I. Fuad, asıl adı Ahmed Fuad Paşa (26 Mart 1868 - 28 Nisan 1936), İngiltere'den bağımsızlığını elde eden Mısır'ın ilk kralı (1922-1936). İngiltere'yle daha uygun koşullarda bir bağımsızlık antlaşması yapmaya ve aşırı milliyetçi Vafd Partisi'nin etkisini kırmaya çalışmıştır.
I. Fuad | |
---|---|
Mısır Kralı ve Nubya, Sudan, Kurdufan ve Darfur Hükümdarı | |
Hüküm süresi | 15 Mart 1922 - 28 Nisan 1936 |
Sonra gelen | I. Faruk |
Mısır Sultanı | |
Hüküm süresi | 9 Ekim 1917 – 15 Mart 1922 |
Önce gelen | Hüseyin Kamil |
Doğum | 26 Mart 1868 Kahire, Mısır Hidivliği |
Ölüm | 28 Nisan 1936 (68 yaşında) Kahire, Mısır Sultanlığı |
Defin | , Kahire |
Eş(ler)i | (1895-1898) Nazlı Sabri (1919-1936) |
Çocuk(lar)ı | Prens İsmail Prenses Fevkiye Prens Faruk Prenses Fevziye |
Hanedan | Kavalalılar Hanedanı |
Babası | İsmail Paşa |
Annesi | Ferial Hanım |
Dini | Sünni İslam |
1882'den beri İngiliz işgali altında bulunan Mısır, I. Dünya Savaşı'nda İngiltere'nin Osmanlı Devleti'ne savaş ilan etmesinden sonra İngiliz protektorası olmuştu. Mısır hidivi İsmail Paşa'nın oğlu olan Ahmed Fuad, İtalya'da sürgünde bulunan babasının yanında yetişti. İtalya ve İsviçre'de öğrenim gördükten sonra 1885 yılında İtalyan Askerî Akademisi'ne girdi. 1887'de Roma'da kraliyet ordusunda görev yaptı. 1890'da ülkesine dönerek, yeğeni olan Hıdiv II. Abbas Hilmi Paşa'nın yaveri oldu. Ardından Viyana'daki Osmanlı sefaretinde askerî ataşelik yaptıktan sonra İstanbul'da II. Abdülhamid'in fahrî yaverliğinde bulundu. 1892'de Kahire'ye döndü. 1908-1913 yıllan arasında Kahire Üniversitesi'nin ilk rektörü olarak görev yaptı ve bu arada Mısır hidivlerinden II. Abbas Hilmi'nin üç yıl kadar başyaverliğinde bulundu. II. Abbas Hilmi'den sonra hidivlik yapan ağabeyi Hüseyin Kâmil'in vefatı üzerine "sultan" unvanıyla 9 Ekim 1917 tarihinde İngiliz hakimiyetindeki Mısır'ın başına Hidiv olarak atandı. Hüseyin Kâmil'in 9 Ekim 1917'de ölümü üzerine kardeşi Ahmed Fuad, I. Fuad adıyla Mısır sultanı ilan edildi.
1919'da İngiltere, Mısır'a daha geniş özerklik tanıyacak bir antlaşma için görüşmeye oturma isteğini bildirdi. Mısırlıların çoğu bu gelişmeyi hoşnutlukla karşıladı; ama Mısır'ın istemlerini kimin dile getireceği ve İngilizlere sunacağı konusunda anlaşmazlık doğdu. Güçlü bir toplumsal tabanı olan sultan, devlet yönetiminde ağırlığını korumaya kararlıydı. Ama Vafd Partisi'nin önderi Saad Zaglul, partisini Mısır ulusunun temsilcisi olarak görüyor, İngilizlerle görüşmeleri ancak kendisinin yönetebileceğini düşünüyordu.
Fuad'ı ve Zaglul'u destekleyen karşıt kesimler arasındaki çekişme İngiliz-Mısır görüşmelerinin kesilmesine yol açtı. 1922'de İngiltere tek yanlı bir açıklamayla Mısır'ın bağımsızlığını ilan etti. Fuad kral unvanını aldı. İngilizlerin tek yanlı kararından ve Mısır'ın içişleri üzerinde söz sahibi olmasından kaygı duyan Fuad hem İngilizler, hem de Mısırlılar tarafından kabul edilebilecek iki taraflı bir bağımsızlık antlaşması yapılması için çalıştıysa da başarılı olamadı.
Fuad 1923'te Zaglul sürgündeyken yeni bir anayasa hazırladı. Ama Zaglul ve öteki sürgünlerin geri dönmesinden sonra halkın desteğini sağlamayı başaran Vafd Partisi ile kral arasındaki çatışma yoğunlaştı. Anayasayla oluşturulan kurumları kendi muhalefetini güçlendirmek için kullanan Vafd 1923, 1925 ve 1929'daki seçimlerde çoğunluğu sağladı. Ama Fuad genellikle hükûmetlerini Vafd yanlısı olmayan ılımlı bakanlardan oluşturmayı başardı. Toplumsal ve dinsel konularda ise el-Ezher Üniversitesi'nin görüşleri doğrultusunda hareket ederek önemli ölçüde halk desteği sağladı. 1930'da siyasi konumunu güçlendirmek amacıyla parlamentoyu dağıttı, eski anayasayı iptal ederek yeni bir anayasa ve seçim yasası yürürlüğe koydu. 1931 seçimleri, Vafd'ı dışarıda bırakan, kralla işbirliğinden yana bir parlamento ortaya çıkardı. Böylece sağlanan istikrar 1935'e değin sürdüyse de bu tarihte milliyetçi hareketin güçlü baskısı altında kalan Fuad 1923 Anayasası'nı yeniden yürürlüğe koydu.
28 Nisan 1936'da Kahire'de Kubbe Sarayında öldü. Rifai Camii'ndeki türbesine gömüldü. Oğlu Faruk Mısır kralı oldu.
Kaynakça
I. Fuad Doğumu: 26 Mart 1868 Ölümü: 28 Nisan 1936 | ||
Önce gelen: Önce gelen yoktur. | Mısır Kralı ve Nubya, Sudan, Kurdufan ve Darfur Hükümdarı 1922-1936 | Sonra gelen: I. Faruk |
Önce gelen: Hüseyin Kamil | Mısır Sultanı 1917-1922 | Sonra gelen: Sonra gelen yoktur. |
I. Fuad hakkında daha fazla bilgi edinin | |
Commons'ta dosyalar |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
I Fuad asil adi Ahmed Fuad Pasa 26 Mart 1868 28 Nisan 1936 Ingiltere den bagimsizligini elde eden Misir in ilk krali 1922 1936 Ingiltere yle daha uygun kosullarda bir bagimsizlik antlasmasi yapmaya ve asiri milliyetci Vafd Partisi nin etkisini kirmaya calismistir I FuadMisir Krali ve Nubya Sudan Kurdufan ve Darfur HukumdariHukum suresi15 Mart 1922 28 Nisan 1936Sonra gelenI FarukMisir SultaniHukum suresi9 Ekim 1917 15 Mart 1922Once gelenHuseyin KamilDogum26 Mart 1868 Kahire Misir HidivligiOlum28 Nisan 1936 68 yasinda Kahire Misir SultanligiDefin KahireEs ler i 1895 1898 Nazli Sabri 1919 1936 Cocuk lar iPrens Ismail Prenses Fevkiye Prens Faruk Prenses FevziyeHanedanKavalalilar HanedaniBabasiIsmail PasaAnnesiFerial HanimDiniSunni Islam 1882 den beri Ingiliz isgali altinda bulunan Misir I Dunya Savasi nda Ingiltere nin Osmanli Devleti ne savas ilan etmesinden sonra Ingiliz protektorasi olmustu Misir hidivi Ismail Pasa nin oglu olan Ahmed Fuad Italya da surgunde bulunan babasinin yaninda yetisti Italya ve Isvicre de ogrenim gordukten sonra 1885 yilinda Italyan Askeri Akademisi ne girdi 1887 de Roma da kraliyet ordusunda gorev yapti 1890 da ulkesine donerek yegeni olan Hidiv II Abbas Hilmi Pasa nin yaveri oldu Ardindan Viyana daki Osmanli sefaretin de askeri ataselik yaptiktan sonra Is tanbul da II Abdulhamid in fahri yaver liginde bulundu 1892 de Kahire ye don du 1908 1913 yillan arasinda Kahire Universitesi nin ilk rektoru olarak gorev yapti ve bu arada Misir hidivlerinden II Abbas Hilmi nin uc yil kadar basyaverli ginde bulundu II Abbas Hilmi den son ra hidivlik yapan agabeyi Huseyin Kamil in vefati uzerine sultan unvaniyla 9 Ekim 1917 tarihinde Ingiliz hakimiyetindeki Misir in basina Hidiv olarak atandi Huseyin Kamil in 9 Ekim 1917 de olumu uzerine kardesi Ahmed Fuad I Fuad adiyla Misir sultani ilan edildi 1919 da Ingiltere Misir a daha genis ozerklik taniyacak bir antlasma icin gorusmeye oturma istegini bildirdi Misirlilarin cogu bu gelismeyi hosnutlukla karsiladi ama Misir in istemlerini kimin dile getirecegi ve Ingilizlere sunacagi konusunda anlasmazlik dogdu Guclu bir toplumsal tabani olan sultan devlet yonetiminde agirligini korumaya kararliydi Ama Vafd Partisi nin onderi Saad Zaglul partisini Misir ulusunun temsilcisi olarak goruyor Ingilizlerle gorusmeleri ancak kendisinin yonetebilecegini dusunuyordu Fuad i ve Zaglul u destekleyen karsit kesimler arasindaki cekisme Ingiliz Misir gorusmelerinin kesilmesine yol acti 1922 de Ingiltere tek yanli bir aciklamayla Misir in bagimsizligini ilan etti Fuad kral unvanini aldi Ingilizlerin tek yanli kararindan ve Misir in icisleri uzerinde soz sahibi olmasindan kaygi duyan Fuad hem Ingilizler hem de Misirlilar tarafindan kabul edilebilecek iki tarafli bir bagimsizlik antlasmasi yapilmasi icin calistiysa da basarili olamadi Fuad 1923 te Zaglul surgundeyken yeni bir anayasa hazirladi Ama Zaglul ve oteki surgunlerin geri donmesinden sonra halkin destegini saglamayi basaran Vafd Partisi ile kral arasindaki catisma yogunlasti Anayasayla olusturulan kurumlari kendi muhalefetini guclendirmek icin kullanan Vafd 1923 1925 ve 1929 daki secimlerde cogunlugu sagladi Ama Fuad genellikle hukumetlerini Vafd yanlisi olmayan ilimli bakanlardan olusturmayi basardi Toplumsal ve dinsel konularda ise el Ezher Universitesi nin gorusleri dogrultusunda hareket ederek onemli olcude halk destegi sagladi 1930 da siyasi konumunu guclendirmek amaciyla parlamentoyu dagitti eski anayasayi iptal ederek yeni bir anayasa ve secim yasasi yururluge koydu 1931 secimleri Vafd i disarida birakan kralla isbirliginden yana bir parlamento ortaya cikardi Boylece saglanan istikrar 1935 e degin surduyse de bu tarihte milliyetci hareketin guclu baskisi altinda kalan Fuad 1923 Anayasasi ni yeniden yururluge koydu 28 Nisan 1936 da Kahire de Kubbe Sarayinda oldu Rifai Camii ndeki turbesine gomuldu Oglu Faruk Misir krali oldu KaynakcaI FuadKavalalilar HanedaniDogumu 26 Mart 1868 Olumu 28 Nisan 1936Once gelen Once gelen yoktur Misir Krali ve Nubya Sudan Kurdufan ve Darfur Hukumdari 1922 1936 Sonra gelen I FarukOnce gelen Huseyin Kamil Misir Sultani 1917 1922 Sonra gelen Sonra gelen yoktur Vikipedi nin kardes projelerinden I Fuad hakkinda daha fazla bilgi edininCommons ta dosyalar