Ayrık cisimler, Güneş sisteminin dış bölgelerinde yer alan dinamik bir küçük gezegen sınıfıdır. Neptün ötesi cisimler (TNO) olarak adlandırılan geniş bir ailenin mensubudurlar. Bu nesneler Güneş'e olan en yakın konumları Neptün'ün kütleçekimsel kuvvetinden yeterli bir uzaklıkta bulunan yörüngelere sahiptir. Bu nedenle Neptün ve bilinen diğer gezegenlerden sınırlı olarak etkilenirler. Bu durum nedeniyle Güneş sisteminden ayrık bir durumda bulunmakta, ancak Güneş'in etkisinden de kaçamamaktadırlar.
Rezonant TNO & Plutino Kubevanolar (klasik KBO) | Dağınık disk objeleri Detached object |
Bu şekilde, ayrık cisimler, bilinen diğer TNO'ların çoğundan önemli ölçüde farklılık göstermektedir. Bunlar, ağırlıklı olarak Neptün olmak üzere dev gezegenlerle kütleçekimsel karşılaşmalar sonucu mevcut yörüngelerinde değişen derecelerde pertürbasyona uğramış, gevşek bir şekilde tanımlanmış bir popülasyon kümesi oluşturmaktadır. Ayrık cisimler, Plüton gibi Neptün'le yörüngesel rezonansta olan cisimler, Makemake gibi rezonanssız yörüngelerdeki klasik Kuiper kuşağı cisimleri ve Eris gibi dağınık disk cisimleri gibi diğer tüm TNO popülasyonlarından daha büyük bir enberiye sahiplerdir.
Ayrık cisimler, bilimsel literatürde genişletilmiş dağınık disk cisimleri (E-SDO), uzak ayrık cisimler (DDO) veya genişletilmiş dağınıklar şeklinde adlandırılabilmektedir. Bu durum ayrık cisim popülasyonu ve dağınık disk cisimlerinin yörüngesel parametreleri arasında kalan dinamik derecelendirmenin bir yansımasıdır.
Günümüze kadar en az dokuz cisim kesin şekilde tanımlanmıştır ki bunların en büyük, en uzak ve en bilineni Sedna'dır. Kuiper kuşağının ötesindeki bir enberiye sahip olan cisimler bu nedenle sednoitler olarak adlandırılmıştır. 2023 itibarıyla, dört adet tanımlanmış sednoid bulunmaktadır; Sedna, , Leleākūhonua ve 'dir. Bu nesneler, küçük yükselen ve alçalan düğüm mesafelerine sahip nesne çiftlerinin dağılımları arasında, dış kaynaklı sapmalara verilen bir tepkinin göstergesi olabilecek, istatistiksel olarak oldukça anlamlı bir asimetri sergilemektedir; bunun gibi asimetriler bazen görünmeyen gezegenlerin neden olduğu bozulmalara atfedilir.
Yörüngeleri
Ayrık cisimlerin enberileri Neptün'ün enötelerinden çok daha büyüktür. Sıklıkla yüksek derecede eliptik olan, yarı büyük eksenleri birkaç yüz astronomik birime varan çok geniş yörüngelere sahiptirler. Bu tarz yörüngeler Neptün gibi dev gezegenlerin neden olduğu kütleçekimsel savrulma tarafından meydana getirilmiş olamaz. Öte yandan, yakınlardan geçen bir yıldızla ya da uzak bir gezegen büyüklüğünde bir cisimle karşılaşma, Neptün'ün kendisi (bir zamanlar çok daha eksantrik bir yörüngeye sahip olabilir ve bu cisimleri şimdiki yörüngelerine çekmiş olabilir) ya da fırlatılmış gezegenler (Güneş Sistemi'nin erken dönemlerinde var olan ve fırlatılmış olan) gibi bir dizi açıklama öne sürülmüştür.
Derin Ekliptik Araştırması ekibi tarafından önerilen sınıflandırma, 3 Tisserand parametresi değeri kullanılarak saçılmış-yakın nesneler (Neptün tarafından saçılmış olabilir) ve saçılmış-uzatılmış nesneler (örneğin 90377 Sedna) arasında resmi bir ayrım getirmektedir.
Dokuzuncu Gezegen hipotezi, ayrık cisimlerin yörüngelerinin, Güneş'ten 200 ila 1200 AU arasındaki bir mesafe uzaklıkta bulunan, henüz gözlemlenmemiş bir gezegenin yerçekimi etkisiyle açıklanabileceğini öne sürmektedir.
Sınıflandırma
Ayrık cisimler TNO'nun beş farklı dinamik sınıfından biridir; diğer dört sınıf klasik Kuiper kuşağı cisimleri, rezonans cisimleri, dağınık disk cisimleri (SDO) ve Sednoitler'dir. Ayrık cisimler genellikle 40 AU'dan daha büyük bir enberi mesafesine sahiptir, bu da Güneş'ten yaklaşık 30 AU uzaklıkta neredeyse dairesel bir yörüngeye sahip olan Neptün ile güçlü etkileşimleri engeller. Bununla birlikte, dağılmış ve ayrılmış bölgeler arasında net sınırlar yoktur, çünkü her ikisi de 37 ila 40 AU arasında enberi mesafesine sahip bir ara bölgede TNO'lar olarak bir arada bulunabilir. İyi belirlenmiş bir yörüngeye sahip böyle bir ara cisim 'dir.
90377 Sedna'nın 2003 yılında keşfi ve o sıralarda keşfedilen ve gibi diğer birkaç cisimle birlikte, iç Oort bulutu cisimleri veya (daha büyük olasılıkla) dağınık disk ile iç Oort bulutu arasındaki geçiş cisimleri olabilecek bir uzak cisimler kategorisinin tartışılmasına neden olmuştur.
Sedna, MPC tarafından resmi olarak bir dağınık disk nesnesi olarak kabul edilmesine rağmen, kaşifi Michael E. Brown, 76 AU'luk enberi mesafesinin dış gezegenlerin çekim gücünden etkilenmeyecek kadar uzak olması nedeniyle, dağınık diskin bir üyesinden ziyade bir iç-Oort-bulut nesnesi olarak kabul edilmesi gerektiğini öne sürmüştür. Sedna'nın ayrık bir nesne olarak bu sınıflandırması son yayınlarda kabul edilmektedir.
Bu düşünce tarzı, dış gezegenlerle önemli bir kütleçekim etkileşiminin olmamasının, Sedna (enberisi 76 AU) ile Derin Ekliptik Araştırma tarafından saçılmış-yakın nesne olarak listelenen (enberisi 35 AU) gibi daha geleneksel SDO'lar arasında bir yerde başlayan genişletilmiş bir dış grup yarattığını öne sürmektedir.
Neptün etkisi
Bu geniş kategoriyi belirlemekteki sorunlardan birisi de zayıf rezonansların var olabileceği ve bunları kanıtlamanın kaotik gezegensel etkiler ve söz konusu uzak cisimlerin yörüngelerine ilişkin halihazırda elde olan bilgilerin yetersizliği nedeniyle zor olabileceğidir. 300 yıldan fazla süren yörünge periyotlarına sahip olan bu cisimlerin çoğunun gözlem yayları birkaç yıl ile sınırlıdır. Arka plan yıldızlarına karşın yavaş hareketleri devasa mesafeler kat etmeleri nedeniyle bu cisimlerin çoğunun yörüngelerinin belirli bir güven aralığında tespit edilerek onaylanabilmesi veya yörüngesel rezonans kanunlarına uygun olarak belirlenebilmesi onlarca yıl sürebilir. Bu nesnelerin potansiyel ve yörüngesel rezonanslarında yaşanacak ilave gelişmeler dev gezegenlerin göçü ve Güneş sisteminin oluşumunun anlaşılmasına yardımcı olacaktır. Örneğin, Emel'yanenko ve Kiseleva tarafından 2007 yılında yapılan bir simülasyon çoğu uzak cismin Neptün ile rezonans halinde olabileceğini göstermiştir. Çalışma neticesinde, Neptün ile adlı cisim %10 olasılıkla 20:1 rezonansta, adlı cisim %38 olasılıkla 10:3 rezononasta ve adlı cisim ise %84 olasılıkla 8:3 rezonansta olmak üzere bir ilişki içinde olabilir. Bir cüce gezegen olduğu düşünülen 'nin ise Neptün ile 4:1 rezonansta olma olasılığı %1'den az olarak hesaplanmıştır.
Neptün ötesindeki varsayımsal gezegenlerin etkisi
Dokuzuncu gezegen hipotezini ortaya atan Mike Brown "Kuiper kuşağından birazcık bile uzaklaşmış olan bilinen tüm uzak nesnelerin bu varsayımsal gezegenin etkisi altında kümelendiğine (özellikle, yarı büyük ekseni >100 AU ve enberisi >42 AU olan nesneler)" ilişkin gözlemlerde bulunmuştur. Carlos de la Fuente Marcos ve Ralph de la Fuente Marcos, istatistiksel olarak anlamlı olan bazı orantıların Dokuzuncu Gezegen hipoteziyle uyumlu olduğunu hesaplamışlardır; özellikle, Aşırı Neptün ötesi nesneler (ETNO'lar) olarak adlandırılan bir dizi nesne, yarı büyük ekseni ~700 AU olan varsayılan bir Dokuzuncu Gezegen ile 5:3 ve 3:1 ortalama hareket rezonanslarında sıkışmış olabilir.
Olası ayrık nesneler
Aşağıda, Neptün'ün mevcut yörüngesi tarafından kolayca dağıtılamayan ve bu nedenle ayrılmış nesneler olması muhtemel olan, ancak sednoidleri tanımlayan ≈50-75 AU'luk enberi boşluğu içinde yer alan, azalan enberilere göre bilinen nesnelerin bir listesi yer almaktadır.
Aşağıda listelenen cisimlerin perihelion'u 40 AU'dan, yarı büyük ekseni 47,7 AU'dan (Neptün ile 1:2 rezonans ve Kuiper Kuşağı'nın yaklaşık dış sınırı) fazladır.
Tanım | Çap (km) | H | q(AU) | a(AU) | Q(AU) | ω (°) | Keşif yılı | Kaşif | Notlar ve Referanslar |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
243 | 6,3 | 44,252 | 221,2 | 398 | 316,93 | 2000 | M. W. Buie | ||
216 | 4,7 | 41,207 | 57,795 | 74,383 | 316,481 | 2000 | Spacewatch | ≈3:8 Neptün rezonansı | |
81 | 8,7 | 40,29 | 50,26 | 60,23 | 108,6 | 2001 | R. L. Allen, , R. Malhotra | yörünge son derece zayıf, bir TNO olmayabilir | |
634 | 5,0 | 43,41 | 47,74 | 52,07 | 120,3 | 2001 | M. W. Buie | klasik KBO sınırında | |
222 | 6,5 | 42 | 52 | 62 | 50 | 2002 | M. W. Buie | yörünge oldukça zayıf, ama kesinlikle ayrık nesne | |
147 | 7,4 | 41,19 | 48,95 | 56,72 | 15,6 | 2003 | M. W. Buie | klasik KBO sınırında | |
Sedna | 995 | 1,5 | 76,072 | 483,3 | 890 | 311,61 | 2003 | M. E. Brown, C. A. Trujillo, D. L. Rabinowitz | Sednoid |
267 | 6,1 | 40 | 70 | 90 | 40 | 2004 | M. W. Buie | yörünge oldukça zayıf, ayrık nesne olmayabilir | |
222 | 6,5 | 47,308 | 315 | 584 | 326,925 | 2004 | Cerro Tololo (belirtilmemiş) | ||
612 | 4,1 | 51,085 | 57,336 | 63,586 | 284,93 | 2004 | R. L. Allen, B. J. Gladman, J. J. Kavelaars J.-M. Petit, J. W. Parker, P. Nicholson | sözde-Sednoid, çok yüksek eğim; Kozai Rezonansı (KR) ile birlikte Neptün Ortalama Hareket Rezonansı (MMR) 2004 XR190'ın dışmerkezliğini ve eğimini değiştirerek çok yüksek bir enberi elde etmiştir. | |
267 | 6,1 | 41,03 | 54,10 | 67,18 | 57,12 | 2005 | CFEPS | — | |
161 | 7,2 | 41,215 | 62,98 | 84,75 | 349,86 | 2005 | M. W. Buie | — | |
372 | 4,5 | 46,197 | 75,546 | 104,896 | 171,023 | 2005 | A. C. Becker, A. W. Puckett, J. M. Kubica | Neptün Ortalama Hareket Rezonansı (MMR), Kozai Rezonansı (KR) ile birlikte yüksek bir enberi elde etmek için eksantrikliği ve eğimi değiştirildi. | |
168 | 7,1 | — | — | — | — | 2006 | Mauna Kea (belirtilmemiş) | yörünge son derece zayıf, bir TNO olmayabilir | |
558 | 4,5 | 40,383 | 48,390 | 56,397 | 6,536 | 2007 | Palomar (belirtilmemiş) | klasik KBO sınırında | |
176 | 7,0 | 41,798 | 54,56 | 67,32 | 53,96 | 2007 | Mauna Kea (belirtilmemiş) | — | |
640 | 4,2 | 42,27 | 99,3 | 156,4 | 324,37 | 2008 | M. E. Schwamb, M. E. Brown, D. L. Rabinowitz | ≈1:6 Neptün rezonansı | |
111 | 8,0 | — | 100 | 100 | — | 2009 | Mauna Kea (belirtilmemiş) | yörünge son derece zayıf, bir TNO olmayabilir | |
486 | 4,7 | 45,102 | 55,501 | 65,90 | 33,01 | 2010 | Pan-STARRS | ≈2:5 Neptün rezonansı; Neptün Ortalama Hareket Rezonansı (MMR), Kozai Rezonansı (KR) ile birlikte yüksek bir enberi elde etmek için eksantrikliği ve eğimi değiştirildi. | |
404 | 5,0 | 40,035 | 99,71 | 159,39 | 324,19 | 2010 | D. L. Rabinowitz, S. W. Tourtellotte | — | |
222 | 6,5 | 48,8 | 360 | 670 | 347,7 | 2010 | Mauna Kea (belirtilmemiş) | — | |
161 | 7,2 | 42 | 56 | 70 | 10 | 2012 | Las Campanas (belirtilmemiş) | — | |
702 | 4,0 | 80,47 | 256 | 431 | 293,8 | 2012 | S. S. Sheppard, C. A. Trujillo | Sednoid | |
280 | 6,0 | 45,9 | 63,1 | 80,3 | 230 | 2013 | S. S. Sheppard, C. A. Trujillo | ≈1:3 Neptün rezonansı; Neptün Ortalama Hareket Rezonansı (MMR), Kozai Rezonansı (KR) ile birlikte yüksek bir enberi elde etmek için eksantrikliği ve eğimi değiştirildi. | |
202 | 6,7 | 43,5 | 310 | 580 | 40,3 | 2013 | S. S. Sheppard | — | |
212 | 6,6 | 41,061 | 155,1 | 269,1 | 42,38 | 2013 | OSSOS | — | |
222 | 6,5 | 40,79 | 49,06 | 57,33 | 155,3 | 2013 | OSSOS | klasik KBO sınırında | |
212 | 6,6 | 46,64 | 47,792 | 48,946 | 128 | 2013 | OSSOS | klasik KBO sınırında | |
111 | 8,0 | 42,603 | 73,12 | 103,63 | 178,0 | 2013 | OSSOS | — | |
147 | 7,4 | 44,04 | 48,158 | 52,272 | 179,8 | 2013 | OSSOS | klasik KBO sınırında | |
202 | 6,7 | 50,02 | 694 | 1338 | 32,1 | 2013 | OSSOS | — | |
134 | 7,6 | 45,468 | 61,61 | 77,76 | 11,5 | 2013 | OSSOS | — | |
255 | 6,3 | 43,89 | 195,7 | 348 | 252,33 | 2013 | OSSOS | — | |
176 | 7,0 | 44,49 | 62,31 | 80,13 | 308,93 | 2013 | OSSOS | — | |
128 | 7,8 | 40 | 50 | 70 | 197 | 2013 | Karanlık Enerji Araştırması | yörünge oldukça zayıf, ayrık nesne olmayabilir | |
336 | 5,4 | 40,866 | 72,35 | 103,83 | 141,83 | 2013 | Pan-STARRS | — | |
770 | 3,7 | 40,70 | 52,49 | 64,28 | 329,84 | 2014 | Pan-STARRS | — | |
533 | 4,6 | 40,28 | 73,06 | 105,8 | 190,57 | 2014 | S. S. Sheppard, C. A. Trujillo | ||
185 | 6,9 | 55,9 | 76,2 | 96,5 | 245 | 2014 | S. S. Sheppard, C. A. Trujillo | Sözde Sednoid; ≈1:4 Neptün rezonansı; Neptün Ortalama Hareket Rezonansı (MMR) Kozai Rezonansı (KR) ile birlikte çok yüksek bir enberi elde etmek için eksantriklik ve eğimi değiştirildi. | |
509 | 4,5 | 51,670 | 76,329 | 100,99 | 32,85 | 2014 | Pan-STARRS | Sözde Sednoid; ≈1:4 Neptün rezonansı; Neptün Ortalama Hareket Rezonansı (MMR) Kozai Rezonansı (KR) ile birlikte çok yüksek bir enberi elde etmek için eksantriklik ve eğimi değiştirildi. | |
352 | 5,5 | 46,00 | 63,00 | 80,01 | 96,1 | 2014 | Pan-STARRS | ≈1:3 Neptün rezonansı; Neptün Ortalama Hareket Rezonansı (MMR), Kozai Rezonansı (KR) ile birlikte yüksek bir enberi elde etmek için eksantrikliği ve eğimi değiştirildi. | |
306 | 5,5 | 40,013 | 48,291 | 56,569 | 174,5 | 2014 | Pan-STARRS | klasik KBO sınırında | |
423 | 5,0 | 40,80 | 52,97 | 65,14 | 271,60 | 2014 | Pan-STARRS | in 3:7 Neptün rezonansı | |
193 | 6,8 | 42,6 | 67,8 | 93,0 | 283 | 2014 | Karanlık Enerji Araştırması | — | |
202 | 6,6 | 47,6 | 300 | 540 | 341,1 | 2014 | S. S. Sheppard, C. A. Trujillo | — | |
134 | 7,6 | 45 | 140 | 240 | 148 | 2014 | S. S. Sheppard, C. A. Trujillo | ≈2:10 Neptün rezonansı; Neptün Ortalama Hareket Rezonansı (MMR), Kozai Rezonansı (KR) ile birlikte yüksek bir enberi elde etmek için eksantrikliği ve eğimi değiştirildi. | |
330 | 5,5 | 50,13 | 104,0 | 157,8 | 297,52 | 2014 | Karanlık Enerji Araştırması | — | |
154 | 7,3 | 43,97 | 48,593 | 53,216 | 49,9 | 2014 | OSSOS | klasik KBO sınırında | |
222 | 6,5 | 42,27 | 55,05 | 67,84 | 132,8 | 2014 | OSSOS | — | |
97 | 8,3 | 42,25 | 55,11 | 67,98 | 234,56 | 2014 | OSSOS | — | |
584 | 4,0 | 40,08 | 50,79 | 61,50 | 135,4 | 2014 | Pan-STARRS | — | |
147 | 7,4 | 42,6 | 280 | 520 | 234 | 2014 | Karanlık Enerji Araştırması | — | |
293 | 6,1 | 42 | 48 | 54 | 120 | 2015 | Pan-STARRS | klasik KBO sınırında yörünge oldukça zayıf, ayrık nesne olmayabilir | |
486 | 4,8 | 41,380 | 55,372 | 69,364 | 157,72 | 2015 | Pan-STARRS | — | |
352 | 5,5 | 44,82 | 47,866 | 50,909 | 293,2 | 2015 | Pan-STARRS | klasik KBO sınırında | |
117 | 7,9 | 51 | 63,0 | 75,2 | 78 | 2015 | S. S. Sheppard, C. A. Trujillo | Sözde Sednoid; ≈1:3 Neptün rezonansı; Neptün Ortalama Hareket Rezonansı (MMR) Kozai Rezonansı (KR) ile birlikte çok yüksek bir perihelion elde etmek için eksantriklik ve eğimi değiştirildi. | |
222 | 6,5 | 40,4 | 55,2 | 70,0 | 130 | 2015 | S. S. Sheppard, C. A. Trujillo | — | |
671 | 3,9 | 41,63 | 62,29 | 82,95 | 296,805 | 2015 | S. S. Sheppard, D. J. Tholen, C. A. Trujillo | — | |
101 | 8,3 | 40,502 | 826 | 1610 | 32,06 | 2015 | OSSOS | — | |
117 | 7,9 | 40,06 | 157,2 | 274 | 230,29 | 2015 | OSSOS | ≈1:12 Neptün rezonansı | |
106 | 8,1 | 44,137 | 133,12 | 222,1 | 15,43 | 2015 | OSSOS | 1:9 Neptün rezonansı | |
280 | 6,0 | 42 | 55 | 69 | 35 | 2015 | R. L. Allen D. James | yörünge oldukça zayıf, ayrık nesne olmayabilir | |
154 | 7,3 | 49,31 | 55,40 | 61,48 | 294,0 | 2015 | Mauna Kea (belirtilmemiş) | Sözde Sednoid; ≈2:5 Neptün rezonansı; Neptün Ortalama Hareket Rezonansı (MMR) Kozai Rezonansı (KR) ile birlikte çok yüksek bir perihelion elde etmek için eksantriklik ve eğimi değiştirildi. | |
255 | 6,2 | 45,5 | 410 | 780 | 65,3 | 2015 | OSSOS | — | |
541132 Leleākūhonua | 300 | 5,5 | 65,02 | 1042 | 2019 | 118,0 | 2015 | S. S. Sheppard, C. A. Trujillo, D. J. Tholen | Sednoid |
161 | 7,2 | 40,52 | 50,48 | 60,45 | 217,9 | 2017 | — | ||
168 | 7,1 | 40,88 | 47,99 | 55,1 | 218 | 2017 | borderline klasik KBO | ||
97 | 5,8 | 40,949 | 79,868 | 118,786 | 148,769 | 2017 | S. S. Sheppard, C. A. Trujillo, D. J. Tholen | ||
134 | 7,6 | 45,289 | 240,575 | 435,861 | 302,008 | 2018 | ??? |
Aşağıdaki nesnelerin de, 38-40 AU'luk biraz daha düşük perihelion mesafelerine sahip olmalarına rağmen, genel olarak bağımsız nesneler olduğu düşünülebilir.
Tanım | Çap (km) | H | q(AU) | a(AU) | Q(AU) | ω (°) | Keşif yılı | Kaşif | Notlar ve Referanslar |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
147 | 7,4 | 38,116 | 166,2 | 294 | 11,082 | 2003 | Mauna Kea (belirtilmemiş) | — | |
168 | >7,1 | 39 | 200 | 400 | 210 | 2003 | Cerro Tololo (belirtilmemiş) | yörünge oldukça zayıf, ayrık nesne olmayabilir | |
128 | 7,8 | 38,957 | 152,6 | 266,3 | 32,285 | 2005 | CFEPS | — | |
168 | 7,0 | 39,577 | 128,41 | 217,23 | 351,010 | 2007 | Las Campanas (belirtilmemiş) | 1:9 Neptün rezonansı | |
212 | 6,6 | 38,607 | 106,25 | 173,89 | 141,866 | 2012 | Pan-STARRS | — | |
193 | 6,8 | 38,1 | 104 | 170 | 259,49 | 2014 | Cerro Tololo (belirtilmemiş) | — | |
352 | 5,5 | 38,161 | 142,62 | 247,1 | 131,61 | 2014 | Pan-STARRS | — | |
293 | 5,6 | 38,972 | 120,52 | 202,1 | 169,31 | 2014 | Pan-STARRS | — | |
88 | 8,6 | 38,46 | 333 | 627 | 129,3 | 2015 | OSSOS | — |
Ayrıca bakınız
Notlar
Kaynakça
- ^ Lykawka, P.S.; Mukai, T. (2008). "An outer planet beyond Pluto and the origin of the trans-Neptunian belt architecture". Astronomical Journal. 135 (4): 1161-1200. arXiv:0712.2198 $2. Bibcode:2008AJ....135.1161L. doi:10.1088/0004-6256/135/4/1161.
- ^ a b ; Delsanti, A. (2006). "The Solar System Beyond the Planets". (PDF) (Springer-Praxis bas.). ISBN . 29 January 2007 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^ Gladman, B. (2002). "Evidence for an extended scattered disk". Icarus. 157 (2): 269-279. arXiv:astro-ph/0103435 $2. Bibcode:2002Icar..157..269G. doi:10.1006/icar.2002.6860.
- ^ a b Gomes, Rodney S.; Matese, J.; Lissauer, Jack (2006). "A distant planetary-mass solar companion may have produced distant detached objects". Icarus. Elsevier. 184 (2): 589-601. Bibcode:2006Icar..184..589G. doi:10.1016/j.icarus.2006.05.026.
- ^ a b Elliot, J.L.; Kern, S.D.; Clancy, K.B.; Gulbis, A.A.S.; Millis, R.L.; Buie, M.W.; Wasserman, L.H.; Chiang, E.I.; Jordan, A.B.; Trilling, D.E.; Meech, K.J. (2006). "The Deep Ecliptic Survey: A search for Kuiper belt objects and centaurs. II. Dynamical classification, the Kuiper belt plane, and the core population" (PDF). The Astronomical Journal. 129 (2): 1117-1162. Bibcode:2005AJ....129.1117E. doi:10.1086/427395. 21 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 31 Mayıs 2023.
- ^ a b Lykawka, Patryk Sofia; Mukai, Tadashi (July 2007). "Dynamical classification of trans-neptunian objects: Probing their origin, evolution, and interrelation". Icarus. 189 (1): 213-232. Bibcode:2007Icar..189..213L. doi:10.1016/j.icarus.2007.01.001.
- ^ de la Fuente Marcos, Carlos; de la Fuente Marcos, Raúl (1 Eylül 2021). "Peculiar orbits and asymmetries in extreme trans-Neptunian space". . 506 (1): 633-649. arXiv:2106.08369 $2. Bibcode:2021MNRAS.506..633D. doi:10.1093/mnras/stab1756. 19 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 31 Mayıs 2023.
- ^ de la Fuente Marcos, Carlos; de la Fuente Marcos, Raúl (1 Mayıs 2022). "Twisted extreme trans-Neptunian orbital parameter space: statistically significant asymmetries confirmed". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society Letters. 512 (1): L6-L10. arXiv:2202.01693 $2. Bibcode:2022MNRAS.512L...6D. doi:10.1093/mnrasl/slac012. 9 Nisan 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 31 Mayıs 2023.
- ^ Morbidelli, Alessandro; Levison, Harold F. (November 2004). "Scenarios for the Origin of the Orbits of the Trans-Neptunian Objects 2000 CR105 and 2003 VB12". The Astronomical Journal. 128 (5): 2564-2576. arXiv:astro-ph/0403358 $2. Bibcode:2004AJ....128.2564M. doi:10.1086/424617.
- ^ Gladman, B.; Holman, M.; Grav, T.; Kavelaars, J.; Nicholson, P.; Aksnes, K.; Petit, J.-M. (2002). "Evidence for an extended scattered disk". Icarus. 157 (2): 269-279. arXiv:astro-ph/0103435 $2. Bibcode:2002Icar..157..269G. doi:10.1006/icar.2002.6860.
- ^ . 31 Ocak 2002 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "A comet's odd orbit hints at hidden planet". 4 Nisan 2001. 23 Ocak 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 31 Mayıs 2023.
- ^ "Is There a Large Planet Orbiting Beyond Neptune?".[]
- ^ . 31 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Mozel, Phil (2011). "Dr. Brett Gladman". Journal of the Royal Astronomical Society of Canada. A moment with ... 105 (2): 77. Bibcode:2011JRASC.105...77M.
- ^ Gladman, Brett; Chan, Collin (2006). "Production of the Extended Scattered Disk by Rogue Planets". The Astrophysical Journal. 643 (2): L135-L138. Bibcode:2006ApJ...643L.135G. CiteSeerX 10.1.1.386.5256 $2. doi:10.1086/505214.
- ^ . 15 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Şubat 2016.
- ^ Batygin (20 Ocak 2016). "Evidence for a distant giant planet in the Solar system". . 151 (2): 22. arXiv:1601.05438 $2. doi:10.3847/0004-6256/151/2/22.
- ^ Brown, Michael E. . California Institute of Technology, Department of Geological Sciences. 23 March 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 July 2008.
- ^ ; Moro-Martın, A.; Lacerda, P. (2009). "The Kuiper belt and other debris disks". Astrophysics in the Next Decade (PDF). Springer Verlag. 18 Eylül 2009 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 31 Mayıs 2023.
- ^ Buie, Marc W. (28 Aralık 2007). . SwRI. 18 Ağustos 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Kasım 2011.
- ^ a b Emel'yanenko, V.V. (2008). "Resonant motion of trans-Neptunian objects in high-eccentricity orbits". Astronomy Letters. 34 (4): 271-279. Bibcode:2008AstL...34..271E. doi:10.1134/S1063773708040075.(subscription required)
- ^ Mike Brown. . 14 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ C. de la Fuente Marcos; R. de la Fuente Marcos (1 Eylül 2014). "Extreme trans-Neptunian objects and the Kozai mechanism: Signalling the presence of trans-Plutonian planets". . 443 (1): L59-L63. arXiv:1406.0715 $2. Bibcode:2014MNRAS.443L..59D. doi:10.1093/mnrasl/slu084.
- ^ . 28 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . 12 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ de la Fuente Marcos, Carlos; de la Fuente Marcos, Raúl (21 Temmuz 2016). "Commensurabilities between ETNOs: a Monte Carlo survey". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society: Letters. 460 (1): L64-L68. arXiv:1604.05881 $2. Bibcode:2016MNRAS.460L..64D. doi:10.1093/mnrasl/slw077.
- ^ Michael E. Brown (10 Eylül 2013). . California Institute of Technology. 18 October 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mayıs 2013.
Diameter: 242km
- ^ . 5 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . 5 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . 5 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . 5 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "objects with perihelia between 37–40 AU and eccentricity more than 0.5". 3 Aralık 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 31 Mayıs 2023.
- ^ . Küçük Gezegen Merkezi. 5 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2018.
- ^ a b E. L. Schaller (2007). "Volatile loss and retention on Kuiper belt objects" (PDF). Astrophysical Journal. 659 (1): I.61-I.64. doi:10.1086/516709. 14 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 2 Nisan 2008.
- ^ . SwRI (Space Science Department). 8 Kasım 2007. 18 Ağustos 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Temmuz 2008. Yazar
|ad1=
eksik|soyadı1=
() - ^ . 12 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2015.
- ^ . 18 Ocak 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2011.
Discoverer: CTIO
- ^ R. L. Allen (2006). "Discovery of a low-eccentricity, high-inclination Kuiper Belt object at 58 AU". The Astrophysical Journal. 640 (1): L83-L86. arXiv:astro-ph/0512430 $2. doi:10.1086/503098.
- ^ a b c d e f g h i Sheppard (July 2016). "Beyond the Kuiper Belt Edge: New High Perihelion Trans-Neptunian Objects with Moderate Semimajor Axes and Eccentricities". The Astrophysical Journal Letters. 825 (1): L13. arXiv:1606.02294 $2. doi:10.3847/2041-8205/825/1/L13.
- ^ Sheppard (August 2016). "New Extreme Trans-Neptunian Objects: Towards a Super-Earth in the Outer Solar System". Astrophysical Journal. 152 (6): 221. arXiv:1608.08772 $2. doi:10.3847/1538-3881/152/6/221.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ayrik cisimler Gunes sisteminin dis bolgelerinde yer alan dinamik bir kucuk gezegen sinifidir Neptun otesi cisimler TNO olarak adlandirilan genis bir ailenin mensubudurlar Bu nesneler Gunes e olan en yakin konumlari Neptun un kutlecekimsel kuvvetinden yeterli bir uzaklikta bulunan yorungelere sahiptir Bu nedenle Neptun ve bilinen diger gezegenlerden sinirli olarak etkilenirler Bu durum nedeniyle Gunes sisteminden ayrik bir durumda bulunmakta ancak Gunes in etkisinden de kacamamaktadirlar Neptun otesi nesnelerin mesafelerine ve egimlerine gore cizimi 100 AU mesafesinin otesindeki nesneler icin tanimlar gosterilmistir Rezonant TNO amp Plutino Kubevanolar klasik KBO Daginik disk objeleri Detached object Bu sekilde ayrik cisimler bilinen diger TNO larin cogundan onemli olcude farklilik gostermektedir Bunlar agirlikli olarak Neptun olmak uzere dev gezegenlerle kutlecekimsel karsilasmalar sonucu mevcut yorungelerinde degisen derecelerde perturbasyona ugramis gevsek bir sekilde tanimlanmis bir populasyon kumesi olusturmaktadir Ayrik cisimler Pluton gibi Neptun le yorungesel rezonansta olan cisimler Makemake gibi rezonanssiz yorungelerdeki klasik Kuiper kusagi cisimleri ve Eris gibi daginik disk cisimleri gibi diger tum TNO populasyonlarindan daha buyuk bir enberiye sahiplerdir Ayrik cisimler bilimsel literaturde genisletilmis daginik disk cisimleri E SDO uzak ayrik cisimler DDO veya genisletilmis daginiklar seklinde adlandirilabilmektedir Bu durum ayrik cisim populasyonu ve daginik disk cisimlerinin yorungesel parametreleri arasinda kalan dinamik derecelendirmenin bir yansimasidir Gunumuze kadar en az dokuz cisim kesin sekilde tanimlanmistir ki bunlarin en buyuk en uzak ve en bilineni Sedna dir Kuiper kusaginin otesindeki bir enberiye sahip olan cisimler bu nedenle sednoitler olarak adlandirilmistir 2023 itibariyla dort adet tanimlanmis sednoid bulunmaktadir Sedna Leleakuhonua ve dir Bu nesneler kucuk yukselen ve alcalan dugum mesafelerine sahip nesne ciftlerinin dagilimlari arasinda dis kaynakli sapmalara verilen bir tepkinin gostergesi olabilecek istatistiksel olarak oldukca anlamli bir asimetri sergilemektedir bunun gibi asimetriler bazen gorunmeyen gezegenlerin neden oldugu bozulmalara atfedilir YorungeleriAyrik cisimlerin enberileri Neptun un enotelerinden cok daha buyuktur Siklikla yuksek derecede eliptik olan yari buyuk eksenleri birkac yuz astronomik birime varan cok genis yorungelere sahiptirler Bu tarz yorungeler Neptun gibi dev gezegenlerin neden oldugu kutlecekimsel savrulma tarafindan meydana getirilmis olamaz Ote yandan yakinlardan gecen bir yildizla ya da uzak bir gezegen buyuklugunde bir cisimle karsilasma Neptun un kendisi bir zamanlar cok daha eksantrik bir yorungeye sahip olabilir ve bu cisimleri simdiki yorungelerine cekmis olabilir ya da firlatilmis gezegenler Gunes Sistemi nin erken donemlerinde var olan ve firlatilmis olan gibi bir dizi aciklama one surulmustur Derin Ekliptik Arastirmasi ekibi tarafindan onerilen siniflandirma 3 Tisserand parametresi degeri kullanilarak sacilmis yakin nesneler Neptun tarafindan sacilmis olabilir ve sacilmis uzatilmis nesneler ornegin 90377 Sedna arasinda resmi bir ayrim getirmektedir Dokuzuncu Gezegen hipotezi ayrik cisimlerin yorungelerinin Gunes ten 200 ila 1200 AU arasindaki bir mesafe uzaklikta bulunan henuz gozlemlenmemis bir gezegenin yercekimi etkisiyle aciklanabilecegini one surmektedir SiniflandirmaAyrik cisimler TNO nun bes farkli dinamik sinifindan biridir diger dort sinif klasik Kuiper kusagi cisimleri rezonans cisimleri daginik disk cisimleri SDO ve Sednoitler dir Ayrik cisimler genellikle 40 AU dan daha buyuk bir enberi mesafesine sahiptir bu da Gunes ten yaklasik 30 AU uzaklikta neredeyse dairesel bir yorungeye sahip olan Neptun ile guclu etkilesimleri engeller Bununla birlikte dagilmis ve ayrilmis bolgeler arasinda net sinirlar yoktur cunku her ikisi de 37 ila 40 AU arasinda enberi mesafesine sahip bir ara bolgede TNO lar olarak bir arada bulunabilir Iyi belirlenmis bir yorungeye sahip boyle bir ara cisim dir 90377 Sedna nin 2003 yilinda kesfi ve o siralarda kesfedilen ve gibi diger birkac cisimle birlikte ic Oort bulutu cisimleri veya daha buyuk olasilikla daginik disk ile ic Oort bulutu arasindaki gecis cisimleri olabilecek bir uzak cisimler kategorisinin tartisilmasina neden olmustur Sedna MPC tarafindan resmi olarak bir daginik disk nesnesi olarak kabul edilmesine ragmen kasifi Michael E Brown 76 AU luk enberi mesafesinin dis gezegenlerin cekim gucunden etkilenmeyecek kadar uzak olmasi nedeniyle daginik diskin bir uyesinden ziyade bir ic Oort bulut nesnesi olarak kabul edilmesi gerektigini one surmustur Sedna nin ayrik bir nesne olarak bu siniflandirmasi son yayinlarda kabul edilmektedir Bu dusunce tarzi dis gezegenlerle onemli bir kutlecekim etkilesiminin olmamasinin Sedna enberisi 76 AU ile Derin Ekliptik Arastirma tarafindan sacilmis yakin nesne olarak listelenen enberisi 35 AU gibi daha geleneksel SDO lar arasinda bir yerde baslayan genisletilmis bir dis grup yarattigini one surmektedir Neptun etkisi Bu genis kategoriyi belirlemekteki sorunlardan birisi de zayif rezonanslarin var olabilecegi ve bunlari kanitlamanin kaotik gezegensel etkiler ve soz konusu uzak cisimlerin yorungelerine iliskin halihazirda elde olan bilgilerin yetersizligi nedeniyle zor olabilecegidir 300 yildan fazla suren yorunge periyotlarina sahip olan bu cisimlerin cogunun gozlem yaylari birkac yil ile sinirlidir Arka plan yildizlarina karsin yavas hareketleri devasa mesafeler kat etmeleri nedeniyle bu cisimlerin cogunun yorungelerinin belirli bir guven araliginda tespit edilerek onaylanabilmesi veya yorungesel rezonans kanunlarina uygun olarak belirlenebilmesi onlarca yil surebilir Bu nesnelerin potansiyel ve yorungesel rezonanslarinda yasanacak ilave gelismeler dev gezegenlerin gocu ve Gunes sisteminin olusumunun anlasilmasina yardimci olacaktir Ornegin Emel yanenko ve Kiseleva tarafindan 2007 yilinda yapilan bir simulasyon cogu uzak cismin Neptun ile rezonans halinde olabilecegini gostermistir Calisma neticesinde Neptun ile adli cisim 10 olasilikla 20 1 rezonansta adli cisim 38 olasilikla 10 3 rezononasta ve adli cisim ise 84 olasilikla 8 3 rezonansta olmak uzere bir iliski icinde olabilir Bir cuce gezegen oldugu dusunulen nin ise Neptun ile 4 1 rezonansta olma olasiligi 1 den az olarak hesaplanmistir Neptun otesindeki varsayimsal gezegenlerin etkisi Dokuzuncu gezegen hipotezini ortaya atan Mike Brown Kuiper kusagindan birazcik bile uzaklasmis olan bilinen tum uzak nesnelerin bu varsayimsal gezegenin etkisi altinda kumelendigine ozellikle yari buyuk ekseni gt 100 AU ve enberisi gt 42 AU olan nesneler iliskin gozlemlerde bulunmustur Carlos de la Fuente Marcos ve Ralph de la Fuente Marcos istatistiksel olarak anlamli olan bazi orantilarin Dokuzuncu Gezegen hipoteziyle uyumlu oldugunu hesaplamislardir ozellikle Asiri Neptun otesi nesneler ETNO lar olarak adlandirilan bir dizi nesne yari buyuk ekseni 700 AU olan varsayilan bir Dokuzuncu Gezegen ile 5 3 ve 3 1 ortalama hareket rezonanslarinda sikismis olabilir Olasi ayrik nesnelerAsagida Neptun un mevcut yorungesi tarafindan kolayca dagitilamayan ve bu nedenle ayrilmis nesneler olmasi muhtemel olan ancak sednoidleri tanimlayan 50 75 AU luk enberi boslugu icinde yer alan azalan enberilere gore bilinen nesnelerin bir listesi yer almaktadir Asagida listelenen cisimlerin perihelion u 40 AU dan yari buyuk ekseni 47 7 AU dan Neptun ile 1 2 rezonans ve Kuiper Kusagi nin yaklasik dis siniri fazladir Tanim Cap km H q AU a AU Q AU w Kesif yili Kasif Notlar ve Referanslar243 6 3 44 252 221 2 398 316 93 2000 M W Buie216 4 7 41 207 57 795 74 383 316 481 2000 Spacewatch 3 8 Neptun rezonansi81 8 7 40 29 50 26 60 23 108 6 2001 R L Allen R Malhotra yorunge son derece zayif bir TNO olmayabilir634 5 0 43 41 47 74 52 07 120 3 2001 M W Buie klasik KBO sinirinda222 6 5 42 52 62 50 2002 M W Buie yorunge oldukca zayif ama kesinlikle ayrik nesne147 7 4 41 19 48 95 56 72 15 6 2003 M W Buie klasik KBO sinirindaSedna 995 1 5 76 072 483 3 890 311 61 2003 M E Brown C A Trujillo D L Rabinowitz Sednoid267 6 1 40 70 90 40 2004 M W Buie yorunge oldukca zayif ayrik nesne olmayabilir222 6 5 47 308 315 584 326 925 2004 Cerro Tololo belirtilmemis 612 4 1 51 085 57 336 63 586 284 93 2004 R L Allen B J Gladman J J Kavelaars J M Petit J W Parker P Nicholson sozde Sednoid cok yuksek egim Kozai Rezonansi KR ile birlikte Neptun Ortalama Hareket Rezonansi MMR 2004 XR190 in dismerkezligini ve egimini degistirerek cok yuksek bir enberi elde etmistir 267 6 1 41 03 54 10 67 18 57 12 2005 CFEPS 161 7 2 41 215 62 98 84 75 349 86 2005 M W Buie 372 4 5 46 197 75 546 104 896 171 023 2005 A C Becker A W Puckett J M Kubica Neptun Ortalama Hareket Rezonansi MMR Kozai Rezonansi KR ile birlikte yuksek bir enberi elde etmek icin eksantrikligi ve egimi degistirildi 168 7 1 2006 Mauna Kea belirtilmemis yorunge son derece zayif bir TNO olmayabilir558 4 5 40 383 48 390 56 397 6 536 2007 Palomar belirtilmemis klasik KBO sinirinda176 7 0 41 798 54 56 67 32 53 96 2007 Mauna Kea belirtilmemis 640 4 2 42 27 99 3 156 4 324 37 2008 M E Schwamb M E Brown D L Rabinowitz 1 6 Neptun rezonansi111 8 0 100 100 2009 Mauna Kea belirtilmemis yorunge son derece zayif bir TNO olmayabilir486 4 7 45 102 55 501 65 90 33 01 2010 Pan STARRS 2 5 Neptun rezonansi Neptun Ortalama Hareket Rezonansi MMR Kozai Rezonansi KR ile birlikte yuksek bir enberi elde etmek icin eksantrikligi ve egimi degistirildi 404 5 0 40 035 99 71 159 39 324 19 2010 D L Rabinowitz S W Tourtellotte 222 6 5 48 8 360 670 347 7 2010 Mauna Kea belirtilmemis 161 7 2 42 56 70 10 2012 Las Campanas belirtilmemis 702 4 0 80 47 256 431 293 8 2012 S S Sheppard C A Trujillo Sednoid280 6 0 45 9 63 1 80 3 230 2013 S S Sheppard C A Trujillo 1 3 Neptun rezonansi Neptun Ortalama Hareket Rezonansi MMR Kozai Rezonansi KR ile birlikte yuksek bir enberi elde etmek icin eksantrikligi ve egimi degistirildi 202 6 7 43 5 310 580 40 3 2013 S S Sheppard 212 6 6 41 061 155 1 269 1 42 38 2013 OSSOS 222 6 5 40 79 49 06 57 33 155 3 2013 OSSOS klasik KBO sinirinda212 6 6 46 64 47 792 48 946 128 2013 OSSOS klasik KBO sinirinda111 8 0 42 603 73 12 103 63 178 0 2013 OSSOS 147 7 4 44 04 48 158 52 272 179 8 2013 OSSOS klasik KBO sinirinda202 6 7 50 02 694 1338 32 1 2013 OSSOS 134 7 6 45 468 61 61 77 76 11 5 2013 OSSOS 255 6 3 43 89 195 7 348 252 33 2013 OSSOS 176 7 0 44 49 62 31 80 13 308 93 2013 OSSOS 128 7 8 40 50 70 197 2013 Karanlik Enerji Arastirmasi yorunge oldukca zayif ayrik nesne olmayabilir336 5 4 40 866 72 35 103 83 141 83 2013 Pan STARRS 770 3 7 40 70 52 49 64 28 329 84 2014 Pan STARRS 533 4 6 40 28 73 06 105 8 190 57 2014 S S Sheppard C A Trujillo185 6 9 55 9 76 2 96 5 245 2014 S S Sheppard C A Trujillo Sozde Sednoid 1 4 Neptun rezonansi Neptun Ortalama Hareket Rezonansi MMR Kozai Rezonansi KR ile birlikte cok yuksek bir enberi elde etmek icin eksantriklik ve egimi degistirildi 509 4 5 51 670 76 329 100 99 32 85 2014 Pan STARRS Sozde Sednoid 1 4 Neptun rezonansi Neptun Ortalama Hareket Rezonansi MMR Kozai Rezonansi KR ile birlikte cok yuksek bir enberi elde etmek icin eksantriklik ve egimi degistirildi 352 5 5 46 00 63 00 80 01 96 1 2014 Pan STARRS 1 3 Neptun rezonansi Neptun Ortalama Hareket Rezonansi MMR Kozai Rezonansi KR ile birlikte yuksek bir enberi elde etmek icin eksantrikligi ve egimi degistirildi 306 5 5 40 013 48 291 56 569 174 5 2014 Pan STARRS klasik KBO sinirinda423 5 0 40 80 52 97 65 14 271 60 2014 Pan STARRS in 3 7 Neptun rezonansi193 6 8 42 6 67 8 93 0 283 2014 Karanlik Enerji Arastirmasi 202 6 6 47 6 300 540 341 1 2014 S S Sheppard C A Trujillo 134 7 6 45 140 240 148 2014 S S Sheppard C A Trujillo 2 10 Neptun rezonansi Neptun Ortalama Hareket Rezonansi MMR Kozai Rezonansi KR ile birlikte yuksek bir enberi elde etmek icin eksantrikligi ve egimi degistirildi 330 5 5 50 13 104 0 157 8 297 52 2014 Karanlik Enerji Arastirmasi 154 7 3 43 97 48 593 53 216 49 9 2014 OSSOS klasik KBO sinirinda222 6 5 42 27 55 05 67 84 132 8 2014 OSSOS 97 8 3 42 25 55 11 67 98 234 56 2014 OSSOS 584 4 0 40 08 50 79 61 50 135 4 2014 Pan STARRS 147 7 4 42 6 280 520 234 2014 Karanlik Enerji Arastirmasi 293 6 1 42 48 54 120 2015 Pan STARRS klasik KBO sinirinda yorunge oldukca zayif ayrik nesne olmayabilir486 4 8 41 380 55 372 69 364 157 72 2015 Pan STARRS 352 5 5 44 82 47 866 50 909 293 2 2015 Pan STARRS klasik KBO sinirinda117 7 9 51 63 0 75 2 78 2015 S S Sheppard C A Trujillo Sozde Sednoid 1 3 Neptun rezonansi Neptun Ortalama Hareket Rezonansi MMR Kozai Rezonansi KR ile birlikte cok yuksek bir perihelion elde etmek icin eksantriklik ve egimi degistirildi 222 6 5 40 4 55 2 70 0 130 2015 S S Sheppard C A Trujillo 671 3 9 41 63 62 29 82 95 296 805 2015 S S Sheppard D J Tholen C A Trujillo 101 8 3 40 502 826 1610 32 06 2015 OSSOS 117 7 9 40 06 157 2 274 230 29 2015 OSSOS 1 12 Neptun rezonansi106 8 1 44 137 133 12 222 1 15 43 2015 OSSOS 1 9 Neptun rezonansi280 6 0 42 55 69 35 2015 R L Allen D James yorunge oldukca zayif ayrik nesne olmayabilir154 7 3 49 31 55 40 61 48 294 0 2015 Mauna Kea belirtilmemis Sozde Sednoid 2 5 Neptun rezonansi Neptun Ortalama Hareket Rezonansi MMR Kozai Rezonansi KR ile birlikte cok yuksek bir perihelion elde etmek icin eksantriklik ve egimi degistirildi 255 6 2 45 5 410 780 65 3 2015 OSSOS 541132 Leleakuhonua 300 5 5 65 02 1042 2019 118 0 2015 S S Sheppard C A Trujillo D J Tholen Sednoid161 7 2 40 52 50 48 60 45 217 9 2017 168 7 1 40 88 47 99 55 1 218 2017 borderline klasik KBO97 5 8 40 949 79 868 118 786 148 769 2017 S S Sheppard C A Trujillo D J Tholen134 7 6 45 289 240 575 435 861 302 008 2018 Asagidaki nesnelerin de 38 40 AU luk biraz daha dusuk perihelion mesafelerine sahip olmalarina ragmen genel olarak bagimsiz nesneler oldugu dusunulebilir Tanim Cap km H q AU a AU Q AU w Kesif yili Kasif Notlar ve Referanslar147 7 4 38 116 166 2 294 11 082 2003 Mauna Kea belirtilmemis 168 gt 7 1 39 200 400 210 2003 Cerro Tololo belirtilmemis yorunge oldukca zayif ayrik nesne olmayabilir128 7 8 38 957 152 6 266 3 32 285 2005 CFEPS 168 7 0 39 577 128 41 217 23 351 010 2007 Las Campanas belirtilmemis 1 9 Neptun rezonansi212 6 6 38 607 106 25 173 89 141 866 2012 Pan STARRS 193 6 8 38 1 104 170 259 49 2014 Cerro Tololo belirtilmemis 352 5 5 38 161 142 62 247 1 131 61 2014 Pan STARRS 293 5 6 38 972 120 52 202 1 169 31 2014 Pan STARRS 88 8 6 38 46 333 627 129 3 2015 OSSOS Ayrica bakinizKlasik Kuiper kusagi nesnesi Asiri Neptun otesi cisim SednoidNotlar Yari buyuk ekseni 150 AU dan buyuk ve enberisi 30 AU dan buyuk olan on iki kucuk gezegen bilinmektedir yalnizca 76 gunluk bir gozlem yayina sahip oldugu ve bu nedenle yari ana ekseni yeterince iyi bilinmedigi icin sayimdan cikarildi Kaynakca Lykawka P S Mukai T 2008 An outer planet beyond Pluto and the origin of the trans Neptunian belt architecture Astronomical Journal 135 4 1161 1200 arXiv 0712 2198 2 Bibcode 2008AJ 135 1161L doi 10 1088 0004 6256 135 4 1161 a b Delsanti A 2006 The Solar System Beyond the Planets PDF Springer Praxis bas ISBN 3 540 26056 0 29 January 2007 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Gladman B 2002 Evidence for an extended scattered disk Icarus 157 2 269 279 arXiv astro ph 0103435 2 Bibcode 2002Icar 157 269G doi 10 1006 icar 2002 6860 a b Gomes Rodney S Matese J Lissauer Jack 2006 A distant planetary mass solar companion may have produced distant detached objects Icarus Elsevier 184 2 589 601 Bibcode 2006Icar 184 589G doi 10 1016 j icarus 2006 05 026 a b Elliot J L Kern S D Clancy K B Gulbis A A S Millis R L Buie M W Wasserman L H Chiang E I Jordan A B Trilling D E Meech K J 2006 The Deep Ecliptic Survey A search for Kuiper belt objects and centaurs II Dynamical classification the Kuiper belt plane and the core population PDF The Astronomical Journal 129 2 1117 1162 Bibcode 2005AJ 129 1117E doi 10 1086 427395 21 Temmuz 2013 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 31 Mayis 2023 a b Lykawka Patryk Sofia Mukai Tadashi July 2007 Dynamical classification of trans neptunian objects Probing their origin evolution and interrelation Icarus 189 1 213 232 Bibcode 2007Icar 189 213L doi 10 1016 j icarus 2007 01 001 de la Fuente Marcos Carlos de la Fuente Marcos Raul 1 Eylul 2021 Peculiar orbits and asymmetries in extreme trans Neptunian space 506 1 633 649 arXiv 2106 08369 2 Bibcode 2021MNRAS 506 633D doi 10 1093 mnras stab1756 19 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 31 Mayis 2023 de la Fuente Marcos Carlos de la Fuente Marcos Raul 1 Mayis 2022 Twisted extreme trans Neptunian orbital parameter space statistically significant asymmetries confirmed Monthly Notices of the Royal Astronomical Society Letters 512 1 L6 L10 arXiv 2202 01693 2 Bibcode 2022MNRAS 512L 6D doi 10 1093 mnrasl slac012 9 Nisan 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 31 Mayis 2023 Morbidelli Alessandro Levison Harold F November 2004 Scenarios for the Origin of the Orbits of the Trans Neptunian Objects 2000 CR105 and 2003 VB12 The Astronomical Journal 128 5 2564 2576 arXiv astro ph 0403358 2 Bibcode 2004AJ 128 2564M doi 10 1086 424617 Gladman B Holman M Grav T Kavelaars J Nicholson P Aksnes K Petit J M 2002 Evidence for an extended scattered disk Icarus 157 2 269 279 arXiv astro ph 0103435 2 Bibcode 2002Icar 157 269G doi 10 1006 icar 2002 6860 31 Ocak 2002 tarihinde kaynagindan arsivlendi A comet s odd orbit hints at hidden planet 4 Nisan 2001 23 Ocak 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 31 Mayis 2023 Is There a Large Planet Orbiting Beyond Neptune olu kirik baglanti 31 Mayis 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Mozel Phil 2011 Dr Brett Gladman Journal of the Royal Astronomical Society of Canada A moment with 105 2 77 Bibcode 2011JRASC 105 77M Gladman Brett Chan Collin 2006 Production of the Extended Scattered Disk by Rogue Planets The Astrophysical Journal 643 2 L135 L138 Bibcode 2006ApJ 643L 135G CiteSeerX 10 1 1 386 5256 2 doi 10 1086 505214 15 Subat 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Subat 2016 Batygin 20 Ocak 2016 Evidence for a distant giant planet in the Solar system 151 2 22 arXiv 1601 05438 2 doi 10 3847 0004 6256 151 2 22 Brown Michael E California Institute of Technology Department of Geological Sciences 23 March 2004 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 July 2008 Moro Martin A Lacerda P 2009 The Kuiper belt and other debris disks Astrophysics in the Next Decade PDF Springer Verlag 18 Eylul 2009 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 31 Mayis 2023 Buie Marc W 28 Aralik 2007 SwRI 18 Agustos 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Kasim 2011 a b Emel yanenko V V 2008 Resonant motion of trans Neptunian objects in high eccentricity orbits Astronomy Letters 34 4 271 279 Bibcode 2008AstL 34 271E doi 10 1134 S1063773708040075 subscription required Mike Brown 14 Subat 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi C de la Fuente Marcos R de la Fuente Marcos 1 Eylul 2014 Extreme trans Neptunian objects and the Kozai mechanism Signalling the presence of trans Plutonian planets 443 1 L59 L63 arXiv 1406 0715 2 Bibcode 2014MNRAS 443L 59D doi 10 1093 mnrasl slu084 28 Eylul 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi 12 Nisan 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi de la Fuente Marcos Carlos de la Fuente Marcos Raul 21 Temmuz 2016 Commensurabilities between ETNOs a Monte Carlo survey Monthly Notices of the Royal Astronomical Society Letters 460 1 L64 L68 arXiv 1604 05881 2 Bibcode 2016MNRAS 460L 64D doi 10 1093 mnrasl slw077 Michael E Brown 10 Eylul 2013 California Institute of Technology 18 October 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Mayis 2013 Diameter 242km 5 Aralik 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi 5 Aralik 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi 5 Aralik 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi 5 Aralik 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi objects with perihelia between 37 40 AU and eccentricity more than 0 5 3 Aralik 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 31 Mayis 2023 Kucuk Gezegen Merkezi 5 Aralik 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 7 Mayis 2018 a b E L Schaller 2007 Volatile loss and retention on Kuiper belt objects PDF Astrophysical Journal 659 1 I 61 I 64 doi 10 1086 516709 14 Mayis 2012 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 2 Nisan 2008 SwRI Space Science Department 8 Kasim 2007 18 Agustos 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Temmuz 2008 Yazar ad1 eksik soyadi1 yardim 12 Nisan 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Subat 2015 18 Ocak 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Temmuz 2011 Discoverer CTIO R L Allen 2006 Discovery of a low eccentricity high inclination Kuiper Belt object at 58 AU The Astrophysical Journal 640 1 L83 L86 arXiv astro ph 0512430 2 doi 10 1086 503098 a b c d e f g h i Sheppard July 2016 Beyond the Kuiper Belt Edge New High Perihelion Trans Neptunian Objects with Moderate Semimajor Axes and Eccentricities The Astrophysical Journal Letters 825 1 L13 arXiv 1606 02294 2 doi 10 3847 2041 8205 825 1 L13 Sheppard August 2016 New Extreme Trans Neptunian Objects Towards a Super Earth in the Outer Solar System Astrophysical Journal 152 6 221 arXiv 1608 08772 2 doi 10 3847 1538 3881 152 6 221