Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bayağı çalı kuşu (Regulus regulus), çalı kuşugiller (Regulidae) familyasından, Avrupa ve Asya'nın her yanında rastlanan bir çalı kuşu türü. Altın rengi sorgucu nedeniyle Avrupa folklorunda "kuşların kralı" olarak anılmasının yanı sıra bilimsel adı olan regulus Latince "kral" demektir.Palearktik, Makaronezya adaları ile İzlanda'da dahil olmak üzere çok yaygın bir alana dağılmış olan türün çok sayıda alt türü tanınmaktadır. Üreme dağılım alanının kuzey ve doğusunda yaşayan kuşlar, kışları geçirmek için daha güneye göç ederler.
| Bayağı çalı kuşu | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Dişi R. r. regulus | |||||||||||||||
Erkek kuşun şakıması | |||||||||||||||
| Korunma durumu | |||||||||||||||
 Asgari endişe altında (IUCN 3.1) | |||||||||||||||
| Biyolojik sınıflandırma | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
| İkili adlandırma | |||||||||||||||
| Regulus regulus | |||||||||||||||
 | |||||||||||||||
Üreme dönemi yaz konuğı (dağılımlar yaklaşıktır)Yıl boyunca yerleşik Kış konuğu | |||||||||||||||
| Sinonimler | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
Bayağı çalı kuşunun tüy örtüsü üst kısımlarda yeşilimsi, alt kısımlarda beyazımsıdır ve kanatlarında iki beyaz kuşak vardır. Siyah irisleri ve erkeklerde turuncu ya da altın rengi, dişilerde de sarı sorguçlarıyla sade bir yüze sahiptir. Görünüşte Avrupa'da aynı dağılımı paylaştığı sürmeli çalı kuşuna benzese de, sürmeli çalı kuşunun bronz rengi omuzları ile yüzündeki belirgin renk örüntüsü oldukça ayırt edicidir. Şakıması birbirini izleyen ve tekrar eden tiz notalardan oluşur. Kanarya Adalarında yaşayan bayağı çalı kuşları artık iki alt türe ayrılmıştır ancak daha önceleri sürmeli çalı kuşunun bir alt türü olarak ya da Regulus teneriffae adıyla ayrı bir tür olarak sınıflandırılmaktaydılar.
Yuvasını, ya kozalaklı ağaçların üstüne ya da sarmaşık dolanmış ağaç gövdelerine yapar. On ila on iki arasında yumurta üzerine yalnızca dişi kuluçkaya yatar ancak yavrular ebeveynlerin ikisi tarafından da beslenir. İkinci bir yumurtlamaya sık rastlanır. Bayağı çalı kuşu beslenmek için böcek aradığı için sürekli hareket hâlindedir ve kışları baştankara sürüleri ile birlikte görülürler. Yırtıcı kuşlar tarafından avlanabilirler ve parazit taşıyabilirler ancak geniş dağılımları ve büyük popülasyonları nedeniyle herhangi bir korunma endişesi görülmemektedir.
Fiziksel özellikler
Bayağı çalı kuşu 8,5 ila 9,5 cm boyunda, 13.5 ila 15.5 cm kanat açıklığına sahip ve 4,5 ila 7 g ağırlığında küçük bir kuştur. Üst kısımları zeytin yeşili, alt kısımları beyazımsı tüy örtüsü, iki beyaz kanat kuşağı, göze çarpan siyah irisleri ve sade yüzü ile ötleğene benzer. Tepesinin yanları ve dar alnı siyahtır; erkeklerde ortası turuncu, yanları sarı, dişilerde ise tamamen sarı olmak üzere parlak bir sorguca sahiptir. Üreme mevsiminde nümayiş esnasında sorguç dikilir ve erkeklerin ayırt edici turuncu tüylerini daha da belirgin hâle getirir. Küçük ve ince gagaları siyahtır. Bacaklar ise ten rengi- kahverengidir.
Sorguç renkleri dışında erkek ile dişi birbirine benzer ancak yeni tüyler çıktığında dişiler erkeklere göre çok az daha soluk üst tüylere ve daha grimsi alt tüylere sahiptirler. Genç kuşlar erişkinlere benzer ancak üst kısımları daha mat renklidir ve renkli sorguçları yoktur. Kuyruk ve uçuş tüyleri ilk kışlarında değişmese bile genç kuşlar artık arazide erişkinlerden neredeyse ayırt edilemeyecek hâle gelirler. Ara sıra ani yön değiştirme ile birlikte hızlı kanat çırpmalarından ibaret uçuşları ayırt edicidir. Beslenirken birden ileri atılma ve sık sık kanat çırparak havada asılı durmadan ibaret kısa uçuşlar yaparlar. Bitki örtüsü içinde hiç durmadan hareket ederler, sık sık dallarda, ağaç gövdelerinde bir aşağı bir yukarı hareket hâlindedirler.
Tanımlama
Bayağı çalı kuşu, dağılımı alanı içindeki diğer küçük kuşlardan genellikle kolayca ayırt edilebilir ancak yetersiz gözlem sürmeli çalı kuşu ya da sarı kaşlı çıvgın ile karıştırılmasına neden olabilir. Erişkin sürmeli çalı kuşu parlak beyaz ve siyah göz kuşakları ile ayırt edici bir yüze sahiptir ve gençleri de bayağı çalı kuşundan ayırt etmeye yetecek kadar bu özellikleri gösterir. Sarı kaşlı çıvgının kaşları sarımsı ve tepe kuşağı soluk renklidir ve kafa deseni farklıdır.
Amerika'da yaşayan ve Avrupa'da geçit kuşu olarak görülen yakut tepeli çalı kuşu ile bayağı çalı kuşunun ayırt edilmesi daha zor olabilir. Yakut tepeli çalı kuşunun da yüzü Eski Dünya'da yaşayan kuzeni gibi sadedir ancak erkeklerin sorgucu sarı ya da siyah kenar tüyleri olmadan kızıl renklidir. Dişi ve genç yakut tepeli çalı kuşlarında yakut kırmızı sorguç yoktur ancak sorguçları olmayan genç bayağı çalı kuşları ile karşılaştırıldığında Amerika'da yaşayan tür boyut olarak daha büyüktür ve beyazımsı göz halkası ile sarımsı kanat kuşaklarına sahiptir.
Taksonomi ve sistematik
Çalı kuşları, bazen ötleğengiller familyası içine alınan ama sıklıkla da kendi familyaları Regulidae içinde sınıflandırılan küçük bir grup kuştur. Özellikle de son zamanlarda yapılan araştırmalar yüzeysel benzerliklere rağmen çalı kuşlarının ötleğenlerden filogenetik olarak uzak olduğunu gösterdi. Familya adı Regulidae ve içinde yer alan tek cins Regulus adları Latince "kral" anlamına gelen rex sözcüğünün küçültmesi olan regulus sözcüğünden gelir. Bayağı çalı kuşu, Carl Linnaeus tarafından 1758'de Systema Naturae eserinde ilk olarak Motacilla regulus adıyla tanımlandı. İngiliz doğa bilimci John Latham tarafından 1790'da ötleğen cinsi içine alındı. Fransız zoolog Georges Cuvier 1800'de türü şimdiki cinsi içine taşıdı.
Sürmeli çalı kuşu ya da Tayvan'da yaşayan Regulus goodfellowi ile olan ilişkileri de uzun tartışmalara neden olmuştur. R. goodfellowi bazen sürmeli çalı kuşunun bir ırkı olarak kabul edilir ancak bölge şakıması çalı kuşunun Himalayalarda yaşayan ırklarının şakımalarına benzer ve genetik veriler en yakın akrabasının bayağı çalı kuşu olduğunu gösterir. Sürmeli çalı kuşu bayağı çalı kuşundan yaklaşık 3,0-3,1 milyon yıl önce ayrılarak türleşti.
Alt türler
Kıta Avrupası ve Asya
Bayağı çalı kuşunun çok sayıda alt türü tanımlanmıştır. Kıta Avrupas'sı ve Asya'da birbirine çok benzeyen ve tüylerin renk tonlarında farklılıklar gösteren dokuz alt türü genel olarak kabul görmüştür. Genetik düzeyde iki Orta Asya ırkı R. r. sikkimensis ve R. r. himalayensis birbirlerine çok yakındır ve yalnızca yakın geçmişte ayrılmışlardır ancak daha batıdaki alt türlerden yaklaşık 2,8 milyon yıl önce ayrılmışlardır.
- R. r. regulus (Linnaeus, 1758). Avrupa'nın çoğu kısmında ürerler; nominat alt türdür.
- R. r. himalayensis (Bonaparte, 1856). Üreme bölgesi Himalayalardır; nominat alt türe benzer ancak üst kısmı daha soluk alt kısmı daha beyazımsıdır.
- R. r. japonensis (, 1862). Japonya, Kore, Çin ve Sibirya olmak üzere Asya'nın doğusunda ürerler; üst kısımları nominat alt türden daha yeşilimsi ve koyudur, beyaz kanat kuşakları daha geniştir.
- R. r. tristis (Pleske, 1892). Çin ve Orta Asya'da ürer, kışları Afganistan'ın kuzeyinde geçirir. 'in bu alt türün Ladakh'ta olduğuna dair kayıtları sahte olarak kabul edilmiştir. Sorgucun kenarındaki siyah tüylerin eksikliği ile oldukça kolay ayırt edilebilir. Erkeklerin tepesi diğer ırklara göre daha sarıdır ve alt kısımları daha donuk ve gri renktedir.
- R. r. coatsi (Sushkin, 1904). Rusya ve Orta Asya'da ürer; üst kısımları nominat alt türden daha soluk renktedir.
- R. r. yunnanensis (Rippon, 1906). Himalayaların doğusunda, Burma ve Çin'de ürer; R. r. sikkimensis ırkına benzer ama koyu yeşil üst kısımları ve koyu ten rengi alt kısımları ile genel olarak daha koyu renkli tüylere sahiptir.
- R. r. hyrcanus (, 1910). Yalnızca İran'da ürer; R. r. buturlini ırkına benzer ama biraz daha koyu renklidir.
- R. r. buturlini (Loudon, 1911). Doğu Avrupa, Kafkaslar ve Orta Asya'da ürer. Üst kısımları nominat alt türe göre daha soluktur ve zeytuni yeşilden çok grimsi yeşil renktedir.
- R. r. sikkimensis (Meinertzhagen R. & , 1926). Hindistan ve Çin'de ürer. R. r. himalayensis ırkından daha koyu renkli, nominat alt türden daha yeşil renklidir.
Atlantik adaları
Makaronezya Atlantik adalarında iki grup bayağı çalı kuşu taksonu bulunur. Kanarya Adaları'nda yaşayan kuşlar daha eskiden koloni oluşturmuş iken Azorlarda yaşayanlar daha yakın zamanda buraya gelmişlerdir. Madeira'da bayağı çalı kuşu yoktur ve burada yaşayan tek Regulus türüdür.
Kanarya Adaları iki dalga hâlinde kolonileştirilmiştir. İlk dalga yaklaşık 1,9-2,3 milyon yıl önce Tenerife ve La Gomera'ya gelmiş daha sonra günümüzden 1,3-1,8 milyon yıl önce ikinci dalga El Hierro ve La Palma'ya varmıştır.
Siyah alınları, pembe-ten rengi alt kısımları ve daha koyu kanatları ile Kanarya Adalarında yaşayan ırklar özellikle farklılık gösterir ve bazen ya sürmeli çalı kuşunun bir alt türü olarak ya da farklı bir Regulus türü olarak kabul edilirler. 2006 yılında bu kuşların şakımalarındaki farklılıklar üzerine yapılan bir araştırma Tenerife'de bulunan R. r. teneriffae ile La Palma ve El Hierro adalarında bulunan ve yeni tanımlanan R. r. ellenthalerae olarak iki ayrı ırk olduğunu ortaya koydı.
- (Seebohm, 1883). Tenerife ve La Gomera'da bulunur; siyah alnı ve pembe-ten rengi alt tüyleri ile farklı, küçük bir alt türdür.
- (Päckert et al., 2006). La Palma ve El Hierro'da yaşar.
Şakımalarında görülen, ayrıca genetik ve morfolojik farklılıklar Azorlar'ın Pleistosen'in sonlarına doğru, yaklaşık 100.000 yıl önce tek bir dalgada kolonileştirildiğini gösterir. İlk olarak en doğuda bulunan adalara yerleşmiş olmaları ve daha sınra ortada ve batıda bulunan adalara geçmiş olmaları mümkün görünmektedir.
- (, 1883). Yalnızca São Miguel Adası'nda bulunur; R. r. inermis ırkı gibidir ama alt kısımları daha zytuni-ten rengidir.
- (Murphy & Chapin, 1929). Flores, Faial, Terceira, São Jorge ve Pico adalarında yaşar; üst kısımları nominat alt türden daha koyu zeytuni yeşildir ve alt kısımları da daha koyudur.
- (Vaurie, 1954). Yalnızca Santa Maria Adası'nda yaşar; Azorlar'da yaşayan diğer ırklardan daha soluk renklidir ve alt kısımları daha beyazımsıdır.
Fosiller
Avrupa'da soyu tükenmiş Regulus türlerine ait, çoğu bayağı çalı kuşu ya da tanımlanamayan türler olmak üzere yaklaşık 2,6 milyon yıl ila 12.000 yıl öncesinden kalma birkaç Pleistosen fosili bulunur. Soyu tükenmiş Regulus türüne ait tek fosil, 2,6-1,95 milyon yıl önceden kalma, Bulgaristan'da bulunmuş bir sol dirsek kemiğidir ve bu tür olarak tanımlanmıştır. Bayağı çalı kuşu soyu, sürmeli çalı kuşunun görünen atası olan bu türden Pleistosen'in ortalarında ayrılmıştır.
Kaynakça
- ^ BirdLife International (2018). "Regulus regulus". IUCN Tehdit Altındaki Türlerin Kırmızı Listesi. 2018: e.T22734997A132183740. doi:10.2305/IUCN.UK.2018-2.RLTS.T22734997A132183740.en
![image]()
. Erişim tarihi: 12 Kasım 2021. - ^ "All about the goldcrest". 15 Kasım 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Kasım 2021.
- ^ a b Mullarney, Killian; Svensson, Lars; Zetterstrom, Dan; Grant, Peter J. (1999). Collins Bird Guide. London: Collins. s. 336. ISBN .
- ^ a b Snow, David; Perrins, Christopher M, (Ed.) (1998). The Birds of the Western Palearctic concise edition (2 volumes). Oxford: Oxford University Press. ss. 1342-1346. ISBN .
- ^ Hogstad, Olav (1971). "Age determination of Goldcrests Regulus regulus (L.) in summer and early autumn". Ornis Scandinavica. 2 (1): 1-3. doi:10.2307/3676233. JSTOR 3676233.
- ^ Simms, Eric (1985). British Warblers (New Naturalist Series). Londra: Collins. ss. 352-363. ISBN .
- ^ a b c d Baker, Kevin (1997). Warblers of Europe, Asia and North Africa (Helm Identification Guides). Londra: Helm. ss. 385-387. ISBN .
- ^ Catley, G (September 1992). "Identification pitfalls and assessment problems". British Birds. 85: 490-494.
- ^ Monroe, Burt L. (February 1992). "The new DNA – DNA avian classification: What's it all about?". British Birds. 85 (2): 53-61.
- ^ Barker, F Keith; Barrowclough, George F; Groth, Jeff G (2002). "A phylogenetic hypothesis for passerine birds: taxonomic and biogeographic implications of an analysis of nuclear DNA sequence data". Proceedings of the Royal Society of London B. 269 (1488): 295-308. doi:10.1098/rspb.2001.1883. (PMC) 1690884 $2. (PMID) 11839199.
- ^ Spicer, Greg S; Dunipace, Leslie (2004). (PDF). Molecular Phylogenetics and Evolution. 30 (2): 325-335. doi:10.1016/S1055-7903(03)00193-3. (PMID) 14715224. 4 Mart 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Kasım 2021.
- ^ Alström, Per; Ericson, Per G P; Olsson, Urban; Sundberg, Per (2006). "Phylogeny and classiccation of the avian superfamily Sylvioidea" (PDF). Molecular Phylogenetics and Evolution. 38 (2): 381-397. doi:10.1016/j.ympev.2005.05.015. (PMID) 16054402. 27 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 17 Kasım 2021.
- ^ Brookes, Ian (editor-in-chief) (2006). The Chambers Dictionary, ninth edition. Edinburgh: Chambers. s. 1277. ISBN .
- ^ Linnaeus, Carl (1758). Systema naturae per regna tria naturae, secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis. Tomus I. Editio decima, reformata (Latince). Holmiae: Laurentii Salvii. s. 188.
- ^ Latham, John (1790). Index ornithologicus, sive, Systema ornithologiae, complectens avium divisionem in classes, ordines, genera, species, ipsarumque varietates, adjectis synonymis, locis, descriptionibus, &c (Latince). ii. Londra: Leigh & Sotheby. s. 548.
- ^ Cuvier, Georges (1800). Lecons d'anatomie comparee de M. G. Cuvier, Recueillies et publiees sous ses yeux, par C. Dumeril et Duvernoy (Fransızca). 1, table 2. Paris: Crochard et cie.
- ^ Päckert, Martin; Martens, Jochen; Severinghaus, Lucia Liu (2008). "The Taiwan Firecrest (Regulus goodfellowi) belongs to the Goldcrest assemblage (Regulus regulus s. l.): evidence from mitochondrial DNA and the territorial song of the Regulidae". Journal of Ornithology. 150 (1): 205-220. doi:10.1007/s10336-008-0335-5.
- ^ a b Päckert, Martin; Martens, Jochen; Sun, Yue-Hua; Tietze, Dieter Thomas (2009). (PDF). Hartmann, Matthias; Weipert, Jörg (Ed.). Biodiversität und Naturausstattung im Himalaya/Biodiversity and natural heritage of the Himalaya III. Erfurt: Verein der Freunde & Förderer des Naturkundemuseums Erfurt. ss. 71-80. ISBN . 14 Haziran 2011 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^ Vaurie, Charles (1954). "Systematic notes on Palearctic birds. No. 8, Sylviinae, the genus Regulus". American Museum Novitates (1684): 1-9. hdl:2246/4955.
- ^ ; (2005). Birds of South Asia. The Ripley Guide. Volume 2. Smithsonian Institution & Lynx Edicions. s. 521.
- ^ Sangster, George; Collinson, J Martin; Helbig, Andreas J; Knox, Alan G; Parkin, David T. (2005). "Taxonomic recommendations for British birds: third report". Ibis. 147 (4): 821-826. doi:10.1111/j.1474-919X.2005.00483.x.
- ^ Päckert, Martin; Martens, Jochen (2004). "Song dialects on the Atlantic islands: goldcrests of the Azores (Regulus regulus azoricus, R. r. sanctae-mariae, R. r. inermis)". Journal of Ornithology. 145 (1): 23-30. doi:10.1007/s10336-003-0003-8.
- ^ Löhrl, Hans; Thaler, Ellen; Christie, David A (September 1996). "Status and behaviour of the Tenerife Kinglet". British Birds. 89: 379-386.
- ^ Päckert, Martin (2006). "Song dialects as diagnostic characters—acoustic differentiation of the Canary Island Goldcrest subspecies Regulus regulus teneriffae Seebohm 1883 and R. r. ellenthalerae Päckert et al. 2006 (Aves: Passeriformes: Regulidae)" (PDF). Zootaxa. 1325: 99-115. doi:10.11646/zootaxa.1325.1.7. 17 Kasım 2021 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 17 Kasım 2021.
- ^ Boev, Zlatozar (1999). "Regulus bulgaricus sp. n. – the first fossil Kinglet (Aves: Sylviidae) from the Late Pliocene of Varshets, Western Bulgaria". Historia Naturalis Bulgarica. 10: 109-115.
 | Ötücü kuşlar ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bayagi cali kusu Regulus regulus cali kusugiller Regulidae familyasindan Avrupa ve Asya nin her yaninda rastlanan bir cali kusu turu Altin rengi sorgucu nedeniyle Avrupa folklorunda kuslarin krali olarak anilmasinin yani sira bilimsel adi olan regulus Latince kral demektir Palearktik Makaronezya adalari ile Izlanda da dahil olmak uzere cok yaygin bir alana dagilmis olan turun cok sayida alt turu taninmaktadir Ureme dagilim alaninin kuzey ve dogusunda yasayan kuslar kislari gecirmek icin daha guneye goc ederler Bayagi cali kusuDisi R r regulus source source Erkek kusun sakimasiKorunma durumuAsgari endise altinda IUCN 3 1 Biyolojik siniflandirmaAlem AnimaliaSube ChordataSinif AvesTakim PasseriformesFamilya RegulidaeCins RegulusTur R regulusIkili adlandirmaRegulus regulus Linnaeus 1758 Ureme donemi yaz konugi Yil boyunca yerlesik Kis konugu dagilimlar yaklasiktir SinonimlerMotacilla regulus Linnaeus 1758 Regulus cristatusRegulus regulus source source source source source source source source Regulus regulus Bayagi cali kusunun tuy ortusu ust kisimlarda yesilimsi alt kisimlarda beyazimsidir ve kanatlarinda iki beyaz kusak vardir Siyah irisleri ve erkeklerde turuncu ya da altin rengi disilerde de sari sorguclariyla sade bir yuze sahiptir Gorunuste Avrupa da ayni dagilimi paylastigi surmeli cali kusuna benzese de surmeli cali kusunun bronz rengi omuzlari ile yuzundeki belirgin renk oruntusu oldukca ayirt edicidir Sakimasi birbirini izleyen ve tekrar eden tiz notalardan olusur Kanarya Adalarinda yasayan bayagi cali kuslari artik iki alt ture ayrilmistir ancak daha onceleri surmeli cali kusunun bir alt turu olarak ya da Regulus teneriffae adiyla ayri bir tur olarak siniflandirilmaktaydilar Yuvasini ya kozalakli agaclarin ustune ya da sarmasik dolanmis agac govdelerine yapar On ila on iki arasinda yumurta uzerine yalnizca disi kuluckaya yatar ancak yavrular ebeveynlerin ikisi tarafindan da beslenir Ikinci bir yumurtlamaya sik rastlanir Bayagi cali kusu beslenmek icin bocek aradigi icin surekli hareket halindedir ve kislari bastankara suruleri ile birlikte gorulurler Yirtici kuslar tarafindan avlanabilirler ve parazit tasiyabilirler ancak genis dagilimlari ve buyuk populasyonlari nedeniyle herhangi bir korunma endisesi gorulmemektedir Fiziksel ozelliklerBayagi cali kusu 8 5 ila 9 5 cm boyunda 13 5 ila 15 5 cm kanat acikligina sahip ve 4 5 ila 7 g agirliginda kucuk bir kustur Ust kisimlari zeytin yesili alt kisimlari beyazimsi tuy ortusu iki beyaz kanat kusagi goze carpan siyah irisleri ve sade yuzu ile otlegene benzer Tepesinin yanlari ve dar alni siyahtir erkeklerde ortasi turuncu yanlari sari disilerde ise tamamen sari olmak uzere parlak bir sorguca sahiptir Ureme mevsiminde numayis esnasinda sorguc dikilir ve erkeklerin ayirt edici turuncu tuylerini daha da belirgin hale getirir Kucuk ve ince gagalari siyahtir Bacaklar ise ten rengi kahverengidir Sorguc renkleri disinda erkek ile disi birbirine benzer ancak yeni tuyler ciktiginda disiler erkeklere gore cok az daha soluk ust tuylere ve daha grimsi alt tuylere sahiptirler Genc kuslar eriskinlere benzer ancak ust kisimlari daha mat renklidir ve renkli sorguclari yoktur Kuyruk ve ucus tuyleri ilk kislarinda degismese bile genc kuslar artik arazide eriskinlerden neredeyse ayirt edilemeyecek hale gelirler Ara sira ani yon degistirme ile birlikte hizli kanat cirpmalarindan ibaret ucuslari ayirt edicidir Beslenirken birden ileri atilma ve sik sik kanat cirparak havada asili durmadan ibaret kisa ucuslar yaparlar Bitki ortusu icinde hic durmadan hareket ederler sik sik dallarda agac govdelerinde bir asagi bir yukari hareket halindedirler Tanimlama Belcika da nominat alt tur R r regulus Bayagi cali kusunun sorgucu parlaktir ve gorece sade bir yuze sahiptir Sorguctaki turuncu tuyler bu kusun erkek oldugunu gosterir Bayagi cali kusu dagilimi alani icindeki diger kucuk kuslardan genellikle kolayca ayirt edilebilir ancak yetersiz gozlem surmeli cali kusu ya da sari kasli civgin ile karistirilmasina neden olabilir Eriskin surmeli cali kusu parlak beyaz ve siyah goz kusaklari ile ayirt edici bir yuze sahiptir ve gencleri de bayagi cali kusundan ayirt etmeye yetecek kadar bu ozellikleri gosterir Sari kasli civginin kaslari sarimsi ve tepe kusagi soluk renklidir ve kafa deseni farklidir Amerika da yasayan ve Avrupa da gecit kusu olarak gorulen yakut tepeli cali kusu ile bayagi cali kusunun ayirt edilmesi daha zor olabilir Yakut tepeli cali kusunun da yuzu Eski Dunya da yasayan kuzeni gibi sadedir ancak erkeklerin sorgucu sari ya da siyah kenar tuyleri olmadan kizil renklidir Disi ve genc yakut tepeli cali kuslarinda yakut kirmizi sorguc yoktur ancak sorguclari olmayan genc bayagi cali kuslari ile karsilastirildiginda Amerika da yasayan tur boyut olarak daha buyuktur ve beyazimsi goz halkasi ile sarimsi kanat kusaklarina sahiptir Taksonomi ve sistematikCali kuslari bazen otlegengiller familyasi icine alinan ama siklikla da kendi familyalari Regulidae icinde siniflandirilan kucuk bir grup kustur Ozellikle de son zamanlarda yapilan arastirmalar yuzeysel benzerliklere ragmen cali kuslarinin otlegenlerden filogenetik olarak uzak oldugunu gosterdi Familya adi Regulidae ve icinde yer alan tek cins Regulus adlari Latince kral anlamina gelen rex sozcugunun kucultmesi olan regulus sozcugunden gelir Bayagi cali kusu Carl Linnaeus tarafindan 1758 de Systema Naturae eserinde ilk olarak Motacilla regulus adiyla tanimlandi Ingiliz doga bilimci John Latham tarafindan 1790 da otlegen cinsi icine alindi Fransiz zoolog Georges Cuvier 1800 de turu simdiki cinsi icine tasidi Surmeli cali kusu ya da Tayvan da yasayan Regulus goodfellowi ile olan iliskileri de uzun tartismalara neden olmustur R goodfellowi bazen surmeli cali kusunun bir irki olarak kabul edilir ancak bolge sakimasi cali kusunun Himalayalarda yasayan irklarinin sakimalarina benzer ve genetik veriler en yakin akrabasinin bayagi cali kusu oldugunu gosterir Surmeli cali kusu bayagi cali kusundan yaklasik 3 0 3 1 milyon yil once ayrilarak turlesti Alt turler Kita Avrupasi ve Asya Ingiltere de disi R r regulusJaponya da R r japonensisHindistan Sikkim de R r sikkimensis Bayagi cali kusunun cok sayida alt turu tanimlanmistir Kita Avrupas si ve Asya da birbirine cok benzeyen ve tuylerin renk tonlarinda farkliliklar gosteren dokuz alt turu genel olarak kabul gormustur Genetik duzeyde iki Orta Asya irki R r sikkimensis ve R r himalayensis birbirlerine cok yakindir ve yalnizca yakin gecmiste ayrilmislardir ancak daha batidaki alt turlerden yaklasik 2 8 milyon yil once ayrilmislardir R r regulus Linnaeus 1758 Avrupa nin cogu kisminda urerler nominat alt turdur R r himalayensis Bonaparte 1856 Ureme bolgesi Himalayalardir nominat alt ture benzer ancak ust kismi daha soluk alt kismi daha beyazimsidir R r japonensis 1862 Japonya Kore Cin ve Sibirya olmak uzere Asya nin dogusunda urerler ust kisimlari nominat alt turden daha yesilimsi ve koyudur beyaz kanat kusaklari daha genistir R r tristis Pleske 1892 Cin ve Orta Asya da urer kislari Afganistan in kuzeyinde gecirir in bu alt turun Ladakh ta olduguna dair kayitlari sahte olarak kabul edilmistir Sorgucun kenarindaki siyah tuylerin eksikligi ile oldukca kolay ayirt edilebilir Erkeklerin tepesi diger irklara gore daha saridir ve alt kisimlari daha donuk ve gri renktedir R r coatsi Sushkin 1904 Rusya ve Orta Asya da urer ust kisimlari nominat alt turden daha soluk renktedir R r yunnanensis Rippon 1906 Himalayalarin dogusunda Burma ve Cin de urer R r sikkimensis irkina benzer ama koyu yesil ust kisimlari ve koyu ten rengi alt kisimlari ile genel olarak daha koyu renkli tuylere sahiptir R r hyrcanus 1910 Yalnizca Iran da urer R r buturlini irkina benzer ama biraz daha koyu renklidir R r buturlini Loudon 1911 Dogu Avrupa Kafkaslar ve Orta Asya da urer Ust kisimlari nominat alt ture gore daha soluktur ve zeytuni yesilden cok grimsi yesil renktedir R r sikkimensis Meinertzhagen R amp 1926 Hindistan ve Cin de urer R r himalayensis irkindan daha koyu renkli nominat alt turden daha yesil renklidir Muhtemelen erkek R r himalayensis Avrupa irkindan daha soluk alt tuylere sahiptir Atlantik adalari Makaronezya Atlantik adalarinda iki grup bayagi cali kusu taksonu bulunur Kanarya Adalari nda yasayan kuslar daha eskiden koloni olusturmus iken Azorlarda yasayanlar daha yakin zamanda buraya gelmislerdir Madeira da bayagi cali kusu yoktur ve burada yasayan tek Regulus turudur Kanarya Adalari iki dalga halinde kolonilestirilmistir Ilk dalga yaklasik 1 9 2 3 milyon yil once Tenerife ve La Gomera ya gelmis daha sonra gunumuzden 1 3 1 8 milyon yil once ikinci dalga El Hierro ve La Palma ya varmistir Siyah alinlari pembe ten rengi alt kisimlari ve daha koyu kanatlari ile Kanarya Adalarinda yasayan irklar ozellikle farklilik gosterir ve bazen ya surmeli cali kusunun bir alt turu olarak ya da farkli bir Regulus turu olarak kabul edilirler 2006 yilinda bu kuslarin sakimalarindaki farkliliklar uzerine yapilan bir arastirma Tenerife de bulunan R r teneriffae ile La Palma ve El Hierro adalarinda bulunan ve yeni tanimlanan R r ellenthalerae olarak iki ayri irk oldugunu ortaya koydi Yeni tanimlanan R r ellenthalerae alt turu La Palma yukarida ve El Hierro da yasar Seebohm 1883 Tenerife ve La Gomera da bulunur siyah alni ve pembe ten rengi alt tuyleri ile farkli kucuk bir alt turdur Packert et al 2006 La Palma ve El Hierro da yasar Sakimalarinda gorulen ayrica genetik ve morfolojik farkliliklar Azorlar in Pleistosen in sonlarina dogru yaklasik 100 000 yil once tek bir dalgada kolonilestirildigini gosterir Ilk olarak en doguda bulunan adalara yerlesmis olmalari ve daha sinra ortada ve batida bulunan adalara gecmis olmalari mumkun gorunmektedir 1883 Yalnizca Sao Miguel Adasi nda bulunur R r inermis irki gibidir ama alt kisimlari daha zytuni ten rengidir Murphy amp Chapin 1929 Flores Faial Terceira Sao Jorge ve Pico adalarinda yasar ust kisimlari nominat alt turden daha koyu zeytuni yesildir ve alt kisimlari da daha koyudur Vaurie 1954 Yalnizca Santa Maria Adasi nda yasar Azorlar da yasayan diger irklardan daha soluk renklidir ve alt kisimlari daha beyazimsidir Fosiller Avrupa da soyu tukenmis Regulus turlerine ait cogu bayagi cali kusu ya da tanimlanamayan turler olmak uzere yaklasik 2 6 milyon yil ila 12 000 yil oncesinden kalma birkac Pleistosen fosili bulunur Soyu tukenmis Regulus turune ait tek fosil 2 6 1 95 milyon yil onceden kalma Bulgaristan da bulunmus bir sol dirsek kemigidir ve bu tur olarak tanimlanmistir Bayagi cali kusu soyu surmeli cali kusunun gorunen atasi olan bu turden Pleistosen in ortalarinda ayrilmistir Kaynakca BirdLife International 2018 Regulus regulus IUCN Tehdit Altindaki Turlerin Kirmizi Listesi 2018 e T22734997A132183740 doi 10 2305 IUCN UK 2018 2 RLTS T22734997A132183740 en Erisim tarihi 12 Kasim 2021 All about the goldcrest 15 Kasim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Kasim 2021 a b Mullarney Killian Svensson Lars Zetterstrom Dan Grant Peter J 1999 Collins Bird Guide London Collins s 336 ISBN 978 0 00 219728 1 a b Snow David Perrins Christopher M Ed 1998 The Birds of the Western Palearctic concise edition 2 volumes Oxford Oxford University Press ss 1342 1346 ISBN 978 0 19 850188 6 Hogstad Olav 1971 Age determination of Goldcrests Regulus regulus L in summer and early autumn Ornis Scandinavica 2 1 1 3 doi 10 2307 3676233 JSTOR 3676233 Simms Eric 1985 British Warblers New Naturalist Series Londra Collins ss 352 363 ISBN 978 0 00 219810 3 a b c d Baker Kevin 1997 Warblers of Europe Asia and North Africa Helm Identification Guides Londra Helm ss 385 387 ISBN 978 0 7136 3971 1 Catley G September 1992 Identification pitfalls and assessment problems British Birds 85 490 494 Monroe Burt L February 1992 The new DNA DNA avian classification What s it all about British Birds 85 2 53 61 Barker F Keith Barrowclough George F Groth Jeff G 2002 A phylogenetic hypothesis for passerine birds taxonomic and biogeographic implications of an analysis of nuclear DNA sequence data Proceedings of the Royal Society of London B 269 1488 295 308 doi 10 1098 rspb 2001 1883 PMC 1690884 2 PMID 11839199 Spicer Greg S Dunipace Leslie 2004 PDF Molecular Phylogenetics and Evolution 30 2 325 335 doi 10 1016 S1055 7903 03 00193 3 PMID 14715224 4 Mart 2012 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 17 Kasim 2021 Alstrom Per Ericson Per G P Olsson Urban Sundberg Per 2006 Phylogeny and classiccation of the avian superfamily Sylvioidea PDF Molecular Phylogenetics and Evolution 38 2 381 397 doi 10 1016 j ympev 2005 05 015 PMID 16054402 27 Haziran 2021 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 17 Kasim 2021 Brookes Ian editor in chief 2006 The Chambers Dictionary ninth edition Edinburgh Chambers s 1277 ISBN 978 0 550 10185 3 Linnaeus Carl 1758 Systema naturae per regna tria naturae secundum classes ordines genera species cum characteribus differentiis synonymis locis Tomus I Editio decima reformata Latince Holmiae Laurentii Salvii s 188 Latham John 1790 Index ornithologicus sive Systema ornithologiae complectens avium divisionem in classes ordines genera species ipsarumque varietates adjectis synonymis locis descriptionibus amp c Latince ii Londra Leigh amp Sotheby s 548 Cuvier Georges 1800 Lecons d anatomie comparee de M G Cuvier Recueillies et publiees sous ses yeux par C Dumeril et Duvernoy Fransizca 1 table 2 Paris Crochard et cie Packert Martin Martens Jochen Severinghaus Lucia Liu 2008 The Taiwan Firecrest Regulus goodfellowi belongs to the Goldcrest assemblage Regulus regulus s l evidence from mitochondrial DNA and the territorial song of the Regulidae Journal of Ornithology 150 1 205 220 doi 10 1007 s10336 008 0335 5 a b Packert Martin Martens Jochen Sun Yue Hua Tietze Dieter Thomas 2009 PDF Hartmann Matthias Weipert Jorg Ed Biodiversitat und Naturausstattung im Himalaya Biodiversity and natural heritage of the Himalaya III Erfurt Verein der Freunde amp Forderer des Naturkundemuseums Erfurt ss 71 80 ISBN 978 3 00 027117 5 14 Haziran 2011 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Vaurie Charles 1954 Systematic notes on Palearctic birds No 8 Sylviinae the genus Regulus American Museum Novitates 1684 1 9 hdl 2246 4955 2005 Birds of South Asia The Ripley Guide Volume 2 Smithsonian Institution amp Lynx Edicions s 521 Sangster George Collinson J Martin Helbig Andreas J Knox Alan G Parkin David T 2005 Taxonomic recommendations for British birds third report Ibis 147 4 821 826 doi 10 1111 j 1474 919X 2005 00483 x Packert Martin Martens Jochen 2004 Song dialects on the Atlantic islands goldcrests of the Azores Regulus regulus azoricus R r sanctae mariae R r inermis Journal of Ornithology 145 1 23 30 doi 10 1007 s10336 003 0003 8 Lohrl Hans Thaler Ellen Christie David A September 1996 Status and behaviour of the Tenerife Kinglet British Birds 89 379 386 Packert Martin 2006 Song dialects as diagnostic characters acoustic differentiation of the Canary Island Goldcrest subspecies Regulus regulus teneriffae Seebohm 1883 and R r ellenthalerae Packert et al 2006 Aves Passeriformes Regulidae PDF Zootaxa 1325 99 115 doi 10 11646 zootaxa 1325 1 7 17 Kasim 2021 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 17 Kasim 2021 Boev Zlatozar 1999 Regulus bulgaricus sp n the first fossil Kinglet Aves Sylviidae from the Late Pliocene of Varshets Western Bulgaria Historia Naturalis Bulgarica 10 109 115 Otucu kuslar ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz