Büyük Selimiye Camii, Osmanlı Padişahı III. Selim tarafından Barok ve Osmanlı mimarisi tarzlarında yaptırılmış, İstanbul'un Üsküdar semtinde bulunan tarihi cami.
Temel bilgiler | |
---|---|
Konum | Üsküdar, İstanbul, Türkiye |
Koordinatlar | 41°00′35″K 29°01′00″D / 41.00972°K 29.01667°D |
İnanç | İslam |
Mimari | |
Mimari tür | Cami |
Mimari biçim | Barok ve Osmanlı mimarisi |
İnşaat başlangıcı | 1801 (Hicri 1216) |
Tamamlanma | 1805 (Hicri 1219-1220) |
Özellikler | |
Minare sayısı | 2 |
Yapımı
İstanbul'un Üsküdar semtinde bulunan cami Padişah III. Selim'in saltanatı döneminde inşa edilmiştir. Yapım tarihleri konusunda 1789-1807 veya 1801-1805 tarih aralıkları gibi farklı dönemler öne sürülmektedir. Selimiye Camii hakkında Hadika yazarı Hafız Hüseyin Efendi şu bilgiyi vermektedir: Banisi, Sultan Selim Han-ı Salis'tir. Eyüp camiini tecdid ve ihya buyurduktan sonra Bina emini olan rical-i Devlet-i Aliyye’den Uzun Hüseyin Efendi bu camiye dahi Bina emini tayin olunup 1216 (1801) senesi yapımına başlanıp, 1220 Muharreminin 5. günü (5 Nisan 1805) tamamen bitmiş olup ibadete açılmıştır. Sultan III. Selim’in sırkâtibi Ahmet Efendi Ruznamesi’ne göre, 23 Zilhicce 1216 (26 Nisan 1802) pazartesi günü, yapılan bir merasimle Kavak Sarayı mahallinde ihya gerde-i şahane olan ta’limli asker kışlağı kurbınde bir camii şerif bina ve ihyası için temel atılarak inşasına başlanmıştır.
Caminin mimarı bilinmemektedir. Cami konum olarak yapımı Nisan 1805'te tamamlanan Selimiye Kışlası yakınında bulunmaktadır. Cami inşa edilirken aynı zamanda sebil, çeşme ve vaktin doğru tespiti için kullanılan muvakkithane ile birlikte inşa edilmiştir. Selimi adıyla anılan tomar ipekli, diba, kadife ve kumaş imalathaneleri camiye akar sağlamak için yaptırılmıştır. Kumaş tezgâhlarının bulunduğu alan 1894 depremi ile yıkılmıştır ve bugün çocuk parkı olarak kullanılmaktadır. Caminin yakınına bir hamam yaptırılmıştır. Günümüzde çocuk kütüphanesi olarak kullanılan yapı ise döneminde sıbyan mektebi olarak inşa edilmiştir. Batı anlayışının geleneksel anlayışlara uyumlaştırıldığı Nizam-ı Cedid döneminin etkisiyle mahallesi ilk kez şehir planlaması gereklerine uygun tasarlanır. Caminin yapım gayeleri ise hem Selimiye Kışlasında kalacak askere hem de yeni oluşturulan mahalleye ibadethane ve çevresindeki eserlerle, binalarla gerekli sosyal imkânları sağlamaktır. 1950'li yıllarda ve 2004 yılında tadilat ve restorasyon geçirmiştir.
2020 başı itibarıyla 3 yıl sürecek yeni tadilata alınmıştır.
Mimari Özellikleri
Cami mimari planı kare formda olup barok stilindedir ve kare harim merkezi tek kubbe ile örtülmüştür. Caminin beş pencere dizisine sahip 14.60 m çapındaki kubbesi, dört küçük kubbeyle desteklenmiştir. Mihrabı ve minberi somaki adlı kızıl veya yeşil renkte olabilen, bu camide ise gri tonu kullaılan, damarlı ve çok sert bir porfir türü mermerden yapılmıştır. Cami bunun yanında mermer işçiliği ve ahşap işçiliği bakımından 19. yüzyılın ilk önemli örneklerinden birisidir. Bunun göstergesi sadece içte değil dış cephede de görülebilir. Dış cephesinde de bulunmaktadır.
Cami, dört girişi olan ve içerisinde çınar ağaçları bulunan geniş bir avlu ile çevrelenmiştir. Tak halinde ve harpuştalı olan bu girişlerin sadece birinin dışına, diğer üçünün ise hem iç hem de dış cephelerine Kur'an'dan ayetler yazılmıştır. Selimiye Camii Sokağı’na açılan cümle kapısının iki yüzüne celi tarzda bir hat sanatı ile ayetler yazılmıştır ve caminin haziresi buradadır. Tak halindeki bu büyük ve yüksek kapının üzeri kurşun kaplı olup, tepesine küçük bir alem yerleştirilmiştir. İnşa edildiği ilk yıllarda cami minaresi çok kalın görüldüğü için minare taşları yontulup inceltilmeye çalışılmış; 1823 yılında şiddetli bir lodos fırtınasında minarelerden biri tamamen, diğeri kısmen çökmüş ve daha sonra bu minareler tekrar bina olunmuştur.
Önemi
1805 Nisanı'nda yapımı tamamlanan Selimiye Kışlasının yanındaki Selimiye Camiinde yapılacak ilk selâmlık töreninde [yeniçeri]lerin yerini Bostani Tüfekçi askerlerinin alacağı söylentisi, yeniçeriler tarafından uzun zamandır şüphelendikleri ocaklarının kaldırılması yolunda atılmış açık bir adım olarak yorumlanmış, Üsküdar'a geçen bazı yeniçeriler sağa sola ateş açmaya başlamış ve Üsküdar Kışlası’ndaki Bostani Tüfekçi Ocağı askerlerini ortadan kaldıracakları tehdidinde bulunmuşlardı. Bunun üzerine III. Selim geri adım atarak Selimiye Camii'ndeki selâmlığın başka bir tarihe ertelendiğini ilân etmiş, yeniçerilere de selâmlık törenindeki geleneksel yerlerinin korunacağı teminatını vermişti.
ise caminin mimari özellikleri açısından önemini belirtirken şunları kaydetmiştir: "1804 tarihli Selimiye Camii, asıl yapısı bakımından Nuruosmaniye Camii'nde başlayan akıma bağlanır. Belirgin askı kemerleri, kasnak pilastralarının kıvrımlı profili, dolgu duvarlarını bölen ve belli bir yapısal gerekçenin oluşturmadığı korniş ve plastrlar, daha eski örneklere dayanan uygulamalardır. Buna karşılık, son cemaat yerinin köşk şeklinde bir hünkar mahfiliyle bütünleşmesi ve yapıya dıştan bitişen bir kanat şeklini alması, yenidir. Bu buluş, daha sonraki 19. yüzyıl camilerinin ortak ve ayırıcı özelliği haline gelmiştir."
Cami ayrıca Thomas Allom tarafından 1839 tarihli gravüründe resmedilmiştir. Caminin günümüzde İbrahim Hakkı Konyalı kütüphanesi olarak hizmet vermektedir.
Fotoğraflar
- BüyükSelimiyeMosque02
- BüyükSelimiyeMosque05
- Istanbul Selimiye Mosque Exterior 6589
- Istanbul Selimiye Mosque Exterior 6591
- Istanbul Selimiye Mosque Exterior 6584
- Istanbul Selimiye Mosque Interior 6550
- Istanbul Selimiye Mosque Interior 6549
- Istanbul Selimiye Mosque Interior 6551
- Istanbul Selimiye Mosque Interior 6548
- Istanbul Selimiye Mosque Interior 6525
- Istanbul Selimiye Mosque Interior 6545
- Istanbul Selimiye Mosque Interior 6516
- Istanbul Selimiye Mosque Interior 6541
- Istanbul Selimiye Mosque Interior 6544
- Istanbul Selimiye Mosque Interior 6562
Kaynakça
Wikimedia Commons'ta Büyük Selimiye Mosque ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- ^ a b . 23 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2016.
- ^ . 23 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2016.
- ^ a b "İstanbul Selimiye Camii". 27 Ocak 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 31 Ocak 2016.
- ^ "İstanbul'daki camiler". 10 Eylül 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 31 Ocak 2016.
- ^ "Selimiye Camii'nin restorasyonu gelecek yıl bitirilecek". TRT Haber. 28 Şubat 2024. 7 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Mayıs 2024.
- ^ . 18 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2016.
- ^ "Thomas Allom (Gravür Sanatı)". 12 Ekim 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 31 Ocak 2016.
- ^ . 14 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2016.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Buyuk Selimiye Camii Osmanli Padisahi III Selim tarafindan Barok ve Osmanli mimarisi tarzlarinda yaptirilmis Istanbul un Uskudar semtinde bulunan tarihi cami Buyuk Selimiye CamiiTemel bilgilerKonumUskudar Istanbul TurkiyeKoordinatlar41 00 35 K 29 01 00 D 41 00972 K 29 01667 D 41 00972 29 01667InancIslamMimariMimari turCamiMimari bicimBarok ve Osmanli mimarisiInsaat baslangici1801 Hicri 1216 Tamamlanma1805 Hicri 1219 1220 OzelliklerMinare sayisi2YapimiIstanbul un Uskudar semtinde bulunan cami Padisah III Selim in saltanati doneminde insa edilmistir Yapim tarihleri konusunda 1789 1807 veya 1801 1805 tarih araliklari gibi farkli donemler one surulmektedir Selimiye Camii hakkinda Hadika yazari Hafiz Huseyin Efendi su bilgiyi vermektedir Banisi Sultan Selim Han i Salis tir Eyup camiini tecdid ve ihya buyurduktan sonra Bina emini olan rical i Devlet i Aliyye den Uzun Huseyin Efendi bu camiye dahi Bina emini tayin olunup 1216 1801 senesi yapimina baslanip 1220 Muharreminin 5 gunu 5 Nisan 1805 tamamen bitmis olup ibadete acilmistir Sultan III Selim in sirkatibi Ahmet Efendi Ruznamesi ne gore 23 Zilhicce 1216 26 Nisan 1802 pazartesi gunu yapilan bir merasimle Kavak Sarayi mahallinde ihya gerde i sahane olan ta limli asker kislagi kurbinde bir camii serif bina ve ihyasi icin temel atilarak insasina baslanmistir Caminin mimari bilinmemektedir Cami konum olarak yapimi Nisan 1805 te tamamlanan Selimiye Kislasi yakininda bulunmaktadir Cami insa edilirken ayni zamanda sebil cesme ve vaktin dogru tespiti icin kullanilan muvakkithane ile birlikte insa edilmistir Selimi adiyla anilan tomar ipekli diba kadife ve kumas imalathaneleri camiye akar saglamak icin yaptirilmistir Kumas tezgahlarinin bulundugu alan 1894 depremi ile yikilmistir ve bugun cocuk parki olarak kullanilmaktadir Caminin yakinina bir hamam yaptirilmistir Gunumuzde cocuk kutuphanesi olarak kullanilan yapi ise doneminde sibyan mektebi olarak insa edilmistir Bati anlayisinin geleneksel anlayislara uyumlastirildigi Nizam i Cedid doneminin etkisiyle mahallesi ilk kez sehir planlamasi gereklerine uygun tasarlanir Caminin yapim gayeleri ise hem Selimiye Kislasinda kalacak askere hem de yeni olusturulan mahalleye ibadethane ve cevresindeki eserlerle binalarla gerekli sosyal imkanlari saglamaktir 1950 li yillarda ve 2004 yilinda tadilat ve restorasyon gecirmistir 2020 basi itibariyla 3 yil surecek yeni tadilata alinmistir Mimari OzellikleriCami mimari plani kare formda olup barok stilindedir ve kare harim merkezi tek kubbe ile ortulmustur Caminin bes pencere dizisine sahip 14 60 m capindaki kubbesi dort kucuk kubbeyle desteklenmistir Mihrabi ve minberi somaki adli kizil veya yesil renkte olabilen bu camide ise gri tonu kullailan damarli ve cok sert bir porfir turu mermerden yapilmistir Cami bunun yaninda mermer isciligi ve ahsap isciligi bakimindan 19 yuzyilin ilk onemli orneklerinden birisidir Bunun gostergesi sadece icte degil dis cephede de gorulebilir Dis cephesinde de bulunmaktadir Buyuk Selimiye Camisi kusevi Cami dort girisi olan ve icerisinde cinar agaclari bulunan genis bir avlu ile cevrelenmistir Tak halinde ve harpustali olan bu girislerin sadece birinin disina diger ucunun ise hem ic hem de dis cephelerine Kur an dan ayetler yazilmistir Selimiye Camii Sokagi na acilan cumle kapisinin iki yuzune celi tarzda bir hat sanati ile ayetler yazilmistir ve caminin haziresi buradadir Tak halindeki bu buyuk ve yuksek kapinin uzeri kursun kapli olup tepesine kucuk bir alem yerlestirilmistir Insa edildigi ilk yillarda cami minaresi cok kalin goruldugu icin minare taslari yontulup inceltilmeye calisilmis 1823 yilinda siddetli bir lodos firtinasinda minarelerden biri tamamen digeri kismen cokmus ve daha sonra bu minareler tekrar bina olunmustur Onemi1805 Nisani nda yapimi tamamlanan Selimiye Kislasinin yanindaki Selimiye Camiinde yapilacak ilk selamlik toreninde yeniceri lerin yerini Bostani Tufekci askerlerinin alacagi soylentisi yeniceriler tarafindan uzun zamandir suphelendikleri ocaklarinin kaldirilmasi yolunda atilmis acik bir adim olarak yorumlanmis Uskudar a gecen bazi yeniceriler saga sola ates acmaya baslamis ve Uskudar Kislasi ndaki Bostani Tufekci Ocagi askerlerini ortadan kaldiracaklari tehdidinde bulunmuslardi Bunun uzerine III Selim geri adim atarak Selimiye Camii ndeki selamligin baska bir tarihe ertelendigini ilan etmis yenicerilere de selamlik torenindeki geleneksel yerlerinin korunacagi teminatini vermisti ise caminin mimari ozellikleri acisindan onemini belirtirken sunlari kaydetmistir 1804 tarihli Selimiye Camii asil yapisi bakimindan Nuruosmaniye Camii nde baslayan akima baglanir Belirgin aski kemerleri kasnak pilastralarinin kivrimli profili dolgu duvarlarini bolen ve belli bir yapisal gerekcenin olusturmadigi kornis ve plastrlar daha eski orneklere dayanan uygulamalardir Buna karsilik son cemaat yerinin kosk seklinde bir hunkar mahfiliyle butunlesmesi ve yapiya distan bitisen bir kanat seklini almasi yenidir Bu bulus daha sonraki 19 yuzyil camilerinin ortak ve ayirici ozelligi haline gelmistir Cami ayrica Thomas Allom tarafindan 1839 tarihli gravurunde resmedilmistir Caminin gunumuzde Ibrahim Hakki Konyali kutuphanesi olarak hizmet vermektedir FotograflarBuyukSelimiyeMosque02 BuyukSelimiyeMosque05 Istanbul Selimiye Mosque Exterior 6589 Istanbul Selimiye Mosque Exterior 6591 Istanbul Selimiye Mosque Exterior 6584 Istanbul Selimiye Mosque Interior 6550 Istanbul Selimiye Mosque Interior 6549 Istanbul Selimiye Mosque Interior 6551 Istanbul Selimiye Mosque Interior 6548 Istanbul Selimiye Mosque Interior 6525 Istanbul Selimiye Mosque Interior 6545 Istanbul Selimiye Mosque Interior 6516 Istanbul Selimiye Mosque Interior 6541 Istanbul Selimiye Mosque Interior 6544 Istanbul Selimiye Mosque Interior 6562KaynakcaWikimedia Commons ta Buyuk Selimiye Mosque ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir a b 23 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Ocak 2016 23 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Ocak 2016 a b Istanbul Selimiye Camii 27 Ocak 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 31 Ocak 2016 Istanbul daki camiler 10 Eylul 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 31 Ocak 2016 Selimiye Camii nin restorasyonu gelecek yil bitirilecek TRT Haber 28 Subat 2024 7 Mayis 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Mayis 2024 18 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Ocak 2016 Thomas Allom Gravur Sanati 12 Ekim 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 31 Ocak 2016 14 Subat 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Ocak 2016