir bkz Modern gelismeler bolumu Ay teorisi sunlari da icermektedir genel teorinin arka plani Ay in hareketini analiz etmek ve hareketlerini tahmin etmek icin formuller ve algoritmalar uretmek icin kullanilan matematiksel teknikler dahil ve ayrica belirli bir sure icin Ay in pozisyonunu hesaplamak icin kullanilabilecek nicel formuller algoritmalar ve geometrik diyagramlar genellikle algoritmalara dayali tablolarin yardimiyla Ay teorisinin 2000 yili askin bir arastirma gecmisi vardir Daha modern gelismeleri son uc yuzyil boyunca temel bilimsel ve teknolojik amaclar icin kullanilmistir ve halen bu sekilde kullanilmaktadir UygulamalariAsagidakiler ay teorisinin uygulamalaridir On sekizinci yuzyilda ay teorisi ve gozlem arasindaki karsilastirma ay apojesinin hareketi tarafindan Newton un evrensel kutlecekim yasasini test etmek icin kullanilmistir On sekizinci ve on dokuzuncu yuzyillarda navigasyon tablolari ay teorisiden feyz alinarak yapilirdi tarafindan denizde boylam tayini icin kullanilmistir Yirminci yuzyilin baslarinda ay teorisi ve gozlem arasindaki karsilastirma yercekimi teorisinin baska bir testinde Simon Newcomb un Merkur un cevresinin hareketindeki iyi bilinen bir tutarsizligin aciklanabilecegini test etmek ve dislamak icin kullanildi Yirminci yuzyilin ortalarinda atomik saatlerin gelismesinden once ay teorisi ve gozlemi ortalama gunes zamaninin duzensizliklerinden arindirilmis bir astronomik zaman olcegini efemeris zamani uygulamak icin birlikte kullanildi Yirminci yuzyilin sonlarinda ve yirmi birinci yuzyilin baslarinda Gunes Teorisinin Jet Propulsion Laboratuvar Gelistirme Efemeris serisi modellerinde gozlemlerle birlikte ilgili fiziksel iliskilerin dogrulugunu test etmek icin ay teorisinin modern gelismeleri guclu esdegerlik ilkesi goreli kutlecekim ve kutle cekimi sabiti dahil olmak uzere genel gorelilik teorisi ile kullanilmaktadir TarihiAy bin yildir gozlenmektedir Bu caglar boyunca herhangi bir zamanda mevcut gozlem tekniklerine gore cesitli bakim ve hassasiyet seviyeleri mumkun olmustur Buna karsilik olarak uzun bir ay teorileri gecmisi vardir Babil ve Yunan gok bilimcilerinin zamanlarindan modern ay lazerlerine kadar uzanir Isimleri ay teorileriyle iliskilendirilen caglar boyunca dikkat ceken gok bilimciler ve matematikciler asagidaki gibidir Babilli KeldaniYunanHipparkos BatlamyusArapIbn es Satir16 yuzyildan 20 yuzyila kadar AvrupaliTycho Brahe Johannes Kepler Jeremiah Horrocks John Flamsteed Isaac Newton Edmond Halley Leonhard Euler Alexis Clairaut Jean d Alembert Pierre Simon Laplace John Couch Adams19 yuzyildan 20 yuzyilin baslarina kadar Kuzey AmerikaliSimon Newcomb George William Hill Ernest William Brown Diger onemli matematikciler ve matematiksel gok bilimciler de onemli katkilarda bulunmuslardir Tarihin uc kisma ayrildigi dusunulebilir antik caglardan Newton a klasik Newtoncu fizik donemi ve modern gelismeler Antik caglardan Newton aBabil 1880 lerden once bilim tarihcileri tarafindan neredeyse hicbir sey bilinmiyordu Antik Plinius yazilarinda ayakta kalan Mezopotamya daki uc astronomik okuldan Babil Uruk ve Hipparenum dan muhtemelen Sippar bahsetmisti Ancak herhangi bir detayin kesin modern bilgisi sadece Babil arsivinden kil tabletler uzerindeki civi yazisi metinlerini desifre ettiginde basladi Bu metinlerde Ay in konumlarinin bir efemisini tespit etti O zamandan bu yana hala parcalanmis olan konunun bilgisi cozulmus metinlerin esasen sayisal formda Babil ve Uruk tan tabletler uzerinde ozenli bir sekilde analiz edilmesiyle olusturulmak zorunda kaldi Plinius tarafindan ucuncu okuldan henuz hicbir sey bulunmadi Babil gok bilimcisi ya Yunanca veya Latince Kidenas veya Cidenas ayin konumunu surekli olarak dikkate alarak ayin konumunu tahmin etmek icin gunumuzde Sistem B olarak adlandirilan ve sabit yildizlarin arka planina gore yolundaki hizini degistiren seyin kesfine MO 5 veya 4 yuzyil atfedilmistir Bu sistem her ay yaklasik olarak minimum ve maksimum olmak uzere ay hizinin gunluk olarak kademeli olarak yukari veya asagi degisimlerini hesaplamayi icermekteydi Bu sistemlerin temeli geometrik olmaktan cok aritmetik gorunmektedir ancak simdi olarak bilinen ana ay esitsizligini yaklasik olarak aciklamistir Babiller yuzlerce yillik yeni aylar ve tutulmalar icin cok dogru kayitlar tuttular MO 500 ve MO 400 yillari arasinda bir sure aylar ve gunumuzde Meton dongusu olarak bilinen gunes yillari arasindaki 19 yillik dongusel iliskiyi belirlediler ve kullanmaya basladilar Bu Ay in hareketindeki ana duzensizliklerin sayisal bir teorisini olusturmalarina yardimci oldu ve Ay in hareketinin en onemli uc ozelliginin farkli donemleri icin oldukca iyi tahminlere ulasti Sinodik ay yani Ay in evreleri icin ortalama sure Gunumuzde Sistem B olarak adlandirilan sinodik ayi 29 gun ve altmis sayisina gore 3 11 0 50 zaman derecesi olarak degerlendirmektedir Her zaman derecesi yildizlarin gorunen hareketinin bir derecesi veya 4 dakikalik bir suredir ve noktali virgulden sonraki altmis sayilik degerler bir zaman derecesinin kesirleridir Bu 29 530589 gun veya 29ᵈ 12ʰ 44ᵐ 2 9ˢ olan modern bir degerle 1900 Ocak 0 da oldugu gibi karsilastirmak icin 29 530594 gun 29ᵈ 12ʰ 44ᵐ 3 33ˢye donusmektedir Ayni deger Hiparkos ve Pitolemius tarafindan da Orta Cag boyunca kullanilmistir ve yine de Ibrani takviminin temelini olusturmaktadir 13 10 35 gunde tahmin ettikleri yildizlara gore ortalama ay hizi karsilik gelen bir ayi 27 321598 gun 13 10 35 0275 ve 27 321582 gun modern degerleriyle karsilastirmak icindir Anomalistik ay yani Ay in yildizlara karsi hareket hizinda yaklasik aylik hizlanma ve yavaslamalarin ortalama suresi 27 5545833 gunluk bir Babil tahmini 27 554551 gun modern bir degerle karsilastirildi Drakonitik ay yani Ay in yildizlara karsi yolunun Gunes in ekliptik yoluna kiyasla ilk kuzeye ve sonra guneye ekliptik enlemde saptigi ortalama sure cesitli tahminlere yol acan bir dizi farkli parametre ile belirtildi Ornegin 27 212221 modern bir degerle karsilastirmak icindir ancak Babilliler de 5458 sinodik ayin 5923 drakonitic aya esit oldugu sayisal bir iliskiye sahipti Yunanistan ve Helenistik Misir Daha sonra Bitinya ve Ptolemaios Kralligi donemlerindeki Hipparkos ve Batlamyus tan on yedinci yuzyildaki Newton un calisma zamanina kadar ay teorileri esas olarak ayin uzun sureli konumsal gozlemlerinden ilham alan az ya da cok dogrudan geometrik fikirler yardimiyla olusturuldu Bu geometrik ay teorilerinde one cikan dairesel hareketlerin kombinasyonlariydi Hipparkos Eserleri cogunlukla kaybolan ve esas olarak diger yazarlarin alintilarindan bilinen Hipparkos Ay in 5 lik egimli bir daireye retrograd yonde yani Gunes ve Ay sabit yildizlara gore yillik ve aylik gorunen hareketlerin yonunun tersine 182 3 yilda bir dondugu varsayilmistir Daire Ay in geriye dogru bir yonde hareket ettigi farzedilen bir dis cember tasiyan bir erteleme gorevi gordu Dis cember merkezi Ay in boylamindaki ortalama degisime karsilik gelen bir oranda hareket ederken dis cember cevresindeki Ay donemi anomalistik bir aydi Bu dis cember yaklasik olarak eliptik esitsizlik merkezin denklemi ve merkezin yaklasik 5 1 bir denklemine yaklasan boyut olarak tanindi Bu rakam modern degerden cok daha kucuktur ancak merkezin denkleminin 1 donem modern katsayilari ile eveksiyon katsayilari arasindaki farka yakindir fark eski olcumlerin tutulma zamanlarinda alinir ve bu kosullar altinda merkezin denkleminden cikarilir secimin etkisi o zaman bilinmemekte ve gozden kacirilmaktadir Batlamyus Batlamyus un Almagest eseri bin yildan fazla bir sure boyunca genis ve uzun sureli kabul ve nufuz sahibi oldu Gorunen apojeyi biraz salinimli hale getiren bir cihaz kullanarak Ay in hareketinde ikinci bir esitsizlik saglayarak Hipparkos unkini gelistiren geometrik bir ay teorisi verdi Bu ikinci esitsizlik veya ikinci anomali yalnizca merkezin denklemini degil ayni zamanda cok daha sonra eveksiyon olarak bilinen seyleri de yansitmaktaydi Ancak mantiksal sonucuna uygulanan bu teori Ay in mesafesinin ve gorunur capinin yaklasik 2 faktor kadar degistigini ve gercekte acikca gorulmedigini gostermekteydi Ay in gorunur acisal capi aylik olarak degismekteydi ancak sadece yaklasik 0 49 0 55 gibi daha dar bir araliktaydi Batlamyus teorisinin bu kusuru 14 yuzyilda Ibn es Satir ve 16 yuzyilda Kopernik tarafindan onerilen degisikliklere yol acti Ibn es Satir ve Kopernik Ay teorisindeki onemli ilerlemeler Arap gokbilimcisi Ibn es Satir 1304 1375 tarafindan gerceklestirildi Ay a olan mesafenin Batlamyus un ay modelinin gerektirdigi gibi buyuk olcude degismedigini gozlemleyerek Batlamyus un krank mekanizmasini Ay in hesaplanan mesafesini azaltan cift bir dis cember modeliyle degistiren yeni bir ay modeli uretti 150 yil sonra Ronesans gok bilimcisi Nicolaus Copernicus tarafindan gelistirilen benzer bir ay teorisi ay mesafeleri icin de ayni avantaja sahipti Tycho Brahe Kepler ve Horrocks Tycho Brahe ve Johannes Kepler Batlamyus un ay teorisini gelistirdiler ancak Ay in uzakligi gorunen capi ve paralaksindaki cogunlukla aylik varyasyonlarin zayif bir hesabini vermenin merkezi kusurunu asmadilar Calismalari ay teorisine uc onemli kesif daha ekledi Dugumler ve ay orbital duzleminin egimi aylik Tycho ya gore veya alti aylik bir donemle Kepler e gore sallanmaktadir Ay boylami Ay in yeni ve dolunayda beklenenden daha hizli ve ceyreklerde beklenenden daha yavas hareket ettigi ayda iki kez varyasyona sahiptir Ayrica ay hareketinin Ocak ayinda biraz yavasladigi ve Temmuz ayinda biraz hizlandigi yillik bir etki vardir yillik denklem Brahe ve Kepler in iyilestirmeleri yakin ardillari tarafindan iyilestirmeler olarak kabul edildi ancak on yedinci yuzyil halefleri konulari daha da iyilestirmek icin ay hareketleri icin cok sayida alternatif geometrik konfigurasyon denedi Ay apojesi konumunda ve ayrica eliptik eksantriklik boyutunda yaklasik 6 aylik bir kurtulus iceren bir plan oneren Jeremiah Horrocks tarafindan dikkate deger bir basari elde edildi Bu sema Ay in mesafe cap ve paralaksindaki degisikliklerin daha gercekci bir tanimini vermenin buyuk bir hakkina sahipti NewtonAy teorisi icin ilk cekim donemi Newton un calismasiyla basladi O Ay in duzensiz hareket problemini taninabilir modern terimlerle tanimlayan ilk kisiydi Cigir acan calismasi ornegin 1687 de yayinlanan ilk baski da dahil olmak uzere tum versiyonlarda Principia da gosterilmistir Ay hareketinin gunes tedirginligi Newton Gunes ve Gunes in yercekiminden kaynaklanan Dunya ve Ay in goreli hareketi uzerindeki yerinden oynatici etkinin nasil degerlendirilecegini Kitap 1 Oneri 66 ve Kitap 3 Oneri 25 te tanimlamistir Bu yaklasimin baslangic noktasi hareket yasalarina gore VI Sonuc tur Newton a gore sadece Gunes in Ay daki hizlandirici cazibesi ile Gunes in Dunya daki cazibesi arasindaki farkin Ay in Dunya ya gore hareketini bozan sonucudur Newton daha sonra aslinda bu analizi gerceklestirmek icin kuvvetlerin kullandi Kitap 1 Oneri 66 ve Kitap 3 Oneri 25 te Gunes in Dunya daki ve Ay daki Gunes in yercekimsel cekiminden baslayarak geometrik bir yapi ile gosterdi Ozetle asagida gosterildigi gibi Newton un semasindaki LS cizgisi Ay in su anki P pozisyonunda Ay a etki eden tedirginlik ivme boyutunu ve yonunu temsil eder LS cizgisi P noktasindan gecmez ancak metin bunun amaclanmadigini gosterir olcek faktorlerinin ve diyagramin olusturulma sekline baglidir Newton un Gunes in Ay a olan perturbation kuvvetini bulmasinda yardimci olan diyagrami Principia Kitabindan Burada Principia nin ilk 1687 Latin baskisindan Newton un diyagrami gosterilmistir Kitap 3 Oneri 25 s 434 Burada Gunes Dunya Ay sisteminde Ay da hizlanan tedirginlik analizini tanitmistir Q Gunes i S Dunya yi ve P Ay i temsil etmektedir Bu diyagrami gosteren mesafeleri diger kisimlarin yercekimi ivmelerini birim kutle basina cazip kuvvetler temsil eder Ikili bir onemde SQ Dunya Gunes mesafesini temsil eder ve daha sonra Dunya Gunes yercekimi ivmesinin boyutunu ve yonunu temsil eder Diyagramdaki diger mesafeler mesafe SQ ile orantilidir Diger konumlarin cekimi SQ ile orantilidir Gunes in cekim merkezleri SQ Dunya da ve LQ dur Ay da LQ boyutu LQ SQ konumlarinin orani PQ SQ mesafelerinin ters karesi olacak sekilde cizilir Newton oranlarin daha kolay gorulmesini saglayan KQ SQ olusturur Dunyanin Ay a cekiciligi PS yonu boyunca hareket eder Ancak PS hatti simdiye kadar sadece mesafeyi ve yonu gosterir gunes ve karasal cekim merkezleri arasindaki olcek faktoru hakkinda hicbir sey tanimlanmamistir Ayni olcekte Ay daki gunes enerjisini ve Dunyadaki SQ yu gosterdikten sonra Newton LQ nun LM ve MQ bilesenlerine vektor ayrismasini yapmistir Daha sonra Ay daki tedirginlik ivmesini bunun SQ dan farki olarak tanimlamistir SQ ve MQ birbirine paraleldir bu nedenle SQ MS den cikarak dogrudan MQ dan cikarilabilir Bu nedenle SQ LQ dan cikarildiktan sonra ortaya cikan fark LM ve MS nin vektor toplamidir bunlar duzensiz bir hizlanma ile LS ye eklenir Gunes perturbationlari icin alternatif diyagram Newton un diyagramindaki LS vektorundeki gibi Gunes perturbationlarinda da LS1 and LS2 vektorleri bulunmakta Ay in Dunya nin yorungesindeykenki 2 konumu icin cizilmistir Newton in anilir semasi onun zamanindaki diger ve belki de gorsel olarak daha net bir sekilde yeniden sunulan oldu Burada gosterilen vektor sunu iki farkli pozisyonlar P1 ve P2 toprak ilgili vektorler LS1 ve LS2 perturbing ivme nedeniyle Gunes cevresinde yorunge ay gosteren P1 ay nin konumu oldukca P Newton in diyagraminda yakin buydu karsilik gelen perturbasyon Newton un LS icinde buyukluk ve yon LS1 gibidir Baska bir konumda P2 ay daha dunya gunes uzakta daha uzak Gunes in cekim LQ2 ay Gunes in cekim SQ SQ2 zayif oldugunu dunya ve elde edilen perturbasyon LS2 noktalar gunes konusabilerek uzak Ay Dunya nin yorungesindeyken solar perturbation vektorleri oklar bircok noktada LS ile benzerlik gostermektedir Bu Newton in diyagrami gibi yapilarin kendi yorungesinde ay pek cok farkli pozisyonlar icin tekrar edilebilir Her bir pozisyon icin ikinci diyagrami LS1 veya LS2 gibi perturbasyon vektor sonucudur Burada gosterilen bir kez sunulan boyutlari ve onun yorungesinde ay pek cok farkli pozisyonlar icin perturbasyon vektorlerin yonleri ozetliyor diyagram seklidir Her kucuk bir ok gibi LS Moon oku basladigi yorunge etrafinda belirli konum icin gecerli bir perturbasyon vektoru oldugu Bu neredeyse dunya gunes ekseni dogrultusunda yani yakin yeni oldugunda Moon veya dolunay tedirginlikler Dunya nokta disari dogru Moon toprak hatti dunya gunes ekseni uzerinden 90 oldugunda ice Aksiyel disa tedirginlikler sadece yarisi en buyuk boyutu olan bir boyutu ile toprak dogru gelin Newton gunes perturbing kuvvet boyutu icin oldukca iyi bir nicel tahmin verdi nerede Dunya nin cazibe ekler Kadrat onu 1 178 725 ortalama karasal cazibe koydu ve iki kati kadar bu yeni ve tam olarak nerede karsi cikiyor ve Dunya nin cazibe azalir uydular Newton da perturbasyon ayni desen degil sadece Aya Earth Gunes tarafindan rahatsiz olarak ayni zamanda diger parcaciklara daha genel olarak onlarin duz toprak rahatsiz olarak gunes tarafindan veya ay iliskisi gecerli oldugunu gosterdi gelgit sular yeryuzune ornegin farkli bolumlerini 28 Bu perturbing ivmeler genel bir desen calisma tedirginlikler de gelgit sular tasima gucleri uygulanan ay Newton in ilk calismasi buyumustur Ay ya da Dunya nin gelgit sulari ya da benzer desen tedirginlikler ugrar baska bir nesneyi hareketleri hareketleri bozukluklari icin uygulanmakta olup gunumuzde bu ortak desen kez gelgit gucu olarak bilinir hale geldi Bilesenleri olarak ay degisir nasil daha da ayrintili olarak gosterilen gunesin aya huzursuz kuvveti bulmak icin onun diyagrami kitap 3 teklif 25 Newton tanitan ilk yaklasim gunes perturbing Force gelistirilen sonra dunya cevresinde aylik onun yolunu izler Ayrica ay hareketleri usulsuzluk ureterek perturbing kuvvet etkilerini gosterir nasil arastiran ilk adimlar aldi Kurulus bu bolumunde Newton in basari daha sinirli perturbing gucleri tanimlamak icin nispeten basit ama agir karmasikligi yakinda cikan hareketleri calisma sorunu olarak ortaya cikan ve bu sorunu cozmek icin almak icin yon gostergesi ve Newton in ilk tanim sonra iki yuzyil boyunca matematiksel astronomlar meydan vardi Icin secilen birkac ay esitsizliklerin Newton nasil gunes perturbing kuvvet ortaya nicel bazi ayrintili olarak gosterdi Newton in bu ay calismalarinin cok 1680s yapildi ve olcude ve yercekimi analizinde ilk adimlarini dogrulugunu gelistirmek ve mevcut is neydi genel olarak zor bir geometrik sekilde icinde kendi secimini de dahil olmak uzere cesitli faktorler ve sinirli dogruluk ve onun zamaninda bircok astronomik olcumlere belirsizligi tarafindan sinirli Newton sonrasi klasik yercekimsel donemTamamen ve cok daha hassas hesap icin amaci Newton in ardillari Leonhard Euler Alexis Clairaut ve Jean d Alembert E W Brown gec on dokuzuncu ve yirminci yuzyilin baslarinda asagi orta onsekizinci yuzyilda oldu ay nin hareketleri temelinde Newton yasalari yani yasalari hareket ve turistik ceken organlari arasindaki mesafelerin kareler ters orantili olarak evrensel kutlecekim icin Onlar da kutlecekim test etmek icin ters kare yasasi koymak isteyen ve 1740s bir kez ciddi ne o zaman Newton teorik ve lunar apogee hareket gozlenen Oranlar arasinda buyuk farklilik oldugu dusunuluyordu dolayi suphe Ancak Clairaut kisa bir sure sonra gosterdi 1749 50 bu konuda az degil ay teorik Newton yasalari uzerinde temel uyusmazlik en onemli nedeni yatiyordu ama asiri yaklasimlari kendisinin ve baskalarinin bunu degerlendirmek icin dayaniyordu Sonra Newton teorisi gelismeler cogunu cebirsel formunda uretildi onlar infinitesimal cebir ve trigonometri hacimli ve son derece zahmetli miktarlarda dahil Ayrica teori gozlemsel olcumleri icin basvurmak icin bu donemin tamamlamak icin gerekli kaldi Teorinin sonuclari Lunar teorisyenler cekim sorununu analiz etmek icin pek cok farkli matematiksel yaklasim ve icat kullanmistir Dogal olarak sonuclari yakinsama egilimi Newton in ardillari Euler Clairaut ve d Alembert arasinda en erken yercekimsel analistler zaman neredeyse tum ana lunar tedirginlikler sadece birkac acisal argumanlari ve katsayilari acisindan ifade gelir tanindi Bunlar tarafindan temsil edilenler kotu hareketleri veya ay ve gunes birlikte uc katsayilari ve birlikte onlarin gorunen yorungelerini yeri ve sekli tanimlayan uc acisal pozisyon iki eccentricities e displaystyle e yaklasik 0 0549 ve e displaystyle e yaklasik 0 01675 ayin ve gunesin belirgin yorungeleri yaklasik elips perigees acisal yonunu G displaystyle Gamma ve G displaystyle Gamma ya da onlarin tam tersi apogees puan iki yorungeler ve egim i displaystyle i ortalama degeri yaklasik 18523 iki ucak arasindaki aci yorunge dugumleri icinde iki ucaklari kesistigi cizgi yonunde W displaystyle Omega ile birlikte Artan dugumu W displaystyle Omega gore tutulum kuzeye dogru egilimi tarafindan ay gecti dugumdur Bu temel parametrelerinden sadece dort temel fark acisal bagimsiz degiskeni onlarin farkli kombinasyonlarda neredeyse her ay hareketleri en buyuk tedirginlikler ifade etmek icin yeterlidir Onlar burada Delaunay nedeniyle konvansiyonel sembollerle verilir bunlar Bazen Delaunay bagimsiz degisken olarak bilinir l displaystyle l ay ortalama anomali mesafe onun Yerberi G displaystyle Gamma ortalama boylam ayi ortalama boylam l displaystyle l Gunes in ortalama anomali mesafe onun Yerberi G displaystyle Gamma ortalama boylam gunesten ortalama boylam F displaystyle F ay nin Yani arguman enlem mesafe onun artan bagli kuzeye dugum W displaystyle Omega ortalama boylam ayi ortalama boylam D displaystyle D ay s gunes uzama gunes acimasiz boylam ayi ortalama boylam mesafe demek Bu eser Brown in ay teorisi 1897 1908 ve ay 1919 hareket tablolari sonuclandi Bunlar 1984 tarihleri arasinda Amerikan efemeris ve 1968 e kadar deniz almanagi ve degistirilmis bir formu kullanilmistir En buyuk veya adlandirilmis lunar esitsizlikler Pek cok buyuk ay tedirginlikler boylamda onun acimasiz boylam gore onun gercek tutulum boylam farki katkilari adinda var Farkli degiskenler acisindan onlar ark yakin ikinci yuvarlak katsayilari ile su sekilde ifade edilebilir Merkez denklemi Ay nin merkezi veya eliptik esitsizlik denklemi en azindan yaklasim eskilerin Babilliler ve Iparhos ileriye dogru olarak bilinir Daha yeni tarihi bilgisidir bunu Kepler in Kanunu ile esit alanlari eliptik bir yorungede yaklasik uygulamasina karsilik gelir ve onun Yerberi ve onun zirvesine dogru hareket ederken Dunya dan uzakligi arttikca sonra onun yavas asagi dogru hareket ederken Dunya dan uzakligi azaldikca hiz up ay temsil eder Ay nin boylam uzerindeki etkisi acisindan ilk uc olan bir dizi tarafindan yaklasik olarak 22639 sin l 769 sin 2l 36 sin 3l displaystyle 22639 sin l 769 sin 2l 36 sin 3l Eveksiyon Eveksiyon gunes cekiminden oturu ayin hareketinde meydana gelen duzensizlik deyince akla Batlamyus gelir ama adi veya sebebiyeti hakkinda bilgiler 17 yuzyila dayanmaktadir Ay nin boylam uzerindeki etkisi 31 8 gun garip gorunen bir donem vardir Bu cesitli sekillerde ornegin yaklasik 6 ayda bir libration beraberindeki 6 aylik bir nabiz ay nin yorunge merkezcillik ve boyutu ile Yerberi pozisyonda sonucu olarak temsil edilebilir Onun asil terim 4586 sin 2D l displaystyle 4586 sin 2D l Varyasyon Tycho Brahe tarafindan kesfedilen varyasyon ayin yeni ay ve dolunay donemlerine yaklasirken hizlanmasidir Onun yercekimsel aciklamalarinin nicel tahminlari ilk Newton tarafindan verildi Onun asil olcum terimi ise 2370 sin 2D displaystyle 2370 sin 2D Yillik denklem Brahe tarafindan kesfedilen yillik denklem niteliksel anlamda Newton tarafindan Ay in yorungesinin boyut olarak biraz buyumesi cinsinden aciklamistir ve uzun donemde Ocak basinda Dunya nin gunese en yakin oldugu zamanda Gunes in perturbing efekti en guclu ve Dunya nin Gunes e olan mesafesinin en buyuk oldugu donemde yani Temmuz un baslarinda Gunes in perturbing etkisi en zayif olur Bu etkiye bagli olarak temel olcum degerinin modern degeri 668 sin l displaystyle 668 sin l Parallactic inequality Ilk olarak Newton tarafindan bulunan parallactic esitsizlik Brahe nin degisim biraz asimetrik sonlu mesafe ve sifir paralaks gunes bir sonucunda yapilmistir Etkisi Ay arkasinda kucuk ilk ceyreginin biraz oncesinde ve biraz sonrasinda olmasidir Onun asil terimi 125 sin D displaystyle 125 sin D Tutulum duzlemine indirgeme Her ne kadar onun hareket gercekten yaklasik 5 derece egimli bir ucakta yer aliyor azaltma tutulum icin ay nin motion Husuf duzlemine bir boylam acisindan ifade geometrik etkisini temsil eder Onun asil terimi 412 sin 2F displaystyle 412 sin 2F Analistler yuzyilin ortalarinda 18 ay nin konumu hakkinda boylam kullanarak tedirginlikler ifade trigonometrik 25 30 terimler Ay nin konumu yirminci yuzyilin basinda aranan dogruluk ile ifade etmek icin gerekli sartlari sayisi 1400 den fazla oldu ve on binlerce lazer kadar cesitli gozlem dayali modern sayisal entegrasyonlar dogrulugunu taklit etmek icin gerekli sartlari sayisidir dogruluk artisi gereksinimleri gerekli sartlari sayisindaki artis icin sinir yoktur Modern GelismelerDijital Bilgisayarlar ve computers and Lazer Konumlandiricisi Tesis Goddard Uzay Merkezi nde bulunan Lazer Konumlandirici Ikinci Dunya Savasi ndan bu yana ve ozellikle 1960 lardan beri ay teorisi biraz farkli bir sekilde daha da gelistirilmistir Bu iki sekilde tesvik vardir bir yandan otomatik dijital hesaplama kullanimi ve diger yandan modern gozlemsel veri turlerinin buyuk olcude arttirilmis dogruluk ve kesinlik ile Wallace John Eckert ogrenci IBM de calisti Brown orada astronomik ephemerides hesaplanmasi icin ikinci Dunya Savasi ndan sonra gelistirilen deneysel dijital bilgisayar kullanilir Brown in ay teori makinenin icine koymak ve dogrudan deyimleri degerlendirmek icin projeleri biriydi Baska bir proje tamamen yeni bir sey hareket denklemi sayisal bir entegrasyon icin gunes ve dort buyuk gezegen Sadece elektronik sayisal bilgisayarlar kullanilabilir olduktan sonra bu mumkun oldu Sonunda bu Jet Propulsion Laboratuvari gelistirme Ephemeris serisi icin yol acti Bu arada Brown in teorisi daha iyi sabitler ve Ephemeris saat giris ve bununla iliskili bazi ampirik duzeltmeler kaldirilmasi ile gelistirildi Bunun icin gelistirilmis Lunar efemeris hangi bazi kucuk ardisik iyilestirmeler ile 1960 1983 araciligiyla astronomik almanaklar kullanilmistir Ile led Ile j 0 1960 1967 Ile j 1 1968 den 1971 Ile j 2 1972 yilindan 1983 ve erkekler aya getirmek icin kullanildi Pozisyon gozlemler ayin en onemli gelisme yeryuzu lazerler kullanarak elde edilen olcumler ve ay yuzeyine yerlestirilen ozel retro reflektor kadar ay lazer olmustur Zaman in ucus bir darbe lazer bir reflektor ve arka isik o zaman ay nin uzaklik olcusu verir Bugun operasyonel bes reflektorler ilk aya Apollo 11 uzay aracinin icinde Temmuz 1969 yilinda cekilen ve Neil Armstrong tarafindan ay nin yuzeyinde uygun pozisyonda yerlestirilir Bu arastirmanin hassas anda uzatilir daha da 2005 yilinda kurulan Apache noktasi Gozlemevi Lunar lazer arasinda degisen islemi tarafindan Sayisal Entegrasyonlar Gorelilik Gelgit Salinim Lunar teorisi sayisal olarak gelistirilen bu modern yontemlerle ince hassas konulari klasik teorilere gore daha genis bir aralikta tarar Bu hesaplamalar arasinda cekimsel kuvvetler Relativistik duzeltmeler ile ayni zamanda bircok gelgit ve Jeofizik etkiler ve buyuk olcude genisletilmis bir ay librations kurami alir Gibi bircok bilimsel alanlari bu simdi buyuk ekiplerin ve kuruluslarin calismalari temel sekilde gelistirmistir Ozellikle bu gelismeler onde gelen bolumlerinden birini alarak bir kurum Jet Propulsion Laboratuvari Kaliforniya Teknoloji Enstitusu nde olmustur ve adlari ozellikle klasik lunar teorileri ile gecis 1970 lerin basinda itibaren ilgili ve modern bilim durumunu dogru ephemerides J Derral Mulholland ve J G Williams ve gunes sistemi gezegen ephemerides E Myles Standish baglantili gelistirilmesi icin icerir 1970 lerden beri ay Ephemerides LExxx iceren bir dizi sayisal olarak entegre gelisim Ephemerides sayili DExxx Jet Propulsion Laboratuvari JPL uretti Ay ve gezegen ephemerides DE200 LE200 icinde resmi astronomik Almanak ephemerides 1984 2002 icin kullanildi ve ephemerides DE405 LE405 daha da gelistirilmis dogruluk ve kesinlik 2003 tarihinden itibaren sorun kullaniliyor olmustur Analitik Gelismeler Bu gelismelere paralel olarak analitik lunar teorisinde son yillarda yeni bir sinif olarak literature gecen Ephemeride Lunaire Parisienne Jean Chapront ve Michelle Chapront Touze tarafindan gelistirilmistir Bilgisayar destekli cebir kullanma analitik gelismeleri onceden el ile calisma klasik analistleri tarafindan yapilan daha fazla alinmistir Ayrica bazi bu yeni analitik teorileri ELP gibi daha once yukarida belirttigimiz gibi JPL gelistirilen sayisal ephemerides icin monte edilmis Gecerli tarihler icin gelistirilmis konumsal verilerini olusturmak icin bu son analitik teorileri gecmis yuzyillarin klasik teoriler amac aksine ana amaci olmamistir Bunun yerine kendi amaclari daha kolayca modern sayisal teoriler kendilerini belirgin olmayabilir uzun vadeli ozellikleri gibi hareket yonlerini bir calisma dahil ettik Kaynakca J G Williams et al 2004 Neugebauer 1975 volume 1 pp 347 348 9 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Neugebauer 1975 volume 1 p 352 Neugebauer 1975 volume 1 p 349 citing Epping amp Strassmaier 1881 Neugebauer 1975 volume 1 pp 476 482 Steele J M Stephenson F R Morrison L V 1 Kasim 1997 The Accuracy of Eclipse Times Measured by the Babylonians Journal for the History of Astronomy 28 4 337 Bibcode 1997JHA 28 337S doi 10 1177 002182869702800404 ISSN 0021 8286 Neugebauer 1975 volume 1 pp 354 474 Neugebauer 1975 volume 1 p 483 a b c d Explanatory Supplement 1961 to the Astronomical Ephemeris p 107 Neugebauer 1975 volume 1 pp 476 478 Neugebauer 1975 volume 1 p 501 a b Neugebauer 1975 volume 1 Neugebauer O 2004 A History of Ancient Astronomy s 518 ISBN 978 3540069959 5 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Haziran 2020 J L E Dreyer 1906 especially chapter 7 Neugebauer 1975 volume 1 pp 85 88 See e g Nautical Almanac and Astronomical Ephemeris for 1871 especially p 224 Dec 1871 3 Agustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde showing range of Moon s diameters near its widest for the half year ranging 0 491 0 559 12 26 Dec 1871 to compare with other nearby months e g Aug Nov where the range is not so wide a b 1994 A History of Arabic Astronomy Planetary Theories During the Golden Age of Islam s 236 ISBN 0 8147 8023 7 J L E Dreyer 1906 especially chapter 9 Neugebauer 1975 volume 3 pp 1108 1109 Neugebauer 1975 volume 3 p 1109 Gutzwiller Martin C 1998 Moon Earth Sun The oldest three body problem Reviews of Modern Physics 70 589 639 Bibcode 1998RvMP 70 589G doi 10 1103 RevModPhys 70 589 English translations of the Principia 3rd edition 1726 have been made by I B Cohen 1999 a modern English translation with Guide also Andrew Motte translator 1729a the original English translation Volume 1 containing Book 1 and Andrew Motte translator 1729b Volume 2 containing Books 2 and 3 index additional Newton papers and a tract on the Moon by John Machin Principia Andrew Motte 1729a at Book 1 Prop 66 p 234 9 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde referring to diagram Fig 2 on an unnumbered page following next after p 268 30 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Principia Andrew Motte 1729b at Book 3 Prop 25 p 262 Principia Andrew Motte 1729a at Corollary VI to the laws of motion p 31 5 Agustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Principia Andrew Motte 1729a where Newton shows the parallelogram of forces at Corollary I to the laws of motion p 21 9 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Principia Andrew Motte 1729b at Book 3 Proposition 25 p 262 Bibliyografya AE 1871 Nautical Almanac amp Astronomical Ephemeris for 1871 3 Agustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Londra 1867 E W Brown 1896 An Introductory Treatise on the Lunar Theory Cambridge University Press E W Brown Theory of the Motion of the Moon Memoirs of the Royal Astronomical Society 53 1897 39 116 E W Brown Theory of the Motion of the Moon Memoirs of the Royal Astronomical Society 53 1899 163 202 E W Brown Theory of the Motion of the Moon Memoirs of the Royal Astronomical Society 54 1900 1 63 E W Brown On the verification of the Newtonian law Monthly Notes of the Royal Astronomical Society 63 1903 396 397 E W Brown Theory of the Motion of the Moon Memoirs of the Royal Astronomical Society 57 1905 51 145 E W Brown Theory of the Motion of the Moon Memoirs of the Royal Astronomical Society 59 1908 1 103 E W Brown 1919 Tables of the Motion of the Moon New Haven M Chapront Touze amp J Chapront The lunar ephemeris ELP 2000 Astronomy amp Astrophysics 124 1983 50 62 M Chapront Touze amp J Chapront ELP2000 85 a semi analytical lunar ephemeris adequate for historical times Astronomy amp Astrophysics 190 1988 342 352 M Chapront Touze amp J Chapront Analytical Ephemerides of the Moon in the 20th Century Observatoire de Paris 2002 J Chapront M Chapront Touze G Francou A new determination of lunar orbital parameters precession constant and tidal acceleration from LLR measurements 7 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Astronomy amp Astrophysics 387 2002 700 709 J Chapront amp G Francou The lunar theory ELP revisited Introduction of new planetary perturbations Astronomy amp Astrophysics 404 2003 735 742 I B Cohen and Anne Whitman 1999 Isaac Newton The Principia a new translation University of California Press For bibliographic details but no text see external link 3 Agustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde J O Dickey P L Bender J E Faller and others Lunar Laser Ranging A Continuing Legacy of the Apollo Program 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Science 265 1994 pp 482 490 J L E Dreyer 1906 A History of Astronomy from Thales to Kepler 29 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Cambridge University Press later republished under the modified title History of the Planetary Systems from Thales to Kepler W J Eckert et al Improved Lunar Ephemeris 1952 1959 A Joint Supplement to the American Ephemeris and the British Nautical Almanac US Government Printing Office 1954 J Epping amp J N Strassmaier Zur Entzifferung der astronomischen Tafeln der Chaldaer On the deciphering of Chaldaean astronomical tables Stimmen aus Maria Laach vol 21 1881 pp 277 292 ESAE 1961 Explanatory Supplement to the Astronomical Ephemeris and the American Ephemeris and Nautical Almanac prepared jointly by the Nautical Almanac Offices of the United Kingdom and the United States of America London HMSO 1961 K Garthwaite D B Holdridge amp J D Mulholland A preliminary special perturbation theory for the lunar motion 28 Nisan 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde Astronomical Journal 75 1970 1133 H Godfray 1885 Elementary Treatise on the Lunar Theory London 4th ed Andrew Motte 1729a translator The Mathematical Principles of Natural Philosophy by Sir Isaac Newton translated into English Volume I containing Book 1 5 Agustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Andrew Motte 1729b translator The Mathematical Principles of Natural Philosophy by Sir Isaac Newton translated into English Volume II containing Books 2 and 3 with Index Appendix containing additional Newtonian proofs and The Laws of the Moon s Motion according to Gravity by John Machin J D Mulholland amp P J Shelus Improvement of the numerical lunar ephemeris with laser ranging data 28 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Moon 8 1973 532 O Neugebauer 1975 A History of Ancient Mathematical Astronomy 5 Agustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde in 3 volumes New York Springer X X Newhall E M Standish J G Williams DE102 A numerically integrated ephemeris of the Moon and planets spanning forty four centuries 26 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Astronomy and Astrophysics 125 1983 150 U S Naval Observatory 2009 History of the Astronomical Almanac 5 Mart 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde J G Williams et al Making solutions from lunar laser ranging data Bulletin of the American Astronomical Society 1972 4Q 267 J G Williams S G Turyshev amp D H Boggs Progress in Lunar Laser Ranging Tests of Relativistic Gravity 20 Subat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Physical Review Letters 93 2004 261101