Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Macaristan Sovyet Cumhuriyeti (Macarca: Tanácsköztársaság) Macaristan'da Béla Kun'un liderliğinde kurulan komünist bir rejimdir. Rusya'daki Bolşeviklerin yaptığı Ekim Devriminin ardından Avrupa'da kurulan Marksist-Leninist politikaların uygulandığı ilk komünist hükûmettir. Ömrü sadece dört ay sürmüştür. Romanya'nın Budapeşte'yi işgaliyle düşmüştür. Bu devletin varisi Macaristan Krallığı'dır. Krallık (1920-1944) arasında hüküm sürmüştür.
Macaristan Magyarországi Tanácsköztársaság Macaristan Sovyet Cumhuriyeti | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 21 Mart 1919-1 Ağustos 1919 | |||||||||
 Macaristan tarafından sahip olduğu iddia edilen toprakların haritası, Mayıs-Ağustos 1919 Nisan 1919'da Romanya kontrolündeki topraklar Macaristan kontrolündeki topraklar Daha sonra Macaristan tarafından kontrol edilen topraklar Fransa ve Yugoslav ülkeleri kontrolündeki topraklar | |||||||||
| Başkent | Budapeşte | ||||||||
| Yaygın dil(ler) | Macarca | ||||||||
| Hükûmet | Sosyalist cumhuriyet | ||||||||
| Lider | |||||||||
| |||||||||
| Başbakan | |||||||||
| |||||||||
| Yasama organı | |||||||||
| Tarihçe | |||||||||
| |||||||||
| Para birimi | Macar koronası | ||||||||
| |||||||||
Macaristan Komünist Partisi'nin Yükselişi
Macar Sovyet Cumhuriyeti'nin ani çıkışının nedeni Kont hükûmetinin I. Dünya Savaşı sonrasında yeni doğmuş Macaristan devletinin sosyal ve ekonomik hayattaki başarısızlığı ve Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'nun parçalanmasıdır.
Partinin temeli 1918 Kasım'ında şekillenmeye başladı. Béla Kun önderliğindeki parti, yaptığı propagandalarla partinin ideallerini açıkladı. Böylece pek çok Sosyal Demokrat belirli bir süre sonunda radikalleşti.
31 Ekim 1918'de yeni Macaristan hükûmetinin başbakanı olan Mihály Károly, hükûmeti süresince Transilvanya bölgesi üzerinde hak iddia eden Romanya'yla, yeni kurulmakta olan ülkenin toplumsal düzeniyle ve askeri yeniden yapılanmayla ilgilenmek zorunda kaldı. 1 Aralık 1918'de Transilvanya'nın Romanya'ya bağlanması kararının alınması üzerine Károly hükûmeti, halk desteğini büyük ölçüde yitirdi.
Bunun üzerine Kun başkanlığındaki , Károly hükûmetini istifaya zorladı ve birkaç aydan kısa bir süre içerisinde hükûmet,sosyal demokrat ve komünistler tarafından tamamen azledilerek Macar Sovyet Cumhuriyeti'ni ilan edildi.
Şubat 1919'da partinin 30.000 ile 40.000 arasında değişen üyesi bulunmaktaydı. Üyeler arasında etnik azınlıklar, işsiz eski askerler ve genç entelektüeller bulunmaktaydı.
Komünist politikalar
Károly hükûmetinin istifasının ardından yeni kurulmuş Sosyalist Parti, Devrimci Yönetim Kurulu adıyla bir hükûmet kurdu. Bu hükûmet Macar Sovyet Cumhuriyeti'ni ilan etti ve hükûmet lideri Sándor Garbai ile birleşilerek Sosyalist-Komünist koalisyonu kuruldu. Fakat Dış İşleri Bakanı Kun, güçleri elinde tutmaktaydı. Kun'un gücü altında Komünistler büyük atılımlar yaptı ve Sosyal Demokrat Bakanlar günler içerisinde görevinden alındı.
İç yapılanma politikaları
Yeni komünist hükûmet kararnameleriyle aristokrat unvanları kaldırdı, din ve devlet işleri ayrıldı, konuşma özgürlüğü yaygınlaştırıldı, bedava eğitim, azınlıklara dil ve kültür hakları verildi.
Komünist Hükûmet, ticareti ve endüstride girişimcileri devletleştirdi. Ev, ulaşım, banka, sağlık, kültürel kurumlar, 40 hektardan geniş araziler kamulaştırıldı. Komünistlere halk desteği imparatorluk sınırlarının düzenlenmesiyle yakinen bağlıydı.
Dışişleri politikası
Mayıs ayının sonlarına doğru Macar Sovyet Cumhuriyeti hükûmetinin kararıyla Albay , I. Dünya Savaşı sonunda imzalanan Triyanon Antlaşması ile Güney Çekoslovakya ve Slovak Sovyet Cumhuriyetine bırakılan toprakların geri alınması için harekete geçti.
Amerika Birleşik Devletleri ve Fransa'nın verdiği göz dağı ve Çekoslovak direnişi sonucunda Macar ordusu 17 Temmuz'dan itibaren geri çekilmeye başladı.
Slovakya yenilgisinin ardından aynı yöntemlerle Transilvanya'ya girildi fakat savaş Romanya Ordusunun hızlı ilerleyişi ve 30 Temmuz'da Budapeşte'ye girmesiyle sonuçlandı.
Devletin Düşüşü
Ayrıca bakınız
Konuyla ilgili yayınlar
- Borsanyi, Gyorgy The life of a Communist revolutionary, Bela Kun translated by Mario Fenyo, Boulder, Colorado : Social Science Monographs; New York: Distributed by Columbia University Press, 1993.
- Janos, Andrew C. & Slottman, William (editors) Revolution in perspective : essays on the Hungarian Soviet Republic of 1919: Published for the University of California, Berkeley, Center for Slavic and East European Studies, Berkeley, California: University of California Press, 1971.
- Menczer, Bela "Bela Kun and the Hungarian Revolution of 1919" pages 299-309 Volume XIX, Issue #5, May 1969, History Today History Today Inc: London, United Kingdom.
- Pastor, Peter, Hungary between Wilson and Lenin : the Hungarian revolution of 1918-1919 and the Big Three, Boulder, Colorado: East European Quarterly; New York : distributed by Columbia University Press, 1976.
- Szilassy, Sándor Revolutionary Hungary, 1918-1921, Astor Park. Florida, Danubian Press 1971.
- Tokes, Rudolf Béla Kun and the Hungarian Soviet Republic : the origins and role of the Communist Party of Hungary in the revolutions of 1918-1919 New York : published for the , Stanford, California, by F.A. Praeger, 1967.
- Volgyes, Ivan (editor) Hungary in revolution, 1918-19 : nine essays Lincoln : , 1971.
Kaynakça
- ^ Angyal, Pál (1927). . A magyar büntetőjog kézikönyve. 30 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2012.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Macaristan Sovyet Cumhuriyeti Macarca Tanacskoztarsasag Macaristan da Bela Kun un liderliginde kurulan komunist bir rejimdir Rusya daki Bolseviklerin yaptigi Ekim Devriminin ardindan Avrupa da kurulan Marksist Leninist politikalarin uygulandigi ilk komunist hukumettir Omru sadece dort ay surmustur Romanya nin Budapeste yi isgaliyle dusmustur Bu devletin varisi Macaristan Kralligi dir Krallik 1920 1944 arasinda hukum surmustur MacaristanMagyarorszagi Tanacskoztarsasag Macaristan Sovyet Cumhuriyeti21 Mart 1919 1 Agustos 1919Bayrak ArmaSlogan Vilag proletarjai egyesuljetek Butun ulkelerin iscileri birlesin Milli mars Internacionale EnternasyonalMacaristan tarafindan sahip oldugu iddia edilen topraklarin haritasi Mayis Agustos 1919 Nisan 1919 da Romanya kontrolundeki topraklar Macaristan kontrolundeki topraklar Daha sonra Macaristan tarafindan kontrol edilen topraklar Fransa ve Yugoslav ulkeleri kontrolundeki topraklarBaskentBudapesteYaygin dil ler MacarcaHukumetSosyalist cumhuriyetLider 1919Bela KunBasbakan 1919Sandor GarbaiYasama organiTarihce Kurulusu21 Mart 1919 Dagilisi1 Agustos 1919Para birimiMacar koronasiOnculler ArdillarMacaristan Demokratik Cumhuriyeti Macaristan Demokratik CumhuriyetiMacar Sovyet Cumhuriyeti nin ilani 21 03 1919 Macaristan Komunist Partisi nin Yukselisi Macar Sovyet Cumhuriyeti nin ani cikisinin nedeni Kont hukumetinin I Dunya Savasi sonrasinda yeni dogmus Macaristan devletinin sosyal ve ekonomik hayattaki basarisizligi ve Avusturya Macaristan Imparatorlugu nun parcalanmasidir Partinin temeli 1918 Kasim inda sekillenmeye basladi Bela Kun onderligindeki parti yaptigi propagandalarla partinin ideallerini acikladi Boylece pek cok Sosyal Demokrat belirli bir sure sonunda radikallesti 31 Ekim 1918 de yeni Macaristan hukumetinin basbakani olan Mihaly Karoly hukumeti suresince Transilvanya bolgesi uzerinde hak iddia eden Romanya yla yeni kurulmakta olan ulkenin toplumsal duzeniyle ve askeri yeniden yapilanmayla ilgilenmek zorunda kaldi 1 Aralik 1918 de Transilvanya nin Romanya ya baglanmasi kararinin alinmasi uzerine Karoly hukumeti halk destegini buyuk olcude yitirdi Bunun uzerine Kun baskanligindaki Karoly hukumetini istifaya zorladi ve birkac aydan kisa bir sure icerisinde hukumet sosyal demokrat ve komunistler tarafindan tamamen azledilerek Macar Sovyet Cumhuriyeti ni ilan edildi Subat 1919 da partinin 30 000 ile 40 000 arasinda degisen uyesi bulunmaktaydi Uyeler arasinda etnik azinliklar issiz eski askerler ve genc entelektueller bulunmaktaydi Komunist politikalar Budapeste kentinde bulunan Macar Sovyet Cumhuriyeti Liderleri Aniti Soldan saga Tibor Szamuely Bela Kun Jeno Landler Karoly hukumetinin istifasinin ardindan yeni kurulmus Sosyalist Parti Devrimci Yonetim Kurulu adiyla bir hukumet kurdu Bu hukumet Macar Sovyet Cumhuriyeti ni ilan etti ve hukumet lideri Sandor Garbai ile birlesilerek Sosyalist Komunist koalisyonu kuruldu Fakat Dis Isleri Bakani Kun gucleri elinde tutmaktaydi Kun un gucu altinda Komunistler buyuk atilimlar yapti ve Sosyal Demokrat Bakanlar gunler icerisinde gorevinden alindi Ic yapilanma politikalari Yeni komunist hukumet kararnameleriyle aristokrat unvanlari kaldirdi din ve devlet isleri ayrildi konusma ozgurlugu yayginlastirildi bedava egitim azinliklara dil ve kultur haklari verildi Komunist Hukumet ticareti ve endustride girisimcileri devletlestirdi Ev ulasim banka saglik kulturel kurumlar 40 hektardan genis araziler kamulastirildi Komunistlere halk destegi imparatorluk sinirlarinin duzenlenmesiyle yakinen bagliydi Disisleri politikasi Mayis ayinin sonlarina dogru Macar Sovyet Cumhuriyeti hukumetinin karariyla Albay I Dunya Savasi sonunda imzalanan Triyanon Antlasmasi ile Guney Cekoslovakya ve Slovak Sovyet Cumhuriyetine birakilan topraklarin geri alinmasi icin harekete gecti Amerika Birlesik Devletleri ve Fransa nin verdigi goz dagi ve Cekoslovak direnisi sonucunda Macar ordusu 17 Temmuz dan itibaren geri cekilmeye basladi Slovakya yenilgisinin ardindan ayni yontemlerle Transilvanya ya girildi fakat savas Romanya Ordusunun hizli ilerleyisi ve 30 Temmuz da Budapeste ye girmesiyle sonuclandi Devletin Dususu devrim ordusuna konusma yaparkenBela Kun 1919 yilinda bir konusmasi sirasindaAyrica bakinizMacaristan da Kirmizi Teror Macaristan KralligiKonuyla ilgili yayinlarBorsanyi Gyorgy The life of a Communist revolutionary Bela Kun translated by Mario Fenyo Boulder Colorado Social Science Monographs New York Distributed by Columbia University Press 1993 Janos Andrew C amp Slottman William editors Revolution in perspective essays on the Hungarian Soviet Republic of 1919 Published for the University of California Berkeley Center for Slavic and East European Studies Berkeley California University of California Press 1971 Menczer Bela Bela Kun and the Hungarian Revolution of 1919 pages 299 309 Volume XIX Issue 5 May 1969 History Today History Today Inc London United Kingdom Pastor Peter Hungary between Wilson and Lenin the Hungarian revolution of 1918 1919 and the Big Three Boulder Colorado East European Quarterly New York distributed by Columbia University Press 1976 Szilassy Sandor Revolutionary Hungary 1918 1921 Astor Park Florida Danubian Press 1971 Tokes Rudolf Bela Kun and the Hungarian Soviet Republic the origins and role of the Communist Party of Hungary in the revolutions of 1918 1919 New York published for the Stanford California by F A Praeger 1967 Volgyes Ivan editor Hungary in revolution 1918 19 nine essays Lincoln 1971 Kaynakca Angyal Pal 1927 A magyar buntetojog kezikonyve 30 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Ocak 2012