Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
İznik Ayasofya Camii veya İznik Ayasofya Orhan Camii veya eskiden Azize Sofya Kilisesi (Yunanca: Ἁγία Σοφία Hagía Sophía), İznik'in tam ortasında, surlarla çevrili kentin dört kapısından gelen yolların kesiştiği yerde inşa edilmiş olan yapıdır.
 İznik Ayasofya'sının 2012'deki restorasyondan sonraki görünümü. | |
 | |
| Genel bilgiler | |
|---|---|
| Tür | |
| Şehir | İznik |
| Ülke |  Türkiye |
| Koordinatlar | 40°25′45″K 29°43′13″D / 40.42917°K 29.72028°D |
| Adını aldığı | , Teslis'in ikinci şahsına yani İsa Mesih'e atıftır |
| Başlama | 325) |
| Yenileme | 1065) |
| Teknik ayrıntılar | |
| Malzeme | |
| Resmî site | |
Website | |
Hristiyanlıkla ilgili önemli kararların alındığı Yedinci Konsil'in 787 yılında bu kilisede toplanmış olabileceği düşünülür. Yapı, 1331'de İznik'in Osmanlı Beyi Orhan Gazi tarafından fethinden sonra camiye dönüştürüldü. Kanuni Sultan Süleyman döneminde, Mimar Sinan tarafından ekler yapıldı. 200 yıl kadar terk edilip harap olan yapı, 1935 yılından itibaren müze olarak hizmet vermiş; 2011'de camiye dönüştürülmüştür.
Tarihçe
Burada ilk olarak Romalılar tarafından bir gymnasium inşa edilmişti. Bizans Dönemi'nde bu yapının üzerine üç nefli bir bazilika inşa edildi.
11 Ekim 787 günü, üç yüz elli piskoposla çok sayıda keşişin Patrik yönetiminde toplandığı Yedinci Konsül toplantısının bu bazilikada gerçekleştiği düşünülür. Toplantının gündemi, kiliselerde ikona sorununun çözümü idi. Bu konsülde alınan kararla ikonaların kiliselerde serbest bir şekilde yer almasına izin verildi.
Yapı, 1065 depreminde yıkıldı ve yeniden inşa edildi. 1331'de İznik şehri Orhan Gazi tarafından fethedildiğinde restore edilerek camiye dönüştürüldü
Birinci dönem yapısı
Olasılıkla 4.-5. yüzyıllar arasında, Roma dönemine ait bir gymnasiumun taş temellerine oturulmuş tuğla duvarlı bir bazilikadır. Kuzey ve güneyinde, taş temeller üzerinde görülen tuğla duvarlar bu dönemden kalmadır. 727-787 yılları arasında nef ayrımında kullanılan sütunlar yerine payeler konulmuş ve batı cephesi yeniden inşa edilmiştir.
İkinci dönem yapısı
1065’teki büyük depremde hemen bütünüyle harap olan yapı, daha sonra zemini 1.40 metre yükseltilerek adeta yeni baştan inşa edildi. Dış duvarlar onarıldı ve orta nef duvarları yapıldı. Bu onarımda sonra apsis beş yüzlü olmuş, kubbeli pastophorion hücreleri eklenmiştir. Bu dönemin yapısında batıdan üç nefli naosa geçilir; yan nefler, orta nefe bir duvar ve ikişer payenin böldüğü üçlü kemer açıkları ile açılır.
Üçüncü dönem ekleri
1331’te Orhan Gazi zamanında İznik’in fethedilmesinden sonra, yapı yeniden yükseltilmiş, nefleri ayıran destekler değiştirilmiş, minare ve mihrap eklenerek camiye dönüştürülmüş ve Orhan Gazi Camii adını almıştır.
Kanûnî Sultan Süleyman devrinde bir yangın sonucu caminin harap olması üzerine, devrin hassa başmimarı Koca Sinan tarafından büyük ölçüde mimarisi de değiştirilerek tamir ve ihya edilmiştir.
Terk edilmesi
18. yy. sonu ve 19. yy. başında caminin harap ve terkedilmiş durumda olduğu çeşitli seyyahların yazılarından anlaşılmakla beraber bu durumun sebebi bilinmemektedir. Cami, iki yüzyıl kadar süren bir bakımsızlık dönemi geçirmiş, içi yeşillikler ve sarmaşıklarla kaplanmıştır.
Müze olması
1935’lerde Alman Arkeoloji Enstitüsü uzmanlarının sondaj çalışmaları ve müze idaresinin iyileştirme çabaları gerçekleşti. Yapı, müze olarak ziyarete açıldı.
Camiye dönüştürülmesi
Yapı, 2007 yılında restore edilerek camiye dönüştürüldü. Müze olarak kullanılan yapının tekrar camiye dönüştürülmesi için yapılan restorasyon çalışmaları tartışmalara yol açtı. Çok harap ve yıkık durumda olan çan kulesi minareye dönüştürüldü.
Restorasyon çalışmasının binanın tarihi yapısını ve görüntüsünü bozduğu yönünde eleştiriler yapılmıştır. Milliyet gazetesi "Beton sıvayla restorasyon" başlığıyla verdiği haberde restorasyon çalışmalarının Ayasofya Müzesini tarihe gömdüğünü iddia etmiştir. Aynı habere göre Türkiye Arkeolojik Yerleşmeleri Projesi (TAY) yetkilileri "Bir Başkentin Yokoluşu" adındaki bir bildiri ile restorasyonun sonuçlarına büyük tepki göstermişlerdir.
Cami, 6 Kasım 2011 tarihinde, 76 yıl aradan sonra bayram namazının kılınmasıyla ibadete açıldı.
Galeri
-
![image]()
Caminin kitabesi -
![image]()
Hristiyan mozaikler -
![image]()
Vaftiz yeri -
![image]()
Mozaikler -
![image]()
Yan görünümü -
![image]()
İç görünümü
Ayrıca bakınız
| Wikimedia Commons'ta Ayasofya (İznik) ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
Kaynakça
- ^ . Araştırma,Tekin Gün. Bursada Bugün Gazetesi,19 Mart 2012. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Karahaliloğlu, Aleyna; Açici, Funda KURAK (29 Aralık 2021). "TÜRKİYE' DE BULUNAN AYASOFYA YAPILARININ BENZERLİK ve FARKLILIKLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ". İnönü Üniversitesi Kültür ve Sanat Dergisi. 7 (2): 1-24. doi:10.22252/ijca.900801. ISSN 2458-7915. 4 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Ağustos 2023.
- ^ . Bursa İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü. Türkiye Kültür Portalı,19 Ağustos 2020. 22 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . TDV İslâm Ansiklopedisi. 6 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ağustos 2023.
- ^ "İznik'teki Ayasofya Camii ibadete açıldı". Sabah. 6 Kasım 2011. 4 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Ağustos 2023.
- ^ Öztürk, Emre (2 Kasım 2011). . Vatan gazetesi. 15 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Kasım 2011.
- ^ Restorasyon Öncesi[]
- ^ "Bursa'da restorasyon katliamı". Milliyet. 19 Haziran 2015. 4 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Ağustos 2023.
- ^ Milliyet gazetesi 17 Eylül 2008, 4. sayfa
- ^ Kanald Haber[]
- ^ "Zaman". 9 Aralık 2011 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Kasım 2011.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Iznik Ayasofya Camii veya Iznik Ayasofya Orhan Camii veya eskiden Azize Sofya Kilisesi Yunanca Ἁgia Sofia Hagia Sophia Iznik in tam ortasinda surlarla cevrili kentin dort kapisindan gelen yollarin kesistigi yerde insa edilmis olan yapidir Iznik Ayasofya Camii Iznik Ayasofya Orhan CamiiἉgia Sofia Yunanca Ayasofya Turkce Iznik Ayasofya sinin 2012 deki restorasyondan sonraki gorunumu Genel bilgilerTurKilise Cami 1331 Muze 1935 Cami 2011 SehirIznikUlke TurkiyeKoordinatlar40 25 45 K 29 43 13 D 40 42917 K 29 72028 D 40 42917 29 72028Adini aldigi Teslis in ikinci sahsina yani Isa Mesih e atiftirBaslama325 1698 yil once 325 Yenileme1065 958 yil once 1065 Teknik ayrintilarMalzemeResmi siteWebsiteIznik Ayasofya Camii restore edilmis goruntusu 1935 te restorasyon sonrasi muze olarak kullanilan yapi 2011 de camiye donusturulmustur Hristiyanlikla ilgili onemli kararlarin alindigi Yedinci Konsil in 787 yilinda bu kilisede toplanmis olabilecegi dusunulur Yapi 1331 de Iznik in Osmanli Beyi Orhan Gazi tarafindan fethinden sonra camiye donusturuldu Kanuni Sultan Suleyman doneminde Mimar Sinan tarafindan ekler yapildi 200 yil kadar terk edilip harap olan yapi 1935 yilindan itibaren muze olarak hizmet vermis 2011 de camiye donusturulmustur TarihceBurada ilk olarak Romalilar tarafindan bir gymnasium insa edilmisti Bizans Donemi nde bu yapinin uzerine uc nefli bir bazilika insa edildi 11 Ekim 787 gunu uc yuz elli piskoposla cok sayida kesisin Patrik yonetiminde toplandigi Yedinci Konsul toplantisinin bu bazilikada gerceklestigi dusunulur Toplantinin gundemi kiliselerde ikona sorununun cozumu idi Bu konsulde alinan kararla ikonalarin kiliselerde serbest bir sekilde yer almasina izin verildi Yapi 1065 depreminde yikildi ve yeniden insa edildi 1331 de Iznik sehri Orhan Gazi tarafindan fethedildiginde restore edilerek camiye donusturuldu Birinci donem yapisi Olasilikla 4 5 yuzyillar arasinda Roma donemine ait bir gymnasiumun tas temellerine oturulmus tugla duvarli bir bazilikadir Kuzey ve guneyinde tas temeller uzerinde gorulen tugla duvarlar bu donemden kalmadir 727 787 yillari arasinda nef ayriminda kullanilan sutunlar yerine payeler konulmus ve bati cephesi yeniden insa edilmistir Ikinci donem yapisi 1065 teki buyuk depremde hemen butunuyle harap olan yapi daha sonra zemini 1 40 metre yukseltilerek adeta yeni bastan insa edildi Dis duvarlar onarildi ve orta nef duvarlari yapildi Bu onarimda sonra apsis bes yuzlu olmus kubbeli pastophorion hucreleri eklenmistir Bu donemin yapisinda batidan uc nefli naosa gecilir yan nefler orta nefe bir duvar ve ikiser payenin boldugu uclu kemer aciklari ile acilir Ucuncu donem ekleri 1331 te Orhan Gazi zamaninda Iznik in fethedilmesinden sonra yapi yeniden yukseltilmis nefleri ayiran destekler degistirilmis minare ve mihrap eklenerek camiye donusturulmus ve Orhan Gazi Camii adini almistir Kanuni Sultan Suleyman devrinde bir yangin sonucu caminin harap olmasi uzerine devrin hassa basmimari Koca Sinan tarafindan buyuk olcude mimarisi de degistirilerek tamir ve ihya edilmistir Terk edilmesi 18 yy sonu ve 19 yy basinda caminin harap ve terkedilmis durumda oldugu cesitli seyyahlarin yazilarindan anlasilmakla beraber bu durumun sebebi bilinmemektedir Cami iki yuzyil kadar suren bir bakimsizlik donemi gecirmis ici yesillikler ve sarmasiklarla kaplanmistir Muze olmasi 1935 lerde Alman Arkeoloji Enstitusu uzmanlarinin sondaj calismalari ve muze idaresinin iyilestirme cabalari gerceklesti Yapi muze olarak ziyarete acildi Iznik Ayasofya Camii restore sonrasi yerli ve yabanci turist ziyaretleri Camiye donusturulmesi Yapi 2007 yilinda restore edilerek camiye donusturuldu Muze olarak kullanilan yapinin tekrar camiye donusturulmesi icin yapilan restorasyon calismalari tartismalara yol acti Cok harap ve yikik durumda olan can kulesi minareye donusturuldu Restorasyon calismasinin binanin tarihi yapisini ve goruntusunu bozdugu yonunde elestiriler yapilmistir Milliyet gazetesi Beton sivayla restorasyon basligiyla verdigi haberde restorasyon calismalarinin Ayasofya Muzesini tarihe gomdugunu iddia etmistir Ayni habere gore Turkiye Arkeolojik Yerlesmeleri Projesi TAY yetkilileri Bir Baskentin Yokolusu adindaki bir bildiri ile restorasyonun sonuclarina buyuk tepki gostermislerdir Cami 6 Kasim 2011 tarihinde 76 yil aradan sonra bayram namazinin kilinmasiyla ibadete acildi GaleriCaminin kitabesi Hristiyan mozaikler Vaftiz yeri Mozaikler Yan gorunumu Ic gorunumuAyrica bakinizCamiye cevrilen kiliseler Ayasofya Trabzon Wikimedia Commons ta Ayasofya Iznik ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Kaynakca Arastirma Tekin Gun Bursada Bugun Gazetesi 19 Mart 2012 18 Subat 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Karahaliloglu Aleyna Acici Funda KURAK 29 Aralik 2021 TURKIYE DE BULUNAN AYASOFYA YAPILARININ BENZERLIK ve FARKLILIKLARININ DEGERLENDIRILMESI Inonu Universitesi Kultur ve Sanat Dergisi 7 2 1 24 doi 10 22252 ijca 900801 ISSN 2458 7915 4 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Agustos 2023 Bursa Il Kultur ve Turizm Mudurlugu Turkiye Kultur Portali 19 Agustos 2020 22 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi TDV Islam Ansiklopedisi 6 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Agustos 2023 Iznik teki Ayasofya Camii ibadete acildi Sabah 6 Kasim 2011 4 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Agustos 2023 Ozturk Emre 2 Kasim 2011 Vatan gazetesi 15 Mart 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 29 Kasim 2011 Restorasyon Oncesi olu kirik baglanti Bursa da restorasyon katliami Milliyet 19 Haziran 2015 4 Agustos 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Agustos 2023 Milliyet gazetesi 17 Eylul 2008 4 sayfa Kanald Haber olu kirik baglanti Zaman 9 Aralik 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Kasim 2011