Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bernhard Bolzano (5 Ekim 1781, Prag - 18 Aralık 1848, Prag), İtalyan asıllı bir Çek filozof, matematikçi ve Katolik rahip.
Bernard Bolzano | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | |||||||
| Doğum | Bernardus Placidus Johann Nepomuk Bolzano 5 Ekim 1781 Prague, Bohemya Krallığı | ||||||
| Ölüm | 18 Aralık 1848 (67 yaşında) Prague, Bohemya Krallığı | ||||||
| Eğitim | Prag Üniversitesi (PhD, 1804) | ||||||
| Kariyeri | |||||||
| Tez | Betrachtungen über einige Gegenstände der Elementargeometrie (Considerations on Some Objects of Elementary Geometry) (1804) | ||||||
| Akademik danışmanları | Franz Josef Gerstner | ||||||
| Önemli öğrencileri | |||||||
| Etkilendikleri | Gottfried Wilhelm Leibniz, Immanuel Kant | ||||||
| Etkiledikleri | , Edmund Husserl,, Gottlob Frege,,,,Georg Cantor, Franz Brentano,Gilbert Ryle, | ||||||
| |||||||
Hayatı
Babası bir İtalyan göçmeni ve küçük bir esnaftı. Annesi de, Prag'da madeni eşya ile ilgilenen bir ailenin kızıydı. Bolzano, Prag Üniversitesi'nde, felsefe, fizik, matematik ve ilahiyat çalıştı. 1807 yılında Prag'da aynı üniversiteye din ve felsefe profesörü olarak atandı. 1816 yılına kadar bu üniversitede başarılı dersler verdi. 1816 yılında, Hristiyan kilisesince benimsenen inanç, duygu ve düşünceye ters düştüğü için, bu inançlarından dolayı suçlandı. 1820 yılında Avusturya hükûmeti Bolzano'nun bu yıkıcı ve kendileri için kırıcı olan konuşmalarından dolayı onu ülkeden uzaklaştırdı.
Bolzano, İtalya asıllı bir Çek filozofuydu. Aynı zamanda iyi bir mantıkçı ve çok iyi de bir matematikçiydi. Bolzano, 1820 yılında daha çok akılcılıkla suçlandı. Onun matematiğe dayalı bir felsefesi ve düşüncesi vardı. Bu nedenle Kant'ın idealizmine karşı çıktı. Kendisi aslında bir Katolik papazıydı. 1805 yılından sonra Prag Üniversitesi'nde din felsefesi okuttu. Matematikte, sonsuzluk ve sonsuz küçükler hesabı üzerinde çalıştı. "Sonsuzluk Üzerine Paradokslar" adlı kitabı 1851 yılında yayımlandı. Noktasal kümeler üzerine de çalışmaları olmuştur.
Bolzano'nun en acıklı yılları, 1819 ile 1825 yılları arasına rastlar. Prag Üniversitesi'nce, tam 7 yıl ders vermeme ve yayın yapmamak üzere cezalandırılır. Bu üniversitece profesörlüğü de elinden alınır. Tüm bu baskılara karşı onun yüksek kafası hiç durmadan çalışmıştır. Analizde, geometride, , felsefede ve din üzerinde çok sayıda yayınını gerçekleştirmiştir. Bugün, analizde bildiğimiz ünlü Bolzano-Weierstrass teoremi'ni ilk kez "Fonksiyonlar" adlı kitabında o kullandı. Fakat, teoremin ispatını daha önceki çalışmalarında yaptığını ve kaynak olarak da bu çalışmasını verir. Fakat, sözü edilen bu çalışma ve kaynak bugüne kadar bulunamamıştır. Çok kullanılan ve kendisinin de çok kullandığı bir teoremin ispatının Bolzano tarafından verilmiş olması olasılığı çok fazladır. Zaten bu teoremin ispatı verilmeseydi, Bolzano tarafından bu kadar çok kullanılmazdı. Sonraki yıllarda bu teoremin ispatı tam olarak Weierstrass tarafından verilmiştir. Bu nedenle, bu teorem analizde Bolzano-Weierstrass teoremi olarak bilinir.
Bolzano'nun temel çalışmaları, sonsuzlar paradoksu üzerinedir. Bolzano'ya yayın yapma yasağı konduğu için, yaşamı sürecinde bu eserlerini yayımlayamamıştır. "Sonsuzlar Paradoksları" adlı çalışması ancak onun ölümünden iki yıl sonra 1850 yılında basılmıştır. Bu çalışması, sonsuz terimli serilerin birçok özelliğini içerir. Diğer birçok matematikçide olduğu gibi yaşam sürecinde çok hırpalanan, şanssızlıklarla ve baskılarla horlanan Bolzano, 18 Aralık 1848 günü Prag'da öldü.
Kaynakça
- ^ Wolfgang Huemer, "Husserl's critique of psychologism and his relation to the Brentano school", in: Arkadiusz Chrudzimski and Wolfgang Huemer (eds.), Phenomenology and Analysis: Essays on Central European Philosophy, Walter de Gruyter, 2004, p. 205.
- ^ Sundholm, B. G., "When, and why, did Frege read Bolzano?" 17 Aralık 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., LOGICA Yearbook 1999, 164–174 (2000).
- ^ Maria van der Schaar, Kazimierz Twardowski: A Grammar for Philosophy, Brill, 2015, p. 53; , Philosophy and Logic in Central Europe from Bolzano to Tarski: Selected Essays, Springer, 2013, p. 15.
- ^ a b Šebestik, Jan. "Bolzano's Logic". (Ed.). Stanford Encyclopedia of Philosophy.
- ^ Robin D. Rollinger, Husserl's Position in the School of Brentano, Phaenomenologica 150, Dordrecht: Kluwer, 1999, Chap. 4: "Husserl and Kerry", p. 129.
- ^ Robin D. Rollinger, Husserl's Position in the School of Brentano, Phaenomenologica 150, Dordrecht: Kluwer, 1999, Chap. 2: "Husserl and Bolzano", p. 70.
- ^ , Origins of Analytical Philosophy, Bloomsbury Publishing, 2014, p. xiii; Anat Biletzki, Anat Matarp (eds.), The Story of Analytic Philosophy: Plot and Heroes, Routledge, 2002, p. 57: "It was Gilbert Ryle who, [Dummett] says, opened his eyes to this fact in his lectures on Bolzano, Brentano, Meinong, and Husserl.
Dış bağlantılar
- Bernard Bolzano's Theory of Science3 Nisan 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bernhard Bolzano 5 Ekim 1781 Prag 18 Aralik 1848 Prag Italyan asilli bir Cek filozof matematikci ve Katolik rahip Bernard BolzanoDogumBernardus Placidus Johann Nepomuk Bolzano 5 Ekim 1781 1781 10 05 Prague Bohemya KralligiOlum18 Aralik 1848 67 yasinda Prague Bohemya KralligiEgitimPrag Universitesi PhD 1804 KariyeriTezBetrachtungen uber einige Gegenstande der Elementargeometrie Considerations on Some Objects of Elementary Geometry 1804 Akademik danismanlariFranz Josef GerstnerOnemli ogrencileriEtkilendikleriGottfried Wilhelm Leibniz Immanuel KantEtkiledikleri Edmund Husserl Gottlob Frege Georg Cantor Franz Brentano Gilbert Ryle KiliseKatolik KilisesiMezhepHristiyanlikHayatiBabasi bir Italyan gocmeni ve kucuk bir esnafti Annesi de Prag da madeni esya ile ilgilenen bir ailenin kiziydi Bolzano Prag Universitesi nde felsefe fizik matematik ve ilahiyat calisti 1807 yilinda Prag da ayni universiteye din ve felsefe profesoru olarak atandi 1816 yilina kadar bu universitede basarili dersler verdi 1816 yilinda Hristiyan kilisesince benimsenen inanc duygu ve dusunceye ters dustugu icin bu inanclarindan dolayi suclandi 1820 yilinda Avusturya hukumeti Bolzano nun bu yikici ve kendileri icin kirici olan konusmalarindan dolayi onu ulkeden uzaklastirdi Bolzano Italya asilli bir Cek filozofuydu Ayni zamanda iyi bir mantikci ve cok iyi de bir matematikciydi Bolzano 1820 yilinda daha cok akilcilikla suclandi Onun matematige dayali bir felsefesi ve dusuncesi vardi Bu nedenle Kant in idealizmine karsi cikti Kendisi aslinda bir Katolik papaziydi 1805 yilindan sonra Prag Universitesi nde din felsefesi okuttu Matematikte sonsuzluk ve sonsuz kucukler hesabi uzerinde calisti Sonsuzluk Uzerine Paradokslar adli kitabi 1851 yilinda yayimlandi Noktasal kumeler uzerine de calismalari olmustur Bolzano nun en acikli yillari 1819 ile 1825 yillari arasina rastlar Prag Universitesi nce tam 7 yil ders vermeme ve yayin yapmamak uzere cezalandirilir Bu universitece profesorlugu de elinden alinir Tum bu baskilara karsi onun yuksek kafasi hic durmadan calismistir Analizde geometride felsefede ve din uzerinde cok sayida yayinini gerceklestirmistir Bugun analizde bildigimiz unlu Bolzano Weierstrass teoremi ni ilk kez Fonksiyonlar adli kitabinda o kullandi Fakat teoremin ispatini daha onceki calismalarinda yaptigini ve kaynak olarak da bu calismasini verir Fakat sozu edilen bu calisma ve kaynak bugune kadar bulunamamistir Cok kullanilan ve kendisinin de cok kullandigi bir teoremin ispatinin Bolzano tarafindan verilmis olmasi olasiligi cok fazladir Zaten bu teoremin ispati verilmeseydi Bolzano tarafindan bu kadar cok kullanilmazdi Sonraki yillarda bu teoremin ispati tam olarak Weierstrass tarafindan verilmistir Bu nedenle bu teorem analizde Bolzano Weierstrass teoremi olarak bilinir Bolzano nun temel calismalari sonsuzlar paradoksu uzerinedir Bolzano ya yayin yapma yasagi kondugu icin yasami surecinde bu eserlerini yayimlayamamistir Sonsuzlar Paradokslari adli calismasi ancak onun olumunden iki yil sonra 1850 yilinda basilmistir Bu calismasi sonsuz terimli serilerin bircok ozelligini icerir Diger bircok matematikcide oldugu gibi yasam surecinde cok hirpalanan sanssizliklarla ve baskilarla horlanan Bolzano 18 Aralik 1848 gunu Prag da oldu Kaynakca Wolfgang Huemer Husserl s critique of psychologism and his relation to the Brentano school in Arkadiusz Chrudzimski and Wolfgang Huemer eds Phenomenology and Analysis Essays on Central European Philosophy Walter de Gruyter 2004 p 205 Sundholm B G When and why did Frege read Bolzano 17 Aralik 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde LOGICA Yearbook 1999 164 174 2000 Maria van der Schaar Kazimierz Twardowski A Grammar for Philosophy Brill 2015 p 53 Philosophy and Logic in Central Europe from Bolzano to Tarski Selected Essays Springer 2013 p 15 a b Sebestik Jan Bolzano s Logic Ed Stanford Encyclopedia of Philosophy Robin D Rollinger Husserl s Position in the School of Brentano Phaenomenologica 150 Dordrecht Kluwer 1999 Chap 4 Husserl and Kerry p 129 Robin D Rollinger Husserl s Position in the School of Brentano Phaenomenologica 150 Dordrecht Kluwer 1999 Chap 2 Husserl and Bolzano p 70 Origins of Analytical Philosophy Bloomsbury Publishing 2014 p xiii Anat Biletzki Anat Matarp eds The Story of Analytic Philosophy Plot and Heroes Routledge 2002 p 57 It was Gilbert Ryle who Dummett says opened his eyes to this fact in his lectures on Bolzano Brentano Meinong and Husserl Dis baglantilarBernard Bolzano s Theory of Science3 Nisan 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde