Azem Bejta (1889–1924), bilinen adıyla Azem Galica, Kosova'nın Arnavutluk ile birleşmesi için mücadele etmiş Arnavut milliyeçi, çete lideri.
Azem Galica | |
---|---|
Azem Galica ve Shote Galica | |
Doğum | 1889 Skenderay, Kosova Vilayeti, Osmanlı İmparatorluğu |
Ölüm | 15 Temmuz 1924 (35 yaşında) Yunik, Yugoslavya Krallığı |
Bağlılığı | Arnavutluk Geçici Hükûmeti, Kachaklar |
Branşı | Arnavut gerilla |
Rütbesi | Çete lideri |
Komutası | bölgesi gerillaları |
Çatışma/savaşları | Balkan Savaşı I. Dünya Savaşı Drenica Ayaklanması |
Ödülleri | |
Ailesi | |
Eşi | Shote Galica |
Azem Bejta, Osmanlı İmparatorluğu'nda, Kosova Vilayeti'ne bağlı Skenderay kasabasına bağlı Galica köyünde dünyaya geldi. Babası Bejta Galica da, Arnavutluk'un bağımsızlığı ve Sırbıstan'dan ayrı müstakil bir devlet olması için Osmanlı İmparatorluğu ve Sırplara karşı mücadele ederken yaşamını yitirmiş bir milliyetçi idi. Azem, babasının izinden giderek 1912 yılında Sırbistan Krallığı ile mücadeleye başladı.
Kosova'da 1912-1914 arasında Sırp yönetimine karşı girişilen silahlı mücadelenin en önde gelen liderlerinden birisiydi. Balkan Savaşları'nda ve I. Dünya Savaşı'nın başlarında Kosova'yı işgal eden Sırp kuvvetlerine karşı, emrindeki kachak savaşçılarla birlikte mücadele etti. 1915–16 yılının kış aylarında Bulgaristan ve Avusturya-Macaristan İmparatorluğu birlikleri Kosova'yı işgal edince Sırplar geri çekilmek zorunda kaldı. Azem Galica, bu sefer de yeni işgalcilere karşı silahlı mücadele vermeye başladı. Yeni işgalciler, Arnavutluk bayrağının özgürce ülkede dalgalanabileceğini garanti ediyor, 300 yeni Arnavut okulunun açılacağını belirtiyor, bunun sıra Hristiyan ve Müslüman Arnavutlara tam bir ibadet serbestisi tanıyacaklarını vadediyorlardı. , Prenk Bib Doda ve Feyzi Bey Alizoti gibi önde gelen Arnavut politikacı ve toplum önderinin teşvikiyle, Galica işgal kuvvetlerine karşı silahli mücadeleyi bıraktı.
1918'de Sırp Ordusu yeniden Kosova'yı ele geçirdi.I. Dünya Savaşı sona erince, 1 Aralık 1918 tarihinde, Kosova Yugoslavya Krallığı'nın bir parçası haline geldi. Galica bir kez daha kaçak (kachak) duruma düştü ve silahlı mücadelesine devam etti.
Durumdan rahatsız olan Kosova Arnavutları İşkodra'da 1918 yılında Priştineli Hasan Bey önderliğinde kurulan ADIYLA örgütlenmeye başladılar. Temel gayeleri ise Kosova ve Arnavutluk'un birleşmesiydi.Bayram Curri ve Priştineli Hasan Bey gibi diğer önde gelen kaçak liderler, Galica önderliğinde Kosova'nın, Yugoslavya tarafından ilhak edilmesine karşı gerilla mücadelesini başlattılar. İsyan Galica'nın memleketi 'da patlak verdi.. On bin kadar isyancının aktif olarak isyanda yer aldığı zannedilmektedir
Karısı Kerime Radişeva'da (Shote Galica olarak nam salmıştı) onunla birlikte savaşıyordu. Yaptıkları silahlı mücadele ile Küçük Arberia adı verilen bölgede 3 köyü kapsayan bölgeyi hakimiyetleri altına aldılar. Fakat Yugoslavya Krallığı, bölgeyi tekrar ele geçirmek üzere, askerî birliklerini Drenica'ya sevk etti. Çıkan çatışmalarda Azem Galica yaralandı ve kısa bir süre sonra, 15 Temmuz 1924 tarihinde hayatını kaybetti. Cesedinin Sırpların eline geçmemesini vasiyet ettiği için, Drenica yakınlarında bir mağaraya gömüldü.
Kaynakça
- ^ a b c Elsie, Robert (2004). Historical Dictionary of Kosova. The Scarecrow Press. s. 63. ISBN . 27 Haziran 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Mayıs 2017.
- ^ a b Owen Pearson. Albania in the Twentieth Century, A History: Volume I: Albania and King Zog. 12 Ekim 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Ağustos 2012.
- ^ a b Paulin Kola. The Search for Greater Albania. 19 Ekim 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Ağustos 2012.
- ^ a b Tim Judah. Kosovo: War and Revenge; Second Edition. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2012.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Azem Bejta 1889 1924 bilinen adiyla Azem Galica Kosova nin Arnavutluk ile birlesmesi icin mucadele etmis Arnavut milliyeci cete lideri Azem GalicaAzem Galica ve Shote GalicaDogum1889 Skenderay Kosova Vilayeti Osmanli ImparatorluguOlum15 Temmuz 1924 35 yasinda Yunik Yugoslavya KralligiBagliligiArnavutluk Gecici Hukumeti KachaklarBransiArnavut gerillaRutbesiCete lideriKomutasibolgesi gerillalariCatisma savaslariBalkan Savasi I Dunya Savasi Drenica AyaklanmasiOdulleriAilesiEsiShote Galica Azem Bejta Osmanli Imparatorlugu nda Kosova Vilayeti ne bagli Skenderay kasabasina bagli Galica koyunde dunyaya geldi Babasi Bejta Galica da Arnavutluk un bagimsizligi ve Sirbistan dan ayri mustakil bir devlet olmasi icin Osmanli Imparatorlugu ve Sirplara karsi mucadele ederken yasamini yitirmis bir milliyetci idi Azem babasinin izinden giderek 1912 yilinda Sirbistan Kralligi ile mucadeleye basladi Kosova da 1912 1914 arasinda Sirp yonetimine karsi girisilen silahli mucadelenin en onde gelen liderlerinden birisiydi Balkan Savaslari nda ve I Dunya Savasi nin baslarinda Kosova yi isgal eden Sirp kuvvetlerine karsi emrindeki kachak savascilarla birlikte mucadele etti 1915 16 yilinin kis aylarinda Bulgaristan ve Avusturya Macaristan Imparatorlugu birlikleri Kosova yi isgal edince Sirplar geri cekilmek zorunda kaldi Azem Galica bu sefer de yeni isgalcilere karsi silahli mucadele vermeye basladi Yeni isgalciler Arnavutluk bayraginin ozgurce ulkede dalgalanabilecegini garanti ediyor 300 yeni Arnavut okulunun acilacagini belirtiyor bunun sira Hristiyan ve Musluman Arnavutlara tam bir ibadet serbestisi taniyacaklarini vadediyorlardi Prenk Bib Doda ve Feyzi Bey Alizoti gibi onde gelen Arnavut politikaci ve toplum onderinin tesvikiyle Galica isgal kuvvetlerine karsi silahli mucadeleyi birakti 1918 de Sirp Ordusu yeniden Kosova yi ele gecirdi I Dunya Savasi sona erince 1 Aralik 1918 tarihinde Kosova Yugoslavya Kralligi nin bir parcasi haline geldi Galica bir kez daha kacak kachak duruma dustu ve silahli mucadelesine devam etti Durumdan rahatsiz olan Kosova Arnavutlari Iskodra da 1918 yilinda Pristineli Hasan Bey onderliginde kurulan ADIYLA orgutlenmeye basladilar Temel gayeleri ise Kosova ve Arnavutluk un birlesmesiydi Bayram Curri ve Pristineli Hasan Bey gibi diger onde gelen kacak liderler Galica onderliginde Kosova nin Yugoslavya tarafindan ilhak edilmesine karsi gerilla mucadelesini baslattilar Isyan Galica nin memleketi da patlak verdi On bin kadar isyancinin aktif olarak isyanda yer aldigi zannedilmektedir Karisi Kerime Radiseva da Shote Galica olarak nam salmisti onunla birlikte savasiyordu Yaptiklari silahli mucadele ile Kucuk Arberia adi verilen bolgede 3 koyu kapsayan bolgeyi hakimiyetleri altina aldilar Fakat Yugoslavya Kralligi bolgeyi tekrar ele gecirmek uzere askeri birliklerini Drenica ya sevk etti Cikan catismalarda Azem Galica yaralandi ve kisa bir sure sonra 15 Temmuz 1924 tarihinde hayatini kaybetti Cesedinin Sirplarin eline gecmemesini vasiyet ettigi icin Drenica yakinlarinda bir magaraya gomuldu Kaynakca a b c Elsie Robert 2004 Historical Dictionary of Kosova The Scarecrow Press s 63 ISBN 0 8108 5309 4 27 Haziran 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Mayis 2017 a b Owen Pearson Albania in the Twentieth Century A History Volume I Albania and King Zog 12 Ekim 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Agustos 2012 a b Paulin Kola The Search for Greater Albania 19 Ekim 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Agustos 2012 a b Tim Judah Kosovo War and Revenge Second Edition Erisim tarihi 8 Agustos 2012