Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Baktriya dili (Αριαο, Aryao), Orta Asya'nın Baktriya bölgesinde (günümüz Afganistan ve Tacikistan) konuşulmuş bir İrani dildi. Dil, Kuşan ve Eftalit İmparatorluğu'nun resmi diliydi.
| Baktarça | |
|---|---|
| αριαο (aryao) | |
| Telaffuz | [arjaːu̯ɔ] |
| Bölge | Orta Asya |
| Dil ailesi | |
| Yazı sistemi | Yunan alfabesi Mani alfabesi |
| Resmî durumu | |
| Resmî dil | Kuşan İmparatorluğu, Eftalitler |
| Dil kodları | |
| ISO 639-3 | xbc |
| Glottolog | bact1239 |
Etimoloji
Eskiden Avestaca dilinin "Eski Baktriya" dilinin atası olduğu düşünülmekteydi, ancak bu düşünce 19. yüzyılın sonunda aldığı desteği kaybetmiştir.
Yunan alfabesi kullanmış Baktriya dili, kendi dilinde İran halkları arasında yaygın bir isim olan dirαριαο/arjāu̯ɔ ("Arya") olarak biliniyordu. Dil aynı zamanda Grek-Baktriya dili, Kuşan dili ve Kuşan-Baktriya dili gibi isimlerle de bilinmektedir.
Sınıflandırma
Baktriya dili, Doğu İran dil birliğinin bir parçasıdır ve soyu tükenmiş Orta İran dilleri olan Soğdca ve Harezmce (Doğu) ile Partçayla (Batı), Modern Doğu İran dillerinden ise Peştuca, Yidga ve Munci ile benzer özellikler paylaşmaktadır. Soysal konumu belirsizdir. Bir başka kaynağa göre ise, Afganistan'ın kuzeyindeki Muncan Vadisi'nde konuşulan Modern Doğu İran dili Munci, Baktriya diliyle en yakın dilsel ilişkiyi sergilemektedir.
Yazı sistemi
Hint-İran dilleri arasında Yunan alfabesi kullanımı sadece Baktriya diline özgüdür. Bu yazı sisteminin yol açtığı dezavantajların bir kısmı, alfabeye /h/ sesi için heta (Ͱ, ͱ), /ʃ/ sesinin temsili için ise şo (Ϸ, ϸ) harfinin eklenmesi ile giderilmiştir. Baktriya dilinde ks ve ps dizileri yan yana gelmediğinden ötürü dilin alfabesinde ksi (Ξ, ξ) ve psi (Ψ, ψ) harfleri kullanılmamıştır. Ancak, muhtemelen rakamları temsil etmek için bu harfler de kullanılmıştır (diğer Yunanca harflerde olduğu gibi).
Ayrıca bakınız
Dipnotlar
- ^ Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, (Ed.) (2017). "{{{name}}}". Glottolog 3.0. Jena, Germany: Max Planck Institute for the Science of Human History.
- ^ Sims-Williams, N. "Bactrian Language". Encyclopaedia Iranica. 25 Mart 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 27 Nisan 2019.
- ^ a b Gershevitch 1983, s. 1250
- ^ Novák, Ľubomir (2014). "Question of (re)classification of Eastern Iranian languages". Linguistica Brunensia. ss. 77-87.
- ^ Waghmar, Burzine K. (2001) 'Bactrian History and Language: An Overview.' Journal of the K. R. Cama Oriental Institute, 64. pp. 45.
Kaynakça
- Falk (2001): “The yuga of Sphujiddhvaja and the era of the Kuṣâṇas.” Harry Falk. Silk Road Art and Archaeology VII, pp. 121–136.
- Henning (1960): “The Bactrian Inscription.” W. B. Henning. Bulletin of the School of Oriental and African Studies, University of London, Vol. 23, No. 1. (1960), pp. 47–55.
- Gershevitch, Ilya (1983), "Bactrian Literature", Yarshater, Ehsan (Ed.), Cambridge History of Iran, 3 (2), Cambridge: Cambridge UP, ss. 1250-1258, ISBN Gershevitch, Ilya (1983), "Bactrian Literature", Yarshater, Ehsan (Ed.), Cambridge History of Iran, 3 (2), Cambridge: Cambridge UP, ss. 1250-1258, ISBN .
- Gholami, Saloumeh (2010), Selected Features of Bactrian Grammar (pdf) (PhD thesis), University of Göttingen
- Sims-Williams, Nicholas (1989), "Bactrian Language", Encyclopedia Iranica, 3, New York: Routledge & Kegan Paul, ss. 344-349, 25 Mart 2019 tarihinde kaynağından , erişim tarihi: 27 Nisan 2019.
- Sims-Williams, Nicholas (1989), "Bactrian", Schmitt, Rüdiger (Ed.), Compendium Linguarum Iranicarum, Wiesbaden: Reichert, ss. 230-235Sims-Williams, Nicholas (1989), "Bactrian", Schmitt, Rüdiger (Ed.), Compendium Linguarum Iranicarum, Wiesbaden: Reichert, ss. 230-235.
- Bu madde artık kamu malı olan bir yayından alınan metni içeriyor: Chisholm, Hugh, (Ed.) (1911). "Tochi Valley". Encyclopædia Britannica (11. bas.). Cambridge University Press.. Encyclopædia Britannica (11th ed.). Cambridge University Press.
- Sims-Williams, Nicholas (1997), , [lecture transcript], Tokyo: Department of Linguistics, University of Tokyo, 10 Haziran 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 27 Nisan 2019
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Baktriya dili Ariao Aryao Orta Asya nin Baktriya bolgesinde gunumuz Afganistan ve Tacikistan konusulmus bir Irani dildi Dil Kusan ve Eftalit Imparatorlugu nun resmi diliydi Baktarcaariao aryao Telaffuz arjaːu ɔ BolgeOrta AsyaDil ailesiHint Avrupa dilleri Hint Iran dilleriIrani dillerBaktarcaYazi sistemiYunan alfabesi Mani alfabesiResmi durumuResmi dilKusan Imparatorlugu EftalitlerDil kodlariISO 639 3xbcGlottolog a rel nofollow class external text href http glottolog org resource languoid id bact1239 bact1239 a EtimolojiEskiden Avestaca dilinin Eski Baktriya dilinin atasi oldugu dusunulmekteydi ancak bu dusunce 19 yuzyilin sonunda aldigi destegi kaybetmistir Yunan alfabesi kullanmis Baktriya dili kendi dilinde Iran halklari arasinda yaygin bir isim olan dirariao arjau ɔ Arya olarak biliniyordu Dil ayni zamanda Grek Baktriya dili Kusan dili ve Kusan Baktriya dili gibi isimlerle de bilinmektedir SiniflandirmaBaktriya dili Dogu Iran dil birliginin bir parcasidir ve soyu tukenmis Orta Iran dilleri olan Sogdca ve Harezmce Dogu ile Partcayla Bati Modern Dogu Iran dillerinden ise Pestuca Yidga ve Munci ile benzer ozellikler paylasmaktadir Soysal konumu belirsizdir Bir baska kaynaga gore ise Afganistan in kuzeyindeki Muncan Vadisi nde konusulan Modern Dogu Iran dili Munci Baktriya diliyle en yakin dilsel iliskiyi sergilemektedir Yazi sistemiBaktriya dili agirlikli olarak Yunan alfabesi kullanilarak yazilmistir ʃ sesini temsil etmek icin ise alfabeye so harfi eklenmistir Hint Iran dilleri arasinda Yunan alfabesi kullanimi sadece Baktriya diline ozgudur Bu yazi sisteminin yol actigi dezavantajlarin bir kismi alfabeye h sesi icin heta Ͱ ͱ ʃ sesinin temsili icin ise so Ϸ ϸ harfinin eklenmesi ile giderilmistir Baktriya dilinde ks ve ps dizileri yan yana gelmediginden oturu dilin alfabesinde ksi 3 3 ve psi PS ps harfleri kullanilmamistir Ancak muhtemelen rakamlari temsil etmek icin bu harfler de kullanilmistir diger Yunanca harflerde oldugu gibi Ayrica bakinizKidarite KralligiDipnotlar Hammarstrom Harald Forkel Robert Haspelmath Martin Ed 2017 name Glottolog 3 0 Jena Germany Max Planck Institute for the Science of Human History Sims Williams N Bactrian Language Encyclopaedia Iranica 25 Mart 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 27 Nisan 2019 a b Gershevitch 1983 s 1250 Novak Ľubomir 2014 Question of re classification of Eastern Iranian languages Linguistica Brunensia ss 77 87 Waghmar Burzine K 2001 Bactrian History and Language An Overview Journal of the K R Cama Oriental Institute 64 pp 45 KaynakcaFalk 2001 The yuga of Sphujiddhvaja and the era of the Kuṣaṇas Harry Falk Silk Road Art and Archaeology VII pp 121 136 Henning 1960 The Bactrian Inscription W B Henning Bulletin of the School of Oriental and African Studies University of London Vol 23 No 1 1960 pp 47 55 Gershevitch Ilya 1983 Bactrian Literature Yarshater Ehsan Ed Cambridge History of Iran 3 2 Cambridge Cambridge UP ss 1250 1258 ISBN 0 511 46773 7 Gershevitch Ilya 1983 Bactrian Literature Yarshater Ehsan Ed Cambridge History of Iran 3 2 Cambridge Cambridge UP ss 1250 1258 ISBN 0 511 46773 7 Gholami Saloumeh 2010 Selected Features of Bactrian Grammar pdf PhD thesis University of Gottingen Sims Williams Nicholas 1989 Bactrian Language Encyclopedia Iranica 3 New York Routledge amp Kegan Paul ss 344 349 25 Mart 2019 tarihinde kaynagindan erisim tarihi 27 Nisan 2019 Sims Williams Nicholas 1989 Bactrian Schmitt Rudiger Ed Compendium Linguarum Iranicarum Wiesbaden Reichert ss 230 235 Sims Williams Nicholas 1989 Bactrian Schmitt Rudiger Ed Compendium Linguarum Iranicarum Wiesbaden Reichert ss 230 235 Bu madde artik kamu mali olan bir yayindan alinan metni iceriyor Chisholm Hugh Ed 1911 Tochi Valley Encyclopaedia Britannica 11 bas Cambridge University Press Tochi Valley Encyclopaedia Britannica 11th ed Cambridge University Press Sims Williams Nicholas 1997 lecture transcript Tokyo Department of Linguistics University of Tokyo 10 Haziran 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi erisim tarihi 27 Nisan 2019