Béla Kun [ˈbeːlɒ kun] (20 Şubat 1886, [Macarca: ], Erdel - 29 Ağustos 1939, Sovyetler Birliği; gerçek adı Béla Kohn'dur), Macar komünist politikacı.
Béla Kun Yahudi kökenli bir aileden geliyordu. 1906 yılında soyadını Macarca biçimi olan "Kun" şeklinde değiştirdi. 'nde eğitim gördü ve üniversitede sosyalistlerle ilişkiye geçti. 1914'te Budapeşte'ye gitti ve burada sosyalist bir gazete yayınlamaya başladı. I. Dünya Savaşı sırasında Avusturya-Macaristan İmparatorluğu ordusunda görev yaptı ve 1916'da Ruslar tarafından esir alındı. Esirliği sırasında bulunduğu Rusya'da Bolşevikler'in taraftarı oldu.
Ekim Devrimi'nden sonra serbest kaldı. 1918 Aralık ayında oradaki komünist devrime katılmak üzere Macaristan'a gitti. Mihály Károlyi hükûmeti tarafından tutuklandı, ancak savaşı izleyen işçi ayaklanmaları sonrasında 21 Mart 1919'da serbest bırakıldı. Macar Sovyet Devrimi'ne katıldı ve sosyalist ve komünistlerden oluşan hükûmette yönetici görevi aldı. Bu hükûmet bankaları, büyük tarım ve sanayi işletmelerini devletleştirdiğini duyurdu. Devrimi Slovakya'ya yayma çabasındaki Macar Kızıl Ordusu'nun İtilaf Devletleri tarafından durdurulması ve sonrasında Çek ve Rumen birliklerinin müdahalesi sonucu devrim yenildi ve Kun'un yönetimindeki hükûmet 1 Ağustos 1919'da düştü.
Kun önce Avusturya'ya, sonra da Sovyetler Birliği'ne kaçtı. Orada Komintern çalışmalarında aktif görevler aldı. 1921 yılında Almanya'daki başarısız Mart Ayaklanmalarına katıldı. 1928'de tekrar Viyana'ya döndü ve Macaristan'da yeni bir devrimci örgütlenme yaratmaya çalıştı.
1930'ların sonundaki Büyük Tasfiye sırasında, Troçkist olmakla suçlandı ve 28 Haziran 1937'de tutuklandı. Sovyetler Birliği'nin çöküşünden ve sonrasında bazı arşivlerin açılmasından yalnızca bir süre sonra Kun'un kaderi kamuoyuna açıklandı: Kısa bir hapis ve sorgulamadan sonra, Kun'un bir " karşı devrimci terör örgütüne bağlı olduğu sonucuna varıldı. " Kun suçlu bulundu ve bu kısa gizli duruşmanın sonunda ölüm cezasına çarptırıldı. Ceza, aynı gün Kommunarka atış alanında infaz edildi.
Kun, 1956'da Stalinizasyondan kurtulma sürecinin bir parçası olarak siyasi olarak rehabilite edildiğinde, Sovyet Komünist Partisi Macar muadiline Kun'un 30 Kasım 1939'da hapishanede öldüğünü söyledi. 1989'da Sovyet hükûmeti Kun'un Gulag'da bundan bir yıldan fazla bir süre önce 29 Ağustos 1938'de idam edildiğini duyurdu.
Kaynakça
- ^ L.I. Shvetsova, et al. (eds.), Rasstrel'nye spiski: Moskva, 1937-1941: ... Kniga pamiati zhertv politicheskii repressii. (The Execution List: Moscow, 1937-1941: ... Book of remembrances of the victims of political repression). Moscow: Memorial Society, Zven'ia Publishing House, 2000; pg. 229.
- ^ "New information about death of Bela Kun," from BBC transmission of Hungarian Telegraph Agency in English, 14 February 1989
Ayrıca bakınız
Bir Macar'ın biyografisi ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
Bir siyasetçi ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bela Kun ˈbeːlɒ kun 20 Subat 1886 Macarca Erdel 29 Agustos 1939 Sovyetler Birligi gercek adi Bela Kohn dur Macar komunist politikaci Bela Kun 1923Bela Kun un Macaristan Sovyet Cumhuriyeti ni ilan edisi 1919 Bela Kun Yahudi kokenli bir aileden geliyordu 1906 yilinda soyadini Macarca bicimi olan Kun seklinde degistirdi nde egitim gordu ve universitede sosyalistlerle iliskiye gecti 1914 te Budapeste ye gitti ve burada sosyalist bir gazete yayinlamaya basladi I Dunya Savasi sirasinda Avusturya Macaristan Imparatorlugu ordusunda gorev yapti ve 1916 da Ruslar tarafindan esir alindi Esirligi sirasinda bulundugu Rusya da Bolsevikler in taraftari oldu Ekim Devrimi nden sonra serbest kaldi 1918 Aralik ayinda oradaki komunist devrime katilmak uzere Macaristan a gitti Mihaly Karolyi hukumeti tarafindan tutuklandi ancak savasi izleyen isci ayaklanmalari sonrasinda 21 Mart 1919 da serbest birakildi Macar Sovyet Devrimi ne katildi ve sosyalist ve komunistlerden olusan hukumette yonetici gorevi aldi Bu hukumet bankalari buyuk tarim ve sanayi isletmelerini devletlestirdigini duyurdu Devrimi Slovakya ya yayma cabasindaki Macar Kizil Ordusu nun Itilaf Devletleri tarafindan durdurulmasi ve sonrasinda Cek ve Rumen birliklerinin mudahalesi sonucu devrim yenildi ve Kun un yonetimindeki hukumet 1 Agustos 1919 da dustu Kun once Avusturya ya sonra da Sovyetler Birligi ne kacti Orada Komintern calismalarinda aktif gorevler aldi 1921 yilinda Almanya daki basarisiz Mart Ayaklanmalarina katildi 1928 de tekrar Viyana ya dondu ve Macaristan da yeni bir devrimci orgutlenme yaratmaya calisti Bela Kun 1937 de NKVD tarafindan tutuklandiktan sonra 1930 larin sonundaki Buyuk Tasfiye sirasinda Trockist olmakla suclandi ve 28 Haziran 1937 de tutuklandi Sovyetler Birligi nin cokusunden ve sonrasinda bazi arsivlerin acilmasindan yalnizca bir sure sonra Kun un kaderi kamuoyuna aciklandi Kisa bir hapis ve sorgulamadan sonra Kun un bir karsi devrimci teror orgutune bagli oldugu sonucuna varildi Kun suclu bulundu ve bu kisa gizli durusmanin sonunda olum cezasina carptirildi Ceza ayni gun Kommunarka atis alaninda infaz edildi Kun 1956 da Stalinizasyondan kurtulma surecinin bir parcasi olarak siyasi olarak rehabilite edildiginde Sovyet Komunist Partisi Macar muadiline Kun un 30 Kasim 1939 da hapishanede oldugunu soyledi 1989 da Sovyet hukumeti Kun un Gulag da bundan bir yildan fazla bir sure once 29 Agustos 1938 de idam edildigini duyurdu Kaynakca L I Shvetsova et al eds Rasstrel nye spiski Moskva 1937 1941 Kniga pamiati zhertv politicheskii repressii The Execution List Moscow 1937 1941 Book of remembrances of the victims of political repression Moscow Memorial Society Zven ia Publishing House 2000 pg 229 New information about death of Bela Kun from BBC transmission of Hungarian Telegraph Agency in English 14 February 1989Ayrica bakinizMacar Sovyet Cumhuriyeti Tibor Szamuely Jeno LandlerBir Macar in biyografisi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz Bir siyasetci ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz