Bale, belli figürlere, adım atışlara dayalı dans ve müzikli gösteri türüdür. İtalyan Rönesans döneminde ortaya çıkmış daha sonra Fransa ve Rusya da gelişmiş bir performans sanatıdır. Dünya çapında yayılarak birçok başka dansı etkilemiştir.
Bale dansı, mimik, müzik, duygu ve dekor sanatlarının ileri standartta birleştirilerek kullanan bir tiyatro gösterisi olarak tanımlanabilir. Asıl eleman olarak kullanılan dans aslında İtalyanca "dans" anlamına gelen "ballo" ya da "balletto" sözcüğünden türetilmiştir.
Bale uzun yıllar süren bir eğitimle öğrenilir, çoğunlukla müzikli yapılır. Erkek dansçılara "balet - yalnız bu deyim sadece Türkiye'de kullanılmaktadır. Dünyanın diğer ülkelerinde erkek sanatçılara bale dansçısı denir - ", kadın dansçılara "balerin" denir. Balede tayt, mayo ve "tütü" denilen özel etek ve bunun gibi giysiler kullanılır. Bale terminolojisinde ayakların tam parmak ucunda durmasını sağlayan ayakkabıya "pointe" ya da "puant" denir. Bale yapılmadan önce esneme hareketleri mutlaka yapılmalıdır; yoksa ısınılmadan hareketler yapıldığı için kaslar yırtılabilir ya da vücudun bir yerini incitebilir.
Bale eseri, bir bale prodüksiyonu için yaratılan koreografi ve müzikten oluşur. En bilindik örneklerinden biri, koreografisi Marius Petipa ve Lev Ivanov’a, müziği Çaykovski’e ait olan, Fındıkkıran balesidir. Bale eserleri profesyonel bale dansçıları tarafından performe edilir. Klasik bale dansçıları genellikle klasik müzik eşliğinde, detaylı kostüm ve dekorlarla sergilenirken; modern baleler genelde daha sade kostümlerle ve daha az dekor kullanılarak sahnelenir.
Tarihçe
Bale ilk olarak İtalya'da rönesans döneminden görülmektedir. Mim sanatçılarının Orta Çağ ve rönesans tiyatro gösterilerinde ve geleneksel halk gösterilerindeki dans adımları bugünkü balenin temellerini oluşturur. O zamanlarda koreografik bir düzeni olmayan bale Dominic de Piacenza ve Antonio Cornazzo'nun ilk koreografik kompozisyon denemeleri ve adımlara isim vermeleriyle gelişmiş bu noktada Fransızlar çok etkilenmiş ve bunun sonucunda bugünkü balenin ilk tohumları 1581'de Catherine de' Medici'nin "Beaujoyeux" adlı Le Ballet Comique de la Reine tarafından sahnelenen gösterisiyle atılmıştır.
Fransa'da IV. Henri tarafından desteklenen bale tüm Avrupa'ya, oradan da 16. ve 17. yüzyılın sonlarında da Danimarka ve İsveç'e kadar yayılmıştır. Balenin altın çağı kendi de iyi bir dansçı olan XIV. Louis döneminde başlamıştır. Bu döneme kadar halk tarafından dans edilirken bir kez profesyonel dansçılar kostüm maske ve peruklar kullanarak dans etmeye başlamışlardır. 18. yüzyılda bale tamamen kendini opera sanatından soyutlayarak özgür bir sanat formuna kavuşmuştur. Bunun da tohumları George Noverre tarafından atılmış ve bugün sahnede gördüğümüz bale sanatı onun koyduğu kurallar üzerine kurulmuştur.
18. yüzyılın ikinci yarısında Rusya'ya ulaşan bale St.Petersburg'da Petipa ve Saint-Leon ile hayat bularak gelişmiş ve bugün hala sahnelenen balesi, Fındıkkıran balesi ve Kuğu Gölü balesi gibi tanınmış eserler buradan tüm dünyaya yayılmıştır.
20. yüzyılda,bale diğer dans türlerini de etkilemeye başlamıştır ve balenin alt türleri oluşmaya başlamıştır. Bunlardan en bilinenleri, modern bale ve Amerikalı koreograf George Balanchine'in geliştirdiği neoklasik baledir.
Kaynakça
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Bale ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Dans Fiziği8 Haziran 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ballet.org.uk30 Eylül 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bale belli figurlere adim atislara dayali dans ve muzikli gosteri turudur Italyan Ronesans doneminde ortaya cikmis daha sonra Fransa ve Rusya da gelismis bir performans sanatidir Dunya capinda yayilarak bircok baska dansi etkilemistir Gunumuzde bale Bale dansi mimik muzik duygu ve dekor sanatlarinin ileri standartta birlestirilerek kullanan bir tiyatro gosterisi olarak tanimlanabilir Asil eleman olarak kullanilan dans aslinda Italyanca dans anlamina gelen ballo ya da balletto sozcugunden turetilmistir Bale uzun yillar suren bir egitimle ogrenilir cogunlukla muzikli yapilir Erkek danscilara balet yalniz bu deyim sadece Turkiye de kullanilmaktadir Dunyanin diger ulkelerinde erkek sanatcilara bale danscisi denir kadin danscilara balerin denir Balede tayt mayo ve tutu denilen ozel etek ve bunun gibi giysiler kullanilir Bale terminolojisinde ayaklarin tam parmak ucunda durmasini saglayan ayakkabiya pointe ya da puant denir Bale yapilmadan once esneme hareketleri mutlaka yapilmalidir yoksa isinilmadan hareketler yapildigi icin kaslar yirtilabilir ya da vucudun bir yerini incitebilir Bale eseri bir bale produksiyonu icin yaratilan koreografi ve muzikten olusur En bilindik orneklerinden biri koreografisi Marius Petipa ve Lev Ivanov a muzigi Caykovski e ait olan Findikkiran balesidir Bale eserleri profesyonel bale danscilari tarafindan performe edilir Klasik bale danscilari genellikle klasik muzik esliginde detayli kostum ve dekorlarla sergilenirken modern baleler genelde daha sade kostumlerle ve daha az dekor kullanilarak sahnelenir TarihceBale ilk olarak Italya da ronesans doneminden gorulmektedir Mim sanatcilarinin Orta Cag ve ronesans tiyatro gosterilerinde ve geleneksel halk gosterilerindeki dans adimlari bugunku balenin temellerini olusturur O zamanlarda koreografik bir duzeni olmayan bale Dominic de Piacenza ve Antonio Cornazzo nun ilk koreografik kompozisyon denemeleri ve adimlara isim vermeleriyle gelismis bu noktada Fransizlar cok etkilenmis ve bunun sonucunda bugunku balenin ilk tohumlari 1581 de Catherine de Medici nin Beaujoyeux adli Le Ballet Comique de la Reine tarafindan sahnelenen gosterisiyle atilmistir Fransa da IV Henri tarafindan desteklenen bale tum Avrupa ya oradan da 16 ve 17 yuzyilin sonlarinda da Danimarka ve Isvec e kadar yayilmistir Balenin altin cagi kendi de iyi bir dansci olan XIV Louis doneminde baslamistir Bu doneme kadar halk tarafindan dans edilirken bir kez profesyonel danscilar kostum maske ve peruklar kullanarak dans etmeye baslamislardir 18 yuzyilda bale tamamen kendini opera sanatindan soyutlayarak ozgur bir sanat formuna kavusmustur Bunun da tohumlari George Noverre tarafindan atilmis ve bugun sahnede gordugumuz bale sanati onun koydugu kurallar uzerine kurulmustur 18 yuzyilin ikinci yarisinda Rusya ya ulasan bale St Petersburg da Petipa ve Saint Leon ile hayat bularak gelismis ve bugun hala sahnelenen balesi Findikkiran balesi ve Kugu Golu balesi gibi taninmis eserler buradan tum dunyaya yayilmistir 20 yuzyilda bale diger dans turlerini de etkilemeye baslamistir ve balenin alt turleri olusmaya baslamistir Bunlardan en bilinenleri modern bale ve Amerikali koreograf George Balanchine in gelistirdigi neoklasik baledir Kaynakca Liddell Henry George Scott Robert A Greek English Lexicon 29 Haziran 2011 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Subat 2020 Harper Douglas Online Etymology Dictionary 13 Nisan 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Subat 2020 Dis baglantilarWikimedia Commons ta Bale ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Dans Fizigi8 Haziran 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde ballet org uk30 Eylul 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde