Balyan ailesi, 18. ve 19. yüzyıllarda hassa mimarı olarak Osmanlı padişahları ve hanedanı tarafından yaptırılan birçok mimari esere imza atan ve birçok mimar yetiştiren Ermeni bir ailedir. Tarihçi İlber Ortaylı, bu ailenin her ne kadar Kayserili olduğu bilinse de aslen Maraş kökenli olduklarını iddia eder.[]
Osmanlı tarihinde Balyan ailesinden ilk “hassa mimarı” yani saray mimarı Kirkor "Amira" Balyan’dır (1764-1831). “Amira” sıfatı, Ermeni cemaatinden memuriyette yüksek makamlara erişmiş kişilere bahşedilen bir unvandır.[]
Kirkor ve kardeşi Senekerim Balyan, Balyanların ilk kuşağıdır. İkinci kuşak Balyanların en önemlisi Kirkor’un oğlu Garabet Balyan (1800-1866), []
II. Mahmud ve Abdülmecid devirlerinde yani Tanzimat döneminde hizmet verdi. Üçüncü nesil Balyanlar arasında öne çıkan isim ise Sultan Abdülhamid tarafından “Sermimar-ı Devlet” unvanı verilen Sarkis Balyan’dı. []
Osmanlı İmparatorluğu'nun son döneminde inşa edilen saray, cami, köşk, kışla, hastane ve sair abidevi eserlerin birçoğu, bu aileye mensup mimarlar tarafından tasarlandı ve inşa edildi. Balyan ailesi ve mimari eserlerine dair, Osmanlı mimarisi'nin özünden kopuşuna yol açtığı yönünde eleştiriler de getirilmiştir.
Balyanlar, Osmanlı'nın klasik dönem mimari üslubu ile Batı ve Türk mimarlık sanatının unsurlarını harmanlayarak "Türk Barok mimarisi" denilen eklektik bir üslup yaratmışlardır.[]
Balyan ailesinin Bağlarbaşı Surp Haç Ermeni Mezarlığı'ndaki aile mezarlığı, 2016 yılında yeniden inşa edildi ve anıt mezar 1 Ekim 2016 tarihinde açıldı. Anıt mezarın tasarımını yapan mimar Tavit Aynalı, bu eserde Garabed Amira Balyan tarafından inşa edilen Beşiktaş Surp Asdvadzadzin Kilisesi'nin sunak bölümünden "alıntı" yaptığını belirtti.
Ailenin soy ağacı
Meremetçi Bali Kalfa | |||||||||||||||||||||||||||||||||||
Sogome | Krikor Balyan (1764-1831) | Senekerim Balyan (1768-1833) | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Nazeni Babayan | Garabet Amira Balyan (1800-1866) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
Nigoğos Balyan (1826-1858) | Sarkis Balyan (1835-1899) | Hagop Balyan (1838-1875) | Simon Balyan (1846-1894) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Levon Bey Balyan (1855-1925) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ailenin üyeleri
Krikor Balyan
Krikor Balyan (1764-1831), Osmanlı saray mimarlarından Kayseri kökenli 'nın oğludur. Babasının adı ile ilintili olarak Baliyan veya Balyan olarak adlandırılmıştır. Daha sonraları Balyan ismini kendisine soyadı olarak benimsemiştir. Saray mimarlarından 'nın damadı ve 'ın kayınpederidir.[]
Başlıca yapıtları :
- Sarayburnu'ndaki sahil sarayı (1875'te yandı)
- Dolmabahçe Sarayı
- Beylerbeyi Sarayı
- Aynalıkavak Kasrı
- Nusretiye Camii
- Selimiye Kışlası ve çevre yapıları
- Davutpaşa Kışlası
- .
Senekerim Balyan
Senekerim Balyan (1768-1833), birçok projesini kardeşi Krikor Balyan'la birlikte yapmış, kendisi daha ziyada arka planda kalmıştır. Kardeşi Krikor Balyan'ın ahşap olarak inşa ettiği Bayezid Kulesini, bir yangında büyük zarar görmesi üzerine 1826 yılında betondan yeniden inşa etmiştir. Ayrıca İstanbul'un Beşiktaş semtindeki Surp Asdvadzazdin Ermeni Kilisesi'ne de imzasını atmıştır (1824).[]
Garabet Amira Balyan
Garabet Amira Balyan (1800-1866), I. Abdülmecit'in mimarlarındandır. En önemli eseri, oğlu Nigoğos Balyan'la birlikte yaptıkları Dolmabahçe Sarayı'dır.[]
Nigoğos Balyan
Nigoğos Balyan (1826-1858), I. Abdülmecit'in mimarlarındandır. En önemli eseri, babası Garabet Amira Balyan'la birlikte yaptıkları Dolmabahçe Sarayı'dır.[]
Sarkis Balyan
Sarkis Balyan (1835-1899), Garabet Amira Balyan'ın oğludur.[]
1843 yılında ağabeyi Nigoğos Balyan'la birlikte Paris'e gitti. Collège Sainte-Barbe de Paris'i bitirdi. Ecole des Beaux Arts'dan mezun oldu. İstanbul 'a döndükten sonra babası ve ağabeyiyle birlikte çalıştı. Babası ve ağabeyi öldükten sonra kardeşi Hagop Balyan'la çalışmağa devam etti. Osmanlı padişahı II. Abdülhamit'in istibdat döneminde Avrupa'ya sürgüne gönderildi. Sürgünden ancak 15 yıl sonra gelebildi.[]
Önemli Eserleri:
- Beylerbeyi Sarayı, babası Garabet Amira Balyan'la birlikte (1861 - 1865)
- Beşiktaş Makruhyan Ermeni Okulu (1866) (eşi Makruhi'ye adanmıştır)
- Çırağan Sarayı (1863 - 1871)
- Valide Camii, kardeşi Hagop Balyan'la birlikte (1871),
- Zeytinburnu Barut Fabrikası (1874),
- Beşiktaş-Akaretler 138 daireli evler (1874)
- Harbiye Nezareti, bugünkü İstanbul Teknik Üniversitesi'nin Taşkışla binası
- Mekteb-i Tıbbiye, bugünkü Galatasaray Lisesi'nin binası
- Maçka Silahhanesi, İstanbul Teknik Üniversitesi'nin Yabancı Diller Yüksekokulu
- Gümüşsuyu Kışlası
- Malta köşkü
- Baltalimanı Yalısı
- Galatasaray adasından eski köşk
- Adile Sultan Sarayı (Kandilli)
- Yıldız Sarayı Büyük Mabeyin Binası
- Çadır Köşkü, Malta Köşkü
- Şale Köşkü (2. kısım)
- Çit Kasrı
- Çağlayan Kasrı (Kağıthane)
- Ayazağa Köşkü (Maslak)
- Kalender Köşkü
- Tokat Kasrı (Beykoz)
- Alemdağ Av Köşkü
- Abdülaziz Av köşkleri (Validebağ ve Ayazağa)
- Sultan Çiftliği Köşkü (İzmit)
- Kâğıthane Camii
- Bahariye Nezareti
- Maçka Karakolhanesi
- Hamidiye Saat Kulesi, (Dikran Kalfa Cüberyan ile birlikte)
Hagop Balyan
Hagop Balyan (1837-1875), Garabet Amira Balyan'ın oğlu ve Sarkis Balyan'ın kardeşidir. Paris'teki Sainte-Barbe Koleji'nin mimarlık bölümünden mezun oldu. Babasının ölümünden sonra kardeşi Sarkis Balyan'la birlikte çalıştı. Kardeşiyle aralarındaki işbölümü tam olarak bilinmediği için birlikte yaptıkları eserlerden hangilerinin Hagop Balyan'a atfedilebileceği kesin olarak bilinmemektedir. Birlikte yaptıkları projelerde Sarkis Balyan'ın daha ziyade muhasebe ve müşteri ilişkilerini yürüttüğü, Hagop Balyan'ın ise tasarım ve çizimle uğraştığı düşünülmektedir. Sarkis Balyan çok daha göze göründüğü için ismi daha iyi bilinmektedir.[]
Simon Balyan
Simon Balyan (1846-1894), Garabet Amira Balyan'ın oğludur. Kardeşleri Sarkis Balyan ve Hagop Balyan'la birlikte çalışmıştır. Ailenin bu dört üyesi de mimarlık eğitimini Paris'te École des Beaux-Arts'ta tamaladılar. Maçka Silahhanesi, Maçka Karakolu ve Yıldız Köşkü'nün tasarımlarına katılmıştır. Balyan ailesinin üstlendiği mimarlık projelerini suluboyayla resimlemiştir.[]
Levon Bey Balyan
Levon Bey Balyan (1855-1925), Nigoğos Balyan'ın oğludur. Paris'teki Collège Sainte-Barbe de Paris (1869) ve Ecole des Beaux Art okullarında okuduğu bilinmektedir.[]
Kaynakça
- ^ "Osmanlı Mimarlıgı’nda Balyan Ailesi’nin Rolü", Pars Tuğlacı, Yeni Çığır Kitabevi, 1993,
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Ekim 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Aralık 2018.
- ^ Uyar, Ayda (1 Nisan 2003). "Ermeni Kaynaklarına Göre İstanbul Mimarları". Aras Yayıncılık. 21 Mart 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Şubat 2021.
Wikimedia Commons'ta Balyan ailesi ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Balyan ailesi 18 ve 19 yuzyillarda hassa mimari olarak Osmanli padisahlari ve hanedani tarafindan yaptirilan bircok mimari esere imza atan ve bircok mimar yetistiren Ermeni bir ailedir Tarihci Ilber Ortayli bu ailenin her ne kadar Kayserili oldugu bilinse de aslen Maras kokenli olduklarini iddia eder kaynak belirtilmeli Balyan ailesinin Uskudar Nuh Kuyusu Caddesi nde bulunan Baglarbasi Ermeni Mezarligi ndaki aile mezarligi Balyan ailesinin anit mezari Sarkis Balyan a ait lahit Osmanli tarihinde Balyan ailesinden ilk hassa mimari yani saray mimari Kirkor Amira Balyan dir 1764 1831 Amira sifati Ermeni cemaatinden memuriyette yuksek makamlara erismis kisilere bahsedilen bir unvandir kaynak belirtilmeli Kirkor ve kardesi Senekerim Balyan Balyanlarin ilk kusagidir Ikinci kusak Balyanlarin en onemlisi Kirkor un oglu Garabet Balyan 1800 1866 kaynak belirtilmeli II Mahmud ve Abdulmecid devirlerinde yani Tanzimat doneminde hizmet verdi Ucuncu nesil Balyanlar arasinda one cikan isim ise Sultan Abdulhamid tarafindan Sermimar i Devlet unvani verilen Sarkis Balyan di kaynak belirtilmeli Osmanli Imparatorlugu nun son doneminde insa edilen saray cami kosk kisla hastane ve sair abidevi eserlerin bircogu bu aileye mensup mimarlar tarafindan tasarlandi ve insa edildi Balyan ailesi ve mimari eserlerine dair Osmanli mimarisi nin ozunden kopusuna yol actigi yonunde elestiriler de getirilmistir Balyanlar Osmanli nin klasik donem mimari uslubu ile Bati ve Turk mimarlik sanatinin unsurlarini harmanlayarak Turk Barok mimarisi denilen eklektik bir uslup yaratmislardir kaynak belirtilmeli Balyan ailesinin Baglarbasi Surp Hac Ermeni Mezarligi ndaki aile mezarligi 2016 yilinda yeniden insa edildi ve anit mezar 1 Ekim 2016 tarihinde acildi Anit mezarin tasarimini yapan mimar Tavit Aynali bu eserde Garabed Amira Balyan tarafindan insa edilen Besiktas Surp Asdvadzadzin Kilisesi nin sunak bolumunden alinti yaptigini belirtti Ailenin soy agaci Meremetci Bali Kalfa Sogome Krikor Balyan 1764 1831 Senekerim Balyan 1768 1833 Nazeni Babayan Garabet Amira Balyan 1800 1866 Nigogos Balyan 1826 1858 Sarkis Balyan 1835 1899 Hagop Balyan 1838 1875 Simon Balyan 1846 1894 Levon Bey Balyan 1855 1925 Ailenin uyeleriKrikor Balyan Krikor Balyan 1764 1831 Osmanli saray mimarlarindan Kayseri kokenli nin ogludur Babasinin adi ile ilintili olarak Baliyan veya Balyan olarak adlandirilmistir Daha sonralari Balyan ismini kendisine soyadi olarak benimsemistir Saray mimarlarindan nin damadi ve in kayinpederidir kaynak belirtilmeli Baslica yapitlari Sarayburnu ndaki sahil sarayi 1875 te yandi Dolmabahce Sarayi Beylerbeyi Sarayi Aynalikavak Kasri Nusretiye Camii Selimiye Kislasi ve cevre yapilari Davutpasa Kislasi Senekerim Balyan Senekerim Balyan 1768 1833 bircok projesini kardesi Krikor Balyan la birlikte yapmis kendisi daha ziyada arka planda kalmistir Kardesi Krikor Balyan in ahsap olarak insa ettigi Bayezid Kulesini bir yanginda buyuk zarar gormesi uzerine 1826 yilinda betondan yeniden insa etmistir Ayrica Istanbul un Besiktas semtindeki Surp Asdvadzazdin Ermeni Kilisesi ne de imzasini atmistir 1824 kaynak belirtilmeli Garabet Amira Balyan Garabet Amira Balyan 1800 1866 I Abdulmecit in mimarlarindandir En onemli eseri oglu Nigogos Balyan la birlikte yaptiklari Dolmabahce Sarayi dir kaynak belirtilmeli Nigogos Balyan Nigogos Balyan 1826 1858 I Abdulmecit in mimarlarindandir En onemli eseri babasi Garabet Amira Balyan la birlikte yaptiklari Dolmabahce Sarayi dir kaynak belirtilmeli Sarkis Balyan Sarkis Balyan 1835 1899 Garabet Amira Balyan in ogludur kaynak belirtilmeli 1843 yilinda agabeyi Nigogos Balyan la birlikte Paris e gitti College Sainte Barbe de Paris i bitirdi Ecole des Beaux Arts dan mezun oldu Istanbul a dondukten sonra babasi ve agabeyiyle birlikte calisti Babasi ve agabeyi oldukten sonra kardesi Hagop Balyan la calismaga devam etti Osmanli padisahi II Abdulhamit in istibdat doneminde Avrupa ya surgune gonderildi Surgunden ancak 15 yil sonra gelebildi kaynak belirtilmeli Onemli Eserleri Beylerbeyi Sarayi babasi Garabet Amira Balyan la birlikte 1861 1865 Besiktas Makruhyan Ermeni Okulu 1866 esi Makruhi ye adanmistir Ciragan Sarayi 1863 1871 Valide Camii kardesi Hagop Balyan la birlikte 1871 Zeytinburnu Barut Fabrikasi 1874 Besiktas Akaretler 138 daireli evler 1874 Harbiye Nezareti bugunku Istanbul Teknik Universitesi nin Taskisla binasi Mekteb i Tibbiye bugunku Galatasaray Lisesi nin binasi Macka Silahhanesi Istanbul Teknik Universitesi nin Yabanci Diller Yuksekokulu Gumussuyu Kislasi Malta kosku Baltalimani Yalisi Galatasaray adasindan eski kosk Adile Sultan Sarayi Kandilli Yildiz Sarayi Buyuk Mabeyin Binasi Cadir Kosku Malta Kosku Sale Kosku 2 kisim Cit Kasri Caglayan Kasri Kagithane Ayazaga Kosku Maslak Kalender Kosku Tokat Kasri Beykoz Alemdag Av Kosku Abdulaziz Av koskleri Validebag ve Ayazaga Sultan Ciftligi Kosku Izmit Kagithane Camii Bahariye Nezareti Macka Karakolhanesi Hamidiye Saat Kulesi Dikran Kalfa Cuberyan ile birlikte Hagop Balyan Hagop Balyan 1837 1875 Garabet Amira Balyan in oglu ve Sarkis Balyan in kardesidir Paris teki Sainte Barbe Koleji nin mimarlik bolumunden mezun oldu Babasinin olumunden sonra kardesi Sarkis Balyan la birlikte calisti Kardesiyle aralarindaki isbolumu tam olarak bilinmedigi icin birlikte yaptiklari eserlerden hangilerinin Hagop Balyan a atfedilebilecegi kesin olarak bilinmemektedir Birlikte yaptiklari projelerde Sarkis Balyan in daha ziyade muhasebe ve musteri iliskilerini yuruttugu Hagop Balyan in ise tasarim ve cizimle ugrastigi dusunulmektedir Sarkis Balyan cok daha goze gorundugu icin ismi daha iyi bilinmektedir kaynak belirtilmeli Simon Balyan Simon Balyan 1846 1894 Garabet Amira Balyan in ogludur Kardesleri Sarkis Balyan ve Hagop Balyan la birlikte calismistir Ailenin bu dort uyesi de mimarlik egitimini Paris te Ecole des Beaux Arts ta tamaladilar Macka Silahhanesi Macka Karakolu ve Yildiz Kosku nun tasarimlarina katilmistir Balyan ailesinin ustlendigi mimarlik projelerini suluboyayla resimlemistir kaynak belirtilmeli Levon Bey Balyan Levon Bey Balyan 1855 1925 Nigogos Balyan in ogludur Paris teki College Sainte Barbe de Paris 1869 ve Ecole des Beaux Art okullarinda okudugu bilinmektedir kaynak belirtilmeli Kaynakca Osmanli Mimarligi nda Balyan Ailesi nin Rolu Pars Tuglaci Yeni Cigir Kitabevi 1993 ISBN 9789759555204 Arsivlenmis kopya 2 Ekim 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Aralik 2018 Uyar Ayda 1 Nisan 2003 Ermeni Kaynaklarina Gore Istanbul Mimarlari Aras Yayincilik 21 Mart 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Subat 2021 Wikimedia Commons ta Balyan ailesi ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir