Bast (Bastet, Baset, Ubasti veya Pasht) Antik Mısır dilinde 𓎰𓏏𓏏 şeklinde yazılır ve bu dilin modern devamı kabul edilen Kıptice dilinde Ⲟⲩⲃⲁⲥⲧⲉ şeklinde yazılır. Bastet ya da Bast, Mısır mitolojisindeki tanrıçalardan biridir. Kültünün merkezi bir delta şehri olan ve tarihçi Herodot'un yer bularak tanınan (Yunanca: Bubastis, çağdaş Zagazig'in yakınları) olan ana kedi tanrıça, Bast, antik tanrıçalardandı ve en azından İkinci Hanedan'dan beri tapınılmaktaydı. Kült merkezi Par-Bast'ta yapılan kazılarda mumyalanmış kutsal kedilerden oluşan bir mezarlık da bulunmuştur. Başlarda Aşağı Mısır'ın koruyucu tanrıçası konumundaydı ve vahşi bir aslan olarak betimlenirdi. Nitekim ismi de (dişi) "yiyici, (yiyerek) yok edici" anlamına gelmektedir. Ev kedileriyle özdeşleştirilmesi ve bu şekilde betimlenmesi MÖ 1456 yılında başlamıştır. Koruyucu tanrıça olarak firavunun savunucusu ve koruyucusu olarak görülürdü. Ra'nın kızı sayılan Bast ayrıca 'Ra'nın Gözü' olan tanrılardandı.
Bast | ||||
---|---|---|---|---|
Bastet, dişi aslan yerine kedi başlı bir kadının genç formunda | ||||
Hiyerogliflerdeki adı |
| |||
Sembol | dişi aslan, kedi, merhem kavanozu, sistrum, güneş diski | |||
Ebeveyn | Ra ve Isis | |||
Kardeşler | Horus ve Anhur (üvey kardeş) | |||
Eş | Ptah | |||
Çocuklar | Mihos |
Her ne kadar başlarda bir güneş tanrıçası olsa da, daha sonraları Yunanların gelişiyle Yunanlar tarafından bir ay tanrıçasına dönüştürülmüş, Artemis ile ilişkilendirilmiştir. Yunanlar aynı zamanda Mısır tanrılarından Horus'u Yunan tanrı Apollo ile ilişkilendirmişti. Apollo ile Artemis ise, Yunan mitolojisinde kardeşti. Bu ilişkilendirmeler sonucu da, Yunanlar sonrası dönemde, Bast ile Horus arasında bir tür kardeşlik ilişkisi ortaya çıkmıştır. Böylece Bast, Osiris ile İsis'e dair olan efsanede kendine yer bulmuştur. Yunan mitolojisinde Bast Ailuros ("kedi") ismiyle de geçmektedir.
Sonraki dönemlerde kâtipler ismini Bastet olarak yazmış ve böylece zaten dişilik takısı içeren Bast ismine ikinci bir dişilik takısı eklemişlerdir. Bastet'in sözlük anlamının merhem şişesinin (kadını) olması hasebiyle zamanla bir tür koku tanrıçası olmuştur. Buradan hareketle Anubis mumyalama tanrısı olduğunda, merhem (veya koku) tanrıçası olarak Bast onun karısı olarak addedilmiştir. Genellikle birlikte anıldığı aslan başlı tanrıça Sekhmet'in olumlu yansımasıdır. Genellikle bir kedi olarak betimlense de aslan-başlı bir şekilde de betimlenmiştir. Yeni Krallık döneminde, bazı arkeologlara göre Mısır dışından gelen, tanrı 'in Mısır mitolojisinde ortaya çıkmasıyla, bu tanrının annesi olarak sayılmıştır. Maahes de bir kedi-aslan tanrıydı. Aşağı Mısır'da koruyucu tanrıça olması hasebiyle zamanla Aşağı Mısır'ın baş tanrıçası Wadjet ile ilişkilendirilmiş ve sonunda Wadjet-Bast ortaya çıkmıştır.
Populer Kültüre Etkisi
Antik dönemlerde olduğu gibi günümüzde hala güzellik ve estetik yargı konusunda ilham vermekte ve günümüzde farklı sanat eserlerine ilham kaynağı olmaktadır. Bu akım farklı populer kültür amaçlarıyla yapıldığı gibi ciddi sanat projelerinde yer alabilmektedir. Ayrıca Bast ve Bastet isimleri Tetris klonu olan bir oyuna ve bir Discord yardımcı botuna kadar ilham vermiştir.
Kaynakça
- ^ Hart, George (2005). The Routledge Dictionary of Egyptian Gods and Goddesses, Second Edition, p. 45
- ^ . glosbe.com. 8 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2022.
- ^ a b "Bastet." Encyclopedia Mythica from Encyclopedia Mythica Online 7 Mayıs 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. http://www.pantheon.org/articles/b/bastet.html 7 Mayıs 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Erişim tarihi: 30 Ağustos, 2007
- ^ "Bir Kedi Dosyası". www.peramuzesi.org.tr. 8 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Ağustos 2022.
- ^ . www.per-bast.org. 5 Ağustos 2003 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2023.
- ^ "Bastet (Mısır Mitolojisi) – Özhan Öztürk Makaleleri". 19 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Ağustos 2022.
- ^ "- Vikipedi". commons.wikimedia.org. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2022.
- ^ Özgökçeler, Doğancan (2022). . Twitter. Kadir Has Üniversitesi - İstanbul -Cibali - Türkiye. 11 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Eylül 2022.
- ^ Marton Adam Marton. . Oyun Sektörü İçin Konsept Tasarım/Sanat Çalışması. 13 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Bastet — Federico Poloni". fph.altervista.org. 17 Haziran 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Ağustos 2022.
- ^ "Bastet". Discord Bots (İngilizce). 8 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Ağustos 2022.
Mısır mitolojisi ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
Mısırbilim veya Antik Mısır ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bast Bastet Baset Ubasti veya Pasht Antik Misir dilinde 𓎰𓏏𓏏 seklinde yazilir ve bu dilin modern devami kabul edilen Kiptice dilinde Ⲟⲩⲃⲁⲥⲧⲉ seklinde yazilir Bastet ya da Bast Misir mitolojisindeki tanricalardan biridir Kultunun merkezi bir delta sehri olan ve tarihci Herodot un yer bularak taninan Yunanca Bubastis cagdas Zagazig in yakinlari olan ana kedi tanrica Bast antik tanricalardandi ve en azindan Ikinci Hanedan dan beri tapinilmaktaydi Kult merkezi Par Bast ta yapilan kazilarda mumyalanmis kutsal kedilerden olusan bir mezarlik da bulunmustur Baslarda Asagi Misir in koruyucu tanricasi konumundaydi ve vahsi bir aslan olarak betimlenirdi Nitekim ismi de disi yiyici yiyerek yok edici anlamina gelmektedir Ev kedileriyle ozdeslestirilmesi ve bu sekilde betimlenmesi MO 1456 yilinda baslamistir Koruyucu tanrica olarak firavunun savunucusu ve koruyucusu olarak gorulurdu Ra nin kizi sayilan Bast ayrica Ra nin Gozu olan tanrilardandi BastBastet disi aslan yerine kedi basli bir kadinin genc formundaHiyerogliflerdeki adiSemboldisi aslan kedi merhem kavanozu sistrum gunes diskiEbeveynRa ve IsisKardeslerHorus ve Anhur uvey kardes EsPtahCocuklarMihosBastet FiguruLouvre Muzesi nde bulunan bir Bast heykeli Her ne kadar baslarda bir gunes tanricasi olsa da daha sonralari Yunanlarin gelisiyle Yunanlar tarafindan bir ay tanricasina donusturulmus Artemis ile iliskilendirilmistir Yunanlar ayni zamanda Misir tanrilarindan Horus u Yunan tanri Apollo ile iliskilendirmisti Apollo ile Artemis ise Yunan mitolojisinde kardesti Bu iliskilendirmeler sonucu da Yunanlar sonrasi donemde Bast ile Horus arasinda bir tur kardeslik iliskisi ortaya cikmistir Boylece Bast Osiris ile Isis e dair olan efsanede kendine yer bulmustur Yunan mitolojisinde Bast Ailuros kedi ismiyle de gecmektedir Sonraki donemlerde katipler ismini Bastet olarak yazmis ve boylece zaten disilik takisi iceren Bast ismine ikinci bir disilik takisi eklemislerdir Bastet in sozluk anlaminin merhem sisesinin kadini olmasi hasebiyle zamanla bir tur koku tanricasi olmustur Buradan hareketle Anubis mumyalama tanrisi oldugunda merhem veya koku tanricasi olarak Bast onun karisi olarak addedilmistir Genellikle birlikte anildigi aslan basli tanrica Sekhmet in olumlu yansimasidir Genellikle bir kedi olarak betimlense de aslan basli bir sekilde de betimlenmistir Yeni Krallik doneminde bazi arkeologlara gore Misir disindan gelen tanri in Misir mitolojisinde ortaya cikmasiyla bu tanrinin annesi olarak sayilmistir Maahes de bir kedi aslan tanriydi Asagi Misir da koruyucu tanrica olmasi hasebiyle zamanla Asagi Misir in bas tanricasi Wadjet ile iliskilendirilmis ve sonunda Wadjet Bast ortaya cikmistir Populer Kulture EtkisiAntik donemlerde oldugu gibi gunumuzde hala guzellik ve estetik yargi konusunda ilham vermekte ve gunumuzde farkli sanat eserlerine ilham kaynagi olmaktadir Bu akim farkli populer kultur amaclariyla yapildigi gibi ciddi sanat projelerinde yer alabilmektedir Ayrica Bast ve Bastet isimleri Tetris klonu olan bir oyuna ve bir Discord yardimci botuna kadar ilham vermistir Kaynakca Hart George 2005 The Routledge Dictionary of Egyptian Gods and Goddesses Second Edition p 45 glosbe com 8 Agustos 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Agustos 2022 a b Bastet Encyclopedia Mythica from Encyclopedia Mythica Online 7 Mayis 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde http www pantheon org articles b bastet html 7 Mayis 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde Erisim tarihi 30 Agustos 2007 Bir Kedi Dosyasi www peramuzesi org tr 8 Agustos 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Agustos 2022 www per bast org 5 Agustos 2003 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Temmuz 2023 Bastet Misir Mitolojisi Ozhan Ozturk Makaleleri 19 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Agustos 2022 Vikipedi commons wikimedia org Erisim tarihi 8 Agustos 2022 Ozgokceler Dogancan 2022 Twitter Kadir Has Universitesi Istanbul Cibali Turkiye 11 Eylul 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Eylul 2022 Marton Adam Marton Oyun Sektoru Icin Konsept Tasarim Sanat Calismasi 13 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Bastet Federico Poloni fph altervista org 17 Haziran 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Agustos 2022 Bastet Discord Bots Ingilizce 8 Agustos 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Agustos 2022 Misir mitolojisi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz Misirbilim veya Antik Misir ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz