Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Berke-Hülâgû savaşı, iki Moğol lideri, Altın Orda'nın Berke Hanı ile İlhanlılar'ın Hülâgû Hanı arasında gerçekleşmiştir. 1258 yılında Bağdat'ın yıkılmasından sonra 1260'lı yıllarda daha çok Kafkas Dağları bölgesinde savaşılmıştır. Savaş, Moğol İmparatorluğu'nda, her ikisi de Büyük Han unvanını alan Tuluy ailesinin iki üyesi Kubilay Han ve Arık Böke arasındaki Toluid İç Savaşı ile örtüşmektedir. Kubilay, Hülâgû ile ittifak kurarken Arık Böke, Berke'nin yanında yer aldı. Hülâgû, Möngke Han'ın yerine yeni bir Kağan'ın seçilmesi için Moğolistan'a gitti, ancak Ayn Calut Muharebesi'nin Memlüklere yenilmesi onu Orta Doğu'ya geri çekilmeye zorladı. Memluk zaferi Berke'yi İlhanlıları işgal etme konusunda cesaretlendirmiştir. Berke-Hülâgû savaşı ve Toluid İç Savaşı ile bunu takip eden Kaydu-Kubilay savaşı, Moğol İmparatorluğu'nun dördüncü Büyük Hanı Möngke'nin ölümünden sonra Moğol imparatorluğunun parçalanmasında önemli bir an oldu.
| Berke-Hülâgû savaşı | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | |||||||
| |||||||
| Taraflar | |||||||
 İlhanlılar |  Altın Orda Devleti | ||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||
Arka plan
1252'de Berke, İslam'ı kabul etmiş ve 1257'de Ulakçı Han'ın ölümünden sonra Altın Orda'da iktidara gelmiştir. Kardeşi Batu gibi o da Büyük Han Möngke'ye sadıktı. Berke'nin İslam'a geçtiğinin farkında olmasına rağmen Hülâgû, İran'ı fethettikten sonra 1258'de Bağdat'ı yok etti, Mezopotamya'yı Moğol İmparatorluğu'na kattı, Levant ve Memlûk Devleti'ne doğru ilerledi ve Memluk Sultanlığı'na karşı yıpratma savaşı başlattı. Berke, Hülâgû 'nun Müslüman topraklarına saldırmasına öfkelendi ve bir hazırlık adımı olarak, yeğeni Nogay Han'ı savaşı finanse etmek için ganimet toplamak amacıyla 1259'da Polonya'ya baskın yapması için yönlendirmiştir. Kraków ve Sandomierz dahil olmak üzere birçok Polonya şehri yağmalanmıştır. Berke daha sonra Memlük Sultanı Kutuz ve daha sonra Mısır Sultanı I. Baybars ile ittifak kurdu.
Aynı yıl Mongke, Çin'deki bir askerî harekât sırasında ölmüştür. Müslüman tarihçi Reşîdüddîn, Berke Han'ın Bağdat'a yapılan saldırıyı protesto etmek amacıyla (Mongke'nin Çin'de öldüğünü bilmeden) Mongke Han'a şu mesajı gönderdiğini aktardı: "O (Hülâgû) Müslümanların bütün şehirlerini yağmalamıştır. Allah'ın izniyle bu kadar masum kanın hesabını ondan soracağım."
Berke Müslüman olmasına rağmen ilk başta Hülâgû'yu Moğol kardeşliği dışında savaşma fikrine karşı çıkmış; 'Moğollar Moğol kılıçlarıyla öldürülüyor. Birlik olsaydık bütün dünyayı fethederdik' dedi; ancak İlhanlıların eylemleri nedeniyle Altın Orda'nın ekonomik durumu onu cihat ilan etmeye yöneltti çünkü İlhanlılar Kuzey İran'ın zenginliğini gasp ediyorlardı, ayrıca Altın Orda'nın İlhanlıların Memlüklere köle satmaması yönündeki talepleri vardı.
Savaş
1260 yılında, Hülâgû'nun Orta Doğu'daki vekillerini Ayn Calut Muharebesi'nde Memlüklere kaptırırken, Hülâgû, Möngke'nin ölümünün ardından yeni bir Büyük Han'ın halefiyetine katılmak için Moğolistan'da gitti. Haberi duyan Hülâgû, yenilginin intikamını almak için hazırlıklara başlamıştır. İki yıl sonra İran'daki topraklarına geri döndü, ancak Berke, Bağdat'ın yağmalanmasının intikamını almak için kuzenine karşı savaş tehdidini sürdürdüğünde dikkati dağıldı ve Memlüklerle uğraşması engellendi. Berke, Hülâgû'yu kuvvetlerinin büyük bir kısmıyla kuzeye çeken bir dizi baskın (bu sefer Kafkasya bölgesinde çok sayıda keşif) başlatmak için Nogay Han'ı yeniden serbest bıraktı. Berke, ayrıca Negudar'ı doğu Afganistan ve Gazne'ye göndererek İlhanlılar'ın kontrolü altındaki toprakları geri almıştır.
Hülagu, kardeşi Kubilay'a sadıktı ancak İmparatorluğun kuzeybatı kesimindeki Altın Orda'nın hükümdarı olan kuzenleri Berke ile çatışmalar 1262'de başladı.Hülâgû nun hizmetinde Cuci prenslerinin şüpheli ölümleri, savaş ganimetlerinin eşitsiz dağıtımı ve Hülâgû'nun Müslümanlara yönelik katliamları, 1259-1260'da Hülâgû yönetimine karşı Gürcistan Krallığı'nın isyanını desteklemeyi düşünen Berke'nin öfkesini artırdı. Berke ayrıca Mısırlı Memlükler ile Hülâgû'ya karşı ittifak kurmuş ve Kubilay'ın rakibi Arık Böke'yi desteklemiştir.
Kubilay, Altın Orda'ya saldırmak için Abaka komutasında bir ordu gönderirken Arık Böke, İlhanlıları işgal etmesi için Nogay Han'ı göndermiş; her iki taraf da feci yenilgilere uğramışlardır. Hülagu, Berke'ye karşı Derbend geçidinden kuzeye doğru yürüdü. Terek kıyısında, Nogai komutasındaki Altın Orda ordusu tarafından pusuya düşürüldü ve ordusu 1262'de Terek Nehri Muharebesi'nde yenilgiye uğratıldı; binlerce kişi nehrin buzları eridiğinde ya kesildi ya da boğuldu. yol. Hülagu daha sonra Azerbaycan'a geri çekildi.
Arık Böke, 21 Ağustos 1264'te Shangdu'da Kubilay'a teslim olmuş, ardından Altın Orda ve Çağatay Hanlığı'nın yöneticileri Kubilay'ın zaferi ve yönetiminin gerçekliğini kabul ettiler, ardından Kubilay, Song Hanedanı'nı fethetmek için hazırlıklara başlamıştır.
İlhanlıların müttefiki Bizans İmparatorluğu, Mısır elçilerini ele geçirdiğinde Berke, vasalı Bulgaristan aracılığıyla bir ordu göndererek elçilerin ve Selçuklu Sultanı II. İzzeddin Keykâvus'un serbest bırakılmasını sağlamıştır. Kaykaus'u kullanarak Anadolu'da iç karışıklık çıkarmaya çalıştı ama başaramadı. Aile tarihinin yeni resmi versiyonunda Kubilay Han, Arikboke'ye verdiği destek ve Hülâgû ile savaşlar nedeniyle Berke'nin adını Altın Orda hanı olarak yazmayı reddetmiş, ancak Jochi'nin ailesi tamamen meşru aile üyeleri olarak tanınmıştır.
Kubilay Han ayrıca batı hanlıklarındaki siyasi krizleri istikrara kavuşturmak için Hülâgû'yu 30.000 genç Moğol ile takviye etti. 8 Şubat 1265'te Hülagu ölür ölmez Berke Tiflis yakınlarına doğru yürüdü ama yolda öldü. Bu ölümlerden birkaç ay sonra Çağatay Hanlığı'ndan Algu Han da öldü. Ancak bu ani güç boşluğu Kubilay'ın batı hanlıkları üzerindeki kontrolünü bir miktar rahatlattı.
Sonrası
Bu, Kubilay Han ile Arık Böke arasındaki Toluid İç Savaşı'nın başlamasından kısa bir süre sonra Moğollar arasındaki ikinci açık savaştır. Bundan önce Batu ile Güyük arasında açık bir savaşa dönüşebilecek gerilimler vardı, ancak Güyük'ün ani ölümü düşmanlıkları önlemiştir. Kubilay Han ile Arık Böke arasındaki savaşla birlikte Berke ve Hülâgû, Moğol hanlıkları arasında ve hatta hanlıklar içinde daha fazla savaş şeklinde tekrarlanan 1270'te Abaka ile Barak, Kaydu ve Kubilay Han arasındaki çatışmalar gibi emsalleri oluşturdu. 1270'ler ve 1280'lerde, 1290'ların sonlarında Toqta ve Nogai ve 14. yüzyılın başlarında Duwa ile Chapar arasındaki savaş. Bu savaş, Polonya'ya yapılan ikinci baskınla birlikte Nogay Han'ın Altın Orda'daki yükselişine de işaret ediyordu. Berke'nin ölümünden sonra daha da güçlendi ve Altın Orda'nın hakimi oldu.
Kaynakça
- ^ The Mongols By David Morgan, p. 144.
- ^ Johan Elverskog (6 Haziran 2011). Buddhism and Islam on the Silk Road. University of Pennsylvania Press. ss. 186-. ISBN .
- ^ Early Mongol Rule in Thirteenth-Century Iran: A Persian Renaissance By George Lane, p. 77.
- ^ L.N.Gumilev, A.Kruchki - Black legend
- ^ Barthold, Turkestan down to the Mongol invasion, p. 446
- ^ J. J. Saunders (29 Mart 2001). "6". The History of the Mongol Conquests (Paperback) (İngilizce). University of Pennsylvania Press, Incorporated. s. 117. ISBN . Erişim tarihi: 26 Kasım 2023.
- ^ Weatherford, Genghis Khan and the making of the modern world, p. 120.
- ^ Atwood
- ^ H. H. Howorth – History of the Mongols, section: Berke khan
- ^ Rashid al-Din, Ibid
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Berke Hulagu savasi iki Mogol lideri Altin Orda nin Berke Hani ile Ilhanlilar in Hulagu Hani arasinda gerceklesmistir 1258 yilinda Bagdat in yikilmasindan sonra 1260 li yillarda daha cok Kafkas Daglari bolgesinde savasilmistir Savas Mogol Imparatorlugu nda her ikisi de Buyuk Han unvanini alan Tuluy ailesinin iki uyesi Kubilay Han ve Arik Boke arasindaki Toluid Ic Savasi ile ortusmektedir Kubilay Hulagu ile ittifak kurarken Arik Boke Berke nin yaninda yer aldi Hulagu Mongke Han in yerine yeni bir Kagan in secilmesi icin Mogolistan a gitti ancak Ayn Calut Muharebesi nin Memluklere yenilmesi onu Orta Dogu ya geri cekilmeye zorladi Memluk zaferi Berke yi Ilhanlilari isgal etme konusunda cesaretlendirmistir Berke Hulagu savasi ve Toluid Ic Savasi ile bunu takip eden Kaydu Kubilay savasi Mogol Imparatorlugu nun dorduncu Buyuk Hani Mongke nin olumunden sonra Mogol imparatorlugunun parcalanmasinda onemli bir an oldu Berke Hulagu savasiTarih1262BolgeKafkas Daglari dogu HorasanSonucAltin Orda Devleti zaferi Hulagu Terek den kactiTaraflarIlhanlilarAltin Orda DevletiKomutanlar ve liderlerHulagu Abaka ShiramunBerke Han Nogay Han BalagayArka plan1252 de Berke Islam i kabul etmis ve 1257 de Ulakci Han in olumunden sonra Altin Orda da iktidara gelmistir Kardesi Batu gibi o da Buyuk Han Mongke ye sadikti Berke nin Islam a gectiginin farkinda olmasina ragmen Hulagu Iran i fethettikten sonra 1258 de Bagdat i yok etti Mezopotamya yi Mogol Imparatorlugu na katti Levant ve Memluk Devleti ne dogru ilerledi ve Memluk Sultanligi na karsi yipratma savasi baslatti Berke Hulagu nun Musluman topraklarina saldirmasina ofkelendi ve bir hazirlik adimi olarak yegeni Nogay Han i savasi finanse etmek icin ganimet toplamak amaciyla 1259 da Polonya ya baskin yapmasi icin yonlendirmistir Krakow ve Sandomierz dahil olmak uzere bircok Polonya sehri yagmalanmistir Berke daha sonra Memluk Sultani Kutuz ve daha sonra Misir Sultani I Baybars ile ittifak kurdu Ayni yil Mongke Cin deki bir askeri harekat sirasinda olmustur Musluman tarihci Residuddin Berke Han in Bagdat a yapilan saldiriyi protesto etmek amaciyla Mongke nin Cin de oldugunu bilmeden Mongke Han a su mesaji gonderdigini aktardi O Hulagu Muslumanlarin butun sehirlerini yagmalamistir Allah in izniyle bu kadar masum kanin hesabini ondan soracagim Berke Musluman olmasina ragmen ilk basta Hulagu yu Mogol kardesligi disinda savasma fikrine karsi cikmis Mogollar Mogol kiliclariyla olduruluyor Birlik olsaydik butun dunyayi fethederdik dedi ancak Ilhanlilarin eylemleri nedeniyle Altin Orda nin ekonomik durumu onu cihat ilan etmeye yoneltti cunku Ilhanlilar Kuzey Iran in zenginligini gasp ediyorlardi ayrica Altin Orda nin Ilhanlilarin Memluklere kole satmamasi yonundeki talepleri vardi Savas1260 yilinda Hulagu nun Orta Dogu daki vekillerini Ayn Calut Muharebesi nde Memluklere kaptirirken Hulagu Mongke nin olumunun ardindan yeni bir Buyuk Han in halefiyetine katilmak icin Mogolistan da gitti Haberi duyan Hulagu yenilginin intikamini almak icin hazirliklara baslamistir Iki yil sonra Iran daki topraklarina geri dondu ancak Berke Bagdat in yagmalanmasinin intikamini almak icin kuzenine karsi savas tehdidini surdurdugunde dikkati dagildi ve Memluklerle ugrasmasi engellendi Berke Hulagu yu kuvvetlerinin buyuk bir kismiyla kuzeye ceken bir dizi baskin bu sefer Kafkasya bolgesinde cok sayida kesif baslatmak icin Nogay Han i yeniden serbest birakti Berke ayrica Negudar i dogu Afganistan ve Gazne ye gondererek Ilhanlilar in kontrolu altindaki topraklari geri almistir Hulagu kardesi Kubilay a sadikti ancak Imparatorlugun kuzeybati kesimindeki Altin Orda nin hukumdari olan kuzenleri Berke ile catismalar 1262 de basladi Hulagu nun hizmetinde Cuci prenslerinin supheli olumleri savas ganimetlerinin esitsiz dagitimi ve Hulagu nun Muslumanlara yonelik katliamlari 1259 1260 da Hulagu yonetimine karsi Gurcistan Kralligi nin isyanini desteklemeyi dusunen Berke nin ofkesini artirdi Berke ayrica Misirli Memlukler ile Hulagu ya karsi ittifak kurmus ve Kubilay in rakibi Arik Boke yi desteklemistir Kubilay Altin Orda ya saldirmak icin Abaka komutasinda bir ordu gonderirken Arik Boke Ilhanlilari isgal etmesi icin Nogay Han i gondermis her iki taraf da feci yenilgilere ugramislardir Hulagu Berke ye karsi Derbend gecidinden kuzeye dogru yurudu Terek kiyisinda Nogai komutasindaki Altin Orda ordusu tarafindan pusuya dusuruldu ve ordusu 1262 de Terek Nehri Muharebesi nde yenilgiye ugratildi binlerce kisi nehrin buzlari eridiginde ya kesildi ya da boguldu yol Hulagu daha sonra Azerbaycan a geri cekildi Arik Boke 21 Agustos 1264 te Shangdu da Kubilay a teslim olmus ardindan Altin Orda ve Cagatay Hanligi nin yoneticileri Kubilay in zaferi ve yonetiminin gercekligini kabul ettiler ardindan Kubilay Song Hanedani ni fethetmek icin hazirliklara baslamistir Ilhanlilarin muttefiki Bizans Imparatorlugu Misir elcilerini ele gecirdiginde Berke vasali Bulgaristan araciligiyla bir ordu gondererek elcilerin ve Selcuklu Sultani II Izzeddin Keykavus un serbest birakilmasini saglamistir Kaykaus u kullanarak Anadolu da ic karisiklik cikarmaya calisti ama basaramadi Aile tarihinin yeni resmi versiyonunda Kubilay Han Arikboke ye verdigi destek ve Hulagu ile savaslar nedeniyle Berke nin adini Altin Orda hani olarak yazmayi reddetmis ancak Jochi nin ailesi tamamen mesru aile uyeleri olarak taninmistir Kubilay Han ayrica bati hanliklarindaki siyasi krizleri istikrara kavusturmak icin Hulagu yu 30 000 genc Mogol ile takviye etti 8 Subat 1265 te Hulagu olur olmez Berke Tiflis yakinlarina dogru yurudu ama yolda oldu Bu olumlerden birkac ay sonra Cagatay Hanligi ndan Algu Han da oldu Ancak bu ani guc boslugu Kubilay in bati hanliklari uzerindeki kontrolunu bir miktar rahatlatti SonrasiBu Kubilay Han ile Arik Boke arasindaki Toluid Ic Savasi nin baslamasindan kisa bir sure sonra Mogollar arasindaki ikinci acik savastir Bundan once Batu ile Guyuk arasinda acik bir savasa donusebilecek gerilimler vardi ancak Guyuk un ani olumu dusmanliklari onlemistir Kubilay Han ile Arik Boke arasindaki savasla birlikte Berke ve Hulagu Mogol hanliklari arasinda ve hatta hanliklar icinde daha fazla savas seklinde tekrarlanan 1270 te Abaka ile Barak Kaydu ve Kubilay Han arasindaki catismalar gibi emsalleri olusturdu 1270 ler ve 1280 lerde 1290 larin sonlarinda Toqta ve Nogai ve 14 yuzyilin baslarinda Duwa ile Chapar arasindaki savas Bu savas Polonya ya yapilan ikinci baskinla birlikte Nogay Han in Altin Orda daki yukselisine de isaret ediyordu Berke nin olumunden sonra daha da guclendi ve Altin Orda nin hakimi oldu Kaynakca The Mongols By David Morgan p 144 Johan Elverskog 6 Haziran 2011 Buddhism and Islam on the Silk Road University of Pennsylvania Press ss 186 ISBN 978 0 8122 0531 2 Early Mongol Rule in Thirteenth Century Iran A Persian Renaissance By George Lane p 77 L N Gumilev A Kruchki Black legend Barthold Turkestan down to the Mongol invasion p 446 J J Saunders 29 Mart 2001 6 The History of the Mongol Conquests Paperback Ingilizce University of Pennsylvania Press Incorporated s 117 ISBN 9780812217667 Erisim tarihi 26 Kasim 2023 Weatherford Genghis Khan and the making of the modern world p 120 Atwood H H Howorth History of the Mongols section Berke khan Rashid al Din Ibid