Bedřich Smetena, (ya da Friedrich Smetana) (2 Mart 1824, Litonmyschl, Bohemya – ö. 12 Mayıs 1884, Prag) Çek müziğinin kurucusu kabul edilen piyanist, orkestra şefi, besteci. Müzik tarihindeki ilk milliyetçi bestecilerden birisidir.
Bedřich Smetena | |
---|---|
Bedřich Smetena | |
Doğum | 2 Mart 1824 Litonmyschl, Bohemya, Çekya |
Ölüm | 12 Mayıs 1884 (60 yaşında) Prag |
Diğer ad(lar)ı | Friedrich Smetana |
Meslek | Müzisyen, Besteci, Piyanist, Orkestra şefi |
İmza | |
1859 tarihli Op.12 "Bohemia Anıları" ndan La minor Polka Piano: Veronika Ptáčková | |
Dinlerken sorun mu yaşıyorsunuz? alın. |
Yaşamı
İlk müzik eğitimini kemancı olan babasından aldı. Prag’daki bir okula yazıldıysa da şehirdeki konserleri takip etmeyi ve arkadaşları için küçük eserler yazmayı tercih ettiğinden okulu ihmal etti ve babası onu Pilsen’deki başka bir okula yazdırmak zorunda kaldı. 1843’de Prag’a yerleşti ve geçimini öğretmenlik ile sağladı. Kont Leopold Thun’un evine yerleşerek bu aristokrat aileye müzik dersleri verdi ve kendisi de Josef Proksch’dan dersler aldı.
1847’deki konser piyanisti olma girişimi başarısız olunca Franz Liszt’in özendirmesiyle Prag’da bir müzik okulu açmaya karar verdi. Tahttan indirilen İmparator Ferdinand’a düzenli olarak çalarak ve özel ders vererek geçimini sağladı ve 1849’da Pilsen günlerinden bu yana tanıdığı piyanist Katerina Kolárová ile evlenebildi.
1854 ile 1856 arasındaki yıllarda Smetana bir dizi kişisel darbeye maruz kaldı. Temmuz 1854'te ikinci kızı Gabriela tüberküloz 'dan öldü. Bir yıl sonra, dört yaşında müzikal erken yaşama belirtileri gösteren en büyük kızı Bedřiška kızıl ateş yüzünden öldü. Smetana, Piyano Üçlüsünü Sol minör olarak onun anısına bir övgü olarak yazdı; 3 Aralık 1855'te Prag'da icra edildi ve besteciye göre Liszt övse de eleştirmenler tarafından "sert bir şekilde" karşılandı. Smetana'nın üzüntüleri devam etti; Bedřiška'nın ölümünden hemen sonra dördüncü kızı Kateřina doğdu ama o da Haziran 1856'da öldü. Bu sırada Smetana'nın karısı Kateřina'ya da tüberküloz teşhisi kondu.
Smetena, 1856’da Göteborg’de piyano öğretmenliği yapma fırsatı bulunca İsveç’e gitti. İsveç’te, piyanist, öğretmen ve şef olarak başarılı bir kariyer yaptı ve Liszt’den etkilenerek senfonik şiirler yazdı. Eşinin sağlık sorunları nedeniyle 1859’da ülkesine dönmek için yola çıktı ancak eşi yolda, Dresden’de öldü. Göteburg’da iki yaz daha geçirdi ve bu arada Bettina Ferdinandová ile ikinci evliliğini yaptı.
Macaristan’ın Avusturya’yı yenmesinin ardından doğmaya başlayan Çek milliyetçiliğinde aktif bir rol oynamak için ülkesine geri dönen Smetena, başlangıçta Prag’da eskisinden daha başarılı olamayarak hayal kırıklığına uğradı. 1866’da ilk operası Brandenburglar Bohemya’da sahneleninceye kadar ülkesinde fazla ilgi görmedi. Bunu, ikinci operası Satılmış Nişanlı izledi, daha sonra Dalibor ve İki Dul operalarını yazdı. 1866-1874 arasında Çek Ulusal Operasını yönetti ve 42 opera daha besteledi. Libuše adlı operası 1881’de Prag Ulusal Tiyatrosu’nun açışında sahnelendi. Bu operadan sonra Vatanım başlıklı senfonik şiirler besteledi. 1876’da Hayatımdan isimli, yaşamını anlattığı yaylı çalgılar dörtlüsünü yazdı.
1870’ten sonra işitme yetisini kaybetmeye başlayan Smetena, buna rağmen beste yapmaya bir süre daha devam etti. Ruhsal çöküntü içinde nöbetler geçirmeye ve dengesizlik belirtileri göstermeye başlayınca Prag'da bir akıl hastanesine yatırıldı. 12 Mayıs 1884'te bu hastanede öldü.
Seçilmiş eserleri
Operalar
- Braniboři v Čechách (Bohemya'da Brandenburglu) (1862–1863, prömiyer 1866)
- Dalibor (1866–1867, prömiyer 1868)
- Prodaná nevěsta (Satılmış Nişanlı)) (1864–1866, prömiyer 1866)
- Libuše (1872, prömiyer 1881)
- Dvě vdovy (İki Dul) (1873–1874, prömiyer 1874)
- Hubička (Öpücük) (1875–1876, prömiyer 1876)
- Tajemství (Gizli) (1877–1878, prömiyer 1878)
- Čertova stěna (Şeytanın Duvarı) (1880, prömiyer 1882)
- Viola – Bitmemiş (1872–1884)
Senfonik eserler
- Symphonie triomphale (1854)
- Švédské písně (İsveç şarkisi) - Richard III, senfonik şiir (1858)
- Le Camp de Wallenstein, senfonik şiir (1859)
- Hakon Jarl, (1861)
- Má Vlast (Vatanım), 6 bölum senfonik şiir (1879) Vltava (Moldau)
Oda müziği
- Piyano Trios op.15 piyano, keman ve viyolonsel,
- Kuartetler
- Yaylı çalgılar kuarteti No. 1 (De ma vie) (1876)
- Yaylı çalgılar kuarteti No. 2 (1883)
- Antik Zamanlar müziği (1884) Bitmemiş
Piyano müziği
- Sonate (1846)
- Polka Fa-diyez minör
- Polka La minör
- Polka Fa majör
- Polka Si-bemol majör
- Furiant
- Slepička
- Oves
- Medvěd
- Cibulička
- Dupak
- Hulán
- Obkročák
- Sousedská
- Skocna
- Souvenirs de Bohême en forme de Polka: op.12 No.2
- Souvenirs de Bohême en forme de Polka: op.13 No.1
- Souvenirs de Bohême en forme de Polka: op.13 No.2
- Polka poétique op.7 n°2
- Polka de salon op.7 n°1
- Rêves
- Am Seegestade, concert study op. 17
- Freundliche Landschaft (skizzen op.5 No.3)
- Macbeth und die Hexen
- Sehnsucht (Charactkterstrücke op. 1 No.4)
- Hirtenweise (Charakterstrücke op. 1 No.3)
- Lied (op. 2)
Değerlendirme
Smetena operaları ve senfonik şiirleri ile ülkesinin efsanelerini, tarihini, kahramanlarını orijinal bir müzik tarzı ile anlatmış ve ülkesinde ulusal kahraman olmuştur. Operaları içinde Satılmış Nişanlı bir başyapıt olarak kabul edilir. En çok bilinen ve sevilen eseri ise Bohemya’daki bir nehrin kaynağında doğuşundan denize dökülene kadarki öyküsünü anlattığı senfonik şiiri Moldau’dur (6 senfonik şiirden oluşan Vatanım’ın içinde yere alır). Smetana, Antonín Dvořák ve Leoš Janáček gibi sonraki kuşak Çek bestecileri için de ilham kaynağı olmuştur.
Dipnotlar
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Bedřich Smetana ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- İngilizce Wikipedia "Bedřich_Smetana" maddesi 14 Eylül 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) (Erişme:30.10.2010)
- IMSLP werbsitesi "Smetana,_Bedřich" maddesi 10 Eylül 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .(İngilizce) (Erişme:30.10.2010)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bedrich Smetena ya da Friedrich Smetana 2 Mart 1824 Litonmyschl Bohemya o 12 Mayis 1884 Prag Cek muziginin kurucusu kabul edilen piyanist orkestra sefi besteci Muzik tarihindeki ilk milliyetci bestecilerden birisidir Bedrich SmetenaBedrich SmetenaDogum2 Mart 1824 1824 03 02 Litonmyschl Bohemya CekyaOlum12 Mayis 1884 60 yasinda PragDiger ad lar iFriedrich SmetanaMeslekMuzisyen Besteci Piyanist Orkestra sefiImza1859 tarihli Op 12 Bohemia Anilari ndan La minor Polka source source Piano Veronika PtackovaDinlerken sorun mu yasiyorsunuz Medya yardimi alin YasamiIlk muzik egitimini kemanci olan babasindan aldi Prag daki bir okula yazildiysa da sehirdeki konserleri takip etmeyi ve arkadaslari icin kucuk eserler yazmayi tercih ettiginden okulu ihmal etti ve babasi onu Pilsen deki baska bir okula yazdirmak zorunda kaldi 1843 de Prag a yerlesti ve gecimini ogretmenlik ile sagladi Kont Leopold Thun un evine yerleserek bu aristokrat aileye muzik dersleri verdi ve kendisi de Josef Proksch dan dersler aldi 1847 deki konser piyanisti olma girisimi basarisiz olunca Franz Liszt in ozendirmesiyle Prag da bir muzik okulu acmaya karar verdi Tahttan indirilen Imparator Ferdinand a duzenli olarak calarak ve ozel ders vererek gecimini sagladi ve 1849 da Pilsen gunlerinden bu yana tanidigi piyanist Katerina Kolarova ile evlenebildi 1854 ile 1856 arasindaki yillarda Smetana bir dizi kisisel darbeye maruz kaldi Temmuz 1854 te ikinci kizi Gabriela tuberkuloz dan oldu Bir yil sonra dort yasinda muzikal erken yasama belirtileri gosteren en buyuk kizi Bedriska kizil ates yuzunden oldu Smetana Piyano Uclusunu Sol minor olarak onun anisina bir ovgu olarak yazdi 3 Aralik 1855 te Prag da icra edildi ve besteciye gore Liszt ovse de elestirmenler tarafindan sert bir sekilde karsilandi Smetana nin uzuntuleri devam etti Bedriska nin olumunden hemen sonra dorduncu kizi Katerina dogdu ama o da Haziran 1856 da oldu Bu sirada Smetana nin karisi Katerina ya da tuberkuloz teshisi kondu Smetena 1856 da Goteborg de piyano ogretmenligi yapma firsati bulunca Isvec e gitti Isvec te piyanist ogretmen ve sef olarak basarili bir kariyer yapti ve Liszt den etkilenerek senfonik siirler yazdi Esinin saglik sorunlari nedeniyle 1859 da ulkesine donmek icin yola cikti ancak esi yolda Dresden de oldu Goteburg da iki yaz daha gecirdi ve bu arada Bettina Ferdinandova ile ikinci evliligini yapti Macaristan in Avusturya yi yenmesinin ardindan dogmaya baslayan Cek milliyetciliginde aktif bir rol oynamak icin ulkesine geri donen Smetena baslangicta Prag da eskisinden daha basarili olamayarak hayal kirikligina ugradi 1866 da ilk operasi Brandenburglar Bohemya da sahneleninceye kadar ulkesinde fazla ilgi gormedi Bunu ikinci operasi Satilmis Nisanli izledi daha sonra Dalibor ve Iki Dul operalarini yazdi 1866 1874 arasinda Cek Ulusal Operasini yonetti ve 42 opera daha besteledi Libuse adli operasi 1881 de Prag Ulusal Tiyatrosu nun acisinda sahnelendi Bu operadan sonra Vatanim baslikli senfonik siirler besteledi 1876 da Hayatimdan isimli yasamini anlattigi yayli calgilar dortlusunu yazdi 1870 ten sonra isitme yetisini kaybetmeye baslayan Smetena buna ragmen beste yapmaya bir sure daha devam etti Ruhsal cokuntu icinde nobetler gecirmeye ve dengesizlik belirtileri gostermeye baslayinca Prag da bir akil hastanesine yatirildi 12 Mayis 1884 te bu hastanede oldu Secilmis eserleriOperalar Branibori v Cechach Bohemya da Brandenburglu 1862 1863 promiyer 1866 Dalibor 1866 1867 promiyer 1868 Prodana nevesta Satilmis Nisanli 1864 1866 promiyer 1866 Libuse 1872 promiyer 1881 Dve vdovy Iki Dul 1873 1874 promiyer 1874 Hubicka Opucuk 1875 1876 promiyer 1876 Tajemstvi Gizli 1877 1878 promiyer 1878 Certova stena Seytanin Duvari 1880 promiyer 1882 Viola Bitmemis 1872 1884 Senfonik eserler Symphonie triomphale 1854 Svedske pisne Isvec sarkisi Richard III senfonik siir 1858 Le Camp de Wallenstein senfonik siir 1859 Hakon Jarl 1861 Ma Vlast Vatanim 6 bolum senfonik siir 1879 Vltava Moldau Oda muzigi Piyano Trios op 15 piyano keman ve viyolonsel Kuartetler Yayli calgilar kuarteti No 1 De ma vie 1876 Yayli calgilar kuarteti No 2 1883 Antik Zamanlar muzigi 1884 BitmemisPiyano muzigi Sonate 1846 Polka Fa diyez minor Polka La minor Polka Fa major Polka Si bemol major Furiant Slepicka Oves Medved Cibulicka Dupak Hulan Obkrocak Sousedska Skocna Souvenirs de Boheme en forme de Polka op 12 No 2 Souvenirs de Boheme en forme de Polka op 13 No 1 Souvenirs de Boheme en forme de Polka op 13 No 2 Polka poetique op 7 n 2 Polka de salon op 7 n 1 Reves Am Seegestade concert study op 17 Freundliche Landschaft skizzen op 5 No 3 Macbeth und die Hexen Sehnsucht Charactkterstrucke op 1 No 4 Hirtenweise Charakterstrucke op 1 No 3 Lied op 2 DegerlendirmeSmetena operalari ve senfonik siirleri ile ulkesinin efsanelerini tarihini kahramanlarini orijinal bir muzik tarzi ile anlatmis ve ulkesinde ulusal kahraman olmustur Operalari icinde Satilmis Nisanli bir basyapit olarak kabul edilir En cok bilinen ve sevilen eseri ise Bohemya daki bir nehrin kaynaginda dogusundan denize dokulene kadarki oykusunu anlattigi senfonik siiri Moldau dur 6 senfonik siirden olusan Vatanim in icinde yere alir Smetana Antonin Dvorak ve Leos Janacek gibi sonraki kusak Cek bestecileri icin de ilham kaynagi olmustur Dipnotlar a b Clapham 1972 p 22 Large pp 63 65Ayrica bakinizUnlu operalar listesi Opera bestecileri listesiDis baglantilarWikimedia Commons ta Bedrich Smetana ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Ingilizce Wikipedia Bedrich Smetana maddesi 14 Eylul 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Ingilizce Erisme 30 10 2010 IMSLP werbsitesi Smetana Bedrich maddesi 10 Eylul 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Erisme 30 10 2010