Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Boyalı Höyük, Çorum İl merkezinin güneybatısında, Sungurlu İlçesi'nin kuzeybatısında, Yörüklü belde merkezinin 2 km. doğusunda yer alan bir höyüktür. Höyük, Yörüklü'nün genişlemesiyle artık bir mahallesi haline gelen eski Güloluk Köyü'nün 450 metre doğusundaydı. Yerleşmenin bulunduğu vadi, Delice Havzası ile Kaledere dağlık bölgesi arasında uzanmaktadır. Bölge, MÖ III. binyılda Hatti Kültürü'nün çekirdek bölgesi olarak görülmektedir. Bu nedenle Boyalı Höyük kazıları bölgesel bir çalışmanın odak noktasını oluşturmaktadır. Diğer yandan Hüseyindede Höyüğü ve Fatmaören Höyüğü'ne yaklaşık 7 km. mesafededir. Üç höyük de birer Hitit yerleşmesidir.
| Arkeolojik Höyük | |
| Adı: | Boyalı Höyük |
| il: | Çorum |
| İlçe: | Sungurlu |
| Köy: | Yörüklü |
| Türü: | Höyük |
| Tahribat: | |
| Tescil durumu: | |
| Tescil No ve derece: | |
| Tescil tarihi: | |
| Araştırma yöntemi: | Kazı |
Kazılar
Höyük, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Arkeoloji Bölümü'nden Prof. Dr. Tayfun Yıldırım ve aynı bölümden Doç. Dr. İbrahim Tunç Sipahi tarafından 1997 yılında saptanmış, yüzeyden MÖ III. binyıl, (Eski Hitit) ve Frig çanak çömleği toplanmıştır. Höyükte kazılar 2004-2007 yıllarında Çorum Müzesi adına Doç. Dr. Tunç Sipahi yönetiminde yapılmıştır. Kazı kararında, yakındaki Hüseyindede Höyüğü etkili olmuştur. Metal buluntu yönünden söz konusu höyük yetersiz kabul edilecek buluntu vermiştir. Öte yandan Hüseyindede bir Eski Hitit kült merkezi olarak ortaya çıkmıştır ve kült yapısı dışında başkaca mimari kalıntı bulunmamıştır. Bu yüzden yakın çevrede başka bir yerleşimin olması gerektiği düşünülüyor ve belirlenmesine çalışılıyordu. Bu amaçla Yörüklü'nün batısındaki Fatmaören kazıları başlatılmıştı. Boyalı Höyük'te 2004 yılında yapılan yüzey çalışmalarında Eski Hitit çanak çömleği bulunması üzerine höyükte kazı yapılmasına karar verilmişti.
Tabakalanma
Höyükte Erken Tunç Çağı III. Evre, (Eski Hitit) Dönemi ve Demir Çağı tabakaları tespit edilmiştir. Eski Hitit Dönemi'nin iki safhalı olduğu düşünülmektedir. Roma Dönemi'nde ise tepenin mezarlık olarak kullanıldığı anlaşılmaktadır.
Buluntular
Erken Tunç Çağı III. Evre sonlarına tarihlenen çanak çömlek buluntuları Alacahöyük'ün ve Resuloğlu Höyük mezarlığının aynı döneme tarihli buluntularıyla paralellik gösterir. Batı yamaçtaki kazıda Erken Hitit A olarak tanımlanan bir yapı topluluğuna ulaşılmıştır. Burada çok sayıda ağırşak, tezgâh ağırlığı, riton ve çanak çömlekler ortaya çıkarılmıştır. Geniş odalarıyla önemli bir mimari buluntu olarak görülmesi nedeniyle izleyen yıllardaki çalışmaların ağırlığı bu yapı alanına verilmiştir. Bazı odalar küçük birer bölme halindedir ve yapı kompleksine sonradan eklenmiş izlenimi vermektedir. Örneğin 24 no'lu oda 2,40 x 2,30 metre boyutlarındayken 21 no'lu oda 70 x 60 cm. boyutlarındadır. Bu küçük bölmelerin sonradan eklenmiş kiler gibi işlevleri yerine getirdiği düşünülmektedir. Yapı kompleksinin genel özellikleri, tüm duvarlarda aynı tip taş ve örgü tekniğinin kullanılması, iç duvarlarda sıva izlerine rastlanmaması, geniş ve zengin bir buluntu çeşitliliği vermesidir.
A yapısında ele geçen buluntulardan ağırşakların hepsi bezemeli olup Eski Hitit Dönemi'nin karakteristik formlarındadır. Ele geçen deniz kabukları ise deniz kenarı yerleşimlerle ticari ilişkileri göstermektedir. Tezgâh ağırlıklarının çokluğu yerleşmenin Eski Hitit Dönemi'nde önemli bir dokumacılık merkezi olduğu görüşünü vermektedir. Diğer yandan bazı odalarda ele geçen küçük adak kapları ve çok sayıdaki riton, yapının dini bir işlevi de üstlendiği şeklinde yorumlanmaktadır.
Eski Hitit Dönemi'ne tarihlenen yapı katlarının ağır bir tahribata uğradığı, yangın izlerinden ve bazı duvarların içe doğru yıkılmış olmasından anlaşılmaktadır. Hüseyindede ve Fatmaören'de de aynı tarihlere denk gelen tahribat izleri önceki yıllardaki kazı çalışmalarında saptanmıştır. Bu tahribatların ardından bölgenin terk edildiği belirtilmektedir. Dolayısıyla Boğazköy ve Alacahöyük'ün kuzeybatı ve batı bölgesinde, Kızılırmak'a doğru olan bölgede Hitit İmparatorluğu Dönemi'nde kayda değer bir yerleşim henüz saptanabilmiş değildir.
Çorum'un Alaca İlçesi yakınlarındaki Eskiyapar Höyüğü'nde bulunan kabartmalı, parlak astarlı çanak çömlek Boyalı'nın üst katmanlarında çokça ele geçmiştir. Ayrıca boğa kabartmalı kaplardaki tarz, yine Eskiyapar'la paralellik göstermektedir.
Kazılarda ulaşılan bir biyoarkeolojik buluntu özellikle ilginçtir. Bir Hitit matarasının içinde 3500 yıllık bal ve arı reçinesiyle karıştırılmış halde çörekotu tohumları bulunmuştur. Ayrıca orta boy bir erzak küpünde kömürleşmiş halde baklagillerden olan mürdümük tohumları bulunmuştur. Zamanında mürdümüğün besin olarak kullanıldığı, küpün hemen yanındaki öğütme taşından da anlaşılmaktadır.
Tahribat durumu
Höyük tarımsal faaliyetlerle tahrip olmaktadır. Batı kesimi, tarla genişletmek için, bir metre yükseklikte bir kesit oluşturacak şekilde hafriyata uğramıştır.
Dış bağlantılar
- Fotoğraflar 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Kaynakça
- ^ a b c d "TAY – Yerleşme Dönem Ayrıntıları". 13 Eylül 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Mayıs 2012.
- ^ a b c d e f g . 12 Nisan 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2012.
- ^ . 6 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2012.
- ^ XVI. Araştırma Sonuçları Toplantısı 27 Ocak 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (1998) Cilt 1, Sh.: 436
- ^ . 11 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2012.
- ^ Tunç Sipahi, İsmet Ediz, Eski Hitit Çağı'nda Boyalı Höyük ve Çevresi Çorum Kültür ve Sanat Dergisi Sayı 4 Sh.: 3
- ^ "Aktuel Arkeoloji". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Mayıs 2012.
- ^ T. Sipahi, İ. Ediz, Sh.: 5
- ^ "TAY – Yerleşme Ayrıntıları". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Mayıs 2012.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Boyali Hoyuk Corum Il merkezinin guneybatisinda Sungurlu Ilcesi nin kuzeybatisinda Yoruklu belde merkezinin 2 km dogusunda yer alan bir hoyuktur Hoyuk Yoruklu nun genislemesiyle artik bir mahallesi haline gelen eski Guloluk Koyu nun 450 metre dogusundaydi Yerlesmenin bulundugu vadi Delice Havzasi ile Kaledere daglik bolgesi arasinda uzanmaktadir Bolge MO III binyilda Hatti Kulturu nun cekirdek bolgesi olarak gorulmektedir Bu nedenle Boyali Hoyuk kazilari bolgesel bir calismanin odak noktasini olusturmaktadir Diger yandan Huseyindede Hoyugu ve Fatmaoren Hoyugu ne yaklasik 7 km mesafededir Uc hoyuk de birer Hitit yerlesmesidir Arkeolojik HoyukAdi Boyali Hoyukil CorumIlce SungurluKoy YorukluTuru HoyukTahribat Tescil durumu Tescil No ve derece Tescil tarihi Arastirma yontemi KaziKazilarHoyuk Ankara Universitesi Dil ve Tarih Cografya Fakultesi Arkeoloji Bolumu nden Prof Dr Tayfun Yildirim ve ayni bolumden Doc Dr Ibrahim Tunc Sipahi tarafindan 1997 yilinda saptanmis yuzeyden MO III binyil Eski Hitit ve Frig canak comlegi toplanmistir Hoyukte kazilar 2004 2007 yillarinda Corum Muzesi adina Doc Dr Tunc Sipahi yonetiminde yapilmistir Kazi kararinda yakindaki Huseyindede Hoyugu etkili olmustur Metal buluntu yonunden soz konusu hoyuk yetersiz kabul edilecek buluntu vermistir Ote yandan Huseyindede bir Eski Hitit kult merkezi olarak ortaya cikmistir ve kult yapisi disinda baskaca mimari kalinti bulunmamistir Bu yuzden yakin cevrede baska bir yerlesimin olmasi gerektigi dusunuluyor ve belirlenmesine calisiliyordu Bu amacla Yoruklu nun batisindaki Fatmaoren kazilari baslatilmisti Boyali Hoyuk te 2004 yilinda yapilan yuzey calismalarinda Eski Hitit canak comlegi bulunmasi uzerine hoyukte kazi yapilmasina karar verilmisti TabakalanmaHoyukte Erken Tunc Cagi III Evre Eski Hitit Donemi ve Demir Cagi tabakalari tespit edilmistir Eski Hitit Donemi nin iki safhali oldugu dusunulmektedir Roma Donemi nde ise tepenin mezarlik olarak kullanildigi anlasilmaktadir BuluntularErken Tunc Cagi III Evre sonlarina tarihlenen canak comlek buluntulari Alacahoyuk un ve Resuloglu Hoyuk mezarliginin ayni doneme tarihli buluntulariyla paralellik gosterir Bati yamactaki kazida Erken Hitit A olarak tanimlanan bir yapi topluluguna ulasilmistir Burada cok sayida agirsak tezgah agirligi riton ve canak comlekler ortaya cikarilmistir Genis odalariyla onemli bir mimari buluntu olarak gorulmesi nedeniyle izleyen yillardaki calismalarin agirligi bu yapi alanina verilmistir Bazi odalar kucuk birer bolme halindedir ve yapi kompleksine sonradan eklenmis izlenimi vermektedir Ornegin 24 no lu oda 2 40 x 2 30 metre boyutlarindayken 21 no lu oda 70 x 60 cm boyutlarindadir Bu kucuk bolmelerin sonradan eklenmis kiler gibi islevleri yerine getirdigi dusunulmektedir Yapi kompleksinin genel ozellikleri tum duvarlarda ayni tip tas ve orgu tekniginin kullanilmasi ic duvarlarda siva izlerine rastlanmamasi genis ve zengin bir buluntu cesitliligi vermesidir A yapisinda ele gecen buluntulardan agirsaklarin hepsi bezemeli olup Eski Hitit Donemi nin karakteristik formlarindadir Ele gecen deniz kabuklari ise deniz kenari yerlesimlerle ticari iliskileri gostermektedir Tezgah agirliklarinin coklugu yerlesmenin Eski Hitit Donemi nde onemli bir dokumacilik merkezi oldugu gorusunu vermektedir Diger yandan bazi odalarda ele gecen kucuk adak kaplari ve cok sayidaki riton yapinin dini bir islevi de ustlendigi seklinde yorumlanmaktadir Eski Hitit Donemi ne tarihlenen yapi katlarinin agir bir tahribata ugradigi yangin izlerinden ve bazi duvarlarin ice dogru yikilmis olmasindan anlasilmaktadir Huseyindede ve Fatmaoren de de ayni tarihlere denk gelen tahribat izleri onceki yillardaki kazi calismalarinda saptanmistir Bu tahribatlarin ardindan bolgenin terk edildigi belirtilmektedir Dolayisiyla Bogazkoy ve Alacahoyuk un kuzeybati ve bati bolgesinde Kizilirmak a dogru olan bolgede Hitit Imparatorlugu Donemi nde kayda deger bir yerlesim henuz saptanabilmis degildir Corum un Alaca Ilcesi yakinlarindaki Eskiyapar Hoyugu nde bulunan kabartmali parlak astarli canak comlek Boyali nin ust katmanlarinda cokca ele gecmistir Ayrica boga kabartmali kaplardaki tarz yine Eskiyapar la paralellik gostermektedir Kazilarda ulasilan bir biyoarkeolojik buluntu ozellikle ilginctir Bir Hitit matarasinin icinde 3500 yillik bal ve ari recinesiyle karistirilmis halde corekotu tohumlari bulunmustur Ayrica orta boy bir erzak kupunde komurlesmis halde baklagillerden olan murdumuk tohumlari bulunmustur Zamaninda murdumugun besin olarak kullanildigi kupun hemen yanindaki ogutme tasindan da anlasilmaktadir Tahribat durumuHoyuk tarimsal faaliyetlerle tahrip olmaktadir Bati kesimi tarla genisletmek icin bir metre yukseklikte bir kesit olusturacak sekilde hafriyata ugramistir Dis baglantilarFotograflar 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kaynakca a b c d TAY Yerlesme Donem Ayrintilari 13 Eylul 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Mayis 2012 a b c d e f g 12 Nisan 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Mayis 2012 6 Temmuz 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Mayis 2012 XVI Arastirma Sonuclari Toplantisi 27 Ocak 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde 1998 Cilt 1 Sh 436 11 Mart 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Mayis 2012 Tunc Sipahi Ismet Ediz Eski Hitit Cagi nda Boyali Hoyuk ve Cevresi Corum Kultur ve Sanat Dergisi Sayi 4 Sh 3 Aktuel Arkeoloji 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Mayis 2012 T Sipahi I Ediz Sh 5 TAY Yerlesme Ayrintilari 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Mayis 2012