Ağaç sınırı ya da ağaç hattı, ağaç çizgisi (İngilizce treeline, tree line), dikey (dağlarda) ya da yatay (Kutup, çöl ve bozkırlarda) uç bölgelerde ağaçların sıcaklık ve nem yetersizliğinden büyüyemeyip ilerleyişinin durduğu habitat sınırı. Bir bakıma ağaçların yaşam sınırı olup ağaç yetişmeyen bölge sınırı, ağaç yetişmeyen yükseklik sınırı, ağaç büyüme üst sınırı olarak da adlandırılır.
Bazen eş anlamlı kullanılan orman sınırı (İngilizce timberline, forest line) ise, orman örtüsünün kapalılığı kaybolmadan (en azından doğal gençleştirme koşullarının devam ettiği ışıklı kapalılık seviyesinde) uzanabildiği sınıra denir.
Tipleri
- Dağ (alp) ağaç ve orman sınırı
- dağ orman sınırı, doğal koşullar altında, ormanın, kapalılığı kaybolmadan (en azından doğal gençleştirme koşullarının devam ettiği ışıklı kapalılık seviyesinde) çıkabildiği son rakım.
- dağ ağaç sınırı, kapalılığın kaybolduğu (serbest durum) ve ağaçların, asgari düzeyde de olsa (5 m) boylarını koruyarak ulaşabildikleri rakım. Dağ ağaçsınırı tohumun olgunlaşabilme sınırı olarak da adlandırılır.
- dağ kötürüm ağaç sınırı, ağaç formundaki türlerin, 5 metrenin altına düşen boyları ile ağaççık ve hatta çalı halini alarak; zor koşullar yüzünden, normal habitatları bozulmuş bir hâlde ulaşabildikleri rakım.
- Kutup (polar) ağaç ve orman sınırı
- Bozkır (step) ağaç ve orman sınırı
Tipik vejetasyon
Bazı tipik arktik ve alpin ağaç sınırı oluşturan vejetasyon örnekleri (ki çoğu çam, ladin, köknar gibi ):
Avrasya
Türkiye'de en üst dağ orman sınırı Nemrut Dağı (Bitlis)’nda 2800–2900 m rakımlarda huş (Betula) ağacının çizdiği sınırdır. Türkiye'de huşlardan başka Pinus sylvestris (sarı çam), Pinus nigra (kara çam), (titrek kavak), Picea orientalis (Doğu ladini), Abies (köknar), Cedrus libani (Toros sediri), Juniperus (ardıç) ve Fagus orientalis (Doğu kayını) ağaçları dağ orman sınır oluşturan ağaçlardır.
Kuzey Amerika
- :106
- :106
- Pinus longaeva
- Pinus aristata
- Picea mariana:53
Güney Amerika
Avustralya
Kaynakça
- ^ a b Elliott-Fisk, D.L. (2000). "The Taiga and Boreal Forest". Barbour, M.G.; Billings, M.D. (Ed.). North American Terrestrial Vegetation (2. bas.). Cambridge University Press. ISBN .
- ^ a b c d e Musa Genç (2009), Silvikültürün Temel Esasları 13 Ağustos 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Jørgensen, S.E. (2009). Ecosystem Ecology. Academic Press. ISBN .
- ^ a b Peet, R.K. (2000). "Forests and Meadows of the Rocky Mountains". Barbour, M.G.; Billings, M.D. (Ed.). North American Terrestrial Vegetation (2. bas.). Cambridge University Press. ISBN .
- ^ a b "Treeline". The Canadian Encyclopedia. 21 Ekim 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2011.
- ^ Fajardo, A; Piper, FI; Cavieres, LA (2011). "Distinguishing local from global climate influences in the variation of carbon status with altitude in a tree line species". Global ecology and biogeography. 20 (2). ss. 307-318. doi:10.1111/j.1466-8238.2010.00598.x.
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Ağaç sınırı ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Agac siniri ya da agac hatti agac cizgisi Ingilizce treeline tree line dikey daglarda ya da yatay Kutup col ve bozkirlarda uc bolgelerde agaclarin sicaklik ve nem yetersizliginden buyuyemeyip ilerleyisinin durdugu habitat siniri Bir bakima agaclarin yasam siniri olup agac yetismeyen bolge siniri agac yetismeyen yukseklik siniri agac buyume ust siniri olarak da adlandirilir Agac sinirinda Pikes Peak KoloradoAgac siniri Yeni ZelandaDag orman siniri Făgăraș Daglari Romanya eylul 2009Pinus aristata krummholtz Humphreys Peak Arizona Agustos 2006 Bazen es anlamli kullanilan orman siniri Ingilizce timberline forest line ise orman ortusunun kapaliligi kaybolmadan en azindan dogal genclestirme kosullarinin devam ettigi isikli kapalilik seviyesinde uzanabildigi sinira denir TipleriDag alp agac ve orman siniri dag orman siniri dogal kosullar altinda ormanin kapaliligi kaybolmadan en azindan dogal genclestirme kosullarinin devam ettigi isikli kapalilik seviyesinde cikabildigi son rakim dag agac siniri kapaliligin kayboldugu serbest durum ve agaclarin asgari duzeyde de olsa 5 m boylarini koruyarak ulasabildikleri rakim Dag agacsiniri tohumun olgunlasabilme siniri olarak da adlandirilir dag koturum agac siniri agac formundaki turlerin 5 metrenin altina dusen boylari ile agaccik ve hatta cali halini alarak zor kosullar yuzunden normal habitatlari bozulmus bir halde ulasabildikleri rakim Kutup polar agac ve orman siniri Bozkir step agac ve orman siniriTipik vejetasyonBazi tipik arktik ve alpin agac siniri olusturan vejetasyon ornekleri ki cogu cam ladin koknar gibi Avrasya Pinus mugo Betula pubescens subsp tortuosa Turkiye de en ust dag orman siniri Nemrut Dagi Bitlis nda 2800 2900 m rakimlarda hus Betula agacinin cizdigi sinirdir Turkiye de huslardan baska Pinus sylvestris sari cam Pinus nigra kara cam titrek kavak Picea orientalis Dogu ladini Abies koknar Cedrus libani Toros sediri Juniperus ardic ve Fagus orientalis Dogu kayini agaclari dag orman sinir olusturan agaclardir Kuzey Amerika 106 106 Pinus longaeva Pinus aristata Picea mariana 53Guney Amerika Avustralya Eucalyptus paucifloraKaynakca a b Elliott Fisk D L 2000 The Taiga and Boreal Forest Barbour M G Billings M D Ed North American Terrestrial Vegetation 2 bas Cambridge University Press ISBN 978 0 521 55986 7 a b c d e Musa Genc 2009 Silvikulturun Temel Esaslari 13 Agustos 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Jorgensen S E 2009 Ecosystem Ecology Academic Press ISBN 978 0 444 53466 8 a b Peet R K 2000 Forests and Meadows of the Rocky Mountains Barbour M G Billings M D Ed North American Terrestrial Vegetation 2 bas Cambridge University Press ISBN 978 0 521 55986 7 a b Treeline The Canadian Encyclopedia 21 Ekim 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Haziran 2011 Fajardo A Piper FI Cavieres LA 2011 Distinguishing local from global climate influences in the variation of carbon status with altitude in a tree line species Global ecology and biogeography 20 2 ss 307 318 doi 10 1111 j 1466 8238 2010 00598 x Dis baglantilarWikimedia Commons ta Agac siniri ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir