Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Caprivi çatışması, Afrika kıtasındaki Namibya hükûmeti ile Caprivi Ucu'nun ayrılması için 1999'da kısa bir ayaklanma başlatan isyancı bir grup olan Caprivi Kurtuluş Ordusu arasındaki silahlı çatışmaydı.
| Caprivi çatışması | |||
|---|---|---|---|
 | |||
| |||
| Taraflar | |||
 Namibya |  Caprivi Kurtuluş Ordusu | ||
| Komutanlar ve liderler | |||
| Sam Nujoma | Mishake Muyongo | ||
| Kayıplar | |||
| Belirsiz | 132 tutuklu | ||
| 3000 kişi Botsvana'ya kaçtı | |||
Arka plan
Namibya'nın kuzeydoğusundaki Caprivi Ucu'nda çoğunlukla Lozi halkı yaşamaktadır. Ortak bir dili ve tarihi paylaşıyorlar ve çoğu zaman komşu ülkelerdeki (Zambiya, Angola, Botsvana ve Güney Afrika Cumhuriyeti) Lozi insanlarıyla daha bağlantılı olduklarını hissediyorlar.
Çatışmanın bir nedeni, Muyongo'nun Angola'daki sürgünü sırasında Mishake Muyongo ile ülkenin liderliği (SWAPO'nun hâkim olduğu) arasında daha önce yaşanan güç mücadelesinde görülebilir. Temmuz 1980'de Muyongo, yıkıcı faaliyetlere karışmak ve ayrılıkçı emelleri sürdürmekle suçlanarak SWAPO başkan yardımcılığı görevinden alındı. Muyongo'nun Zambiya ve Tanzanya'da gözaltına almasının ardından SWAPO'da Caprivilere yönelik bir tasfiye iddiası gündeme getirildi.
1985'te Namibya'ya döndükten sonra Muyongo, Demokratik Turnhalle İttifakına (DTA) katılan Birleşik Demokrat Parti'yi (UDP) kurdu. 1991'den ihraç edildiği 1998 yılına kadar DTA'nın başkanlığını yaptı
CLA'nın oluşumu, CLA eğitim kampına baskın
Caprivi Kurtuluş Ordusu (CLA), Caprivi'nin özyönetim hedefiyle 1994 yılında kuruldu. Namibya hükûmeti CLA'yı Angola isyancı hareketi UNITA ile müttefik olmakla suçladı. UNITA, Güney Afrika'dan kurtuluş mücadelesi sırasında SWAPO'ya karşı savaştığı gerekçesiyle Namibya'da pek sevilmiyor. 1989 seçimleri Demokratik Turnhalle İttifakının Caprivi bölgesinde SWAPO karşısında önemli bir avantaja sahip olduğunu gösterdi.
Ekim 1998'de Namibya Savunma Kuvvetleri, Özel Saha Kuvvetlerinin desteğiyle bir CLA eğitim kampını keşfetti ve baskın düzenledi. Bunun sonucunda 100'den fazla silahlı CLA üyesi Botsvana'ya kaçtı. Bu süreçte hükûmetin baskısından (tecavüz ve işkence dâhil) korkan yaklaşık 2.500 sivil de aynı yolu izledi. Mülteciler arasında CLA'nın iki lideri de vardı: Mishake Muyongo ve Mafwe lideri Boniface Bebi Mamili, her ikisine de Danimarka'dan sığınma hakkı verildi. Namibya, Botsvana ve Danimarka'dan isyancıları teslim etmelerini talep etti ancak dönemin başkanı Nujoma isyancıları "hain ve katiller" olarak nitelendirdi ve işledikleri suçlardan dolayı cezalandırılacaklarını belirtti. Kaçanlardan birkaç yüz kişi ülkelerine geri gönderildi, ancak Caprivi valisi John Mabuku ve Linyanti Seçim Bölgesi meclis üyesi da dâhil olmak üzere Caprivi'nin bağımsızlığını isteyen diğerleri Muyongo ve Mamili'ye katıldı. Botsvana'daki bir kampta onlara birkaç bin adamla birlikte çeşitli hükâmetlerin baskısı altındaki başka bir bölgesel grup olan Kxoe halkının şefi de katıldı.
Bu arada bölgesel seçim hazırlıkları devam etti ve Aralık 1998'de seçimler yapıldı. DTA, destekçilerinin çoğunun ülkeden kaçtığını gördüğünden, SWAPO, bölgeye tahsis edilen altı sandalyenin tamamını alarak seçimleri kazanmayı başardı. Mültecilerin geldiği bölgelerde katılım %20'nin altındaydı.
1999 ayaklanması
2 Ağustos 1999'da CLA, Caprivi bölgesinin eyalet başkenti Katima Mulilo'nun ordu üssüne, sınır karakoluna ve polis karakoluna beklenmedik saldırılar düzenledi. Ayrıca devlet tarafından işletilen radyo istasyonuna (Namibian Broadcasting Corporation'a ait) ve Katima Mulilo Havaalanına da baskın düzenlediler. İsyancılarla hükâmet güçleri arasında çıkan çatışmada aralarında çapraz ateşte kalan bazı sivillerin de bulunduğu 14 kişi hayatını kaybetti. Eyalette olağanüstü hal ilan edililirken, hükûmet CLA destekçisi olduğu iddia edilen kişileri tutukladı.
İsyancılara destek Angola'daki Jonas Savimbi ve UNITA ile Barotse Yurtsever Cephesi'nden gelmişti. UNITA'nın yanı sıra Angola ve Namibya güçlerinin de Caprivi Ucu'ndaki nüfusa karşı insan hakları ihlalleri yapmakla suçlandı.
Uluslararası Af Örgütü'nin bir raporuna göre hükûmet bu duruma şiddet ve baskıyla, kendisine geniş yetkiler veren olağanüstü hal ilanıyla karşılık verdi ve isyancı olduğundan şüphelenilen kişilere hapiste işkence uyguladı.
Ayaklanma sonrası
Başarısız ayrılma girişiminden kısa bir süre sonra yaklaşık 3.000 kişi Namibya hükûmetinin misilleme yapması korkusuyla komşu Botsvana'ya sığındı. Onlara mülteci statüsü verildi ve kampına yerleştirildiler. Aralık 2015 itibarıyla kampta birkaç yüz Namibyalı yaşarken, yaklaşık 2.100'ü Namibya'ya geri döndü.
1999 yılında, ayaklanmalara katıldığı iddia edilen 132 kişi tutuklandı ve vatana ihanet, cinayet ve diğer birçok suçla suçlandı. Caprivi vatana ihanet davası olarak bilinen davada karar büyük ölçüde ertelendi ve mahkûmlar ancak 2012 yılında beraat etti.
7 Ekim 2002'de Itengese ulusu Namibya ile tüm bağlarını kopardı ve bağımsız, egemen Özgür Caprivi Ucu/Itenge Devleti'ni ulusal vatanları ilan etti. Bu ulus, en azından Namibya olmak üzere başka hiçbir hükûmet tarafından tanınmıyor.
Kaynakça
- ^ a b . GlobalSecurity.org. 6 Kasım 2002 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Gustine Hunter (2008). Die Politik der Erinnerung und des Vergessens in Namibia. Frankfurt: Peter Lang.
- ^ Hopwood, Graham (2007). Guide to Namibian Politics. Windhoek: Namibian Institute for Democracy. ss. 214-215.
- ^ Colin Leys; John S. Saul (1994). "Liberation without Democracy? The Swapo Crisis of 1976". . Taylor & Francis, Ltd. (March 1994 tarihinde yayınlandı). 23 (1): 123-147.
- ^ a b c d e f g Melber, Henning (2009). "One Namibia, one nation? The Caprivi as contested territory". . 27 (4): 463-481.
- ^ "Namibia calls on Botswana to hand over rebels". BBC. 8 Kasım 1998.
- ^ Lamb, Guy (October 1999). "Civil supremacy of the military in Namibia: A retrospective case study". Centre for Conflict Resolution via NamibWeb. 4 Ekim 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Şubat 2024.
- ^ "Civilians suffer as Angolan conflict fuels insecurity on the Namibian border". Amnesty International. 22 Mart 2000. 5 Şubat 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Şubat 2024.
- ^ NAMPA (4 Mart 2016). . . s. 5. 22 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2024.
- ^ "Namibia – Justice delayed is justice denied: The Caprivi treason trial". Amnesty International. 5 Şubat 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Şubat 2024.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Caprivi catismasi Afrika kitasindaki Namibya hukumeti ile Caprivi Ucu nun ayrilmasi icin 1999 da kisa bir ayaklanma baslatan isyanci bir grup olan Caprivi Kurtulus Ordusu arasindaki silahli catismaydi Caprivi catismasiBolgeCaprivi Ucu NamibyaTaraflarNamibyaCaprivi Kurtulus OrdusuKomutanlar ve liderlerSam NujomaMishake MuyongoKayiplarBelirsiz132 tutuklu3000 kisi Botsvana ya kactiArka planNamibya nin kuzeydogusundaki Caprivi Ucu nda cogunlukla Lozi halki yasamaktadir Ortak bir dili ve tarihi paylasiyorlar ve cogu zaman komsu ulkelerdeki Zambiya Angola Botsvana ve Guney Afrika Cumhuriyeti Lozi insanlariyla daha baglantili olduklarini hissediyorlar Catismanin bir nedeni Muyongo nun Angola daki surgunu sirasinda Mishake Muyongo ile ulkenin liderligi SWAPO nun hakim oldugu arasinda daha once yasanan guc mucadelesinde gorulebilir Temmuz 1980 de Muyongo yikici faaliyetlere karismak ve ayrilikci emelleri surdurmekle suclanarak SWAPO baskan yardimciligi gorevinden alindi Muyongo nun Zambiya ve Tanzanya da gozaltina almasinin ardindan SWAPO da Caprivilere yonelik bir tasfiye iddiasi gundeme getirildi 1985 te Namibya ya dondukten sonra Muyongo Demokratik Turnhalle Ittifakina DTA katilan Birlesik Demokrat Parti yi UDP kurdu 1991 den ihrac edildigi 1998 yilina kadar DTA nin baskanligini yapti Caprivi HaritasiCLA nin olusumu CLA egitim kampina baskinCaprivi Kurtulus Ordusu CLA Caprivi nin ozyonetim hedefiyle 1994 yilinda kuruldu Namibya hukumeti CLA yi Angola isyanci hareketi UNITA ile muttefik olmakla sucladi UNITA Guney Afrika dan kurtulus mucadelesi sirasinda SWAPO ya karsi savastigi gerekcesiyle Namibya da pek sevilmiyor 1989 secimleri Demokratik Turnhalle Ittifakinin Caprivi bolgesinde SWAPO karsisinda onemli bir avantaja sahip oldugunu gosterdi Ekim 1998 de Namibya Savunma Kuvvetleri Ozel Saha Kuvvetlerinin destegiyle bir CLA egitim kampini kesfetti ve baskin duzenledi Bunun sonucunda 100 den fazla silahli CLA uyesi Botsvana ya kacti Bu surecte hukumetin baskisindan tecavuz ve iskence dahil korkan yaklasik 2 500 sivil de ayni yolu izledi Multeciler arasinda CLA nin iki lideri de vardi Mishake Muyongo ve Mafwe lideri Boniface Bebi Mamili her ikisine de Danimarka dan siginma hakki verildi Namibya Botsvana ve Danimarka dan isyancilari teslim etmelerini talep etti ancak donemin baskani Nujoma isyancilari hain ve katiller olarak nitelendirdi ve isledikleri suclardan dolayi cezalandirilacaklarini belirtti Kacanlardan birkac yuz kisi ulkelerine geri gonderildi ancak Caprivi valisi John Mabuku ve Linyanti Secim Bolgesi meclis uyesi da dahil olmak uzere Caprivi nin bagimsizligini isteyen digerleri Muyongo ve Mamili ye katildi Botsvana daki bir kampta onlara birkac bin adamla birlikte cesitli hukametlerin baskisi altindaki baska bir bolgesel grup olan Kxoe halkinin sefi de katildi Bu arada bolgesel secim hazirliklari devam etti ve Aralik 1998 de secimler yapildi DTA destekcilerinin cogunun ulkeden kactigini gordugunden SWAPO bolgeye tahsis edilen alti sandalyenin tamamini alarak secimleri kazanmayi basardi Multecilerin geldigi bolgelerde katilim 20 nin altindaydi 1999 ayaklanmasi2 Agustos 1999 da CLA Caprivi bolgesinin eyalet baskenti Katima Mulilo nun ordu ussune sinir karakoluna ve polis karakoluna beklenmedik saldirilar duzenledi Ayrica devlet tarafindan isletilen radyo istasyonuna Namibian Broadcasting Corporation a ait ve Katima Mulilo Havaalanina da baskin duzenlediler Isyancilarla hukamet gucleri arasinda cikan catismada aralarinda capraz ateste kalan bazi sivillerin de bulundugu 14 kisi hayatini kaybetti Eyalette olaganustu hal ilan edililirken hukumet CLA destekcisi oldugu iddia edilen kisileri tutukladi Isyancilara destek Angola daki Jonas Savimbi ve UNITA ile Barotse Yurtsever Cephesi nden gelmisti UNITA nin yani sira Angola ve Namibya guclerinin de Caprivi Ucu ndaki nufusa karsi insan haklari ihlalleri yapmakla suclandi Uluslararasi Af Orgutu nin bir raporuna gore hukumet bu duruma siddet ve baskiyla kendisine genis yetkiler veren olaganustu hal ilaniyla karsilik verdi ve isyanci oldugundan suphelenilen kisilere hapiste iskence uyguladi Ayaklanma sonrasiBasarisiz ayrilma girisiminden kisa bir sure sonra yaklasik 3 000 kisi Namibya hukumetinin misilleme yapmasi korkusuyla komsu Botsvana ya sigindi Onlara multeci statusu verildi ve kampina yerlestirildiler Aralik 2015 itibariyla kampta birkac yuz Namibyali yasarken yaklasik 2 100 u Namibya ya geri dondu 1999 yilinda ayaklanmalara katildigi iddia edilen 132 kisi tutuklandi ve vatana ihanet cinayet ve diger bircok sucla suclandi Caprivi vatana ihanet davasi olarak bilinen davada karar buyuk olcude ertelendi ve mahkumlar ancak 2012 yilinda beraat etti 7 Ekim 2002 de Itengese ulusu Namibya ile tum baglarini kopardi ve bagimsiz egemen Ozgur Caprivi Ucu Itenge Devleti ni ulusal vatanlari ilan etti Bu ulus en azindan Namibya olmak uzere baska hicbir hukumet tarafindan taninmiyor Kaynakca a b GlobalSecurity org 6 Kasim 2002 tarihinde kaynagindan arsivlendi Gustine Hunter 2008 Die Politik der Erinnerung und des Vergessens in Namibia Frankfurt Peter Lang Hopwood Graham 2007 Guide to Namibian Politics Windhoek Namibian Institute for Democracy ss 214 215 Colin Leys John S Saul 1994 Liberation without Democracy The Swapo Crisis of 1976 Taylor amp Francis Ltd March 1994 tarihinde yayinlandi 23 1 123 147 a b c d e f g Melber Henning 2009 One Namibia one nation The Caprivi as contested territory 27 4 463 481 Namibia calls on Botswana to hand over rebels BBC 8 Kasim 1998 Lamb Guy October 1999 Civil supremacy of the military in Namibia A retrospective case study Centre for Conflict Resolution via NamibWeb 4 Ekim 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Subat 2024 Civilians suffer as Angolan conflict fuels insecurity on the Namibian border Amnesty International 22 Mart 2000 5 Subat 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Subat 2024 NAMPA 4 Mart 2016 s 5 22 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Subat 2024 Namibia Justice delayed is justice denied The Caprivi treason trial Amnesty International 5 Subat 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Subat 2024