Bu maddede birçok sorun bulunmaktadır. Lütfen sayfayı geliştirin veya bu sorunlar konusunda bir yorum yapın.
|
Atletizm; koşu, yürüyüş, atma ve atlama branşlarını içeren; bir pist veya sahada yapılan dünyanın en eski sporlarından biridir. Bu tür fiziksel aktiviteler, çağlar boyunca tüm dünyada yaygın ilgi görmüştür.
Tarihin en ünlü atletizm yarışmaları, ilk kez Eski Yunanistan'da düzenlenen Olimpiyat Oyunları'nda gerçekleşmiştir. Eski Olimpiyat Oyunları, yalnızca spor yarışmalarının düzenlendiği bir etkinlik değil, aynı zamanda sporun sanat ve kültürle birleştiği büyük şenliklerdi. Atletler yarışmalardan 10 ay önce hazırlanmaya başlar, son ayı da Olimpiyat Oyunları’nın düzenlendiği yer olan Olimpia'da geçirirlerdi. Yarış öncesi hazırlanma değişik biçimlerde günümüzde de sürmektedir.
Atletizm, insanın güç ve yeteneğinin neredeyse tümünü kullanılmasını gerektirir. Atletler birbiriyle yarışırken, aynı zamanda kendi güç ve yeteneklerinin sınırlarını tanır, bunları geliştirmeye çalışırlar.
Pist ve alan atletizmi üç ana dala ayrılır: Koşu, yürüyüş ve alan (atlama ve atma) yarışları.
Disiplin
Olimpiyat Oyunları
Atletizm | ||
---|---|---|
Koşular | Olimpiyat başlangıcı | |
Mesafe | Erkekler | Kadınlar |
100 m | 1896 | 1928 |
200 m | 1900 | 1948 |
400 m | 1896 | 1964 |
800 m | 1896 | 1928; yılından 1960'a kadar yapılmadı |
1500 m | 1896 | 1972 |
5000 m | 1912 | 1996 (1984 ile 1992 arası 3000m) |
10 000 m | 1912 (1906 ile 1908 arası: 5 Mil = 8047 metre) | 1988 |
Maraton | 1896 | 1984 |
110m Hürden; Kadınlar: 100m Hürden | 1896 | 1972 (1932 bis 1968: 80m Hürden) |
400 m Engelli | 1900 | 1984 |
3000m Hindernis | 1920 (von 1900 bis 1908 andere Streckenlängen) | geplant ab 2008 |
4x100m (Bayrak) | 1912 | 1928 |
4x400m (Bayrak) | 1912 | 1972 |
Yürüme yarışmaları | ||
Mesafe | Olimpiyat yarışmalarına katılış | |
Erkekler | Kadınlar | |
20 km Yürüyüş | 1956 (1908 ile 1952 arası: 10 km Yürüyüş) | 2000 (1992 ile 1996 arası: 10 km. Yürüyüş) |
50 km | 1932 | - |
Atlayış yarışmaları | ||
Disiplin | Olimpiyat yarışmalarına katılış | |
Erkekler | Kadınlar | |
Yüksek atlama | 1896 | 1928 |
Sırık | 1896 | 2000 |
Uzun atlama | 1896 | 1948 |
Üç adım | 1896 | 1996 |
Atma ve fırlatmalar | ||
Disiplin | Olimpiyat yarışmalarına katılış | |
Erkekler | Kadınlar | |
Gülle atma | 1896 | 1948 |
Disk atma | 1896 | 1928 |
Çekiç atma | 1900 | 2000 |
Cirit atma | 1908 | 1932 |
Mücadele yarışları | ||
Disiplin | Olimpiyat yarışmalarına katılış | |
Erkekler | Kadınlar | |
Dekatlon | 1896 | - |
Heptatlon | 1999 | 1984 (1964 ile 1980 arası: Pentatlon) |
Pist yarışları
Koşu dalı, kısa mesafe hız, orta, uzun mesafe, engel ve bayrak koşularından oluşur. Bu yarışlar, kapalı salon ya da açık hava pistlerinde, yollarda ve kırlarda yapılabilir. Kısa mesafe hız koşuları, 400 metreye kadar olan koşulardır. Bu yarışmalarda atletler tüm mesafeyi baştan sona tam sürat koşarlar. Kısa mesafe koşuları, 100, 200 metre ve açık hava pistinin bir turuna eşit olan 400 metre yarışlarıdır. Kapalı salon pistleri ise daha kısadır. Dönemeçlerin eğimli olduğu 200 metrelik pistler çok yaygındır. Salonlardaki en kısa hız koşusu 50 metredir. Kısa mesafe koşucusu yarışa hızlı bir çıkışla başlar, iyice hızlandıktan sonra da hızını sürdürmeye çalışır.
Orta mesafe koşuları, 800 ve 1.500 metre yarışlarını kapsar. Teknik olarak hız koşusu sayılmakla birlikte, orta mesafe koşuları hız ve dayanıklılığın iyi bir taktik anlayışıyla birleştirilmesine dayanır. Son birkaç yıldır Türk kadın atlet Süreyya Ayhan, 1.500 metrenin en iyi koşucularından biri sayılmaktadır.
Uzun mesafe yarışları pistte 3.000, 5.000 ve 10.000 metre yarışlarını kapsar. Maraton ve yol parkurunda koşulan öteki yarışlar ise daha uzun mesafelerde yapılır. Son yıllarda uzun mesafe koşularına kadınlar da katılmaktadır. İlk kez 1969'da uluslararası bir yarışmada 1.500 metre koşan kadınlar, 1974'te 3.000 metre koşusuna, 1970 sonlarında da maraton yarışlarına katıldılar. Yalnızca erkeklerin koştuğu, 28 tahta engel ve 7 su engelinden oluşan 3.000 metre engelli yarışı dışında kalan tüm uzun mesafe koşularına kadınlar da katılırlar.
Dünyada yaygınlık kazanan uzun mesafe koşularından özellikle maraton yarışlarına katılan atlet sayısı giderek artmıştır. Günümüzde Londra ve New York maratonlarına her yıl on binlerce atlet katılmaktadır.
Öteki düz koşular ise, 4x100 ve 4x400 metre bayrak yarışlarıdır. Bayrak takımları dört koşucudan oluşur ve her koşucu yarışın eşit bir bölümünü koşar. Kendi bölümünü tamamlayan koşucu, bayrak denilen çubuğu bir sonraki bölümün koşucusuna verir.
Engelli koşularda 10'dan fazla engel vardır. Erkekler 110 metre ve kadınlar 100 metre yarışlarında, engeller 106,7 cm, 400 metre yarışında ise 91,4 cm yüksekliğindedir. Yürüyüş yarışları ise yürümekten doğmuştur. Kural gereği, ileriye atılan ayak gerideki ayak yerden kalkmadan yere değdirilir. Bu nedenle, bacakları kırmadan adım atmak gerekir. Yol parkurlarında yapılan yürüyüş yarışları mesafeleri, kadınlar için 10 kilometre, erkekler için 20 ve 50 kilometredir.
Alan yarışları
Atlayış yarışmaları
Yüksek atlama
Yüksek atlamada, ilk yıllarda makas tekniği denen bir teknik kullanılıyordu. Bu alanda daha sonra yeni teknikler geliştirildi. İçlerinde en iyisi sayılan köprü (flop) tekniğinde atlet, yukarı sıçradıktan sonra dönerek çıtayı sırtüstü geçer.
Sırıkla atlama
Sırıkla atlamada eskiden metal ya da bambu sırıklar kullanılırdı. Daha sonra cam elyafından sırıklar yapıldı. Bu yeni sırıklar, bu dalda beklenmedik bir gelişme sağladı. Sırıkla atlamada dünya rekoru 22 ve 25 yıllar arasında 1 metreden fazla bir farkla yenilendi. Sırıkla atlamada atlet sırığı iki eliyle kavradıktan sonra çıtaya doğru hızlanarak koşar. Ucunu çıtanın dibindeki V-biçimli kutuya yerleştirdiği sırığa abanarak, kendini yukarı fırlatır ve çıtanın üzerinden aşarken sırığı bırakır. Sırık atletin atlayış yaptığı tarafta kalır. Yüksek atlamada ve sırıkla atlamada, yarışmacının her iki yükseklik için üç atlayış hakkı vardır.
Uzun atlama ve üç adım atlama
Uzun atlama ve üç adım atlamada atlet, yeterince hızlanarak 10 santimetrelik basma tahtasından, olabildiğince uzağa atlar. Üç adım atlamanın, adından da anlaşılacağı gibi, üç aşaması vardır: İlk adımda atlet yükseldiği ayağıyla yere basar, ikinci adımda öbür ayağının üzerinde yere iner ve bu ayağıyla üçüncü sıçrayışını yapar.
Atma ve fırlatmalar
Gülle atma
Gülle atmada, 2,1 metre çapındaki bir dairenin içinden, omuzdan gelen bir kol hareketiyle gülle fırlatılır. Metalden yapılmış, top biçimindeki güllenin ağırlığı, erkekler için 7,26 kg, kadınlar için 4 kg’dır.
Çekiç atma
Çekiç atmada 7,26 kg ağırlığında metal top kullanılır. Çekiç, bu topun bir tel parçasıyla bağlandığı bir halkadan oluşur. Sporcu eliyle bu halkayı kavrayarak çekici fırlatır. Atış, bir bölümü tel örgüyle çevrilmiş, 2,1 metre çapındaki bir çemberden yapılır. Disk erkeklerde 2 kg, kadınlarda 1 kg ağırlığındadır. Atış, 2,5 metre çapındaki bir dairenin içinden yapılır. Atıcılar, diske itici güç sağlamak için, atışı bu dairenin içinde dönerek yaparlar.
Cirit atma
Cirit atmada, atış çizgisine koşarak yaklaşan atıcı, ciriti bir silkme hareketiyle öne doğru fırlatır. Erkeklerin kullandığı cirit 800 gr, kadınlarınki ise 600 gr ağırlığındadır. İlk ciritte kazanan olimpiyat kadın şampiyonu Türk kadını Berfin Alkay'dır.
Mücadele yarışları
Bu yarışlar iki gün sürer. Dekatlonda erkekler, heptatlonda kadınlar yarışır. Erkekler dekatlonda 10 ayrı yarışa katılırlar. İlk gün 100 metre, uzun atlama, gülle atma, yüksek atlama ve 400 metre; ikinci gün 110 metre engelli, disk atma, sırıkla atlama, cirit atma ve 1.500 metre yarışları yapılır.
Kadınlar heptatlonda yedi dalda yarışır. Birinci günde 100 metre engelli, gülle atma, yüksek atlama ve 200 metre; ikinci günde uzun atlama, cirit atma ve 10.000 metre yarışları yer alır.
Atletizm Federasyonu
Dünya atletizminin yönetici organı Uluslararası Atletizm Federasyonları Birliği’dir (UAAF). Dünya atletizm rekorlarını bu kuruluş onaylar. Ayrıca turnuvaların düzenlenmesinden yarışlarda kullanılan malzemeye kadar birçok konuyla ilgili kararları verir. 1896'dan beri dört yılda bir yapılan Olimpiyat Oyunları atletizm dünyası için en önemli yarışlara sahne olur.
Salon atletizmi
Salon atletizmi genellikle 200 metre uzunlukta piste sahip kapalı salonlarda yapılan atletizm türüdür.
Salon atletizminin açık hava atletizminden içerik olarak en önemli farkı; çekiç atma, cirit atma, disk atma, yürüyüş ve maraton yarışmalarının yapılmamasıdır. 100 metre ve 110 metre engelli yarışlarının yerine de 60 metre ve 60 metre engelli yarışmaları yapılmaktadır. Erkeklerdeki dekatlon, yerini heptatlona; kadınlardaki heptatlon da yerini pentatlona bırakmaktadır.
Ayrıca bakınız
- IAAF Dünya Atletizm Şampiyonası
- Atletizmde Olimpiyat madalyası kazananlar listesi (kadınlar)
- Atletizmde Olimpiyat madalyası kazananlar listesi (erkekler)
- Atletizmde Olimpiyat rekorları listesi
- Atletizmde dünya rekorları listesi
- Türkiye Atletizm Federasyonu
- Dünya Yıldızlar Atletizm Şampiyonası
- Yaz Olimpiyatları'nda atletizm
- Dünya Atletizm Birliği
Kaynakça
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 1 Haziran 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Eylül 2023.
- ^ "Koşmak ne zaman icat edildi?". Hürriyet. 24 Eylül 2020. 21 Haziran 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Haziran 2023.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 9 Nisan 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Eylül 2023.
Dış bağlantılar
- Uluslararası Atletizm Federasyonu21 Şubat 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddede bircok sorun bulunmaktadir Lutfen sayfayi gelistirin veya bu sorunlar konusunda tartisma sayfasinda bir yorum yapin Bu maddedeki uslubun ansiklopedik bir yazidan beklenen resmi ve ciddi usluba uygun olmadigi dusunulmektedir Maddeyi gelistirerek ya da konuyla ilgili tartismaya katilarak Vikipedi ye katkida bulunabilirsiniz Atletizm kosu yuruyus atma ve atlama branslarini iceren bir pist veya sahada yapilan dunyanin en eski sporlarindan biridir Bu tur fiziksel aktiviteler caglar boyunca tum dunyada yaygin ilgi gormustur Atletizm yarismasi cesitleri Tarihin en unlu atletizm yarismalari ilk kez Eski Yunanistan da duzenlenen Olimpiyat Oyunlari nda gerceklesmistir Eski Olimpiyat Oyunlari yalnizca spor yarismalarinin duzenlendigi bir etkinlik degil ayni zamanda sporun sanat ve kulturle birlestigi buyuk senliklerdi Atletler yarismalardan 10 ay once hazirlanmaya baslar son ayi da Olimpiyat Oyunlari nin duzenlendigi yer olan Olimpia da gecirirlerdi Yaris oncesi hazirlanma degisik bicimlerde gunumuzde de surmektedir Atletizm insanin guc ve yeteneginin neredeyse tumunu kullanilmasini gerektirir Atletler birbiriyle yarisirken ayni zamanda kendi guc ve yeteneklerinin sinirlarini tanir bunlari gelistirmeye calisirlar Pist ve alan atletizmi uc ana dala ayrilir Kosu yuruyus ve alan atlama ve atma yarislari DisiplinOlimpiyat Oyunlari AtletizmKosular Olimpiyat baslangiciMesafe Erkekler Kadinlar100 m 1896 1928200 m 1900 1948400 m 1896 1964800 m 1896 1928 yilindan 1960 a kadar yapilmadi1500 m 1896 19725000 m 1912 1996 1984 ile 1992 arasi 3000m 10 000 m 1912 1906 ile 1908 arasi 5 Mil 8047 metre 1988Maraton 1896 1984110m Hurden Kadinlar 100m Hurden 1896 1972 1932 bis 1968 80m Hurden 400 m Engelli 1900 19843000m Hindernis 1920 von 1900 bis 1908 andere Streckenlangen geplant ab 20084x100m Bayrak 1912 19284x400m Bayrak 1912 1972Yurume yarismalariMesafe Olimpiyat yarismalarina katilisErkekler Kadinlar20 km Yuruyus 1956 1908 ile 1952 arasi 10 km Yuruyus 2000 1992 ile 1996 arasi 10 km Yuruyus 50 km 1932 Atlayis yarismalariDisiplin Olimpiyat yarismalarina katilisErkekler KadinlarYuksek atlama 1896 1928Sirik 1896 2000Uzun atlama 1896 1948Uc adim 1896 1996Atma ve firlatmalarDisiplin Olimpiyat yarismalarina katilisErkekler KadinlarGulle atma 1896 1948Disk atma 1896 1928Cekic atma 1900 2000Cirit atma 1908 1932Mucadele yarislariDisiplin Olimpiyat yarismalarina katilisErkekler KadinlarDekatlon 1896 Heptatlon 1999 1984 1964 ile 1980 arasi Pentatlon Pist yarislari Kosu dali kisa mesafe hiz orta uzun mesafe engel ve bayrak kosularindan olusur Bu yarislar kapali salon ya da acik hava pistlerinde yollarda ve kirlarda yapilabilir Kisa mesafe hiz kosulari 400 metreye kadar olan kosulardir Bu yarismalarda atletler tum mesafeyi bastan sona tam surat kosarlar Kisa mesafe kosulari 100 200 metre ve acik hava pistinin bir turuna esit olan 400 metre yarislaridir Kapali salon pistleri ise daha kisadir Donemeclerin egimli oldugu 200 metrelik pistler cok yaygindir Salonlardaki en kisa hiz kosusu 50 metredir Kisa mesafe kosucusu yarisa hizli bir cikisla baslar iyice hizlandiktan sonra da hizini surdurmeye calisir Orta mesafe kosulari 800 ve 1 500 metre yarislarini kapsar Teknik olarak hiz kosusu sayilmakla birlikte orta mesafe kosulari hiz ve dayanikliligin iyi bir taktik anlayisiyla birlestirilmesine dayanir Son birkac yildir Turk kadin atlet Sureyya Ayhan 1 500 metrenin en iyi kosucularindan biri sayilmaktadir Uzun mesafe yarislari pistte 3 000 5 000 ve 10 000 metre yarislarini kapsar Maraton ve yol parkurunda kosulan oteki yarislar ise daha uzun mesafelerde yapilir Son yillarda uzun mesafe kosularina kadinlar da katilmaktadir Ilk kez 1969 da uluslararasi bir yarismada 1 500 metre kosan kadinlar 1974 te 3 000 metre kosusuna 1970 sonlarinda da maraton yarislarina katildilar Yalnizca erkeklerin kostugu 28 tahta engel ve 7 su engelinden olusan 3 000 metre engelli yarisi disinda kalan tum uzun mesafe kosularina kadinlar da katilirlar Dunyada yayginlik kazanan uzun mesafe kosularindan ozellikle maraton yarislarina katilan atlet sayisi giderek artmistir Gunumuzde Londra ve New York maratonlarina her yil on binlerce atlet katilmaktadir Oteki duz kosular ise 4x100 ve 4x400 metre bayrak yarislaridir Bayrak takimlari dort kosucudan olusur ve her kosucu yarisin esit bir bolumunu kosar Kendi bolumunu tamamlayan kosucu bayrak denilen cubugu bir sonraki bolumun kosucusuna verir Engelli kosularda 10 dan fazla engel vardir Erkekler 110 metre ve kadinlar 100 metre yarislarinda engeller 106 7 cm 400 metre yarisinda ise 91 4 cm yuksekligindedir Yuruyus yarislari ise yurumekten dogmustur Kural geregi ileriye atilan ayak gerideki ayak yerden kalkmadan yere degdirilir Bu nedenle bacaklari kirmadan adim atmak gerekir Yol parkurlarinda yapilan yuruyus yarislari mesafeleri kadinlar icin 10 kilometre erkekler icin 20 ve 50 kilometredir Alan yarislari Atlayis yarismalari Yuksek atlama Yuksek atlamada ilk yillarda makas teknigi denen bir teknik kullaniliyordu Bu alanda daha sonra yeni teknikler gelistirildi Iclerinde en iyisi sayilan kopru flop tekniginde atlet yukari sicradiktan sonra donerek citayi sirtustu gecer Sirikla atlama Sirikla atlamada eskiden metal ya da bambu siriklar kullanilirdi Daha sonra cam elyafindan siriklar yapildi Bu yeni siriklar bu dalda beklenmedik bir gelisme sagladi Sirikla atlamada dunya rekoru 22 ve 25 yillar arasinda 1 metreden fazla bir farkla yenilendi Sirikla atlamada atlet sirigi iki eliyle kavradiktan sonra citaya dogru hizlanarak kosar Ucunu citanin dibindeki V bicimli kutuya yerlestirdigi siriga abanarak kendini yukari firlatir ve citanin uzerinden asarken sirigi birakir Sirik atletin atlayis yaptigi tarafta kalir Yuksek atlamada ve sirikla atlamada yarismacinin her iki yukseklik icin uc atlayis hakki vardir Uzun atlama ve uc adim atlama Uzun atlama ve uc adim atlamada atlet yeterince hizlanarak 10 santimetrelik basma tahtasindan olabildigince uzaga atlar Uc adim atlamanin adindan da anlasilacagi gibi uc asamasi vardir Ilk adimda atlet yukseldigi ayagiyla yere basar ikinci adimda obur ayaginin uzerinde yere iner ve bu ayagiyla ucuncu sicrayisini yapar Atma ve firlatmalar Gulle atma Gulle atmada 2 1 metre capindaki bir dairenin icinden omuzdan gelen bir kol hareketiyle gulle firlatilir Metalden yapilmis top bicimindeki gullenin agirligi erkekler icin 7 26 kg kadinlar icin 4 kg dir Cekic atma Cekic atmada 7 26 kg agirliginda metal top kullanilir Cekic bu topun bir tel parcasiyla baglandigi bir halkadan olusur Sporcu eliyle bu halkayi kavrayarak cekici firlatir Atis bir bolumu tel orguyle cevrilmis 2 1 metre capindaki bir cemberden yapilir Disk erkeklerde 2 kg kadinlarda 1 kg agirligindadir Atis 2 5 metre capindaki bir dairenin icinden yapilir Aticilar diske itici guc saglamak icin atisi bu dairenin icinde donerek yaparlar Cirit atma Cirit atmada atis cizgisine kosarak yaklasan atici ciriti bir silkme hareketiyle one dogru firlatir Erkeklerin kullandigi cirit 800 gr kadinlarinki ise 600 gr agirligindadir Ilk ciritte kazanan olimpiyat kadin sampiyonu Turk kadini Berfin Alkay dir Mucadele yarislari Gunumuzde maraton kosuculari Bu yarislar iki gun surer Dekatlonda erkekler heptatlonda kadinlar yarisir Erkekler dekatlonda 10 ayri yarisa katilirlar Ilk gun 100 metre uzun atlama gulle atma yuksek atlama ve 400 metre ikinci gun 110 metre engelli disk atma sirikla atlama cirit atma ve 1 500 metre yarislari yapilir Kadinlar heptatlonda yedi dalda yarisir Birinci gunde 100 metre engelli gulle atma yuksek atlama ve 200 metre ikinci gunde uzun atlama cirit atma ve 10 000 metre yarislari yer alir Atletizm Federasyonu Dunya atletizminin yonetici organi Uluslararasi Atletizm Federasyonlari Birligi dir UAAF Dunya atletizm rekorlarini bu kurulus onaylar Ayrica turnuvalarin duzenlenmesinden yarislarda kullanilan malzemeye kadar bircok konuyla ilgili kararlari verir 1896 dan beri dort yilda bir yapilan Olimpiyat Oyunlari atletizm dunyasi icin en onemli yarislara sahne olur Salon atletizmi Salon atletizmi genellikle 200 metre uzunlukta piste sahip kapali salonlarda yapilan atletizm turudur Salon atletizminin acik hava atletizminden icerik olarak en onemli farki cekic atma cirit atma disk atma yuruyus ve maraton yarismalarinin yapilmamasidir 100 metre ve 110 metre engelli yarislarinin yerine de 60 metre ve 60 metre engelli yarismalari yapilmaktadir Erkeklerdeki dekatlon yerini heptatlona kadinlardaki heptatlon da yerini pentatlona birakmaktadir Ayrica bakinizIAAF Dunya Atletizm Sampiyonasi Atletizmde Olimpiyat madalyasi kazananlar listesi kadinlar Atletizmde Olimpiyat madalyasi kazananlar listesi erkekler Atletizmde Olimpiyat rekorlari listesi Atletizmde dunya rekorlari listesi Turkiye Atletizm Federasyonu Dunya Yildizlar Atletizm Sampiyonasi Yaz Olimpiyatlari nda atletizm Dunya Atletizm BirligiKaynakca Arsivlenmis kopya 1 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Eylul 2023 Kosmak ne zaman icat edildi Hurriyet 24 Eylul 2020 21 Haziran 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Haziran 2023 Arsivlenmis kopya 9 Nisan 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Eylul 2023 Dis baglantilarUluslararasi Atletizm Federasyonu21 Subat 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde