Caf (Kürtçe: جاف), Zagros bölgesi kökenli ve şu anda Irak ve İran'da yaşayan Kürt bir aşiret.
Aşiretin kökeni 1114 yılında doğan Kürt Kralı Zahir Beg Caf'a dayanmaktadır. Aşiret, Cafi adı verilen bir Soranice ağzı konuşur. Aşiret mensupları önceleri İran'da Senendec'in güney batısından Cevanrud'a kadar olan bölgede ve günümüzde Kürdistan Bölgesel Yönetimi'nin de merkezi olan İrak Kürdistanı'ndaki Süleymaniye şehrinde yerleşmişlerdir. Zamanında konar göçer olarak yaşayan aşiret, günümüzde yerleşik hayata geçmiştir.
Coğrafi dağılım ve kabileler
Sayıları yaklaşık 500.000 kişi olan aşiret çoğunlukla İran ve Irak sınırları içerisinde yaşamaktadır. Günümüzde Irak Kürdistanı'nda Halepçe ve ve İran Kürdistanı'nda Kirmanşah bölgesinde de yaşamaktadırlar.
Tarihi
Aşiretin ile batı dünyası arasındaki ilk ilişkisi I. Dünya Savaşı sırasında 'ın kurduğu anlaşmayla başlamıştır. Savaş sonrasında aşiret Birleşik Krallık'ın Irak'ta Kürt otonomisi çabaları başarısız olduğu dönemde, Mesud Barzani'ye muhalif olmuştır. Aşiret sınırların, hükûmetlerin ve aşiret yerleşimlerinin yerlerinin değişmesiyle de önemini büyük ölçüde kaybetmiştir.
Saddam Hüseyin'in 16 Mart 1988'de gerçekleştirdiği Halepçe Katliamı sırasında ölen 5000 kişinin ve gazdan etkilenen 7000 kişinin çoğunluğu Caf aşiretindendi.
Begzade Ailesi
Caf ailesi, Irak ve İran'daki rejimlere desteği ile bilinir. Şah dömeminde İran'da Caf Aşireti, rejimin en çok saygı duyduğu topluluklardan biriydi. İran İslam Devrimi ardından Şah İran'ı terk edince, İran'da yaşayan aşiret mensuplarının çoğunluğu Irak'a sürüldü. Begzade ailesinin kökeninin Halife 'a dayandığı düşünülmektedir. Aile, yakınlarında Şirvan Kalesi'nde ikamet etmektedir.
Şu anda tek bir aile aşiretin lideri konumundadır. Osmanlı Hanedanlığı'na sadakati ile bilinen bu ailenin mensupları, Osmanlı döneminde Begzade (Beyzade), erkek mensupları da Bey veya Ağa ve bazen Paşa olarak unvanlandırılırdı.
Tanınmış aşiret mensupları
- Mahmut Paşa Caf, Kürt Kralı ve Caf Aşireti lideri, 1892-1894 arasında İstanbul, Beşiktaş'taki evinde sürgün hayatı yaşamıştır.
- Muhammed Paşa Caf, Caf aşireti lideri, Şervana Kalesi'ni 1734'te yaptırdı.
- Osman Paşa Caf, Kürt Kralı, Ardalan Ailesi'nden Adile Hanım ile evlendi.
- olarak da bilinen Sami Muhammet Ali Said Caf (1968-2007), Tevhit ve Cihat Cemaati'nın en iyi bomba üreticisiydi.
- ve (Adile Caf) (1847–1904) Irak İngiliz sömürgesiyken bölgenin yöneticiliğini yaptı.
- Mevlana Halid-i Bağdadi (Halid-i Bağdadi) (1778–1826) tanınmış bir sufi, Nakşibendi tarikatının Kürdistan'a yaydı.
- Hana Kubadi (1700-1759) 18'inci yüzdılda tanınmış bir Kürt şair.
- (1493–1554) Kürt şair, Şahrazor'da doğdu.
- Keffi Efendi, Kürtçe, Türkçe, Arapça ve Farsça bilen din adamı
- Ekrem Caf, Yazar, sosyalist bir siyasetçi, 2005'te Irak'ın tarım bakanı oldu
- Salar El-Caf, İran Şahı'nı desteklediği için asılarak idam edildi
- Sirvan Abdullah Caf, otonom bölge icra kurulu başkanı
- Cebir El-Caf, Kerkük Mahkemesi'nde hakim
- Abdülkadir El-Caf, Erbil Belediye Başkanı (1989)
- Muhammed Amin El-Caf, Japonya (1986) ve Çin (1991) büyükelçisi.
Kaynakça
- Cecil J. Edmonds, Kurds, Turks and Arabs: Politics, Travel and Research in North-Eastern Iraq, 1919-1925, Londra, 1957.
- Ely Banister Soane, To Mesopotamia and Kurdistan in Disguise, Londra 2007
- Hitchens, Keith. "Goran, Abdulla", In Encyclopedia of World Literature in the 20th Century. Vol. 2. 3rd ed., completely rev. and enl. Edited by Steven R. Serafin and others, pp. 276–277. Farmington Hills, MI: St. James Press, 1999
- Joyce Blau, “Written Kurdish Literature,” in Philip G. Kreyenbroek and Ulrich Marzolph, eds., History of Persian Literature, Companion Volume II: Persian Popular Literature; Literatures in Modern Iranian Languages other than Persian, 2010, pp. 103–28.
- P. Lory, "Shahrazuri" in The Encyclopaedia of Islam, 2nd edition, ed. by H.A.R. Gibbs, B. Lewis, Ch. Pellat, C. Bosworth et al., 11 vols. (Leiden: E.J. Brill, 1960–2002), vol. 9, p. 219
- Minorsky, The Tribes of Western Iran, The Journal of the Royal Anthropological Institute of Great Britain and Ireland, pp. 73–80, 1945. (p. 78)
- Sadiq Safizade, Pishgouyiha-ye lI-Begi Jaff ('The Prophecies of Il-Begi Jaff'), Tahran 1988
- W. Jwaideh, The Kurdish national movement: its origins and development, 419 pp., Syracuse University Press, 2006
- Khanai Qobadi, Širin o Ḵosrow, ed. M. M. ʿEbd el Kerim, as Šīrīn ū Ḵusrew, akari ṝ‘irî nawdarî kurd Xanay Qubadi, Bağdat, 1975.
Dış bağlantılar
- Gertrude Bell Arşivi 22 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Caf Kurtce جاف Zagros bolgesi kokenli ve su anda Irak ve Iran da yasayan Kurt bir asiret Asiretin kokeni 1114 yilinda dogan Kurt Krali Zahir Beg Caf a dayanmaktadir Asiret Cafi adi verilen bir Soranice agzi konusur Asiret mensuplari onceleri Iran da Senendec in guney batisindan Cevanrud a kadar olan bolgede ve gunumuzde Kurdistan Bolgesel Yonetimi nin de merkezi olan Irak Kurdistani ndaki Suleymaniye sehrinde yerlesmislerdir Zamaninda konar gocer olarak yasayan asiret gunumuzde yerlesik hayata gecmistir Cografi dagilim ve kabilelerSayilari yaklasik 500 000 kisi olan asiret cogunlukla Iran ve Irak sinirlari icerisinde yasamaktadir Gunumuzde Irak Kurdistani nda Halepce ve ve Iran Kurdistani nda Kirmansah bolgesinde de yasamaktadirlar TarihiAsiretin ile bati dunyasi arasindaki ilk iliskisi I Dunya Savasi sirasinda in kurdugu anlasmayla baslamistir Savas sonrasinda asiret Birlesik Krallik in Irak ta Kurt otonomisi cabalari basarisiz oldugu donemde Mesud Barzani ye muhalif olmustir Asiret sinirlarin hukumetlerin ve asiret yerlesimlerinin yerlerinin degismesiyle de onemini buyuk olcude kaybetmistir Saddam Huseyin in 16 Mart 1988 de gerceklestirdigi Halepce Katliami sirasinda olen 5000 kisinin ve gazdan etkilenen 7000 kisinin cogunlugu Caf asiretindendi Begzade AilesiCaf ailesi Irak ve Iran daki rejimlere destegi ile bilinir Sah domeminde Iran da Caf Asireti rejimin en cok saygi duydugu topluluklardan biriydi Iran Islam Devrimi ardindan Sah Iran i terk edince Iran da yasayan asiret mensuplarinin cogunlugu Irak a suruldu Begzade ailesinin kokeninin Halife a dayandigi dusunulmektedir Aile yakinlarinda Sirvan Kalesi nde ikamet etmektedir Su anda tek bir aile asiretin lideri konumundadir Osmanli Hanedanligi na sadakati ile bilinen bu ailenin mensuplari Osmanli doneminde Begzade Beyzade erkek mensuplari da Bey veya Aga ve bazen Pasa olarak unvanlandirilirdi ortada Halepce hani Ingiliz valisi Soane ile birlikte 1919 Taninmis asiret mensuplariMahmut Pasa Caf Kurt Krali ve Caf Asireti lideri 1892 1894 arasinda Istanbul Besiktas taki evinde surgun hayati yasamistir Muhammed Pasa Caf Caf asireti lideri Servana Kalesi ni 1734 te yaptirdi Osman Pasa Caf Kurt Krali Ardalan Ailesi nden Adile Hanim ile evlendi olarak da bilinen Sami Muhammet Ali Said Caf 1968 2007 Tevhit ve Cihat Cemaati nin en iyi bomba ureticisiydi ve Adile Caf 1847 1904 Irak Ingiliz somurgesiyken bolgenin yoneticiligini yapti Mevlana Halid i Bagdadi Halid i Bagdadi 1778 1826 taninmis bir sufi Naksibendi tarikatinin Kurdistan a yaydi Hana Kubadi 1700 1759 18 inci yuzdilda taninmis bir Kurt sair 1493 1554 Kurt sair Sahrazor da dogdu Keffi Efendi Kurtce Turkce Arapca ve Farsca bilen din adami Ekrem Caf Yazar sosyalist bir siyasetci 2005 te Irak in tarim bakani oldu Salar El Caf Iran Sahi ni destekledigi icin asilarak idam edildi Sirvan Abdullah Caf otonom bolge icra kurulu baskani Cebir El Caf Kerkuk Mahkemesi nde hakim Abdulkadir El Caf Erbil Belediye Baskani 1989 Muhammed Amin El Caf Japonya 1986 ve Cin 1991 buyukelcisi KaynakcaCecil J Edmonds Kurds Turks and Arabs Politics Travel and Research in North Eastern Iraq 1919 1925 Londra 1957 Ely Banister Soane To Mesopotamia and Kurdistan in Disguise Londra 2007 Hitchens Keith Goran Abdulla In Encyclopedia of World Literature in the 20th Century Vol 2 3rd ed completely rev and enl Edited by Steven R Serafin and others pp 276 277 Farmington Hills MI St James Press 1999 Joyce Blau Written Kurdish Literature in Philip G Kreyenbroek and Ulrich Marzolph eds History of Persian Literature Companion Volume II Persian Popular Literature Literatures in Modern Iranian Languages other than Persian 2010 pp 103 28 P Lory Shahrazuri in The Encyclopaedia of Islam 2nd edition ed by H A R Gibbs B Lewis Ch Pellat C Bosworth et al 11 vols Leiden E J Brill 1960 2002 vol 9 p 219 Minorsky The Tribes of Western Iran The Journal of the Royal Anthropological Institute of Great Britain and Ireland pp 73 80 1945 p 78 Sadiq Safizade Pishgouyiha ye lI Begi Jaff The Prophecies of Il Begi Jaff Tahran 1988 W Jwaideh The Kurdish national movement its origins and development 419 pp Syracuse University Press 2006 Khanai Qobadi Sirin o Ḵosrow ed M M ʿEbd el Kerim as Sirin u Ḵusrew akari ṝ iri nawdari kurd Xanay Qubadi Bagdat 1975 Dis baglantilarGertrude Bell Arsivi 22 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde