Bernarda Alba'nın Evi, (İspanyolca:La casa de Bernarda Alba) Federico Garcia Lorca'nın yazdığı tek perdelik seyirlik bir oyundur. Lorca oyunu 1936'da ölümünden 2 ay önce tamamlamış olmasına karşın ilk olarak 1945'te sahnelendi. Lorca'nın "Köy Trajedileri Üçlemesi" adlı üçlemesinin son oyunudur (Diğer iki oyun Kanlı Düğün ve Yerma'dır.) Oyununu trajik komedya olarak niteleyen Lorca, oyuna İspanya köylerinde kadınlara ilişkin bir oyun biçiminde bir alt başlık koymuştur.
Bernarda Alba'nın Evi La casa de Bernarda Alba | |
---|---|
La casa de Bernarda Alba | |
"Bernarda_Alba'nın_Evi" afişi | |
Yazar | Federico Garcia Lorca |
İlk gösterim | 1945 |
Ülke | İspanya |
Orijinal dil | İspanyolca |
Oyun serisi | "Köy Trajedilerı Üçlemesi" içinde üçüncü oyun |
Konu | Geleneklere bağlılığı ve dışarıya karşı verdiği görüntüyü her şeyden önemli gören Bernarda'nın ailesine uyguladığı baskının istediğinin tam tersi sonuçlar yaratmasını anlatan bir toplumsal eleştiri. |
Tür | Trajik komedya |
Zaman ve mekân | 1930'lu yıllar, Endülüs, İspanya |
Lorca'nın yazdığı son oyun olan eser; 1936 İspanya iç savaşı dönemi öncesinde, toplumda yaşanan kaosun bir ev içine yansımasının bir İspanyol köyünde töre öyküsü şeklinde anlatımıdır.
Karakterler
- Bernarda Alba, 60 yaşında.
- María Josefa, Bernarda'nın annesi, 80 yaşında.
- Angustias, Bernarda'nın kızı, 39 yaşında.
- Magdalena, Bernarda'nın kızı, 30 yaşında.
- Amelia, Bernarda'nın kızı, 27 yaşında.
- Martiria, Bernarda'nın kızı, 24 yaşında.
- Adela, Bernarda'nın kızı, 24 yaşında.
- La Poncia, 60 yaşında.
- Criada, 50 yaşında.
- Prudencia, 50 yaşında.
- Dilenci kadın.
- Küçük kız
- Yaslı kadınlar
- Birinci kadın
- İkinci kadın
- Üçüncü kadın
- Dördüncü kadın
- Kız
Konusu
Oyun, 1930'ların Endülüsünü anlatır. Bernarda, ikinci kocasını gömmüş, başsağlığına gelenleri evden çabucak savmıştır. Yaşları 20-38 arasındaki beş kızı, hizmetçileri ve anasıyla eve kapanır; amacı ailesinden gördüğü gibi sekiz yıl aralıksız yas tutmaktır. Bernarda, evi despotça yönetmekte, bir manastırı andıran evini ve kızlarını dış dünyadan tümüyle uzak tutmaktadır. Ölen kocasının oynaşı olan Poncia'ya olan öfkesini ise yoksullara düşmanlık duyarak bastırmaya çalışmaktadır. Bernarda, evinin temiz adına leke düşürmemek için her tür baskıyı uygulamaya kararlıdır. Genç kızlar ise bu baskıdan dolayı cinsel bastırılmışlık ve doyumsuzluk bunalımları yaşamaktadır. Bu duruma ilk olarak kızların en küçüğü Adela isyan eder, ardından da evin en yaşlısı, seksen yaşındaki annesi Maria Josefa (Nine) başkaldırır. İkisi de evlenmek istemektedir.
Bernarda, Pepe adında bir gençle kızların en büyüğü ve en çirkini olan Angustias ile nişanlar. Pepe, aslında Angustias ile parası için evlenmek istemektedir. Nişanlısı ile bile kafes arkasından görüşebilen Pepe, dış dünyadan yalıtılmış kızların hepsinin hayranlığını çeker. Kızların en güzeli ve en küçüğü olan Adela'dan hoşlanır. Adela'nın Pepe ile ahırda gizlice buluşmasını kambur kız kardeşleri Martirio fark eder ve Bernarda'ya söyler. Bernarda tüfeğini alıp Pepe'ye ateş eder, ama hafifçe sıyırır. Kıskanç Martirio, Adela'ya Pepe'nin vurulduğunu söyleyince kendini çaresiz hisseden Adela intihat eder. Bernarda, hala ailesinin namusu peşindedir ve Adela'nın genç kız olarak öldüğünün söylenmesini, Pepe ile ilişkisinin kimse tarafından bilinmemesini ister.
Değerlendirmeler
Aziz Çalışlar'a göre Bernarda dıştan tertemiz, sanki hiçbir kusurları ve eksikleri yokmuş gibi görünen insanların nasıl derin uyumsuzluklar ve çelişkiler taşıdığını anlatan bir figürdür. Bernarda'nın insancıl düşünceye aykırı dünyası, doğru ve temiz bir yaşamı getirmek yerine, tam tersine, yalan ve lekeli bir yaşama yol açmakta ve insanı bunun kurbanı yapmaktadır. Lorca, bu yüzden oyununu trajik komedya olarak nitelemiş ve "bu oyunun sahneleri belgesel fotoğraflar olmalı" demiştir.
Sahnelenme
1967'de koreograf tarafından Las Desenamoradas adıyla baleye uyarandı.
2006'da tarafından müzikal olarak sahnelendi. 2012'de tarafından 1930'ların Endülüs'ü yerine günümüz İran'ına uyarlandı.
Oyun, Türkiye'de Devlet Tiyatrolarında Mahir Canova (1961), (1980/81),Ergin Orbey (1991/92),(1993/94),Ayşe Emel Mesçi(2004/05) tarafından ve İstanbul Şehir Tiyatroları'nda Engin Alkan (2007) tarafından sahneye konmuştur.
Film uyarlamaları
Oyunun en bilinen sinema uyarlaması, 1981 yılında İspanyol yönetmen Carlos Saura tarafından gerçekleştirilen sinema filmidir. 1938'de Arjantinli yönetmen Edmundo Guibourg, 1980'de Fransız yönetmen Souheil Ben-Barka, 1987'de İspanyol yönetmen Mario Camus ve 1991'de Hint yönetmen Govind Nihalani tarafından yapılan sinema filmi uyarlamaları da vardır.
1982'de Sovyet yönetmen Bidzina Chkheidze, 1986'da İspanyol Francisco Montolio, 1991'de İngiliz Stuart Burge ve Katalan Núria Espert tarafından TV filmi olarak uyarlamaları da bulunmaktadır.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ a b Çalışlar, Aziz (1994). Tiyatro Oyunları Sözlüğü. İstanbul: Mitos Boyut Yayınları. ss. 44-45. ISBN .
- ^ Kisselgoff, Anna (16 Şubat 1981). "Dance: Pomare's "Las Desenamoradas"". The New York Times. 6 Kasım 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Ocak 2011.
- ^ Brantley, Ben (7 Mart 2006). "Sex and a Monster Mother Seething in Sunny Spain". New York Times. 3 Aralık 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Ekim 2008.
- ^ . . 15 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mart 2013.
- ^ 1961 DT oyun broşürü[]
- ^ 1980/81 DT oyun broşürü[]
- ^ 1991/92 ST oyun afişi[]
- ^ 1993/94 DT oyun broşürü[]
- ^ 2004/05 DT oyun broşürü[]
- ^ . 7 Aralık 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mart 2013.
- ^ Smith, Paul Julian (1996). Vision Machines: Cinema, Literature, and Sexuality in Spain and Cuba, 1983–1993. Verso. ss. 20. ISBN .
- ^ Hood, John W. (2000). The Essential Mystery: The Major Filmmakers of Indian Art Cinema. Orient Longman. ss. 459. ISBN .
Dış bağlantılar
- Orijinal İspanyolca metin3 Haziran 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İspanyolca)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bernarda Alba nin Evi Ispanyolca La casa de Bernarda Alba Federico Garcia Lorca nin yazdigi tek perdelik seyirlik bir oyundur Lorca oyunu 1936 da olumunden 2 ay once tamamlamis olmasina karsin ilk olarak 1945 te sahnelendi Lorca nin Koy Trajedileri Uclemesi adli uclemesinin son oyunudur Diger iki oyun Kanli Dugun ve Yerma dir Oyununu trajik komedya olarak niteleyen Lorca oyuna Ispanya koylerinde kadinlara iliskin bir oyun biciminde bir alt baslik koymustur Bernarda Alba nin Evi La casa de Bernarda AlbaLa casa de Bernarda Alba Bernarda Alba nin Evi afisiYazarFederico Garcia LorcaIlk gosterim1945UlkeIspanyaOrijinal dilIspanyolcaOyun serisi Koy Trajedileri Uclemesi icinde ucuncu oyunKonuGeleneklere bagliligi ve disariya karsi verdigi goruntuyu her seyden onemli goren Bernarda nin ailesine uyguladigi baskinin istediginin tam tersi sonuclar yaratmasini anlatan bir toplumsal elestiri TurTrajik komedyaZaman ve mekan1930 lu yillar Endulus Ispanya Lorca nin yazdigi son oyun olan eser 1936 Ispanya ic savasi donemi oncesinde toplumda yasanan kaosun bir ev icine yansimasinin bir Ispanyol koyunde tore oykusu seklinde anlatimidir KarakterlerBernarda Alba 60 yasinda Maria Josefa Bernarda nin annesi 80 yasinda Angustias Bernarda nin kizi 39 yasinda Magdalena Bernarda nin kizi 30 yasinda Amelia Bernarda nin kizi 27 yasinda Martiria Bernarda nin kizi 24 yasinda Adela Bernarda nin kizi 24 yasinda La Poncia 60 yasinda Criada 50 yasinda Prudencia 50 yasinda Dilenci kadin Kucuk kiz Yasli kadinlar Birinci kadin Ikinci kadin Ucuncu kadin Dorduncu kadin KizKonusuOyun 1930 larin Endulusunu anlatir Bernarda ikinci kocasini gommus bassagligina gelenleri evden cabucak savmistir Yaslari 20 38 arasindaki bes kizi hizmetcileri ve anasiyla eve kapanir amaci ailesinden gordugu gibi sekiz yil araliksiz yas tutmaktir Bernarda evi despotca yonetmekte bir manastiri andiran evini ve kizlarini dis dunyadan tumuyle uzak tutmaktadir Olen kocasinin oynasi olan Poncia ya olan ofkesini ise yoksullara dusmanlik duyarak bastirmaya calismaktadir Bernarda evinin temiz adina leke dusurmemek icin her tur baskiyi uygulamaya kararlidir Genc kizlar ise bu baskidan dolayi cinsel bastirilmislik ve doyumsuzluk bunalimlari yasamaktadir Bu duruma ilk olarak kizlarin en kucugu Adela isyan eder ardindan da evin en yaslisi seksen yasindaki annesi Maria Josefa Nine baskaldirir Ikisi de evlenmek istemektedir Bernarda Pepe adinda bir gencle kizlarin en buyugu ve en cirkini olan Angustias ile nisanlar Pepe aslinda Angustias ile parasi icin evlenmek istemektedir Nisanlisi ile bile kafes arkasindan gorusebilen Pepe dis dunyadan yalitilmis kizlarin hepsinin hayranligini ceker Kizlarin en guzeli ve en kucugu olan Adela dan hoslanir Adela nin Pepe ile ahirda gizlice bulusmasini kambur kiz kardesleri Martirio fark eder ve Bernarda ya soyler Bernarda tufegini alip Pepe ye ates eder ama hafifce siyirir Kiskanc Martirio Adela ya Pepe nin vuruldugunu soyleyince kendini caresiz hisseden Adela intihat eder Bernarda hala ailesinin namusu pesindedir ve Adela nin genc kiz olarak oldugunun soylenmesini Pepe ile iliskisinin kimse tarafindan bilinmemesini ister DegerlendirmelerAziz Calislar a gore Bernarda distan tertemiz sanki hicbir kusurlari ve eksikleri yokmus gibi gorunen insanlarin nasil derin uyumsuzluklar ve celiskiler tasidigini anlatan bir figurdur Bernarda nin insancil dusunceye aykiri dunyasi dogru ve temiz bir yasami getirmek yerine tam tersine yalan ve lekeli bir yasama yol acmakta ve insani bunun kurbani yapmaktadir Lorca bu yuzden oyununu trajik komedya olarak nitelemis ve bu oyunun sahneleri belgesel fotograflar olmali demistir Sahnelenme1967 de koreograf tarafindan Las Desenamoradas adiyla baleye uyarandi 2006 da tarafindan muzikal olarak sahnelendi 2012 de tarafindan 1930 larin Endulus u yerine gunumuz Iran ina uyarlandi Oyun Turkiye de Devlet Tiyatrolarinda Mahir Canova 1961 1980 81 Ergin Orbey 1991 92 1993 94 Ayse Emel Mesci 2004 05 tarafindan ve Istanbul Sehir Tiyatrolari nda Engin Alkan 2007 tarafindan sahneye konmustur Film uyarlamalari Oyunun en bilinen sinema uyarlamasi 1981 yilinda Ispanyol yonetmen Carlos Saura tarafindan gerceklestirilen sinema filmidir 1938 de Arjantinli yonetmen Edmundo Guibourg 1980 de Fransiz yonetmen Souheil Ben Barka 1987 de Ispanyol yonetmen Mario Camus ve 1991 de Hint yonetmen Govind Nihalani tarafindan yapilan sinema filmi uyarlamalari da vardir 1982 de Sovyet yonetmen Bidzina Chkheidze 1986 da Ispanyol Francisco Montolio 1991 de Ingiliz Stuart Burge ve Katalan Nuria Espert tarafindan TV filmi olarak uyarlamalari da bulunmaktadir Ayrica bakinizFederico Garcia Lorca Kanli Dugun oyun YermaKaynakca a b Calislar Aziz 1994 Tiyatro Oyunlari Sozlugu Istanbul Mitos Boyut Yayinlari ss 44 45 ISBN 975 7468 93 2 Kisselgoff Anna 16 Subat 1981 Dance Pomare s Las Desenamoradas The New York Times 6 Kasim 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Ocak 2011 Brantley Ben 7 Mart 2006 Sex and a Monster Mother Seething in Sunny Spain New York Times 3 Aralik 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Ekim 2008 15 Aralik 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Mart 2013 1961 DT oyun brosuru olu kirik baglanti 1980 81 DT oyun brosuru olu kirik baglanti 1991 92 ST oyun afisi olu kirik baglanti 1993 94 DT oyun brosuru olu kirik baglanti 2004 05 DT oyun brosuru olu kirik baglanti 7 Aralik 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Mart 2013 Smith Paul Julian 1996 Vision Machines Cinema Literature and Sexuality in Spain and Cuba 1983 1993 Verso ss 20 ISBN 1 85984 079 5 Hood John W 2000 The Essential Mystery The Major Filmmakers of Indian Art Cinema Orient Longman ss 459 ISBN 81 250 1870 0 Dis baglantilarOrijinal Ispanyolca metin3 Haziran 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ispanyolca