Dünya'nın beş okyanusu |
---|
Büyük Okyanus · Atlas Okyanusu · Hint Okyanusu Güney Okyanusu · Arktik Okyanusu |
Hint Okyanusu, kuzeyde Asya, batıda Afrika ve Arabistan Yarımadası, doğuda Malay Yarımadası, Sunda Adaları ve Okyanusya tarafından çevrilen, dünyanın üçüncü büyük okyanusudur. Agulhas Burnu'nun güneyinde 20° Doğu boylamının geçtiği yerde Atlas Okyanusu'ndan; 147° Doğu boylamının geçtiği yerde de Pasifik Okyanusu'ndan ayrılır. En kuzeyde Basra Körfezi'nde, 30° enlemine kadar uzanır. Dünya sularının %20'sini kapsar. Afrika'dan Avustralya'ya kadar okyanusun genişliği 10.000 kilometre kadardır. Bu alanda yaklaşık olarak 73.566.000 km² yer kaplar. Hacminin yaklaşık olarak 292.131.000 km³ olduğu tahmin edilmektedir.
Hint Okyanusu | |
---|---|
Havza | |
Konum | Afrika, Antarktika, Asya ve Avustralya arası |
Koordinatlar | 20°G 80°D / 20°G 80°D |
Genel bilgiler | |
Tür | Okyanus |
Uzunluk | 9.600 km (6.000 mi) |
Genişlik | 7.600 km (4.700 mi) |
Ortalama derinlik | 3.741 m (12.274 ft) |
En derin noktası | 7.258 m (23.812 ft) |
Yüzölçümü | 70.560.000 km2 (27.240.000 sq mi) |
Kıyı uzunluğu | ± 66.526 km (41.337 mi) |
Özellikler | Dünyanın en büyük 3. okyanusu Dünyanın 14,7 % |
Wikimedia Commons | |
Okyanus içerisindeki ada ülkeler Madagaskar, Komorlar, Seyşeller, Maldivler, Mauritius, Sri Lanka ve Endonezya'dır. Asya ve Afrika arasında önemli bir geçiş yolu niteliğinde olması nedeniyle ülkeler arasında anlaşmazlıklar çıkmaktadır. Bağlantı bölgesi Hindistan'ın kuzeyinde kıta sahanlığından çıkarak güneye doğru ilerleyen bir sap ve iki koldan oluşan ters bir Y şeklindeki Orta Hint Okyanusu Sırtı'dır. Doğu, batı ve güney havzaları bu sırtlar yüzünden bir kez daha bölünmüştür. Kıta sahanlığı ortalama olarak 200 km genişliğe kadar uzanır. Bunun yanı sıra Avustralya'nın batı kıyılarında 1.000 km'ye kadar çıkmaktadır. Ortalama derinlik 3.890 metredir. En derin nokta deniz seviyesinin yaklaşık 7.450 m altındadır. 50° güney enleminin kuzey bölümü %86 oranında pelajit çökeltilerle; diğer %14'lük bölüm ise toprak tortularıyla kaplanmıştır. Bu enlemin altında kalan bölgeler ise daha çok buzul alanlardır. IHO (International Hydrographic Organisation) 2000'de aldığı bir kararla Hint Okyanusu'nun bir bölümünde beşinci bir okyanusun daha sınırlarını belirledi. Bu yeni okyanus Antarktika kıyılarından 60° güney enlemine kadar uzanıyor. (Bkz. Güney Okyanusu)
Hint Okyanusu'ndaki önemli geçiş noktaları ve boğazlardan bazıları Babülmendep Boğazı, Hürmüz Boğazı, Malakka Boğazı, Süveyş Kanalı'nın güney girişi ve Sunda Boğazı'dır. Andaman Denizi, Umman Denizi, Bengal Körfezi, Büyük Avustralya Körfezi, Aden Körfezi, Mozambik Kanalı, Kızıldeniz okyanusun diğer bölümlerindendir.
Muson Rüzgarları
Kuzey kesimlerde iklime muson rüzgâr sistemleri etki etmektedir. Ekimden nisana kadar güçlü kuzeydoğu rüzgârları eser; mayıs-ekim ayları arasında ise güney ve batı rüzgârları hüküm sürer. Bu rüzgârlar Umman Denizi'nden Hindistan alt kıtasına şiddetli muson yağmurları getirirler. Güney Yarımküre'de rüzgârlar genellikle daha yumuşaktır ama Mauritius yakınlarında şiddetli yaz fırtınaları yaşanabilir. Muson rüzgârlarının yönü değiştiğinde ise kasırgalar Arap Denizi ve Bengal Körfezi'nin kıyılarını vurmaktadır.
Okyanus akıntıları genel olarak musonlar tarafından kontrol edilir. Biri Kuzey Yarımküre'de saat yönünde, diğeri ise ekvatorun güneyinde saat yönünün tersi yönde olmak üzere iki büyük dairesel akıntı hakim akış şeklini belirler. Kış musonları etkisini gösterdiği sırada kuzey akıntılarını da tersine döndürür. Derin sulardaki dolaşım ise Atlantik, Kızıldeniz ve Antarktika'dan gelen akıntıların kontrolündedir. 20° güney enleminin kuzey bölgelerinde deniz suyu sıcaklığı minimum 22 °C değerlerindedir. Doğu bölgelerde bu 28 °C'ye kadar çıkmaktadır. 40°güney enleminin güneyinde ise sıcaklık çok hızlı bir şekilde düşer.
Suyun tuzluluk oranı 1000'de 32 ila 37 arasında değişmektedir. Tuzluluk oranı en yüksek olan yerler Arap Denizi ile Güney Afrika ve arasındaki bölgelerdir.
45° Güney enleminden sonra su yüzeyinde irili ufaklı buz kütleleri ve buz dağları görülmeye başlanır. 60° Güney enleminin güneyindeki bölgelerde ise yıl boyunca bu kütlelere rastlanabilir.
Kaynakça
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
Vikisözlük'te hint okyanusu ile ilgili tanım bulabilirsiniz. |
- The Indian Ocean in World History: Educational Website31 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- The Regional Tuna Tagging Project-Indian Ocean with details of the importance of Tuna in the Indian Ocean11 Eylül 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- CIA – The World Factbook, Oceans: Indian Ocean9 Mayıs 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Dunya nin bes okyanusuBuyuk Okyanus Atlas Okyanusu Hint Okyanusu Guney Okyanusu Arktik Okyanusu Hint Okyanusu kuzeyde Asya batida Afrika ve Arabistan Yarimadasi doguda Malay Yarimadasi Sunda Adalari ve Okyanusya tarafindan cevrilen dunyanin ucuncu buyuk okyanusudur Agulhas Burnu nun guneyinde 20 Dogu boylaminin gectigi yerde Atlas Okyanusu ndan 147 Dogu boylaminin gectigi yerde de Pasifik Okyanusu ndan ayrilir En kuzeyde Basra Korfezi nde 30 enlemine kadar uzanir Dunya sularinin 20 sini kapsar Afrika dan Avustralya ya kadar okyanusun genisligi 10 000 kilometre kadardir Bu alanda yaklasik olarak 73 566 000 km yer kaplar Hacminin yaklasik olarak 292 131 000 km oldugu tahmin edilmektedir Hint OkyanusuHavzaKonumAfrika Antarktika Asya ve Avustralya arasiKoordinatlar20 G 80 D 20 G 80 D 20 80Genel bilgilerTurOkyanusUzunluk9 600 km 6 000 mi Genislik7 600 km 4 700 mi Ortalama derinlik3 741 m 12 274 ft En derin noktasi7 258 m 23 812 ft Yuzolcumu70 560 000 km2 27 240 000 sq mi Kiyi uzunlugu 66 526 km 41 337 mi OzelliklerDunyanin en buyuk 3 okyanusu Dunyanin 14 7 Wikimedia Commons Okyanus icerisindeki ada ulkeler Madagaskar Komorlar Seyseller Maldivler Mauritius Sri Lanka ve Endonezya dir Asya ve Afrika arasinda onemli bir gecis yolu niteliginde olmasi nedeniyle ulkeler arasinda anlasmazliklar cikmaktadir Baglanti bolgesi Hindistan in kuzeyinde kita sahanligindan cikarak guneye dogru ilerleyen bir sap ve iki koldan olusan ters bir Y seklindeki Orta Hint Okyanusu Sirti dir Dogu bati ve guney havzalari bu sirtlar yuzunden bir kez daha bolunmustur Kita sahanligi ortalama olarak 200 km genislige kadar uzanir Bunun yani sira Avustralya nin bati kiyilarinda 1 000 km ye kadar cikmaktadir Ortalama derinlik 3 890 metredir En derin nokta deniz seviyesinin yaklasik 7 450 m altindadir 50 guney enleminin kuzey bolumu 86 oraninda pelajit cokeltilerle diger 14 luk bolum ise toprak tortulariyla kaplanmistir Bu enlemin altinda kalan bolgeler ise daha cok buzul alanlardir IHO International Hydrographic Organisation 2000 de aldigi bir kararla Hint Okyanusu nun bir bolumunde besinci bir okyanusun daha sinirlarini belirledi Bu yeni okyanus Antarktika kiyilarindan 60 guney enlemine kadar uzaniyor Bkz Guney Okyanusu Hint Okyanusu ndaki onemli gecis noktalari ve bogazlardan bazilari Babulmendep Bogazi Hurmuz Bogazi Malakka Bogazi Suveys Kanali nin guney girisi ve Sunda Bogazi dir Andaman Denizi Umman Denizi Bengal Korfezi Buyuk Avustralya Korfezi Aden Korfezi Mozambik Kanali Kizildeniz okyanusun diger bolumlerindendir Muson Ruzgarlari Kuzey kesimlerde iklime muson ruzgar sistemleri etki etmektedir Ekimden nisana kadar guclu kuzeydogu ruzgarlari eser mayis ekim aylari arasinda ise guney ve bati ruzgarlari hukum surer Bu ruzgarlar Umman Denizi nden Hindistan alt kitasina siddetli muson yagmurlari getirirler Guney Yarimkure de ruzgarlar genellikle daha yumusaktir ama Mauritius yakinlarinda siddetli yaz firtinalari yasanabilir Muson ruzgarlarinin yonu degistiginde ise kasirgalar Arap Denizi ve Bengal Korfezi nin kiyilarini vurmaktadir Okyanus akintilari genel olarak musonlar tarafindan kontrol edilir Biri Kuzey Yarimkure de saat yonunde digeri ise ekvatorun guneyinde saat yonunun tersi yonde olmak uzere iki buyuk dairesel akinti hakim akis seklini belirler Kis musonlari etkisini gosterdigi sirada kuzey akintilarini da tersine dondurur Derin sulardaki dolasim ise Atlantik Kizildeniz ve Antarktika dan gelen akintilarin kontrolundedir 20 guney enleminin kuzey bolgelerinde deniz suyu sicakligi minimum 22 C degerlerindedir Dogu bolgelerde bu 28 C ye kadar cikmaktadir 40 guney enleminin guneyinde ise sicaklik cok hizli bir sekilde duser Suyun tuzluluk orani 1000 de 32 ila 37 arasinda degismektedir Tuzluluk orani en yuksek olan yerler Arap Denizi ile Guney Afrika ve arasindaki bolgelerdir 45 Guney enleminden sonra su yuzeyinde irili ufakli buz kutleleri ve buz daglari gorulmeye baslanir 60 Guney enleminin guneyindeki bolgelerde ise yil boyunca bu kutlelere rastlanabilir Kaynakca a b c d Nijman Jan 2020 Geography Realms Regions and Concepts 20 bas Wiley ISBN 978 1119607410 Ayrica bakinizOkyanuslarin sinirlariDis baglantilarVikisozluk te hint okyanusu ile ilgili tanim bulabilirsiniz The Indian Ocean in World History Educational Website31 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde The Regional Tuna Tagging Project Indian Ocean with details of the importance of Tuna in the Indian Ocean11 Eylul 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde CIA The World Factbook Oceans Indian Ocean9 Mayis 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde