Büyük Ordu (Fransızca: Grande Armée), Napolyon Savaşları sırasında I. Napolyon tarafından oluşturulan ve yönetilen ordu. 1804'ten 1809'a kadar Grande Armée, Fransız İmparatorluğu adına Avrupa üzerinde eşi görülmemiş bir zafer elde eden tarihi bir ordu oldu.
Grande Armée | |
---|---|
Etkin | 1804-15 |
Ülke | Fransa |
Bağlılık | I. Napolyon |
Tipi | Askeriye |
Büyüklük | 685,000 |
Slogan | Valeur et Discipline |
Renkleri | Le Tricolore |
Marş | La Victoire est à nous |
Savaşları | Üçüncü Koalisyon Dördüncü Koalisyon Beşinci Koalisyon Altıncı Koalisyon Yüz Gün Napolyon'un Rusya seferi Yarımada Savaşı |
Komutanlar | |
Ünlü komutanları | I. Napolyon (Başkomutan) Joachim Murat Louis-Alexandre Berthier Jean-de-Dieu Soult Jean-Baptiste Bernadotte Jean Lannes Louis-Nicolas Davout Michel Ney Jean-Baptiste Bessières Édouard Mortier André Masséna |
Toplanan en büyük savaş güçlerinden bir ordu birliği olduğu yaygın olarak kabul edildi, 1812'de Fransa'nın Rusya'yı işgali sırasında korkunç kayıplar yaşadı ve bu seferden sonra taktik üstünlüğünü hiçbir zaman geri kazanamadı. 1804 yılında Napolyon'un Manş Denizi'nin Fransız sahilinde, Britanya'yı istila için toplandığı ordudan sonra yeniden adlandırıldı. Napolyon daha sonra orduyu, Fransa'ya karşı toplanan Üçüncü Koalisyon'un bir parçası olan Avusturya ve Rusya tehdidini ortadan kaldırmak için doğuya yerleştirdi. Bununla birlikte, pratikte Grande Armée terimi, 19. yüzyılın başlarındaki savaşlarda Napolyon tarafından toplanan tüm çok uluslu güçleri ifade etmek için İngilizce olarak kullanılmaktadır (bkz. Napolyon Savaşları).
Tarihçe
1804-1806
Büyük Ordu, 1803 yılında Boulogne-sur-Mer limanında Britanya'nın işgali için L'armée des Côtes de L'océan(Okyanus Sahilleri Ordusu) olarak kuruldu. 1804'te Napolyon'un Fransız İmparatoru olarak taç giymesinin ardından, Üçüncü Koalisyon ona karşı kuruldu ve Büyük Ordu 1805'te yüzünü doğuya doğru çevirdi. Ağustos ayının sonunda Büyük Ordu, Boulogne ordugahından ayrıldı ve General Karl Mack'ın Avusturya ordusunu Ulm Kalesinde çevreleyen hızlı bir yürüyüşle kuşattı. Ulm seferi, sadece 2.000 Fransız askeri kaybına karşın 60.000 Avustralyalı esir alınması ile sonuçlandı. Kasım ayında Viyana alındı. bununla birlikte Avusturya, sahada bir ordusu daha olduğu için anlaşmaya yanaşmıyordu. Ayrıca, Avusturya'nın müttefiki Rusya, henüz harekete geçmemişti yani savaş bir süre daha devam edecekti. 2 aralık 1805'te Austerlitz Muharebesi'nde sonuç belirlenmişti. Rus Çarı I. Alexander liderliğindeki Rus-Avusturya birleşik ordusu sayıca çok daha az Büyük Ordu karşısında bozguna uğradı ve 26 Aralık 1805'te Pressburg Barışı ile sonuçlandı. Ertesi yıl Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu dağıldı. Orta Avrupa’da Fransa'nın güç kazanması, önce savaşlarda tarafsızlığını koruyan Prusya'ı endişelendirmişti. Bir dizi diplomatik görüşmelerin ardından Prusya, Rus askeri yardım vaatlerinin sözünü aldıktan sonra Fransa'ya karşı kurulan Dördüncü Koalisyon'da yerini aldı(1806). Prusya topraklarında ilerleyen Büyük Ordu "kare tabur" savaş taktiğiyle Prusya ordusunu 14 Ekim 1806'da Jena-Auerstedt Muharebesi'nde çifte yenilgiye uğrattı. Prusya 140 bin esir, 25 bin ölü ve yaralı verdi. Auerstedt'taki zaferin mimarı Mareşal Louis-Nicolas Davout'du. İmparator tarafından III. kolordusu ile Berlin'e ilk yürüme onuru kendisine verildi. Fransa bir düşmanını daha müttefiklerinin yardımı gelmeden yenilgiye uğratmıştı.
1807-1809
Napolyon, dikkatini bir önceki yenilgiden arta kalan Prusya ordusunun Rus müttefikleriyle birleştiği Polonya'ya çevirdi. Ancak Polonya'ya yürüyen Büyük Ordu sert kış şartlarında muharebeye girmişti. Eylau Muharebesi iki tarafında kayıp verdiği ama sonuçsuz kalan bir muharebe oldu. Sefer, aynı senenin bahar aylarında kaldığı yerden devam etti ve bu kez General Levin August von Bennigsen'in önderliğindeki Rus Ordusu, 14 haziran 1807'de Friedland Muharebesi'nde mağlup edildi. Bu zafer, temmuz ayında Fransa, Rusya ve Prusya arasında Tilsit Antlaşması'nın imzalanmasını sağladı Napolyon'u kıtada düşmansız bıraktı.
Portekiz’in Kıta Ablukası’na uymayı reddetmesi üzerine Napolyon yeni hedefi Portekiz oldu. Bu 6 yıl sürecek olan Yarımada Savaşı'nı başlattı. Fransızlar büyük bir kaynak ve insan gücünü kaybettiler. Fransızlar, 1808'de İspanya'yı işgal etmeye çalıştı ancak bir dizi felaket, Napolyon'un yılın ilerleyen zamanlarında savaşa kendisinin müdahale etmesine neden oldu. 125.000 kişilik Büyük Ordu harekete geçti, Burgos Kalesini ele geçirip, ile Madrid'e giden yolu açtılar. İspanyol ordusu ricat etmek zorunda kaldı. Daha sonra General ’un İngiliz ordusuyla karşılaştılar ve İngilizler, 16 Ocak 1809’da ’nde kahramanca savaşmalarına rağmen İber Yarımadası’ndan çekilmek zorunda kaldılar. sefer başarılı oldu fakat Fransızların Güney İspanya'yı işgal edebilmesi biraz zaman alacaktı.
Bu sırada toparlanmaya başlayan Avusturya, yeni bir muharebeye hazırlanıyordu. II. Franz'ın sarayındaki savaş yanlıları Franz'ı, Fransa'nın İspanyadaki meşguliyetinden istifade etmeye ikna ettiler. Nisan 1809'da Avusturyalılar, savaş ilan etmeksizin Fransız birlikleri üzerine saldırdılar. Fakat avantajlardan yararlanma konusunda yavaş kalınca, Napolyon Paristen dönüp duruma hakim oldu. Eckmühl Muharebesinde yenilip Tuna üzerinden kaçtılar ve Ratisbon kalesini kaybettiler. Fakat ordu muharebe gücünü muhafaza ediyordu. Fransızlar Viyana’yı ele geçirdi ve Tuna’yı Avusturya başkentinin güneydoğusundaki Lobau Adasından geçmeye çalıştılar ancak Büyük Ordu'nun ilk yenilgisi olan Aspern-Essling Muharebesi'ni kaybettiler. Nehrin üstünden geçmek için yapılan ikinci bir girişim temmuz ayında Fransızların galip olduğu iki günlük Wagram Muharebesi ile daha başarılı oldu ancak Avusturyalılara 40.000 zayiat verdiren Büyük Ordu, 37.000 kişilik bir kayıp yaşamıştı. Yenilgi, Avusturyalıların moralini o kadar ağır bir şekilde bozdu ki, kısa bir süre sonra bir ateşkes antlaşmasına razı oldular. Ekim 1809'da Schönbrunn Antlaşması imzalandı ve Büyük Ordu, beşinci koalisyonu sona erdirmiş oldu. Avusturya İmparatorluğu, antlaşmanın sınır değişiklikleri sonucunda üç milyon vatandaşını kaybetti.
1810-1812
İspanya hariç üç yıl sürecek bir durgunluk dönemi yaşandı. Bununla birlikte, Rusya ile olan diplomatik gerilimler o kadar şiddetli hale geldi ki iki ülke sonunda 1812'de savaşa girdiler. Napolyon Ruslara karşı en büyük kara ordusunu meydana getirdi. 25 Haziran 1812'de, Rusya işgalinden önce, toplam 685.000 askerlik bir güce ulaşan Büyük Ordu şu milletlerden oluşuyordu:
• 410.000 Fransız
• 95.000 Polonyalı
• 35.000 Avusturyalı
• 30.000 İtalyan
• 24,000 Bavyeralı
• 20.000 Saksonyalı
• 20.000 Prusyalı
• 17.000 Westfalyalı
• 15.000 İsviçreli
• 10.000 Danimakalı ve Norveçli
• 4.000 Portekizli
• 3.500 Hırvat
• 2.000 İrlandalı
Yeni Büyük Ordu, önceki halinden biraz farklıydı; saflarının üçte birinden fazlası artık uydu devletlerden veya Fransa ile müttefik ülkelerden gelen Fransız olmayan askerlerden oluşuyordu. Devasa büyüklükteki Büyük Ordu 23 haziran 1812'de 'ni geçti ve Napolyon, hızlı bir yürüyüş ile bu dev savaş makinesini, ve Pyotr Bagration komutasındaki iki ana Rus ordusu arasına yerleştirmeyi umuyordu. Fakat seferde bir dizi talihsizlik yaşandı ve Rus ordusu üç kez kıskaçtan kurtulmayı başardı. 7 Eylül 1812'de Borodino Muharebesinde Moskovayı savunan Rus birlikleri ile Fransızlar karşılaştı. Muharebe kanlı oldu fakat sonuçsuz kaldı ve Büyük Ordu için bir Pirus Zaferi oldu. Savaştan bir hafta sonra, Büyük Ordu nihayet Moskova'ya girdi ve şehri büyük ölçüde boş ve alevler içinde buldu. Askerleri kundakçıları avlarken ve şehrin tarihi bölgesini korurken yangınlarla uğraşmak zorunda kaldılar. Napolyon ve ordusu, Moskova'da bir aydan fazla kaldı. Beklentileri Rusların barış teklif etmesiydi fakat umdukları gibi olmayınca büyük bir hayal kırıklığıyla geri çekilmeye başladılar. Popüler kültürde meşhur Rus kışının Fransızları mahvettiği söylense de Büyük Ordu zayiatının yarısını yaz aylarında vermişti. Ruslar geri çekilme yolundaki Fransızlara taciz saldırıları düzenliyordu. Berezina Muharebesinde Mareşal Michel Ney ve mühendis General Jean Baptiste Eblé'nin üstün gayretleriyle Büyük Ordu tamamen imha olmaktan kurtarıldı. Berezina'da 49 bin ana kuvvet ve asker değeri düşük 49 bin başıbozuk asker kalmıştı. Napolyon Paris'e ulaştığında ordusunda ayrılıp siyasi işlere yöneldi ve 680.000 askerden sadece 93.000'i hayattaydı.
1813-1815
Rusya’daki felaket, Fransa karşıtı düşüncelerin artmasına sebep oldu. Altıncı Koalisyon kuruldu ve Almanya yaklaşmakta olan seferin merkezi oldu. Napolyon yeni ordular oluşturdu ve Lützen ile Butzem muharebelerinde bir dizi zaferle, seferi başlattı. Zafer sadece ateşkes imzalanmasını sağladı. Rus seferinden sonra Napolyon ordusu tecrübesiz birliklerin ve bazı yetenekli olmayan ast Mareşallerin eline kalmıştı. Napolyon bu durgunluk zamanını, Büyük Ordu'nun sayısı ve kalitesini artırmak için fırsat bilip bu yönde iyileştirmeler yaptı. Avusturya'nın ittifaka katılması Fransa'nın işini daha da zorlaştırdı. Ağustos ayında sefer tekrar başladı. Dresden Muharebesinde Fransızlar zafer elde etti. Fakat müttefikler Trachenberg Planını devreye soktu. Bu plana göre Napolyon ile doğrudan karşılaşmadan onun generallerini parça parça savaşıp yeneceklerdi. Großbeeren, Katzbach, Kulm ve Dennewitz muharebelerinde ardı ardına Büyük Ordu yenilgiye uğradı. Sayısı genişleyen Koalisyon ordusu Leipzig'de Fransızları ünlü Uluslar Muharebesinde yenilgiye uğrattı. Köprüleri imha edilen Napolyon 30.000 askerini nehrin öte yakasında bırakıp Elster Nehrinden ricat etti. Hanau'da ricat eden Büyük Orduyu engellemeye çalışan Bavyera kolordusu ise Fransızlarca bozguna uğratıldı. "Büyük İmparatorluk artık yok. Savunmamız gereken artık Fransa’nın kendisidir." sözünü Napolyon 1813 sonunda senatoda söyledi. Napolyon tekrar yeni ordular kurmayı başardı fakat stratejik olarak durum ümit verici değildi. Koalisyon orduları Pireneler'den, Kuzey İtalya'nın ovalarından ve Fransa'nın doğu sınırlarından Fransa'ya doğru işgal hareketine başlamıştı. Sefer, Napolyon'un La Rothière Muharebesi'nde yenilgiye uğramasıyla şansız bir şekilde başladı ancak hızla eski ruhuna büründü. 1814 Şubat'taki Altı Gün Seferi'nde 30.000 kişilik Fransız ordusu, kendi 2.000 kaybına karşı, Gebhard Leberecht von Blücher'in dağınık kolordusuna 20.000 zayiat verdirdi. Napolyon daha sonra güneye yöneldi ve Montereau Muharebesi'nde Schwarzenberg prensi Karl Philipp'i mağlup etti. Ancak bu zaferler bu kadar kötü bir duruma çare olamazdı. Fransızların Loan Muharebesi ve Arcis-sur-Aube Muharebelerindeki yenilgileri moralleri alt üst etti. Mart sonunda, Paris Müttefiklerin eline geçti. Napolyon savaşmaya devam etmek istedi, ancak mareşalleri reddetti ve 6 Nisan 1814'te onu tahttan çekilmeye zorladılar. Napolyon, Şubat 1815'te Elba sürgününden döndükten sonra imparatorluğunu güvence altına almak için yenilenmiş bir ordu ile sefer hazırlıkları yapmaktaydı. 1812'den bu yana ilk kez Kuzey Ordusu, yaklaşmakta olan sefer için komuta edilecekti. Bu ordu, oldukça uzman ve yetkindi. Napolyon, Ruslar ve Avusturyalılar gelmeden önce Wellington dükü ve Blücher'in komutası altındaki Koalisyon Ordularını ayrı ayrı yakalamayı ve yenmeyi umuyordu. 15 haziran 1815'te başlayan sefer, başlangıçta başarılı oldu ve 16 Haziran'da Büyük Ordu'nun Prusyalılara karşı Ligny Muharebesi'nde zafer kazanmasını sağladı. Bununla birlikte asker içinde, zayıf kurmay kadrosu ve komutanların kötü yönetimi tüm sefer boyunca Fransız ordusu için birçok soruna yol açtı. Mareşal Emmanuel de Grouchy'nin Prusyalılara karşı ilerlemesini geciktirmesi, Blücher'in Ligny yenilgisinden sonra ordusunu toparlamasını sağladı. Blücher ve ordusu, Napolyon ve Büyük Ordu için kesin bir yenilgiye yol açan Waterloo Muharebesi'nde Wellington'a yardım etmek için hızla ilerledi. Waterloo'da yenilen Napolyon için bu son kesin hezimet oldu.
Kurmay Sistemi
18. yüzyıl sonlarına kadar düzenli bir kurmay örgütü yoktu. Askerler lojistik, istihbarat, planlama ve personel gibi uzmanlık alanlarına ayrılmıyorlardı. Astlar komutanları tarafından rastgele bir göreve getirilir, özel bir birim için yetiştirilmezlerdi. Genel Kurmay'ın ilk modern kullanımı Fransız Devrim Savaşları sırasında oldu. General Louis-Alexandre Berthier (sonrasında İmparatorluk Mareşali) 1795'te İtalya ordusuna genel kurmay başkanı olarak atandı. Berthier kısa sürede iyi bir kurmay ekibi kurdu. Napolyon onun modelini esas aldı.
Maison Militaire de l'Empereur (İmparatorun Meclisi) Napolyon'nun askerî personelini, "aides-de-camp" denilen yaverlik, muvazzaf subaylar, İmparator'un kabinesi ve sekreteryasını içermekteydi. Ayrıca düşmanın topoğrafyası ve durumu hakkında istihbarat toplayan görevliler, atlı süvariler ve İmparatorluk Mareşali de bulunuyordu. Büyük Ordu'nun kurmayları, imparatorluk merkez karargahı olarak biliniyordu ve iki ana bölüme ayrılmıştı: Napolyon'un Askeri Şurası ve Ordu Genel Karargahı. Merkez karargaha bağlı olan üçüncü bir bölüm, ordunun idari kadrosunu sağlayan İntendant Général(levazım reisi)ydi.
Napolyon'un Askeri Şurası
İmparatorun yaverleri çoğunlukla sadık ve tecrübeli generaller veya bazen de İtalya veya Mısır seferlerinden tanıdığı diğer kıdemli subaylardan oluşuyordu. Hepsi cesaretleriyle ünlüydü ve kendi hizmet dallarında uzmandı. doğrudan imparatorun gözetiminde çalışan bu subaylar, bazen geçici birimlerin veya formasyonların emrine atanırlardı veya diplomatik görevlerle görevlendirilirlerdi. Asıl görevleri, çoğu zaman detaylı teftiş turları ve uzun mesafeli keşifler yapmaktı. İmparatorun emrini bir ordu komutanına iletmekle görevlendirildiklerinde bu emirler yazılı olmaktan çok sözlü olurdu. İmparatorun atadığı yaverler o kadar etkiliydi ki “Napolyon’un gözü ve kulağı” olarak kabul edilirlerdi ve hatta mareşaller, yaverlerin tavsiyelerine uyup işlevlerinden dolayı kendilerine saygı konusunda kusur etmezlerdi.
29 Nisan 1809'da İmparatorun bir kararnamesi ile yaver hizmetleri düzenlendi. Her sabah 07.00'de yaver ile personelinin görev süresi biterdi ve gelecek 24 saat boyunca yetkiyi alan yeni yaver, imparatora kendi emrindeki personelin bir listesini vererek göreve başlardı. Her yaver, günü 3 eşit parçaya bölerek kendi personeliyle ordudaki teftişleri yapar, raporları tutar ve imparatorun emirlerini iletirdi. sayıları zaman zaman değişiklik gösterirdi ancak toplamda 37 subay İmparator'a yaver olarak atanmıştı ve normal zamanlarda aktif olanların sayıları 12 ile sınırlandırılmıştı. bu memurların her biri general rütbeli üniforma giyerdi fakat görevleri belli olsun diye sembolik olarak altın aiguilette takardı. İmparator’a yaver olarak atanan kişinin görevi, imparator hüküm sürdüğü müddetçe devam etmezdi; bir yavere saha komutanlığı, valilik vb. gibi başka bir pozisyon verilebilirdi ve yaverliğe geri çağrılana kadar yaver pozisyonundan çıkarılırdı.The officiers d'ordonnance (emir erleri) ise düşük rütbeli yaver olarak tanımlanabilir. Chef d'escadron(binbaşı), yüzbaşı veya teğmen rütbelilerden seçilirlerdi. Onlar da keşif ile teftiş gibi özel görevlerde ve ayrıca yazılı emirlerin iletiminde kullanılıyordu. 1806'da bu görev oluşturulduğunda, İmparatorluk Muhafızları'na bağlıydılar; 1809'da askeri statülerini korurken, imparatorun ordu meclisindeki Süvari Efendisi komutası altına alındılar. Hizmetlerini düzenleyen kararnameler 15, 19 ve 24 eylül 1806'da ve son olarak 19 eylül 1809'da imzalandı.
Napolyon'un Merkez Karargahı
İmparatorun Askeri Şurasının yanı sıra, tamamen bağımsız bir örgüt olarak işlevde bulunan Grand Etat-Major Général (Ordu Merkez Karargahı) vardı. Napolyon ve Berthier'in ilk işbirliğinden itibaren, bu birimin örgütlenmesi aşağı yukarı sabitti ve imparatorluğun sonraki seferlerinde yalnızca ufak değişiklikler görecekti. ordu merkez karargahı, Genelkurmay heyetini ve dört ana hizmet dalını içeriyordu: manevralar, sekretarya, muhasebe ve istihbarat (savaş emirleri). Tümgeneralin ayrıca generaller ve ast rütbeli yaverlerden oluşan kendi özel askerî personeli vardı.
Genelkurmay Başkanlığı'nın Büyük Ordu'daki yeri, Napolyon'un tüm büyük seferlerinde yer alan mareşal Louis Alexandre Berthier ile neredeyse eşanlamlı hale gelmişti. Merkez Karargah, Berthier'in kendine has etki alanıydı ve imparator bu sınırlamaya saygı duyuyordu. Personeli sadece Berthier'den emir alırdı ve hatta Napolyon bile bu devasa görevlere müdahale etmezdi. Verdiği emirleri yaverlerine yazdırırken ve iletirken Berthier'in özel kadrosuna asla dokunmazdı. Berthier, imparatorun harekât lideri olduğundan, kendi işinin Napolyon'un stratejik hedeflerini özümsemek, onları yazılı emirlere dönüştürmek ve azami hız ve netlikle yürürlüğe koymak olduğu söylenebilir. Ayrıca imparator adına, generallerin raporlarını alır ve gerektiğinde onları Napolyon adına imzalardı. Tek şart; iyi ya da kötü olan her şey hakkında ayrıntılı raporlar Berthier'e gönderilecek ve o da sırayla en önemlilerini seçip İmparator'a iletecekti, Napolyon'dan hiçbir şey gizlemeyecekti.
Örgütlenme
Büyük Ordu'nun başarısındaki en önemli faktörlerden biri, üstün ve oldukça esnek olan organizasyonuydu. Birimler, her biri 10.000 ila 50.000 arasındaki bir kuvvete sahip olan ve ortalama büyüklüğü yaklaşık 20.000 ila 30.000 asker olan birkaç kolordudan (genellikle beş ila yedi) oluşurdu. Büyük Ordu'da her bir kolordu kendi kendine yetebilen müşterek silahları ve destek hizmetleri bünyesinde bulunduran ve ayrı ayrı harekât yapabilme yeteneğine sahipti. İkmal ve iaşesini yapabiliyordu. Kolordular genellikle birbirlerine yakın konumda savaşır ve birbirlerinin en fazla bir günlük yürüyüş mesafesinde hareket ederlerdi. Kolordular, kollara ayrılıp geniş bir arazide kendi iaşesini temin ediyor böylece hem daha az malzeme taşıyor hem de sabotajlardan asgari zarar görüyorlardı. Manevra kabiliyetleri sayesinde hızlı hareket edip düşmanı pek çok kez şaşırtmışlardı. Kolordular bir Mareşal veya bir Tümgeneral tarafından idare ediliyorlardı. Napolyon, kolordu komutanlarına büyük bir güven duygusu besliyordu ve stratejik hedeflerinin ana hatları dahilinde hareket etmeleri ve başarmak için birlikte çalışmaları şartıyla, mareşallerine genellikle geniş bir hareket serbestisi sunmuştu. Ancak memnuniyetini sağlayamadıkları zaman, onları uyarma veya azletme konusunda tereddüt etmeyecek ve çoğu durumda kolordularının komutasını bizzat kendisi üstlenecekti. Kolordular ilk olarak 1800'de, General Moreau, Ren Ordusu'nu dört kolorduya böldüğünde ortaya çıktı. Ancak bu kolordular, 1804 yılında Napolyon'un onları daimi birlikler ilan etmesine kadar sadece geçici gruplardı. Napolyon ayrıca, yalnızca süvarileri içeren ayrı kolordular kurdu, böylece süvariler, piyade veya topçular tarafından yavaşlatılmadan daha hızlı manevra yapabileceklerdi. Kolordu'nun ana taktik birlikleri genellikle; 4.000 ila 10.000 piyade veya 2.000 ila 4.000 süvari grubundan oluşan bölüklerdi. Bunlar sırasıyla iki alaydan oluşan tugay ve bunu destekleyen üç topçu tugayı dört topçu bataryası, altı sahra topu ve iki obüs ve toplamda 24 ila 32 arasında değişen toplardan oluşuyordu.
Büyük Ordu'nun Kuvvetleri
İmparatorluk Muhafızları
İmparatorluk Muhafızları, zamanının en seçkin askeri kuvveti idi ve Garde du Directoire ve Garde Consulaire'nin büyütülmüş haliydi. Tam anlamıyla piyadesi, süvarisi ve topçusu ile bir grande armée kolordusu idi. Napolyon, İmparatorluk Muhafızları'nı tüm orduya örnek olması adına özellikle iyi eğitti ve tam bir donanım sağladı. Kendisinin önderlik ettiği birkaç seferde yanında yer alıp korumaya ant içtikleri imparatorla birlikte savaştığından beri, muhafızlar tamamen sadık bir güçtü. Piyade kuvveti nadiren toplu halde taarruzda bulunsa da süvariler, özellikle imha taarruzlarında efektif olarak kullanılmıştı ve dönemin en iyi atlı birlikleriydi.
Yıl | Asker sayısı |
---|---|
1800 | 3.000 |
1804 | 8.000 |
1805 | 12.000 |
1810 | 56.000 |
1812 | 112.000 |
1813 | 85.000 (genç muhafızlar ağırlıklı) |
1815 | 28.000 |
Muhafızların Piyade Birimleri
- Eski Muhafızlar
En uzun süre görev yapan gazilerden oluşan Eski Muhafız, Grande Armée'nin seçkin muhafız alaylarının seçkinleriydi.
- İM Yaya Humbaracılar: Humbaracılar, Büyük Ordu'daki en kıdemli alaydı. Polonya'daki 1807 seferi sırasında Napolyon, Les Grognards lakabını onlara verdi. Muhafızlardaki en deneyimli ve en cesur piyadelerdi, bazı gaziler 20'den fazla seferde görev yaptı. Grenadiers'a katılmak için bir askerin en az 10 yıl hizmet vermiş olması, cesaret için bir ödül almış olması, okur yazar olması ve 178 cm'den uzun olması gerekiyordu. Eski Muhafızlar genellikle savaş alanındaki önemli anlar için yedek tutuldu ve sarsılmış bir düşmana son darbeyi indirmek gerektiğinde kullanıldılar. Örneğin, 1. Régiment de Grenadiers à Pied(1. Humbaracı Alayı), Eylau Muharebesi'nde büyük yararlılık gösterdi. 1815'e kadar Humbaracılar dört alaydan oluşuyordu. En ayırt edici özellikleri ayı postundan bir şapka, altın işlemeli bir plaka, kırmızı bir tüy ve beyaz kordonlardan oluşan kıyafetleriydi.
- Muhafız Yaya Avcılar: Büyük Ordudaki en kıdemli ikinci alaydı. 1. Chasseurs, 1er Grenadiers à Pied'in kardeş oluşumuydu. Aynı giriş kriterlerine sahiplerdi, ancak 172 cm ve daha uzun erkekleri kabul ettiler. Chasseurs, birkaç önemli savaşta görevdeydi. Napolyon'un 1815'te dönüşünün ardından, Chasseurs da dört yıllık deneyime sahip askerlerden oluşan 2., 3. ve 4. alaylarla birlikte dört alaya genişletildi. Seferlerde Chasseurlar genellikle koyu mavi pantolon giyerlerdi. Grenadiers'da olduğu gibi, Chasseurs'un en ayırt edici özelliği, kırmızı üzeri yeşil tüy ve beyaz kordonlarla süslenmiş uzun ayı postlu şapkaydı.
- Orta Muhafızlar(Moyanne Garde): en az üç sefere katılan gazilerden oluşuyordu.
- Piyade-Chesseur: 1806'da, orta muhafız piyadelerin bir alayı olarak kuruldu. Tüm üyeleri 2-3 sefere katılmış olan gazilerden oluşuyordu.
- Piyade Humbaracılar: 1807'de kuruldu. Piyade-Humbaracılar, Napolyon'un tahttan çekilmesinin ardından 1814'te dağılıncaya kadar, değerini defalarca kanıtlayan kapsamlı bir iş gördü.
- Bahriye Muhafızları: Britanya'nın işgalinden önce Napolyon'u taşıyan gemilerde muhafızlık görevini yapmak için 1803'te kuruldular. 5 tabur mürettebattan oluşuyordu. İşgalinden iptalinden sonra Bahriyeliler muhafızların bir parçası olarak kalmaya devam etti. İmparator'un mavna, tekne, gemi ile yaptığı her harekette yanında bulundular. Denizciler, lacivert hafif süvari tarzı dolman ceketi giymişti, altın dantel ile süslenmiş donanma mavisi Macar tarzı pantolon, altınlı uzun kırmızı sorguçlu şapka giydiler. Charleville marka 1777 model misket tüfeği ve süngü ile donatılmışlardı.
- Yeni Muhafızlar(Jeune Garde): İlk başta en az bir sefere katılanlardan, gelecek vadeden parlak subaylardan ve yeni askerlerden seçilirken zamanla yeni askere alınan ve gönüllülerden oluşur hale geldi.
- Tirailleurs-Humbaracılar: 1808'de Napolyon, Genç Muhafızlar'ın ilk alaylarında en zeki ve en güçlü askerlerin oluşturulmasını emretti. En uzun askerler Tirailleurs-Grenadier alaylarına alındı (1810'da Tirailleurs olarak yeniden adlandırıldı). Subayları eski muhafızlardan, astsubayları orta muhafızlardan seçildi. Ordunun bu şekilde tecrübeli gazilerden oluşması moral motivasyon ve savaşma azmini arttırdı.
- A Grognard İhtiyar muhafız, 1813
- A Tirailleur, Genç Muhafız, 1811
- Fusilier-Humbaracılar ve Fusilier-Avcılar, 1806-1814
Topçular
İmparator eski bir topçu subayıydı, topçuların önemini şöyle ifade etmişti: "Tanrı her zaman en iyi topçu birliklerinin yanındadır". Bu nedenle topçu birlikleri Fransız Ordusunun bel kemiğini oluşturuyordu. Düşmana en kısa sürede en fazla kayıp verdirme yeteneğine sahiptiler. Fransızlar genelde kalabalık topçu bataryaları kullanıyordu. Amaç süvari ve piyadeler işe koşulmadan önce düşman mukavemetini zayıflatmaktı. Müthiş şekilde eğitilmiş topçu ekibi çok hızlı hareket ederek düşman savunma hattını zayıflatmış ve hatların kırılmasına büyük katkısı olmuştur.
İyi eğitimin yanı sıra, tarafından top tekniğinde yapılan iyileştirmeler de başarıda büyük rol oynamıştır. Daha hızlı, daha hafif ve daha kolay görülebilen toplar yapıldı. Ayrıca arabaları güçlendirip, kalibre boyutlarını da standartlaştırdı. Genelde Fransız topları 4 librelik, 8 librelik veya 12 librelik ve 6 inç (150 mm). Napolyon Savaşları sırasında daha düşük kalibreli toplar aşamalı olarak kaldırıldı ve 6 inçlik toplarla değiştirildi. Fransız toplarının namlusu pirinçten yapılmıştı. Tekerlek, ön parça ve araba zeytin yeşili boyanırdı. Topçular piyade ve süvariyle mükemmel şekilde entegre edildi. Fakat bazı durumlarda Artillerie à pied (yaya topçu) ve Artillerie à cheval (atlı topçu)'nın bağımsız iş görmesine müsaade edildi.
Yaya topçular
Adından da anlaşılacağı gibi, bu topçular silahlarıyla birlikte yürüdüler, elbette toplar yerine götürülerken atlar tarafından çekiliyordu. Bu nedenle piyadelerin hızında ya da daha yavaş hareket ettiler. 1805'te Büyük Ordu'da sekiz, daha sonra on yaya topçu alayı ve İmparatorluk Muhafızında iki tane daha top vardı ancak süvari ve piyade alaylarının aksine, bunlar idari organizasyonlardı. Ana operasyonel ve taktik birimleri, tugaylara kurulan ve bölümlere ve kolordulara atanan her biri 120 kişilik bataryalardı.
Topçu bölükleri: Her bölüğün her biri 8 silahlı (altı top ve iki obüs) üç veya dört bataryadan oluşan bir tugayı vardı.
Topçu kolordu ihtiyatı: Her bir kolordu, çoğunlukla daha büyük, daha ağır kalibreli parçalarla donatılmış, daha fazla tugaydan birinin kendi topçu ihtiyatına sahip olacaktı. Batarya personeli sadece silahlı askerlerden oluşmuyordu. subaylar, davulcular, trompetçiler, metal işçileri, ağaç işçileri, fırıncılar, kürkçüler ve zanaatçılar da içeriyordu. Tüm bu personel yedek parçaların şekillendirilmesinden, topların, arabaların, cephane sandığı ve vagonların bakım ve onarımından, atların bakımından ve mühimmat depolanmasından sorumlu olacaklardı.
Süvari topçular
Süvari topçuları hızlı hareket kabiliyetleri ile Büyük Ordu'da önemli bir yere sahipti. Süvari ve topçu birliklerinin bir karması olan bu birlik at üstünde veya at arabası ile muharebe ediyorlardı. Ön cephede savaştıkları için hızlı hareket etmeleri elzemdi. Subay ve erler yakın muharebe eğitimi almış ve daha iyi silahlanmışlardı. Mühimmatlarını hızla doldurup boşaltabiliyorlardı. Bir süvari topçusu hızla mevzi alıp atış yapmalı, silahını toparlayıp tekrar yeni mevziye geçmeliydi. Bu yüzden seçkin birliklerden oluşuyorlardı. İmparatorluk Muhafızları bir dakikadan az süre içinde dörtnala gidip, ateş açıp toparlanabiliyorlardı. Askerlerin bu performansına şahit olan Wellington Dükü "Toplarını bir tabanca gibi kullanıyorlardı" diyerek şaşkınlığını belirtmişti. Orduda 6 bölük süvari topçusu vardı. Ayrıca Napolyon her piyade kolordusuna mümkünse her bölüğe bir süvari topçu bataryası atamıştı. Etkin gücüne rağmen süvari topçusunun yetiştirilmesi ve sürdürülmesi oldukça pahalıydı. Bu yüzden yaya topçu meslektaşlarına nazaran sayıları oldukça azdı. Bütün topçu gücünün beşte birini oluşturuyorlardı. Asker arasında imparatorun kendilerini isim isim tanıdığı yaygın bir espriydi. Süvari topçusu yayaların 2 katı, muhafızların 3 katı mühimmat kullanıyorlardı.
Topçu Katarı
Train d'artillerie, Ocak 1800'de Napolyon tarafından kuruldu. Topçu katarları, topçu askerine, sürücülere ve top arabalarına eşlik eden onların sevk, bakım ve onarımını yapan personeldi. Daha önce, Fransızlar diğer tüm çağdaşı ordularda olduğu gibi hayatlarını veya değerli at takımlarını riske atmak yerine, sivil personeli sözleşmeli orduya alıp bu hizmeti yaptırıyorlardı. Asker olmayan seleflerinin aksine bu yeni ekip eğitimli, silahlı ve asker üniformalıydı. Bu onları askeri geçit törenlerinde gösterişli kılmanın yanı sıra saldırıya uğradıklarında misliyle karşılık verme imkanı tanıyordu. Sürücüler zırhlı ve tüfekliydi ayrıca piyade tipi tabancaları da vardı. Her ne kadar kumar, kavga ve çeşitli huzur bozan hareketlerle kötü bir üne kavuşmuş olsalar da Rus Kazakları, İspanyol gerilla saldırılarına karşı başarıyla karşı koydukları bir gerçekti. Topçu katarı başta 5 bölükten oluşan bir taburdu. Birinci seçkin bölük süvari topçularına atandı diğer üçü yaya topçularına atandı kalanı da acemi askerlerin ve orduya yeni katılanların depoculuğuna atandı. Seyyar demir ocağı, cephane sandığı, ikmal katarları vb. malzemeleri taşıyorlardı. 1800 seferine müteakip topçu katarı 6 bölük halinde yeniden örgütlendi. Topçu sayısı arttıkça bu bölüklerin sayısı da aynı oranda artıp iki katına çıktı.
Büyük Ordu'nun Yabancı Askerleri
Birçok Avrupa ordusu gibi Fransa'da yabancı askerleri ordusunda ihtiva ediyordu. Yabancı birlikler Napolyon Savaşları sırasında Büyük Ordu'da önemli bir rol oynadı ve üstünlükle savaştılar. Hemen hemen her kıta Avrupası ülkesi, farklı aşamalarda Büyük Ordu'nun bir parçası oldu. Savaşların başlangıcından sonuna kadar on binlercesi hizmet etti. 1805'te Fransızların müttefiki 35.000 yabancı asker muhabere hatlarını korumak ve ana ordunun kanatlarını korumak için görevlendirildi. 1806'da 27.000'den fazla asker benzer amaçlarla orduya alındı. 20.000'de fazla Saksonya askeri Prusyalılara karşı yürütülen püskürtme harekâtında kullanıldı. 1806-7 kışında; Almanlar, Polonyalılar ve İspanyollar ordunun sol kanadında savaşarak Baltık Limanları Danzig ve Stralsund'un ele geçirilmesinde etkili oldular. 1807'deki Friedland Muharebesi'nde Mareşal Jean Lannes'ın kolordusu önemli ölçüde Polonyalılar, Saksonyalılar ve Hollandalılardan oluşuyordu. İlk defa büyük bir muharebede yabancı birlikler etkili oldular ve fark yarattılar. Beşinci Koalisyon Savaşı sırasında, Grande Armée'nin üçte biri Ren Konfederasyonundan, İtalya'daki ordunun dörtte biri İtalyanlardan oluşuyordu. 1812'de Büyük Ordu'nun gücünün zirvesinde olduğu sırada Rusya'ya yürüyen birliklerin üçte birinden fazlası Fransız değildi. Prusya ve Avusturya dahil 20 farklı ülkenin askerlerinden oluşuyordu. General başlangıçta Prusya müfrezesini yönetti ancak daha sonra yerine General geçti.
Destek hizmetleri
Mühendisler
Orduyu zafere götüren süvari, piyade ve topçu birliklerinin yanı sıra orduda çeşitli tiplerde askeri mühendisler de vardı. Sökülebilir köprüleri yapan portatifçiler Napolyon'un savaş makinesinin vazgeçilmez bir parçasıydı. Dubalar üzerinde inşa edilen köprüler ordunun su engellerini hızlıca aşıp düşman kuvvetlerini çevirmesini sağlıyordu. Düşmanın aşılmasına en az ihtimal verdiği noktalardan ordu geçiriliyordu. Moskova'dan ricat ederken Berezina'da yaşanan bozgun sonrası orduyu imha olmaktan kurtaran bu birliklerin yeteneği idi. Napolyon portatifçileri 14 bölüğe ayırdı ve başlarına parlak bir mühendis olan General Jean Baptiste Eblé atandı. Onun eğitimi, kullandığı uzmanlık işi araç ve gereçler hızlıca köprülerin inşa edilmesini ve sökülüp daha sonra tekrar kullanılmasını sağladı. İhtiyaç duyulan tüm malzemeler katarlar ile taşınıyordu. Elde hiç malzeme yoksa bile portatifçilerin seyyar demirci ocaklarında üretiliyordu. Tek bir portatifçi bölüğü yedi saat içinde 80 köprü inşa edebiliyordu.(120 ila 150 metre uzunluğunda) Bu günümüz standartları için bile etkileyici bir performanstır.
Portatifçilere ek olarak İstihkâm bölükleri de bulunuyordu. İstihkamcılar düşman tahkimatlarını etkisiz hale getirmekle görevliydi. Fakat bu birlikler görevde portatifçilere kıyasla daha az kullanıldılar. Sebebi Napolyon'un ilk seferi Akka Kuşatmasından aldığı dersti. İmparator, düşman istihkamlarına doğrudan saldırmak yerine onları bypass etmeyi veya izole etmeyi daha etkili bir yöntem olarak görüyordu. Bu nedenle istihkamcılar farklı görevlere verildiler. Mühendislik ve teknisyenlik gerektiren bölük ve taburlar Génie ismiyle tek çatı altında toplandı.
İkmal ve İaşe
Napolyon'un en meşhur sözlerinden birisi olan, "Ordular mideleri üzerinde yürür" sözü bir ordu için ikmal ve iaşenin hayati önemini özetlemektedir. Büyük Ordu'da her bir asker dört günlük erzak taşımaktaydı. İaşe nakliye katarları acil durumlarda kullanılmak üzere fazladan 8 günlük erzak taşıyordu. Bir askerin günlük istihkakı 750 gram tayın, 550 gram bisküvi, 250 gram et, 30 gram pirinç ve 60 gram tahıldı. dört kişi arasında bir litre şarap paylaşıldı. Fakat Napolyon'un genel düşüncesi askeri kendi gıdasını kendisinin temin etmesine teşvik etmekti. Askerler arazi de yağma yoluyla gıda tedarik edeceklerdi. Ayrıca kadınlardan oluşan cantiniere(kantinci) denilen ve yiyecek, içecek ve alkol satışı yapan taburlar vardı. Bunlar askerlerin eşlerinden oluşuyordu. (diğer adıyla vivandières fakat cantinière Fransız ordusunda daha yaygın kullanılan bir terimdi). İkmal ve iaşe sistemi sekteye uğradığında bu kadınlar önemli rol oynadı.
Sıhhiye
Sıhhiye şeref ve itibar yönünden diğerlerinin gerisinde kaldığı düşünülse de savaşın geride bıraktığı acılarla en çok onlar başa çıkıyorlardı. Napolyon Savaşları esnasında askeri tıbbiyede kayda değer gelişmeler yaşanmadı fakat sürat ve örgütlenmede önemli adımlar atıldı. Genel uygulama yaralıları muharebe bittikten sonra alandan toplama yönündeydi. Tabii bu pek çok yaralı askerin ölmesine sebep oluyordu. Fransız ordusu İhtilal ve devamında Napolyon Savaşlarında yeni bir sistem meydana getirdi. Çağdaş ambulans ve triyaj sisteminin öncülüğünü yaptılar ve bu daha sonraki yıllarda başta Avrupa ülkeleri olmak üzere pek çok ülke ordularınca benimsendi. En önemli yenilik, daha sonra İmparator Muhafızları Tabip Generali olacak olan Dominique Jean Larrey tarafından geliştirilen uçan ambulanslar sistemiydi. İlham kaynağı savaş alanında hızla hareket eden top arabalı süvari topçularıydı. Uçan ambulans öncü birliklerin arkasında hareket eden muharebe sırasında ağır yaralanan askerleri toplayarak ilk müdahalesini yapmak üzere tasarlanmıştı. Ambulansta bir tabip, bir levazım subayı, bir astsubay, bir sargıcı er ve sedye taşıyan sıhhiye erlerinden oluşuyordu. Bir başka Fransız tabip asker Baron L.P. Percy bir başka yöntem geliştirdi. Çöp toplayan askerleri ve arabalarını alarak onardan bir tabur oluşturdu. Onun sisteminde araç içerisinde tam donanımlı askerler yaralıları topluyor ve sağlık memurlarını muharip kuvvetlerin içine getiriyorlardı. Napolyon Savaşları esnasında her Fransız tümeni, alayı, bölüğü kendi sıhhiye birimine, ambulans teşkilatına, hemşire olarak çalışan erlere, eczacılara, cerrah ve doktorlara sahipti. Larrey askerî hastane sistemini yeniden örgütleyip mobilize hale gelmesini sağladı. Larrey'in sunduğu hizmetler 50 yıl sonra bile başka ülke ordularında verilenden çok daha fazlaydı. İyi bakılacağını ve onurlandırılacağını bilen askerlerin savaşma yetenekleri ve moralleri de yükseliyordu. Ayrıca Larrey'in düşman askerlerinin yaralıları ile de ilgilenmesi zamanın çok ötesinde bir devrimdi. Napolyon onu saygıyla anıyordu. "Saint Helene Hatırları"nda "İmparator Dr. Larrey'den övgüyle söz ederdi: O yüksek derecede ilmini büyük bir hayırseverlikle birleştirmeyi başarmış bir adamdır. Her yaralı asker onun ailesinin bir üyesiydi. Larrey hayatımdı tanıştığım en erdemli adamdır."
Tüm yeniliklere rağmen Büyük Ordu diğer çağdaşı ordularda olduğu gibi sağlık koşulları ilkeldi. Hala ölümlerin çoğu yaralanma ve hastalık kaynaklıydı. Hijyen çok az bilinirken, antibiyotikler zaten hiç yoktu. Başlıca tedavi yöntemi amputasyondu. Anestezi de kullanılan madde güçlü bir alkollü içki bazen de hastaya bilinçsizce darbe vurmaktı. Laudanum gibi afyonlar ağrı kesici olarak kullanıldı. Tipik olarak ameliyatlarda askerlerin üçte ikisi hayatta kalıyordu. Yaralıların çektiği acıların hikâyesi herkesi etkiliyordu. Buna şahit Napolyon bizzat şöyle dedi: "Acı çekmek ölmekten daha fazla cesaret ister". O yüzden başta Les Invalides olmak üzere Fransız asker hastanelerinde yaralıları iyi bakılmasını istedi. Yaralı askerler kahraman olarak karşılandı, madalya verildi, gazi maaşı bağlandı ve protez uzuvlar takıldı.
Kaynakça
- Özel
- ^ It was inscribed on the regimental flags issued in 1804 30 Ekim 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Ateş, Toktamış (1994). Siyasal Tarih (3 bas.). İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları. ss. 143-145. ISBN .
- ^ Todd Fisher & Gregory Fremont-Barnes, The Napoleonic Wars: The Rise and Fall of an Empire., s. 36-54.
- ^ . 20 Ağustos 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Şubat 2020.
- ^ Elting, John R.: "Swords Around a Throne", pp. 60–65. Da Capo Press, 1997
- ^ Riehn, Richard K. (1991), 1812: Napoleon's Russian Campaign (Paperback ed.), New York: Wiley,
- ^ . www.napoleon-series.org. 16 Mart 2002 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Christian Wilhelm von Faber du Faur, Campagne de Russie 1812: d'après le journal illustré d'un témoin oculaire, éditions Flammarion, 1812, 319 sayfalar, s. 313.
- ^ Eugène Labaume, Relation circonstanciée de la Campagne de Russie en 1812 24 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., éditions Panckoucke-Magimel, 1815, s.453-54.
- ^ Fisher & Fremont-Barnes s. 271–87
- ^ Fisher & Fremont-Barnes s. 287–97
- ^ a b Fisher & Fremont-Barnes s. 306–12
- ^ McNab, s.40-42.
- ^ McNab, s.42.
- ^ McNab, s.42–44.
- ^ Smith, Rupert (2005). The Utility of Force. Londra: Penguin Books. ss. 35-38. ISBN .
- ^ Kevin Kiley The Grand Quartier-General Imperial and the Corps d'Armée, Developments in the Military Art, 1795–1815, Part II: The Corps d'Armée [1] 3 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ McNab, Chris, Armies of the Napoleonic Wars, Osprey Publishing Ltd., Oxford, 2009.
- Genel
- Paul Britten Austin, 1812: Napoleon's Invasion of Russia Greenhill Books, 2000. (Originally published in three volumes: The March on Moscow, Napoleon in Moscow, The Great Retreat.)
- Bodart, G. (1916). Losses of Life in Modern Wars, Austria-Hungary; France. ISBN .
- McNab, Chris, Armies of the Napoleonic Wars, Osprey Publishing Ltd., Oxford, 2009.
- Watson, S.J., By command of the Emperor: A life of Marshal Berthier, The Bodley Head, London, 1957
- La Grande Armée: Introduction to Napoleon's Army, Mas, M.A. M., Andrea Press, 2005.
- Swords Around a Throne: Napoleon's Grande Armée, John Robert Elting. 784 pages. 1997.
Dış bağlantılar
- Soldiers of Fortitude: The Grande Armee of 1812 in Russia 28 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Major James T. McGhee tarafından
- Illustrations (uniforms) by Hippolyte Bellangé from the book P.-M. Laurent de L'Ardèche «Histoire de Napoléon», 184312 Kasım 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Buyuk Ordu Fransizca Grande Armee Napolyon Savaslari sirasinda I Napolyon tarafindan olusturulan ve yonetilen ordu 1804 ten 1809 a kadar Grande Armee Fransiz Imparatorlugu adina Avrupa uzerinde esi gorulmemis bir zafer elde eden tarihi bir ordu oldu Grande ArmeeEtkin1804 15Ulke FransaBaglilikI NapolyonTipiAskeriyeBuyukluk685 000SloganValeur et DisciplineRenkleriLe TricoloreMarsLa Victoire est a nousSavaslariUcuncu Koalisyon Dorduncu Koalisyon Besinci Koalisyon Altinci Koalisyon Yuz Gun Napolyon un Rusya seferi Yarimada SavasiKomutanlarUnlu komutanlariI Napolyon Baskomutan Joachim Murat Louis Alexandre Berthier Jean de Dieu Soult Jean Baptiste Bernadotte Jean Lannes Louis Nicolas Davout Michel Ney Jean Baptiste Bessieres Edouard Mortier Andre Massena Toplanan en buyuk savas guclerinden bir ordu birligi oldugu yaygin olarak kabul edildi 1812 de Fransa nin Rusya yi isgali sirasinda korkunc kayiplar yasadi ve bu seferden sonra taktik ustunlugunu hicbir zaman geri kazanamadi 1804 yilinda Napolyon un Mans Denizi nin Fransiz sahilinde Britanya yi istila icin toplandigi ordudan sonra yeniden adlandirildi Napolyon daha sonra orduyu Fransa ya karsi toplanan Ucuncu Koalisyon un bir parcasi olan Avusturya ve Rusya tehdidini ortadan kaldirmak icin doguya yerlestirdi Bununla birlikte pratikte Grande Armee terimi 19 yuzyilin baslarindaki savaslarda Napolyon tarafindan toplanan tum cok uluslu gucleri ifade etmek icin Ingilizce olarak kullanilmaktadir bkz Napolyon Savaslari Tarihce1804 1806 Buyuk Ordu 1803 yilinda Boulogne sur Mer limaninda Britanya nin isgali icin L armee des Cotes de L ocean Okyanus Sahilleri Ordusu olarak kuruldu 1804 te Napolyon un Fransiz Imparatoru olarak tac giymesinin ardindan Ucuncu Koalisyon ona karsi kuruldu ve Buyuk Ordu 1805 te yuzunu doguya dogru cevirdi Agustos ayinin sonunda Buyuk Ordu Boulogne ordugahindan ayrildi ve General Karl Mack in Avusturya ordusunu Ulm Kalesinde cevreleyen hizli bir yuruyusle kusatti Ulm seferi sadece 2 000 Fransiz askeri kaybina karsin 60 000 Avustralyali esir alinmasi ile sonuclandi Kasim ayinda Viyana alindi bununla birlikte Avusturya sahada bir ordusu daha oldugu icin anlasmaya yanasmiyordu Ayrica Avusturya nin muttefiki Rusya henuz harekete gecmemisti yani savas bir sure daha devam edecekti 2 aralik 1805 te Austerlitz Muharebesi nde sonuc belirlenmisti Rus Cari I Alexander liderligindeki Rus Avusturya birlesik ordusu sayica cok daha az Buyuk Ordu karsisinda bozguna ugradi ve 26 Aralik 1805 te Pressburg Barisi ile sonuclandi Ertesi yil Kutsal Roma Cermen Imparatorlugu dagildi Orta Avrupa da Fransa nin guc kazanmasi once savaslarda tarafsizligini koruyan Prusya i endiselendirmisti Bir dizi diplomatik gorusmelerin ardindan Prusya Rus askeri yardim vaatlerinin sozunu aldiktan sonra Fransa ya karsi kurulan Dorduncu Koalisyon da yerini aldi 1806 Prusya topraklarinda ilerleyen Buyuk Ordu kare tabur savas taktigiyle Prusya ordusunu 14 Ekim 1806 da Jena Auerstedt Muharebesi nde cifte yenilgiye ugratti Prusya 140 bin esir 25 bin olu ve yarali verdi Auerstedt taki zaferin mimari Maresal Louis Nicolas Davout du Imparator tarafindan III kolordusu ile Berlin e ilk yurume onuru kendisine verildi Fransa bir dusmanini daha muttefiklerinin yardimi gelmeden yenilgiye ugratmisti 1807 1809 Napolyon dikkatini bir onceki yenilgiden arta kalan Prusya ordusunun Rus muttefikleriyle birlestigi Polonya ya cevirdi Ancak Polonya ya yuruyen Buyuk Ordu sert kis sartlarinda muharebeye girmisti Eylau Muharebesi iki tarafinda kayip verdigi ama sonucsuz kalan bir muharebe oldu Sefer ayni senenin bahar aylarinda kaldigi yerden devam etti ve bu kez General Levin August von Bennigsen in onderligindeki Rus Ordusu 14 haziran 1807 de Friedland Muharebesi nde maglup edildi Bu zafer temmuz ayinda Fransa Rusya ve Prusya arasinda Tilsit Antlasmasi nin imzalanmasini sagladi Napolyon u kitada dusmansiz birakti Friedland Muharebesi nde 4 Hussar alayi Hussarlar Misir seferinin ardindan Buyuk Ordu da un kazanmaya basladilar Portekiz in Kita Ablukasi na uymayi reddetmesi uzerine Napolyon yeni hedefi Portekiz oldu Bu 6 yil surecek olan Yarimada Savasi ni baslatti Fransizlar buyuk bir kaynak ve insan gucunu kaybettiler Fransizlar 1808 de Ispanya yi isgal etmeye calisti ancak bir dizi felaket Napolyon un yilin ilerleyen zamanlarinda savasa kendisinin mudahale etmesine neden oldu 125 000 kisilik Buyuk Ordu harekete gecti Burgos Kalesini ele gecirip ile Madrid e giden yolu actilar Ispanyol ordusu ricat etmek zorunda kaldi Daha sonra General un Ingiliz ordusuyla karsilastilar ve Ingilizler 16 Ocak 1809 da nde kahramanca savasmalarina ragmen Iber Yarimadasi ndan cekilmek zorunda kaldilar sefer basarili oldu fakat Fransizlarin Guney Ispanya yi isgal edebilmesi biraz zaman alacakti Bu sirada toparlanmaya baslayan Avusturya yeni bir muharebeye hazirlaniyordu II Franz in sarayindaki savas yanlilari Franz i Fransa nin Ispanyadaki mesguliyetinden istifade etmeye ikna ettiler Nisan 1809 da Avusturyalilar savas ilan etmeksizin Fransiz birlikleri uzerine saldirdilar Fakat avantajlardan yararlanma konusunda yavas kalinca Napolyon Paristen donup duruma hakim oldu Eckmuhl Muharebesinde yenilip Tuna uzerinden kactilar ve Ratisbon kalesini kaybettiler Fakat ordu muharebe gucunu muhafaza ediyordu Fransizlar Viyana yi ele gecirdi ve Tuna yi Avusturya baskentinin guneydogusundaki Lobau Adasindan gecmeye calistilar ancak Buyuk Ordu nun ilk yenilgisi olan Aspern Essling Muharebesi ni kaybettiler Nehrin ustunden gecmek icin yapilan ikinci bir girisim temmuz ayinda Fransizlarin galip oldugu iki gunluk Wagram Muharebesi ile daha basarili oldu ancak Avusturyalilara 40 000 zayiat verdiren Buyuk Ordu 37 000 kisilik bir kayip yasamisti Yenilgi Avusturyalilarin moralini o kadar agir bir sekilde bozdu ki kisa bir sure sonra bir ateskes antlasmasina razi oldular Ekim 1809 da Schonbrunn Antlasmasi imzalandi ve Buyuk Ordu besinci koalisyonu sona erdirmis oldu Avusturya Imparatorlugu antlasmanin sinir degisiklikleri sonucunda uc milyon vatandasini kaybetti 1810 1812 Ispanya haric uc yil surecek bir durgunluk donemi yasandi Bununla birlikte Rusya ile olan diplomatik gerilimler o kadar siddetli hale geldi ki iki ulke sonunda 1812 de savasa girdiler Napolyon Ruslara karsi en buyuk kara ordusunu meydana getirdi 25 Haziran 1812 de Rusya isgalinden once toplam 685 000 askerlik bir guce ulasan Buyuk Ordu su milletlerden olusuyordu 410 000 Fransiz 95 000 Polonyali 35 000 Avusturyali 30 000 Italyan 24 000 Bavyerali 20 000 Saksonyali 20 000 Prusyali 17 000 Westfalyali 15 000 Isvicreli 10 000 Danimakali ve Norvecli 4 000 Portekizli 3 500 Hirvat 2 000 Irlandali Yeni Buyuk Ordu onceki halinden biraz farkliydi saflarinin ucte birinden fazlasi artik uydu devletlerden veya Fransa ile muttefik ulkelerden gelen Fransiz olmayan askerlerden olusuyordu Devasa buyuklukteki Buyuk Ordu 23 haziran 1812 de ni gecti ve Napolyon hizli bir yuruyus ile bu dev savas makinesini ve Pyotr Bagration komutasindaki iki ana Rus ordusu arasina yerlestirmeyi umuyordu Fakat seferde bir dizi talihsizlik yasandi ve Rus ordusu uc kez kiskactan kurtulmayi basardi 7 Eylul 1812 de Borodino Muharebesinde Moskovayi savunan Rus birlikleri ile Fransizlar karsilasti Muharebe kanli oldu fakat sonucsuz kaldi ve Buyuk Ordu icin bir Pirus Zaferi oldu Savastan bir hafta sonra Buyuk Ordu nihayet Moskova ya girdi ve sehri buyuk olcude bos ve alevler icinde buldu Askerleri kundakcilari avlarken ve sehrin tarihi bolgesini korurken yanginlarla ugrasmak zorunda kaldilar Napolyon ve ordusu Moskova da bir aydan fazla kaldi Beklentileri Ruslarin baris teklif etmesiydi fakat umduklari gibi olmayinca buyuk bir hayal kirikligiyla geri cekilmeye basladilar Populer kulturde meshur Rus kisinin Fransizlari mahvettigi soylense de Buyuk Ordu zayiatinin yarisini yaz aylarinda vermisti Ruslar geri cekilme yolundaki Fransizlara taciz saldirilari duzenliyordu Berezina Muharebesinde Maresal Michel Ney ve muhendis General Jean Baptiste Eble nin ustun gayretleriyle Buyuk Ordu tamamen imha olmaktan kurtarildi Berezina da 49 bin ana kuvvet ve asker degeri dusuk 49 bin basibozuk asker kalmisti Napolyon Paris e ulastiginda ordusunda ayrilip siyasi islere yoneldi ve 680 000 askerden sadece 93 000 i hayattaydi Charles Joseph Minard in unlu grafigi Napolyon un 1812 Rusya seferi sirasindaki asker kayiplarini ordunun hareketlerini ve hava sicakliklarini gosteriyor 1813 1815 Rusya daki felaket Fransa karsiti dusuncelerin artmasina sebep oldu Altinci Koalisyon kuruldu ve Almanya yaklasmakta olan seferin merkezi oldu Napolyon yeni ordular olusturdu ve Lutzen ile Butzem muharebelerinde bir dizi zaferle seferi baslatti Zafer sadece ateskes imzalanmasini sagladi Rus seferinden sonra Napolyon ordusu tecrubesiz birliklerin ve bazi yetenekli olmayan ast Maresallerin eline kalmisti Napolyon bu durgunluk zamanini Buyuk Ordu nun sayisi ve kalitesini artirmak icin firsat bilip bu yonde iyilestirmeler yapti Avusturya nin ittifaka katilmasi Fransa nin isini daha da zorlastirdi Agustos ayinda sefer tekrar basladi Dresden Muharebesinde Fransizlar zafer elde etti Fakat muttefikler Trachenberg Planini devreye soktu Bu plana gore Napolyon ile dogrudan karsilasmadan onun generallerini parca parca savasip yeneceklerdi Grossbeeren Katzbach Kulm ve Dennewitz muharebelerinde ardi ardina Buyuk Ordu yenilgiye ugradi Sayisi genisleyen Koalisyon ordusu Leipzig de Fransizlari unlu Uluslar Muharebesinde yenilgiye ugratti Kopruleri imha edilen Napolyon 30 000 askerini nehrin ote yakasinda birakip Elster Nehrinden ricat etti Hanau da ricat eden Buyuk Orduyu engellemeye calisan Bavyera kolordusu ise Fransizlarca bozguna ugratildi Buyuk Imparatorluk artik yok Savunmamiz gereken artik Fransa nin kendisidir sozunu Napolyon 1813 sonunda senatoda soyledi Napolyon tekrar yeni ordular kurmayi basardi fakat stratejik olarak durum umit verici degildi Koalisyon ordulari Pireneler den Kuzey Italya nin ovalarindan ve Fransa nin dogu sinirlarindan Fransa ya dogru isgal hareketine baslamisti Sefer Napolyon un La Rothiere Muharebesi nde yenilgiye ugramasiyla sansiz bir sekilde basladi ancak hizla eski ruhuna burundu 1814 Subat taki Alti Gun Seferi nde 30 000 kisilik Fransiz ordusu kendi 2 000 kaybina karsi Gebhard Leberecht von Blucher in daginik kolordusuna 20 000 zayiat verdirdi Napolyon daha sonra guneye yoneldi ve Montereau Muharebesi nde Schwarzenberg prensi Karl Philipp i maglup etti Ancak bu zaferler bu kadar kotu bir duruma care olamazdi Fransizlarin Loan Muharebesi ve Arcis sur Aube Muharebelerindeki yenilgileri moralleri alt ust etti Mart sonunda Paris Muttefiklerin eline gecti Napolyon savasmaya devam etmek istedi ancak maresalleri reddetti ve 6 Nisan 1814 te onu tahttan cekilmeye zorladilar Napolyon Subat 1815 te Elba surgununden dondukten sonra imparatorlugunu guvence altina almak icin yenilenmis bir ordu ile sefer hazirliklari yapmaktaydi 1812 den bu yana ilk kez Kuzey Ordusu yaklasmakta olan sefer icin komuta edilecekti Bu ordu oldukca uzman ve yetkindi Napolyon Ruslar ve Avusturyalilar gelmeden once Wellington duku ve Blucher in komutasi altindaki Koalisyon Ordularini ayri ayri yakalamayi ve yenmeyi umuyordu 15 haziran 1815 te baslayan sefer baslangicta basarili oldu ve 16 Haziran da Buyuk Ordu nun Prusyalilara karsi Ligny Muharebesi nde zafer kazanmasini sagladi Bununla birlikte asker icinde zayif kurmay kadrosu ve komutanlarin kotu yonetimi tum sefer boyunca Fransiz ordusu icin bircok soruna yol acti Maresal Emmanuel de Grouchy nin Prusyalilara karsi ilerlemesini geciktirmesi Blucher in Ligny yenilgisinden sonra ordusunu toparlamasini sagladi Blucher ve ordusu Napolyon ve Buyuk Ordu icin kesin bir yenilgiye yol acan Waterloo Muharebesi nde Wellington a yardim etmek icin hizla ilerledi Waterloo da yenilen Napolyon icin bu son kesin hezimet oldu Kurmay SistemiNapolyon Wagram savas alaninda bir sure dinlenirken kurmay heyeti cevresinde calismalarini surduruyor 18 yuzyil sonlarina kadar duzenli bir kurmay orgutu yoktu Askerler lojistik istihbarat planlama ve personel gibi uzmanlik alanlarina ayrilmiyorlardi Astlar komutanlari tarafindan rastgele bir goreve getirilir ozel bir birim icin yetistirilmezlerdi Genel Kurmay in ilk modern kullanimi Fransiz Devrim Savaslari sirasinda oldu General Louis Alexandre Berthier sonrasinda Imparatorluk Maresali 1795 te Italya ordusuna genel kurmay baskani olarak atandi Berthier kisa surede iyi bir kurmay ekibi kurdu Napolyon onun modelini esas aldi Maison Militaire de l Empereur Imparatorun Meclisi Napolyon nun askeri personelini aides de camp denilen yaverlik muvazzaf subaylar Imparator un kabinesi ve sekreteryasini icermekteydi Ayrica dusmanin topografyasi ve durumu hakkinda istihbarat toplayan gorevliler atli suvariler ve Imparatorluk Maresali de bulunuyordu Buyuk Ordu nun kurmaylari imparatorluk merkez karargahi olarak biliniyordu ve iki ana bolume ayrilmisti Napolyon un Askeri Surasi ve Ordu Genel Karargahi Merkez karargaha bagli olan ucuncu bir bolum ordunun idari kadrosunu saglayan Intendant General levazim reisi ydi Napolyon un Askeri Surasi Imparatorun yaverleri cogunlukla sadik ve tecrubeli generaller veya bazen de Italya veya Misir seferlerinden tanidigi diger kidemli subaylardan olusuyordu Hepsi cesaretleriyle unluydu ve kendi hizmet dallarinda uzmandi dogrudan imparatorun gozetiminde calisan bu subaylar bazen gecici birimlerin veya formasyonlarin emrine atanirlardi veya diplomatik gorevlerle gorevlendirilirlerdi Asil gorevleri cogu zaman detayli teftis turlari ve uzun mesafeli kesifler yapmakti Imparatorun emrini bir ordu komutanina iletmekle gorevlendirildiklerinde bu emirler yazili olmaktan cok sozlu olurdu Imparatorun atadigi yaverler o kadar etkiliydi ki Napolyon un gozu ve kulagi olarak kabul edilirlerdi ve hatta maresaller yaverlerin tavsiyelerine uyup islevlerinden dolayi kendilerine saygi konusunda kusur etmezlerdi 29 Nisan 1809 da Imparatorun bir kararnamesi ile yaver hizmetleri duzenlendi Her sabah 07 00 de yaver ile personelinin gorev suresi biterdi ve gelecek 24 saat boyunca yetkiyi alan yeni yaver imparatora kendi emrindeki personelin bir listesini vererek goreve baslardi Her yaver gunu 3 esit parcaya bolerek kendi personeliyle ordudaki teftisleri yapar raporlari tutar ve imparatorun emirlerini iletirdi sayilari zaman zaman degisiklik gosterirdi ancak toplamda 37 subay Imparator a yaver olarak atanmisti ve normal zamanlarda aktif olanlarin sayilari 12 ile sinirlandirilmisti bu memurlarin her biri general rutbeli uniforma giyerdi fakat gorevleri belli olsun diye sembolik olarak altin aiguilette takardi Imparator a yaver olarak atanan kisinin gorevi imparator hukum surdugu muddetce devam etmezdi bir yavere saha komutanligi valilik vb gibi baska bir pozisyon verilebilirdi ve yaverlige geri cagrilana kadar yaver pozisyonundan cikarilirdi The officiers d ordonnance emir erleri ise dusuk rutbeli yaver olarak tanimlanabilir Chef d escadron binbasi yuzbasi veya tegmen rutbelilerden secilirlerdi Onlar da kesif ile teftis gibi ozel gorevlerde ve ayrica yazili emirlerin iletiminde kullaniliyordu 1806 da bu gorev olusturuldugunda Imparatorluk Muhafizlari na bagliydilar 1809 da askeri statulerini korurken imparatorun ordu meclisindeki Suvari Efendisi komutasi altina alindilar Hizmetlerini duzenleyen kararnameler 15 19 ve 24 eylul 1806 da ve son olarak 19 eylul 1809 da imzalandi Napolyon un Merkez Karargahi Imparatorun Askeri Surasinin yani sira tamamen bagimsiz bir orgut olarak islevde bulunan Grand Etat Major General Ordu Merkez Karargahi vardi Napolyon ve Berthier in ilk isbirliginden itibaren bu birimin orgutlenmesi asagi yukari sabitti ve imparatorlugun sonraki seferlerinde yalnizca ufak degisiklikler gorecekti ordu merkez karargahi Genelkurmay heyetini ve dort ana hizmet dalini iceriyordu manevralar sekretarya muhasebe ve istihbarat savas emirleri Tumgeneralin ayrica generaller ve ast rutbeli yaverlerden olusan kendi ozel askeri personeli vardi Genelkurmay Baskanligi nin Buyuk Ordu daki yeri Napolyon un tum buyuk seferlerinde yer alan maresal Louis Alexandre Berthier ile neredeyse esanlamli hale gelmisti Merkez Karargah Berthier in kendine has etki alaniydi ve imparator bu sinirlamaya saygi duyuyordu Personeli sadece Berthier den emir alirdi ve hatta Napolyon bile bu devasa gorevlere mudahale etmezdi Verdigi emirleri yaverlerine yazdirirken ve iletirken Berthier in ozel kadrosuna asla dokunmazdi Berthier imparatorun harekat lideri oldugundan kendi isinin Napolyon un stratejik hedeflerini ozumsemek onlari yazili emirlere donusturmek ve azami hiz ve netlikle yururluge koymak oldugu soylenebilir Ayrica imparator adina generallerin raporlarini alir ve gerektiginde onlari Napolyon adina imzalardi Tek sart iyi ya da kotu olan her sey hakkinda ayrintili raporlar Berthier e gonderilecek ve o da sirayla en onemlilerini secip Imparator a iletecekti Napolyon dan hicbir sey gizlemeyecekti OrgutlenmeBuyuk Ordu nun basarisindaki en onemli faktorlerden biri ustun ve oldukca esnek olan organizasyonuydu Birimler her biri 10 000 ila 50 000 arasindaki bir kuvvete sahip olan ve ortalama buyuklugu yaklasik 20 000 ila 30 000 asker olan birkac kolordudan genellikle bes ila yedi olusurdu Buyuk Ordu da her bir kolordu kendi kendine yetebilen musterek silahlari ve destek hizmetleri bunyesinde bulunduran ve ayri ayri harekat yapabilme yetenegine sahipti Ikmal ve iasesini yapabiliyordu Kolordular genellikle birbirlerine yakin konumda savasir ve birbirlerinin en fazla bir gunluk yuruyus mesafesinde hareket ederlerdi Kolordular kollara ayrilip genis bir arazide kendi iasesini temin ediyor boylece hem daha az malzeme tasiyor hem de sabotajlardan asgari zarar goruyorlardi Manevra kabiliyetleri sayesinde hizli hareket edip dusmani pek cok kez sasirtmislardi Kolordular bir Maresal veya bir Tumgeneral tarafindan idare ediliyorlardi Napolyon kolordu komutanlarina buyuk bir guven duygusu besliyordu ve stratejik hedeflerinin ana hatlari dahilinde hareket etmeleri ve basarmak icin birlikte calismalari sartiyla maresallerine genellikle genis bir hareket serbestisi sunmustu Ancak memnuniyetini saglayamadiklari zaman onlari uyarma veya azletme konusunda tereddut etmeyecek ve cogu durumda kolordularinin komutasini bizzat kendisi ustlenecekti Kolordular ilk olarak 1800 de General Moreau Ren Ordusu nu dort kolorduya boldugunde ortaya cikti Ancak bu kolordular 1804 yilinda Napolyon un onlari daimi birlikler ilan etmesine kadar sadece gecici gruplardi Napolyon ayrica yalnizca suvarileri iceren ayri kolordular kurdu boylece suvariler piyade veya topcular tarafindan yavaslatilmadan daha hizli manevra yapabileceklerdi Kolordu nun ana taktik birlikleri genellikle 4 000 ila 10 000 piyade veya 2 000 ila 4 000 suvari grubundan olusan boluklerdi Bunlar sirasiyla iki alaydan olusan tugay ve bunu destekleyen uc topcu tugayi dort topcu bataryasi alti sahra topu ve iki obus ve toplamda 24 ila 32 arasinda degisen toplardan olusuyordu Buyuk Ordu nun KuvvetleriImparatorluk Muhafizlari Imparatorluk Muhafizlari zamaninin en seckin askeri kuvveti idi ve Garde du Directoire ve Garde Consulaire nin buyutulmus haliydi Tam anlamiyla piyadesi suvarisi ve topcusu ile bir grande armee kolordusu idi Napolyon Imparatorluk Muhafizlari ni tum orduya ornek olmasi adina ozellikle iyi egitti ve tam bir donanim sagladi Kendisinin onderlik ettigi birkac seferde yaninda yer alip korumaya ant ictikleri imparatorla birlikte savastigindan beri muhafizlar tamamen sadik bir guctu Piyade kuvveti nadiren toplu halde taarruzda bulunsa da suvariler ozellikle imha taarruzlarinda efektif olarak kullanilmisti ve donemin en iyi atli birlikleriydi Imparatorluk Mufazilarinin zamana gore degisimi Yil Asker sayisi1800 3 0001804 8 0001805 12 0001810 56 0001812 112 0001813 85 000 genc muhafizlar agirlikli 1815 28 000Muhafizlarin Piyade Birimleri Eski Muhafizlar En uzun sure gorev yapan gazilerden olusan Eski Muhafiz Grande Armee nin seckin muhafiz alaylarinin seckinleriydi IM Yaya Humbaracilar Humbaracilar Buyuk Ordu daki en kidemli alaydi Polonya daki 1807 seferi sirasinda Napolyon Les Grognards lakabini onlara verdi Muhafizlardaki en deneyimli ve en cesur piyadelerdi bazi gaziler 20 den fazla seferde gorev yapti Grenadiers a katilmak icin bir askerin en az 10 yil hizmet vermis olmasi cesaret icin bir odul almis olmasi okur yazar olmasi ve 178 cm den uzun olmasi gerekiyordu Eski Muhafizlar genellikle savas alanindaki onemli anlar icin yedek tutuldu ve sarsilmis bir dusmana son darbeyi indirmek gerektiginde kullanildilar Ornegin 1 Regiment de Grenadiers a Pied 1 Humbaraci Alayi Eylau Muharebesi nde buyuk yararlilik gosterdi 1815 e kadar Humbaracilar dort alaydan olusuyordu En ayirt edici ozellikleri ayi postundan bir sapka altin islemeli bir plaka kirmizi bir tuy ve beyaz kordonlardan olusan kiyafetleriydi Muhafiz Yaya Avcilar Buyuk Ordudaki en kidemli ikinci alaydi 1 Chasseurs 1er Grenadiers a Pied in kardes olusumuydu Ayni giris kriterlerine sahiplerdi ancak 172 cm ve daha uzun erkekleri kabul ettiler Chasseurs birkac onemli savasta gorevdeydi Napolyon un 1815 te donusunun ardindan Chasseurs da dort yillik deneyime sahip askerlerden olusan 2 3 ve 4 alaylarla birlikte dort alaya genisletildi Seferlerde Chasseurlar genellikle koyu mavi pantolon giyerlerdi Grenadiers da oldugu gibi Chasseurs un en ayirt edici ozelligi kirmizi uzeri yesil tuy ve beyaz kordonlarla suslenmis uzun ayi postlu sapkaydi Orta Muhafizlar Moyanne Garde en az uc sefere katilan gazilerden olusuyordu Piyade Chesseur 1806 da orta muhafiz piyadelerin bir alayi olarak kuruldu Tum uyeleri 2 3 sefere katilmis olan gazilerden olusuyordu Piyade Humbaracilar 1807 de kuruldu Piyade Humbaracilar Napolyon un tahttan cekilmesinin ardindan 1814 te dagilincaya kadar degerini defalarca kanitlayan kapsamli bir is gordu Bahriye Muhafizlari Britanya nin isgalinden once Napolyon u tasiyan gemilerde muhafizlik gorevini yapmak icin 1803 te kuruldular 5 tabur murettebattan olusuyordu Isgalinden iptalinden sonra Bahriyeliler muhafizlarin bir parcasi olarak kalmaya devam etti Imparator un mavna tekne gemi ile yaptigi her harekette yaninda bulundular Denizciler lacivert hafif suvari tarzi dolman ceketi giymisti altin dantel ile suslenmis donanma mavisi Macar tarzi pantolon altinli uzun kirmizi sorguclu sapka giydiler Charleville marka 1777 model misket tufegi ve sungu ile donatilmislardi Yeni Muhafizlar Jeune Garde Ilk basta en az bir sefere katilanlardan gelecek vadeden parlak subaylardan ve yeni askerlerden secilirken zamanla yeni askere alinan ve gonullulerden olusur hale geldi Tirailleurs Humbaracilar 1808 de Napolyon Genc Muhafizlar in ilk alaylarinda en zeki ve en guclu askerlerin olusturulmasini emretti En uzun askerler Tirailleurs Grenadier alaylarina alindi 1810 da Tirailleurs olarak yeniden adlandirildi Subaylari eski muhafizlardan astsubaylari orta muhafizlardan secildi Ordunun bu sekilde tecrubeli gazilerden olusmasi moral motivasyon ve savasma azmini arttirdi A Grognard Ihtiyar muhafiz 1813 A Tirailleur Genc Muhafiz 1811 Fusilier Humbaracilar ve Fusilier Avcilar 1806 1814TopcularImparator eski bir topcu subayiydi topcularin onemini soyle ifade etmisti Tanri her zaman en iyi topcu birliklerinin yanindadir Bu nedenle topcu birlikleri Fransiz Ordusunun bel kemigini olusturuyordu Dusmana en kisa surede en fazla kayip verdirme yetenegine sahiptiler Fransizlar genelde kalabalik topcu bataryalari kullaniyordu Amac suvari ve piyadeler ise kosulmadan once dusman mukavemetini zayiflatmakti Muthis sekilde egitilmis topcu ekibi cok hizli hareket ederek dusman savunma hattini zayiflatmis ve hatlarin kirilmasina buyuk katkisi olmustur Iyi egitimin yani sira tarafindan top tekniginde yapilan iyilestirmeler de basarida buyuk rol oynamistir Daha hizli daha hafif ve daha kolay gorulebilen toplar yapildi Ayrica arabalari guclendirip kalibre boyutlarini da standartlastirdi Genelde Fransiz toplari 4 librelik 8 librelik veya 12 librelik ve 6 inc 150 mm Napolyon Savaslari sirasinda daha dusuk kalibreli toplar asamali olarak kaldirildi ve 6 inclik toplarla degistirildi Fransiz toplarinin namlusu pirincten yapilmisti Tekerlek on parca ve araba zeytin yesili boyanirdi Topcular piyade ve suvariyle mukemmel sekilde entegre edildi Fakat bazi durumlarda Artillerie a pied yaya topcu ve Artillerie a cheval atli topcu nin bagimsiz is gormesine musaade edildi Yaya topcular A Grenadier a Pied 1812 I Napolyon arkada gorulebilir Adindan da anlasilacagi gibi bu topcular silahlariyla birlikte yuruduler elbette toplar yerine goturulerken atlar tarafindan cekiliyordu Bu nedenle piyadelerin hizinda ya da daha yavas hareket ettiler 1805 te Buyuk Ordu da sekiz daha sonra on yaya topcu alayi ve Imparatorluk Muhafizinda iki tane daha top vardi ancak suvari ve piyade alaylarinin aksine bunlar idari organizasyonlardi Ana operasyonel ve taktik birimleri tugaylara kurulan ve bolumlere ve kolordulara atanan her biri 120 kisilik bataryalardi Topcu bolukleri Her bolugun her biri 8 silahli alti top ve iki obus uc veya dort bataryadan olusan bir tugayi vardi Topcu kolordu ihtiyati Her bir kolordu cogunlukla daha buyuk daha agir kalibreli parcalarla donatilmis daha fazla tugaydan birinin kendi topcu ihtiyatina sahip olacakti Batarya personeli sadece silahli askerlerden olusmuyordu subaylar davulcular trompetciler metal iscileri agac iscileri firincilar kurkculer ve zanaatcilar da iceriyordu Tum bu personel yedek parcalarin sekillendirilmesinden toplarin arabalarin cephane sandigi ve vagonlarin bakim ve onarimindan atlarin bakimindan ve muhimmat depolanmasindan sorumlu olacaklardi Suvari topcular Suvari topculari hizli hareket kabiliyetleri ile Buyuk Ordu da onemli bir yere sahipti Suvari ve topcu birliklerinin bir karmasi olan bu birlik at ustunde veya at arabasi ile muharebe ediyorlardi On cephede savastiklari icin hizli hareket etmeleri elzemdi Subay ve erler yakin muharebe egitimi almis ve daha iyi silahlanmislardi Muhimmatlarini hizla doldurup bosaltabiliyorlardi Bir suvari topcusu hizla mevzi alip atis yapmali silahini toparlayip tekrar yeni mevziye gecmeliydi Bu yuzden seckin birliklerden olusuyorlardi Imparatorluk Muhafizlari bir dakikadan az sure icinde dortnala gidip ates acip toparlanabiliyorlardi Askerlerin bu performansina sahit olan Wellington Duku Toplarini bir tabanca gibi kullaniyorlardi diyerek saskinligini belirtmisti Orduda 6 boluk suvari topcusu vardi Ayrica Napolyon her piyade kolordusuna mumkunse her boluge bir suvari topcu bataryasi atamisti Etkin gucune ragmen suvari topcusunun yetistirilmesi ve surdurulmesi oldukca pahaliydi Bu yuzden yaya topcu meslektaslarina nazaran sayilari oldukca azdi Butun topcu gucunun beste birini olusturuyorlardi Asker arasinda imparatorun kendilerini isim isim tanidigi yaygin bir espriydi Suvari topcusu yayalarin 2 kati muhafizlarin 3 kati muhimmat kullaniyorlardi Topcu Katari Infanterie Legere subaylari 1803 1815 Train d artillerie Ocak 1800 de Napolyon tarafindan kuruldu Topcu katarlari topcu askerine suruculere ve top arabalarina eslik eden onlarin sevk bakim ve onarimini yapan personeldi Daha once Fransizlar diger tum cagdasi ordularda oldugu gibi hayatlarini veya degerli at takimlarini riske atmak yerine sivil personeli sozlesmeli orduya alip bu hizmeti yaptiriyorlardi Asker olmayan seleflerinin aksine bu yeni ekip egitimli silahli ve asker uniformaliydi Bu onlari askeri gecit torenlerinde gosterisli kilmanin yani sira saldiriya ugradiklarinda misliyle karsilik verme imkani taniyordu Suruculer zirhli ve tufekliydi ayrica piyade tipi tabancalari da vardi Her ne kadar kumar kavga ve cesitli huzur bozan hareketlerle kotu bir une kavusmus olsalar da Rus Kazaklari Ispanyol gerilla saldirilarina karsi basariyla karsi koyduklari bir gercekti Topcu katari basta 5 bolukten olusan bir taburdu Birinci seckin boluk suvari topcularina atandi diger ucu yaya topcularina atandi kalani da acemi askerlerin ve orduya yeni katilanlarin depoculuguna atandi Seyyar demir ocagi cephane sandigi ikmal katarlari vb malzemeleri tasiyorlardi 1800 seferine muteakip topcu katari 6 boluk halinde yeniden orgutlendi Topcu sayisi arttikca bu boluklerin sayisi da ayni oranda artip iki katina cikti Buyuk Ordu nun Yabanci Askerleri Bircok Avrupa ordusu gibi Fransa da yabanci askerleri ordusunda ihtiva ediyordu Yabanci birlikler Napolyon Savaslari sirasinda Buyuk Ordu da onemli bir rol oynadi ve ustunlukle savastilar Hemen hemen her kita Avrupasi ulkesi farkli asamalarda Buyuk Ordu nun bir parcasi oldu Savaslarin baslangicindan sonuna kadar on binlercesi hizmet etti 1805 te Fransizlarin muttefiki 35 000 yabanci asker muhabere hatlarini korumak ve ana ordunun kanatlarini korumak icin gorevlendirildi 1806 da 27 000 den fazla asker benzer amaclarla orduya alindi 20 000 de fazla Saksonya askeri Prusyalilara karsi yurutulen puskurtme harekatinda kullanildi 1806 7 kisinda Almanlar Polonyalilar ve Ispanyollar ordunun sol kanadinda savasarak Baltik Limanlari Danzig ve Stralsund un ele gecirilmesinde etkili oldular 1807 deki Friedland Muharebesi nde Maresal Jean Lannes in kolordusu onemli olcude Polonyalilar Saksonyalilar ve Hollandalilardan olusuyordu Ilk defa buyuk bir muharebede yabanci birlikler etkili oldular ve fark yarattilar Besinci Koalisyon Savasi sirasinda Grande Armee nin ucte biri Ren Konfederasyonundan Italya daki ordunun dortte biri Italyanlardan olusuyordu 1812 de Buyuk Ordu nun gucunun zirvesinde oldugu sirada Rusya ya yuruyen birliklerin ucte birinden fazlasi Fransiz degildi Prusya ve Avusturya dahil 20 farkli ulkenin askerlerinden olusuyordu General baslangicta Prusya mufrezesini yonetti ancak daha sonra yerine General gecti Destek hizmetleriMuhendisler Orduyu zafere goturen suvari piyade ve topcu birliklerinin yani sira orduda cesitli tiplerde askeri muhendisler de vardi Sokulebilir kopruleri yapan portatifciler Napolyon un savas makinesinin vazgecilmez bir parcasiydi Dubalar uzerinde insa edilen kopruler ordunun su engellerini hizlica asip dusman kuvvetlerini cevirmesini sagliyordu Dusmanin asilmasina en az ihtimal verdigi noktalardan ordu geciriliyordu Moskova dan ricat ederken Berezina da yasanan bozgun sonrasi orduyu imha olmaktan kurtaran bu birliklerin yetenegi idi Napolyon portatifcileri 14 boluge ayirdi ve baslarina parlak bir muhendis olan General Jean Baptiste Eble atandi Onun egitimi kullandigi uzmanlik isi arac ve gerecler hizlica koprulerin insa edilmesini ve sokulup daha sonra tekrar kullanilmasini sagladi Ihtiyac duyulan tum malzemeler katarlar ile tasiniyordu Elde hic malzeme yoksa bile portatifcilerin seyyar demirci ocaklarinda uretiliyordu Tek bir portatifci bolugu yedi saat icinde 80 kopru insa edebiliyordu 120 ila 150 metre uzunlugunda Bu gunumuz standartlari icin bile etkileyici bir performanstir Portatifcilere ek olarak Istihkam bolukleri de bulunuyordu Istihkamcilar dusman tahkimatlarini etkisiz hale getirmekle gorevliydi Fakat bu birlikler gorevde portatifcilere kiyasla daha az kullanildilar Sebebi Napolyon un ilk seferi Akka Kusatmasindan aldigi dersti Imparator dusman istihkamlarina dogrudan saldirmak yerine onlari bypass etmeyi veya izole etmeyi daha etkili bir yontem olarak goruyordu Bu nedenle istihkamcilar farkli gorevlere verildiler Muhendislik ve teknisyenlik gerektiren boluk ve taburlar Genie ismiyle tek cati altinda toplandi Ikmal ve Iase Napolyon un en meshur sozlerinden birisi olan Ordular mideleri uzerinde yurur sozu bir ordu icin ikmal ve iasenin hayati onemini ozetlemektedir Buyuk Ordu da her bir asker dort gunluk erzak tasimaktaydi Iase nakliye katarlari acil durumlarda kullanilmak uzere fazladan 8 gunluk erzak tasiyordu Bir askerin gunluk istihkaki 750 gram tayin 550 gram biskuvi 250 gram et 30 gram pirinc ve 60 gram tahildi dort kisi arasinda bir litre sarap paylasildi Fakat Napolyon un genel dusuncesi askeri kendi gidasini kendisinin temin etmesine tesvik etmekti Askerler arazi de yagma yoluyla gida tedarik edeceklerdi Ayrica kadinlardan olusan cantiniere kantinci denilen ve yiyecek icecek ve alkol satisi yapan taburlar vardi Bunlar askerlerin eslerinden olusuyordu diger adiyla vivandieres fakat cantiniere Fransiz ordusunda daha yaygin kullanilan bir terimdi Ikmal ve iase sistemi sekteye ugradiginda bu kadinlar onemli rol oynadi Sihhiye Sihhiye seref ve itibar yonunden digerlerinin gerisinde kaldigi dusunulse de savasin geride biraktigi acilarla en cok onlar basa cikiyorlardi Napolyon Savaslari esnasinda askeri tibbiyede kayda deger gelismeler yasanmadi fakat surat ve orgutlenmede onemli adimlar atildi Genel uygulama yaralilari muharebe bittikten sonra alandan toplama yonundeydi Tabii bu pek cok yarali askerin olmesine sebep oluyordu Fransiz ordusu Ihtilal ve devaminda Napolyon Savaslarinda yeni bir sistem meydana getirdi Cagdas ambulans ve triyaj sisteminin onculugunu yaptilar ve bu daha sonraki yillarda basta Avrupa ulkeleri olmak uzere pek cok ulke ordularinca benimsendi En onemli yenilik daha sonra Imparator Muhafizlari Tabip Generali olacak olan Dominique Jean Larrey tarafindan gelistirilen ucan ambulanslar sistemiydi Ilham kaynagi savas alaninda hizla hareket eden top arabali suvari topculariydi Ucan ambulans oncu birliklerin arkasinda hareket eden muharebe sirasinda agir yaralanan askerleri toplayarak ilk mudahalesini yapmak uzere tasarlanmisti Ambulansta bir tabip bir levazim subayi bir astsubay bir sargici er ve sedye tasiyan sihhiye erlerinden olusuyordu Bir baska Fransiz tabip asker Baron L P Percy bir baska yontem gelistirdi Cop toplayan askerleri ve arabalarini alarak onardan bir tabur olusturdu Onun sisteminde arac icerisinde tam donanimli askerler yaralilari topluyor ve saglik memurlarini muharip kuvvetlerin icine getiriyorlardi Napolyon Savaslari esnasinda her Fransiz tumeni alayi bolugu kendi sihhiye birimine ambulans teskilatina hemsire olarak calisan erlere eczacilara cerrah ve doktorlara sahipti Larrey askeri hastane sistemini yeniden orgutleyip mobilize hale gelmesini sagladi Larrey in sundugu hizmetler 50 yil sonra bile baska ulke ordularinda verilenden cok daha fazlaydi Iyi bakilacagini ve onurlandirilacagini bilen askerlerin savasma yetenekleri ve moralleri de yukseliyordu Ayrica Larrey in dusman askerlerinin yaralilari ile de ilgilenmesi zamanin cok otesinde bir devrimdi Napolyon onu saygiyla aniyordu Saint Helene Hatirlari nda Imparator Dr Larrey den ovguyle soz ederdi O yuksek derecede ilmini buyuk bir hayirseverlikle birlestirmeyi basarmis bir adamdir Her yarali asker onun ailesinin bir uyesiydi Larrey hayatimdi tanistigim en erdemli adamdir Tum yeniliklere ragmen Buyuk Ordu diger cagdasi ordularda oldugu gibi saglik kosullari ilkeldi Hala olumlerin cogu yaralanma ve hastalik kaynakliydi Hijyen cok az bilinirken antibiyotikler zaten hic yoktu Baslica tedavi yontemi amputasyondu Anestezi de kullanilan madde guclu bir alkollu icki bazen de hastaya bilincsizce darbe vurmakti Laudanum gibi afyonlar agri kesici olarak kullanildi Tipik olarak ameliyatlarda askerlerin ucte ikisi hayatta kaliyordu Yaralilarin cektigi acilarin hikayesi herkesi etkiliyordu Buna sahit Napolyon bizzat soyle dedi Aci cekmek olmekten daha fazla cesaret ister O yuzden basta Les Invalides olmak uzere Fransiz asker hastanelerinde yaralilari iyi bakilmasini istedi Yarali askerler kahraman olarak karsilandi madalya verildi gazi maasi baglandi ve protez uzuvlar takildi KaynakcaOzel It was inscribed on the regimental flags issued in 1804 30 Ekim 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ates Toktamis 1994 Siyasal Tarih 3 bas Istanbul Istanbul Bilgi Universitesi Yayinlari ss 143 145 ISBN 9756857994 Todd Fisher amp Gregory Fremont Barnes The Napoleonic Wars The Rise and Fall of an Empire s 36 54 20 Agustos 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Subat 2020 Elting John R Swords Around a Throne pp 60 65 Da Capo Press 1997 Riehn Richard K 1991 1812 Napoleon s Russian Campaign Paperback ed New York Wiley 978 0471543022 www napoleon series org 16 Mart 2002 tarihinde kaynagindan arsivlendi Christian Wilhelm von Faber du Faur Campagne de Russie 1812 d apres le journal illustre d un temoin oculaire editions Flammarion 1812 319 sayfalar s 313 Eugene Labaume Relation circonstanciee de la Campagne de Russie en 1812 24 Kasim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde editions Panckoucke Magimel 1815 s 453 54 Fisher amp Fremont Barnes s 271 87 Fisher amp Fremont Barnes s 287 97 a b Fisher amp Fremont Barnes s 306 12 McNab s 40 42 McNab s 42 McNab s 42 44 Smith Rupert 2005 The Utility of Force Londra Penguin Books ss 35 38 ISBN 978 0 14 102044 0 Kevin Kiley The Grand Quartier General Imperial and the Corps d Armee Developments in the Military Art 1795 1815 Part II The Corps d Armee 1 3 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde McNab Chris Armies of the Napoleonic Wars Osprey Publishing Ltd Oxford 2009 ISBN 978 1 84603 470 1 GenelPaul Britten Austin 1812 Napoleon s Invasion of Russia Greenhill Books 2000 Originally published in three volumes The March on Moscow Napoleon in Moscow The Great Retreat 1 85367 415 X Bodart G 1916 Losses of Life in Modern Wars Austria Hungary France ISBN 978 1371465520 McNab Chris Armies of the Napoleonic Wars Osprey Publishing Ltd Oxford 2009 978 1 84603 470 1 Watson S J By command of the Emperor A life of Marshal Berthier The Bodley Head London 1957 La Grande Armee Introduction to Napoleon s Army Mas M A M Andrea Press 2005 Swords Around a Throne Napoleon s Grande Armee John Robert Elting 784 pages 1997 0 306 80757 2Dis baglantilarSoldiers of Fortitude The Grande Armee of 1812 in Russia 28 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde Major James T McGhee tarafindan Illustrations uniforms by Hippolyte Bellange from the book P M Laurent de L Ardeche Histoire de Napoleon 184312 Kasim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde