Balina şarkısı, balinaların birbirleriyle iletişim için çıkardıkları seslerdir.
Balinaların içinde en yüksek sesle şarkı söyleyen tür İspermeçet balinasıdır. Ardından çatal kuyruklu balinagillerden Gök balina gelir.
İspermeçet balinası, Gök balina ve Kambur balina gibi bazı balina türlerinin düzenli ve öngörülebilir ses kalıplarını tanımlamak için şarkı terimi tercih edilmiştir. Beste yapma alışkanlığı bulunan erkek kambur balinaların şarkılarının, insanların müzik geleneklerine çarpıcı benzerlikleri tespit edilmiştir.
Ses duyusunun önemi
Balina, yunus ve domuz balığı gibi deniz memelileri için ses ile iletişim, kara memelilerine göre daha gelişmiştir, çünkü diğer duyuları su içinde daha az etkindir. Görme duyusu, su ışığı emdiği için daha az etkindir. Koku moleküllerinin suya daha yavaş nüfuz etmesi nedeniyle, koku alma duyusu da az etkindir. Üstelik ses hızı, deniz seviyesindeki suda yaklaşık dört kat daha yüksektir. Deniz memelilerinin iletişim ve beslenmek için duyma duyularına gereksinimleri o kadar yaşamsaldır ki, çevreciler, hayvan hakları aktivistleri ve setolojistler, okyanuslardaki gemi, sonar ve deniz sismik araştırmaları nedeniyle artan ortam gürültüsü nedeniyle, hayvanlar için endişelenmektedirler.
Avustralyalı bilim insanları, 2004 ve 2007 yılları arasında kambur balinalar üzerinde yaptıkları çalışmalarda, özellikle erkek kambur balinaların dişilerini cinsel olarak etkilemek için kullandıkları sesleri ve uyarı seslerini inceleyerek, balinaların iletişim sistemini çözmeye başladılar. Avustralya'nın doğu kıyılarında kambur balinaların göçleri sırasında, 61 farklı gruptan 660 ses kaydedildi. 10 farklı sosyal seslendirme ayırt etmeyi umarken 34 ayrı tipte balina sesi kaydedildi. Bu veriler Amerika Akustik Derneği Dergisi'nde yayınlandı. Erkek kambur balinaların çıkardığı mırıltılar, bir dişi ile birlikte olma arzusunu; yüksek frekanslı çığlıklar, göç esnasında dişilere eşlik etmek için ortaya çıkan rekabet sonucu gerçekleşen anlaşmazlıklar olarak tanımlandı. En çok örnek toplanan vop sesinin ise çoğunlukla anne balinaların çocuklarıyla birlikte olduğunda duyulmasından yola çıkılarak, anne balinanın çocuğunu çağırma sesi olduğu tahmin ediliyor. Araştırma sonucuna göre, balina şarkısı bir dil olarak tanımlanamasa da, insan iletişimiyle açık benzerlikleri saptandığı açıklanmıştır.
Ses üretimi
İnsanlar havayı gırtlaklarından çıkararak ses üretirler. Gırtlaktaki ses telleri kapanıp açılarak havayı itmesinden sonra boğaz, dil ve dudaklar yoluyla farklı sesler üretilir. Balinagillerde ses üretimi bundan belirgin biçimde farklıdır. Balina ailesinin iki ana türünde ses üretimindeki işleyiş farklıdır. Dişli balinalar, tam olarak balina şarkısı sınıfına sokulabilecek düşük frekanslı ve uzun sesler çıkaramazlar. Bunun yerine, seri olarak yüksek frekanslı ıslık çalabilirler. İspermeçet balinası hariç tüm dişli balinalarda sesle ilgili iki fonik dudak vardır. Bu da iki bağımsız ses çıkarabilmelerini sağlar. Çubuklu balinaların ise fonik dudak yapısı yoktur. Ama ses üretmelerini sağlayan bir gırtlak yapısına sahiptirler. Gırtlaklarında ses telleri olmaması, bilimadamlarını şaşırtmaktadır. Çubuklu balinalar ses üretmek için soluk almak zorunda da değildirler. Yalnızca vücutlarındaki havayı dolaştırarak ses üretebilirler. Kranial sinüsleri de yine ses üretmelerine yardımcı olan organlarıdır.
Çubuklu balina türü | source level (dB re 1 Pa at 1m) |
---|---|
Çatal kuyruklu balina iniltisi | 155–186 |
Gök balina iniltisi | 155–188 |
Gri balina iniltisi | 142–185 |
Grönland balinası sesi, iniltisi veya şarkısı | 128–189 |
Kambur balinanın şarkısı
[[:Dosya:|Humpbackwhale2.ogg]] [[Dosya:|200px|noicon|alt=]] Kambur Balina şarkısının kaydı. | |
Dinlerken sorun mu yaşıyorsunuz? alın. |
İki tür balinanın, Kambur Balina ve Gök Balinaların Hint Okyanusu'nda bulunan bazı alt türlerinin, değişen frekanslarda seri ses tekrarları yaptıkları saptanmıştır. Bu balina şarkısı olarak tanımlanır. Su biolojisti Philip Clapham bu şarkıların "hayvanlar alemindeki muhtemelen en karmaşık olgu" olduğunu belirtmiştir.
İnsan etkileşimi
Yayınlanmış çok sayıda balina şarkısı bulunur.
Kaynakça
- ^ "Music without Borders", Payne Roger, Susan Milius, s.253, Science News, Vol. 157, No. 16, 15 April 2000, s.252-254, Society for Science & the Public.
- ^ . 19 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ağustos 2010.
- ^ Kuperman, Roux (2007). "Underwater Acoustics". Rossing, Thomas D. (Ed.). Springer Handbook of Acoustics. Springer. ISBN .
- ^ Clapham, Philip (1996). Humpback whales. Colin Baxter Photography. ISBN .
Genel kaynaklar
- Lone whale's song remains a mystery, New Scientist, sayı:2477, 11 Aralık 2004.
- Frazer, L.N. and Mercado. E. III. (2000). "A sonar model for humpback whale song". IEEE Journal of Oceanic Engineering. Cilt 25. ss. 160-182. doi:10.1109/48.820748.
- Helweg, D.A., Frankel, A.S., Mobley Jr, J.R. and , “Humpback whale song: our current understanding,” in Marine Mammal Sensory Systems, J. A. Thomas, R. A. Kastelein, and A. Y. Supin, Eds. New York: Plenum, 1992, pp. 459–483.
- In search of impulse sound sources in odontocetes by Ted Cranford in Hearing by whales and dolphins (W. Lu, A. Popper and R. Fays eds.). Springer-Verlag (2000).
- Progressive changes in the songs of humpback whales (Megaptera novaeangliae): a detailed analysis of two seasons in Hawaii by K.B.Payne, P. Tyack and R.S. Payne in Communication and behavior of whales. Westview Press (1983)
- "Unweaving the song of whales". BBC News. 28 Şubat 2005. 27 Mart 2008 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Ağustos 2010.
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Balina şarkısı ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Voices in the Sea[] Balina ve yunusların şarkıları ve bunların yorumlarını içeren görüntüler.
- Cornell Üniversitesi Bioacoustics (canlı sesleri bilimi) Araştırma Programı.8 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- , FLAC dosyaları bulunuyor.
- The British Library Sound Archive22 Temmuz 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde . 150,000 hayvan ve doğa sesi kaydını içerir.
- Doğu Avustralyalı kambur balinaların şarkıları.17 Ağustos 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- "Spiralling trill"18 Ağustos 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Sakallı fokun ses kaydı. (Deniz altı dünyasındaki en önemli ses kaydı fenomenlerinden.)
- Canlı ve arşivlenmiş balina şarkıları.27 Ağustos 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Balina sarkisi balinalarin birbirleriyle iletisim icin cikardiklari seslerdir Kambur balinalar balina sarkisi soyleyen turlerdendir Balinalarin icinde en yuksek sesle sarki soyleyen tur Ispermecet balinasidir Ardindan catal kuyruklu balinagillerden Gok balina gelir Ispermecet balinasi Gok balina ve Kambur balina gibi bazi balina turlerinin duzenli ve ongorulebilir ses kaliplarini tanimlamak icin sarki terimi tercih edilmistir Beste yapma aliskanligi bulunan erkek kambur balinalarin sarkilarinin insanlarin muzik geleneklerine carpici benzerlikleri tespit edilmistir Ses duyusunun onemiBalina yunus ve domuz baligi gibi deniz memelileri icin ses ile iletisim kara memelilerine gore daha gelismistir cunku diger duyulari su icinde daha az etkindir Gorme duyusu su isigi emdigi icin daha az etkindir Koku molekullerinin suya daha yavas nufuz etmesi nedeniyle koku alma duyusu da az etkindir Ustelik ses hizi deniz seviyesindeki suda yaklasik dort kat daha yuksektir Deniz memelilerinin iletisim ve beslenmek icin duyma duyularina gereksinimleri o kadar yasamsaldir ki cevreciler hayvan haklari aktivistleri ve setolojistler okyanuslardaki gemi sonar ve deniz sismik arastirmalari nedeniyle artan ortam gurultusu nedeniyle hayvanlar icin endiselenmektedirler Avustralyali bilim insanlari 2004 ve 2007 yillari arasinda kambur balinalar uzerinde yaptiklari calismalarda ozellikle erkek kambur balinalarin disilerini cinsel olarak etkilemek icin kullandiklari sesleri ve uyari seslerini inceleyerek balinalarin iletisim sistemini cozmeye basladilar Avustralya nin dogu kiyilarinda kambur balinalarin gocleri sirasinda 61 farkli gruptan 660 ses kaydedildi 10 farkli sosyal seslendirme ayirt etmeyi umarken 34 ayri tipte balina sesi kaydedildi Bu veriler Amerika Akustik Dernegi Dergisi nde yayinlandi Erkek kambur balinalarin cikardigi miriltilar bir disi ile birlikte olma arzusunu yuksek frekansli cigliklar goc esnasinda disilere eslik etmek icin ortaya cikan rekabet sonucu gerceklesen anlasmazliklar olarak tanimlandi En cok ornek toplanan vop sesinin ise cogunlukla anne balinalarin cocuklariyla birlikte oldugunda duyulmasindan yola cikilarak anne balinanin cocugunu cagirma sesi oldugu tahmin ediliyor Arastirma sonucuna gore balina sarkisi bir dil olarak tanimlanamasa da insan iletisimiyle acik benzerlikleri saptandigi aciklanmistir Yunusun ses cikarmasini saglayan bolumleri Ses uretimiInsanlar havayi girtlaklarindan cikararak ses uretirler Girtlaktaki ses telleri kapanip acilarak havayi itmesinden sonra bogaz dil ve dudaklar yoluyla farkli sesler uretilir Balinagillerde ses uretimi bundan belirgin bicimde farklidir Balina ailesinin iki ana turunde ses uretimindeki isleyis farklidir Disli balinalar tam olarak balina sarkisi sinifina sokulabilecek dusuk frekansli ve uzun sesler cikaramazlar Bunun yerine seri olarak yuksek frekansli islik calabilirler Ispermecet balinasi haric tum disli balinalarda sesle ilgili iki fonik dudak vardir Bu da iki bagimsiz ses cikarabilmelerini saglar Cubuklu balinalarin ise fonik dudak yapisi yoktur Ama ses uretmelerini saglayan bir girtlak yapisina sahiptirler Girtlaklarinda ses telleri olmamasi bilimadamlarini sasirtmaktadir Cubuklu balinalar ses uretmek icin soluk almak zorunda da degildirler Yalnizca vucutlarindaki havayi dolastirarak ses uretebilirler Kranial sinusleri de yine ses uretmelerine yardimci olan organlaridir Cubuklu balina turu source level dB re 1 m displaystyle mu Pa at 1m Catal kuyruklu balina iniltisi 155 186Gok balina iniltisi 155 188Gri balina iniltisi 142 185Gronland balinasi sesi iniltisi veya sarkisi 128 189Kambur balinanin sarkisi Dosya Humpbackwhale2 ogg Dosya 200px noicon alt Kambur Balina sarkisinin kaydi Dinlerken sorun mu yasiyorsunuz Medya yardimi alin Iki tur balinanin Kambur Balina ve Gok Balinalarin Hint Okyanusu nda bulunan bazi alt turlerinin degisen frekanslarda seri ses tekrarlari yaptiklari saptanmistir Bu balina sarkisi olarak tanimlanir Su biolojisti Philip Clapham bu sarkilarin hayvanlar alemindeki muhtemelen en karmasik olgu oldugunu belirtmistir Voyager Golden Record araciligiyla uzaya gonderilen yeryuzundeki ses ornekleri arasinda balina sarkilari da vardir Insan etkilesimiYayinlanmis cok sayida balina sarkisi bulunur Kaynakca Music without Borders Payne Roger Susan Milius s 253 Science News Vol 157 No 16 15 April 2000 s 252 254 Society for Science amp the Public 19 Agustos 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Agustos 2010 Kuperman Roux 2007 Underwater Acoustics Rossing Thomas D Ed Springer Handbook of Acoustics Springer ISBN 978 0387304465 Clapham Philip 1996 Humpback whales Colin Baxter Photography ISBN 0948661879 Genel kaynaklar Lone whale s song remains a mystery New Scientist sayi 2477 11 Aralik 2004 Frazer L N and Mercado E III 2000 A sonar model for humpback whale song IEEE Journal of Oceanic Engineering Cilt 25 ss 160 182 doi 10 1109 48 820748 Helweg D A Frankel A S Mobley Jr J R and Humpback whale song our current understanding in Marine Mammal Sensory Systems J A Thomas R A Kastelein and A Y Supin Eds New York Plenum 1992 pp 459 483 In search of impulse sound sources in odontocetes by Ted Cranford in Hearing by whales and dolphins W Lu A Popper and R Fays eds Springer Verlag 2000 Progressive changes in the songs of humpback whales Megaptera novaeangliae a detailed analysis of two seasons in Hawaii by K B Payne P Tyack and R S Payne in Communication and behavior of whales Westview Press 1983 Unweaving the song of whales BBC News 28 Subat 2005 27 Mart 2008 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Agustos 2010 Dis baglantilarWikimedia Commons ta Balina sarkisi ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Voices in the Sea olu kirik baglanti Balina ve yunuslarin sarkilari ve bunlarin yorumlarini iceren goruntuler Cornell Universitesi Bioacoustics canli sesleri bilimi Arastirma Programi 8 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde FLAC dosyalari bulunuyor The British Library Sound Archive22 Temmuz 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde 150 000 hayvan ve doga sesi kaydini icerir Dogu Avustralyali kambur balinalarin sarkilari 17 Agustos 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde Spiralling trill 18 Agustos 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde Sakalli fokun ses kaydi Deniz alti dunyasindaki en onemli ses kaydi fenomenlerinden Canli ve arsivlenmis balina sarkilari 27 Agustos 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde