Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Olağanüstü hâl ya da kısa adıyla OHAL, olağanüstü bir yönetim düzeninin gerekli olduğu doğal afet, tehlikeli salgın hastalık, ekonomik bunalım, kamu düzenini tehlike altına sokan yaygın şiddet vakaları gibi durumlarda başvurulan uygulamadır.
Uluslararası hukuk ile ilgisi
Uluslararası hukuk açısından bakıldığında olağanüstü hâl durumunda özgürlükler ve haklar kısıtlanabilir. Örneğin bir hükûmet bir kişiyi yargılama olmaksızın alıkoyabilir. Kanunlarla belirlenmiş olan, temel özgürlükleri içeren "sınırlanamayan haklar" kapsam dışıdır.
Olağanüstü hâl örnekleri
- Fransa 2015 Paris saldırıları sonrasında olağanüstü hâl ilân etti.
- ABD 11 Eylül saldırıları sonrasında hâlen geçerli olan olağanüstü hâli ilân etti.
- 12 Haziran 2016'da 2016 Orlando gece kulübü saldırısı sonucunda Florida eyaleti Orange County'de olağanüstü hâl ilân etti.
- Wood Buffalo belediyesi Fort McMurray Yangını sonucunda Alberta, Kanada'da olağanüstü hâl ilân etti.
- Filipinler tropik fırtına felaketi sonucunda olağanüstü hâl ilân etti.
- Myanmar mezheplerle ilgili şiddet sonucunda 'da olağanüstü hâl ilân etti.
- Kırım, Ukrayna'daki enerji sıkıntısı nedeniyle olağanüstü hâl ilân etti.
- Kaliforniya valisi Jerry Brown 6 Ocak 2016'da gerçekleşen gaz sızıntısı nedeniyle olağanüstü hâl ilân etti.
- ABD'de Kuzey Karolina, Tennessee, Maryland, Pensilvanya, Georgia, Virginia, Batı Virginia ve New Jersey gibi eyaletler kar fırtınası nedeniyle olağanüstü hâl ilân ettiler.
- 2016'da Venezuela'da protestolar nedeniyle olağanüstü hâl ilân etti. Nicolas Maduro protestoların arkasında ABD'nin olduğunu söyledi.
- 2016 Türkiye askerî darbe girişimi sonrasında Türkiye genelinde 2 yıl süreyle olağanüstü hâl ilân edildi.
- 6 Şubat 2023 tarihinde yaşanan Türkiye Gaziantep-Kahramanmaraş depremleri nedeniyle depremden etkilenen 10 ilde 3 ay süreyle olağanüstü hal ilan edildi.
Ülkelere göre uygulamalar
Türkiye
1982 anayasasının 119-122 maddelerine göre Türkiye'de dört farklı türde sıra dışı yönetim vardır. Bunlar sıkıyönetim, olağanüstü hâl, seferberlik ve savaş hâlidir. 121. maddeye göre: "Anayasanın 119 ve 120 nci maddeleri uyarınca olağanüstü hâl ilânına karar verilmesi durumunda, Türkiye Büyük Millet Meclisinin onayına sunulur ve kabulü doğrultusunda bu karar Resmî Gazetede yayımlanır. Türkiye Büyük Millet Meclisi tatilde ise derhal toplantıya çağrılır. Meclis, olağanüstü hâl süresini değiştirebilir, Bakanlar Kurulunun istemi üzerine, her defasında dört ayı geçmemek üzere, süreyi uzatabilir veya olağanüstü hâli kaldırabilir." Türkiye tarihinde üç kez genel olağanüstü hâl ilân edilmiştir. 1978 ila 1983 arasında sıkıyönetim olağanüstü hâl ile değiştirildi ve Kasım 2002'ye kadar yürürlükte kaldı. 20 Temmuz 2016'da Türkiye askerî darbe girişimi sonrasında Türkiye genelinde 3 ay süreyle olağanüstü hâl ilân edildi. 21 Temmuz 2016 saat 01.00 itibarıyla olağanüstü hâlin geçerli olması mecliste 115'e karşı 346 oyla kabul edildi. 20 Temmuz 2016'da ilan edilip, 7 kez uzatılan olağanüstü hâl uygulaması iki yılın ardından 18 Temmuz 2018'de tamamen kaldırıldı.
En son 2023 yılı Şubat ayında Güneydoğu Anadolu civarlarında meydana gelen depremin çok ciddi hasarlara sebep olması sebebiyle bölgedeki on ilde (Sonradan Elazığ da eklenerek on bire çıkarıldı) OHAL ilan edilmiş, depremzedelere gelen yardımlara zarar vermeye kalkışanlar OHAL kapsamında tutuklanmıştır.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ (Fransızca) D. Prémont, C. Stenersen, I. Oseredczuk, Bruylant, Brussels, Droits intangibles et états d'exception[fr.] 1996, 644p., , Éditions Bruylant
- ^ "Letter from the President on the Continuation of the National Emergency with Respect to Certain Terrorist Attacks". Whitehouse.gov. 10 Eylül 2010. 18 Haziran 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Temmuz 2016.
- ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 21 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 20 Temmuz 2016.
- ^ "P-Noy declares state of national calamity | Inquirer News". Newsinfo.inquirer.net. 21 Aralık 2011. 14 Kasım 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 31 Mart 2012.
- ^ "Cost of Sendong damage nears P1B". ABS-CBN News. 21 Aralık 2011. 2 Şubat 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 31 Mart 2012.
- ^ "Burma: State of emergency imposed in Meiktila". BBC News. 5 Ocak 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 13 Mayıs 2016.
- ^ Buitrago, Deisy; Ulmer, Alexandra (13 Mayıs 2016). "Venezuela president declares emergency, cites U.S., domestic 'threats'". Reuters. 14 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Mayıs 2016.
- ^ "Venezuela president declares 60-day state of emergency, blaming US for instability". The Guardian. 14 Mayıs 2016. 15 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Mayıs 2016.
- ^ "Venezuela president declares emergency, citing U.S. domestic 'threats'". The Telegraph. 14 Mayıs 2016. 17 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Mayıs 2016.
- ^ . Sözcü. 7 Şubat 2023. 7 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2023.
- ^ Turak, Natasha (7 Şubat 2023). . CNBC (İngilizce). 7 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2023.
- ^ . 24 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2016.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 21 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Temmuz 2016.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 22 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Temmuz 2016.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Olaganustu hal ya da kisa adiyla OHAL olaganustu bir yonetim duzeninin gerekli oldugu dogal afet tehlikeli salgin hastalik ekonomik bunalim kamu duzenini tehlike altina sokan yaygin siddet vakalari gibi durumlarda basvurulan uygulamadir Uluslararasi hukuk ile ilgisiUluslararasi hukuk acisindan bakildiginda olaganustu hal durumunda ozgurlukler ve haklar kisitlanabilir Ornegin bir hukumet bir kisiyi yargilama olmaksizin alikoyabilir Kanunlarla belirlenmis olan temel ozgurlukleri iceren sinirlanamayan haklar kapsam disidir Olaganustu hal ornekleriFransa 2015 Paris saldirilari sonrasinda olaganustu hal ilan etti ABD 11 Eylul saldirilari sonrasinda halen gecerli olan olaganustu hali ilan etti 12 Haziran 2016 da 2016 Orlando gece kulubu saldirisi sonucunda Florida eyaleti Orange County de olaganustu hal ilan etti Wood Buffalo belediyesi Fort McMurray Yangini sonucunda Alberta Kanada da olaganustu hal ilan etti Filipinler tropik firtina felaketi sonucunda olaganustu hal ilan etti Myanmar mezheplerle ilgili siddet sonucunda da olaganustu hal ilan etti Kirim Ukrayna daki enerji sikintisi nedeniyle olaganustu hal ilan etti Kaliforniya valisi Jerry Brown 6 Ocak 2016 da gerceklesen gaz sizintisi nedeniyle olaganustu hal ilan etti ABD de Kuzey Karolina Tennessee Maryland Pensilvanya Georgia Virginia Bati Virginia ve New Jersey gibi eyaletler kar firtinasi nedeniyle olaganustu hal ilan ettiler 2016 da Venezuela da protestolar nedeniyle olaganustu hal ilan etti Nicolas Maduro protestolarin arkasinda ABD nin oldugunu soyledi 2016 Turkiye askeri darbe girisimi sonrasinda Turkiye genelinde 2 yil sureyle olaganustu hal ilan edildi 6 Subat 2023 tarihinde yasanan Turkiye Gaziantep Kahramanmaras depremleri nedeniyle depremden etkilenen 10 ilde 3 ay sureyle olaganustu hal ilan edildi Ulkelere gore uygulamalarTurkiye 1982 anayasasinin 119 122 maddelerine gore Turkiye de dort farkli turde sira disi yonetim vardir Bunlar sikiyonetim olaganustu hal seferberlik ve savas halidir 121 maddeye gore Anayasanin 119 ve 120 nci maddeleri uyarinca olaganustu hal ilanina karar verilmesi durumunda Turkiye Buyuk Millet Meclisinin onayina sunulur ve kabulu dogrultusunda bu karar Resmi Gazetede yayimlanir Turkiye Buyuk Millet Meclisi tatilde ise derhal toplantiya cagrilir Meclis olaganustu hal suresini degistirebilir Bakanlar Kurulunun istemi uzerine her defasinda dort ayi gecmemek uzere sureyi uzatabilir veya olaganustu hali kaldirabilir Turkiye tarihinde uc kez genel olaganustu hal ilan edilmistir 1978 ila 1983 arasinda sikiyonetim olaganustu hal ile degistirildi ve Kasim 2002 ye kadar yururlukte kaldi 20 Temmuz 2016 da Turkiye askeri darbe girisimi sonrasinda Turkiye genelinde 3 ay sureyle olaganustu hal ilan edildi 21 Temmuz 2016 saat 01 00 itibariyla olaganustu halin gecerli olmasi mecliste 115 e karsi 346 oyla kabul edildi 20 Temmuz 2016 da ilan edilip 7 kez uzatilan olaganustu hal uygulamasi iki yilin ardindan 18 Temmuz 2018 de tamamen kaldirildi En son 2023 yili Subat ayinda Guneydogu Anadolu civarlarinda meydana gelen depremin cok ciddi hasarlara sebep olmasi sebebiyle bolgedeki on ilde Sonradan Elazig da eklenerek on bire cikarildi OHAL ilan edilmis depremzedelere gelen yardimlara zarar vermeye kalkisanlar OHAL kapsaminda tutuklanmistir Ayrica bakinizSikiyonetim Olaganustu Hal Bolge ValiligiKaynakca Fransizca D Premont C Stenersen I Oseredczuk Bruylant Brussels Droits intangibles et etats d exception fr 1996 644p ISBN 2 8027 0766 3 Editions Bruylant Letter from the President on the Continuation of the National Emergency with Respect to Certain Terrorist Attacks Whitehouse gov 10 Eylul 2010 18 Haziran 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Temmuz 2016 Arsivlenmis kopya PDF 21 Temmuz 2016 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 20 Temmuz 2016 P Noy declares state of national calamity Inquirer News Newsinfo inquirer net 21 Aralik 2011 14 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 31 Mart 2012 Cost of Sendong damage nears P1B ABS CBN News 21 Aralik 2011 2 Subat 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 31 Mart 2012 Burma State of emergency imposed in Meiktila BBC News 5 Ocak 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 13 Mayis 2016 Buitrago Deisy Ulmer Alexandra 13 Mayis 2016 Venezuela president declares emergency cites U S domestic threats Reuters 14 Mayis 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Mayis 2016 Venezuela president declares 60 day state of emergency blaming US for instability The Guardian 14 Mayis 2016 15 Mayis 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Mayis 2016 Venezuela president declares emergency citing U S domestic threats The Telegraph 14 Mayis 2016 17 Mayis 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Mayis 2016 Sozcu 7 Subat 2023 7 Subat 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 7 Subat 2023 Turak Natasha 7 Subat 2023 CNBC Ingilizce 7 Subat 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 7 Subat 2023 24 Haziran 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Temmuz 2016 Arsivlenmis kopya 21 Temmuz 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Temmuz 2016 Arsivlenmis kopya 22 Temmuz 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Temmuz 2016