Carl Edwin Wieman (d. 26 Mart 1951), 1995 yılında Eric Allin Cornell ile ilk doğru ürettiği için 2001 Nobel Fizik Ödülünü kazanan, günümüzde Colombia Üniversitesinde profesörlük yapanAmerikalı fizikçidir.
Carl Edwin Wieman | |
---|---|
Wieman (solda), Eric Cornell ile Colorado Üniversitesi kampüsünde | |
Doğum | 26 Mart 1951 , ABD |
Milliyet | Amerikalı |
Mezun olduğu okul(lar) | (MIT) Massachusetts Institute of Technology Stanford University |
Ödüller | (1997) (1998) (2000) Nobel Fizik Ödülü (2001) Oersted Madalyası (2007) |
Kariyeri | |
Dalı | Fizik |
Çalıştığı kurumlar | Kolombiya Üniversitesi |
Biyografisi
26 Mart 1951, Amerika, Oregon'un küçük bir kasabası olan 'de "N. Orr" ve "Alison Wieman" çiftinin beş çocuğunun dördüncüsü olarak dünyaya gelmiştir. Wieman, 1984 yılında "Sarah Gilbert" ile evlenmiştir. Annesi ve babası üniversite mezunu ailelerden gelen Wieman'ın dedesi ilahiyat fakültesinde profesördür. Ailesi eğitime çok önem verir. Dört kardeşi de başarılı kariyerler çizmiştir; birisi başarılı bir nükleer fizikçi, diğeri üst düzey bir yazılım mühendisi ve diğer ikisi doktora yapmıştır.
Eğitimi
Küçük bir kasabada büyüyen Wieman zorluklarla geçen bir çocukluk dönemi geçirmiştir. Kitap okumayı çok seven ve kütüphaneden çıkmayan bir öğrencidir. Diğer aileler gibi evlerinde televizyon olmadığı için boş zamanlarını kitap okuyarak geçirmesinin kendisini geliştirdiğini ifade etmektedir.
Lise döneminde tutkulu bir satranç oyuncusu olan Wieman, Oregon'da ve diğer eyaletlerde pek çok turnuvaya katılır. Lise notları çok yüksek olmasa da (MIT) Massachusetts Enstitüsü'nde lisans eğitimine kabul edilir ve başlar. Üniversite döneminde tenise ve Squashe yönelir, turnuvalara katılır fakat 19 yaşında sakatlandığı için emekli olur. Yüksek lisansını Dan Kleppner'ın grubunda MIT'te başlatan Wieman sonra Stanford Üniversitesi'ne geçerek doktorasını oradan almıştır.
Eğitim & Öğretim Kronolojisi | |
---|---|
Lise | Corvallis Lisesi, Corvallis, |
Üniversite | Teknoloji Lisans, Massachusetts Enstitüsü (1973) |
Üniversitesi | Doktora, Stanford Üniversitesi (1977) |
Öğretim Üyesi | Fizik, Michigan Üniversitesi (1979-1984) |
Öğretim Üyesi | Fizik, Colorado Üniversitesi,Boulder (1984-1987) |
Profesör | Fizik, Boulder, Colorado Üniversitesi (1987-2007) |
Profesör | British Columbia Üniversitesi(2007 -) |
Kariyeri
1977-1979 yılları arasında Michigan Üniversitesi'nde "Bill Williams"ın grubunda araştırma görevlisi olarak çalışır. 1979-1984 tarihleri arasında yine aynı üniversitede fizik dalında profesör yardımcısı olur. 1984-1987 tarihleri arasında Colorado Üniversitesinde öğretim üyeliği yapar. Aynı üniversitede 1987-2007 yılları arasında profesör olarak görev alır. 2007'den günümüze ise British Columbia Üniversitesi'nde profesördür.
1985'ten günümüze "Joint Institute for Laboratory Astrophysics" Joint Enstitüsü Astrofizik Laboratuvarı (JILA)'nda araştırmalarına devam etmektedir. 1993-1995 yıllarında JILA'nın başkanlığını yapmıştır. 1997 yılında Chicago Üniversitesi Bilim Dalı fahri doktora unvanı almıştır. 1999 yılında Oxford Üniversitesi'nde öğretim üyeliği yapmıştır.
Ödül ve başarıları
Eğitim & Öğretim Kronolojisi | |
---|---|
Guggenheim Üyeliği | 1990 |
Lorentz Madalyası | 1998 (Eric A. Cornell ile) |
Nobel Fizik Ödülü | 2001 ( Eric A. Cornell ve Wolfgang Ketterle ile) |
Oersted Madalyası | 2007 |
Amerikan Bilim Ve Sanat Akademisi Üyesi | 1998 |
Amerikan Fizik Öğretmenleri Kurumu Üyesi | 1990 |
Amerikan Fizik Vakfı | 1990 |
Ulusal Bilimler Akademisi | 1995 |
Nobel Fizik Ödülü
Carl E. Wieman, Amerikalı Eric A. Cornell ve Alman Wolfgang Ketterle, buldukları maddenin yeni haliyle (daha hızlı ve küçük elektronik bileşenler üretilmesine yol açabilecek ultra-soğuk gaz) 2001 Nobel Fizik Ödülü'nün sahibi olmuştur. Üç bilim adamının paylaştığı para ödülü 943 bin dolardı.
İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi'nin yaptığı açıklamada, bilim adamlarının, "Bose-Einstein yoğuşması" olarak adlandırılan maddenin yeni halini keşfetmeleriyle hassas ölçümler ve nanoteknoloji gibi alanlara devrimci uygulamalar kazandıracağı belirtilmiştir. Eric Cornell ve Carl Wieman, 2000 rubidyum atomunu mutlak sıfır'ın (-273.15 °C) yalnızca bir derecenin milyarda birkaçı yakınına kadar soğutarak bir BEC oluşturmayı başarmışlardır.
Bose-Einstein Yoğuşmasını (BEY) elde etmeye çalışmak fizik dünyasında büyük bir ilgi odağıdır. Bu konuda ilk adım Einstein'ın fikrini kanıtlamaya yönelik olmuştur. Fakat bu konunun asıl önemi, Kuvantum Mekaniğinin tuhaf dünyasından makroskopik dünyaya pencere açmasından ileri gelir. Bose-Einstein yoğuşması Kuantum mekaniğinde bazı paradoksların çözülmesine ışık tutmuştur. Bununla birlikte uygulanan lazer soğutması tekniğinin kolay ve ucuz olması MIT araştırmacıları, Wieman ve Cornell,nın hidrojeni bu yönde bir teknik kullanarak yoğunlaştırmak amacına itmiştir.
Bazı kitapları
- (İng.),"Laser Physics at the Limits"ktp.1
- (İng.),"Collected Papers of Carl Wieman"ktp.2
- (İng.),"PRECISION ELECTROMAGNETIC MEASUREMENTS" ktp.3
Kaynakça
- ^ http://cwsei.ubc.ca/ 9 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Colombia Üni.
- ^ [1] 7 Ocak 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Carl E. Wieman Biy.İng. 07 Mart 2012 erişim
- ^ a b [2] 2 Nisan 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Carl E. Wieman Otob. İng. 07 Mart 2012 erişim
- ^ a b [3] 12 Haziran 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Carl E. Wieman Biy.İng. 07 Mart 2012 erişim
- ^ No:5 Bilkent Dergisi (Türkçe) — PDF 8 Kasım 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ "Nobel Fizik Ödülü'nü 3 kişi paylaştı Ntv (Türkçe) —". 24 Mart 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Mart 2012.
- ^ Tübitak (Türkçe) — erişim :08 Mart 2012 PDF 27 Haziran 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ MAYIS‘ 2002 FMO BÜLTEN (Türkçe) — erişim :08 Mart 2012 PDF 17 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Dış bağlantılar
- Colorado Üni.14 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Nobel-Otobiyografisi2 Nisan 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Wieman'ın Bilim Yazısı (İng.)11 Kasım 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Tüm makaleleri (İng.)27 Nisan 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Ayrıca bakınız
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Carl Edwin Wieman d 26 Mart 1951 1995 yilinda Eric Allin Cornell ile ilk dogru urettigi icin 2001 Nobel Fizik Odulunu kazanan gunumuzde Colombia Universitesinde profesorluk yapanAmerikali fizikcidir Carl Edwin WiemanWieman solda Eric Cornell ile Colorado Universitesi kampusundeDogum26 Mart 1951 73 yasinda ABDMilliyetAmerikaliMezun oldugu okul lar MIT Massachusetts Institute of Technology Stanford UniversityOduller 1997 1998 2000 Nobel Fizik Odulu 2001 Oersted Madalyasi 2007 KariyeriDaliFizikCalistigi kurumlarKolombiya UniversitesiBiyografisi26 Mart 1951 Amerika Oregon un kucuk bir kasabasi olan de N Orr ve Alison Wieman ciftinin bes cocugunun dorduncusu olarak dunyaya gelmistir Wieman 1984 yilinda Sarah Gilbert ile evlenmistir Annesi ve babasi universite mezunu ailelerden gelen Wieman in dedesi ilahiyat fakultesinde profesordur Ailesi egitime cok onem verir Dort kardesi de basarili kariyerler cizmistir birisi basarili bir nukleer fizikci digeri ust duzey bir yazilim muhendisi ve diger ikisi doktora yapmistir EgitimiKucuk bir kasabada buyuyen Wieman zorluklarla gecen bir cocukluk donemi gecirmistir Kitap okumayi cok seven ve kutuphaneden cikmayan bir ogrencidir Diger aileler gibi evlerinde televizyon olmadigi icin bos zamanlarini kitap okuyarak gecirmesinin kendisini gelistirdigini ifade etmektedir Lise doneminde tutkulu bir satranc oyuncusu olan Wieman Oregon da ve diger eyaletlerde pek cok turnuvaya katilir Lise notlari cok yuksek olmasa da MIT Massachusetts Enstitusu nde lisans egitimine kabul edilir ve baslar Universite doneminde tenise ve Squashe yonelir turnuvalara katilir fakat 19 yasinda sakatlandigi icin emekli olur Yuksek lisansini Dan Kleppner in grubunda MIT te baslatan Wieman sonra Stanford Universitesi ne gecerek doktorasini oradan almistir Egitim amp Ogretim KronolojisiLise Corvallis Lisesi Corvallis Universite Teknoloji Lisans Massachusetts Enstitusu 1973 Universitesi Doktora Stanford Universitesi 1977 Ogretim Uyesi Fizik Michigan Universitesi 1979 1984 Ogretim Uyesi Fizik Colorado Universitesi Boulder 1984 1987 Profesor Fizik Boulder Colorado Universitesi 1987 2007 Profesor British Columbia Universitesi 2007 Kariyeri1977 1979 yillari arasinda Michigan Universitesi nde Bill Williams in grubunda arastirma gorevlisi olarak calisir 1979 1984 tarihleri arasinda yine ayni universitede fizik dalinda profesor yardimcisi olur 1984 1987 tarihleri arasinda Colorado Universitesinde ogretim uyeligi yapar Ayni universitede 1987 2007 yillari arasinda profesor olarak gorev alir 2007 den gunumuze ise British Columbia Universitesi nde profesordur 1985 ten gunumuze Joint Institute for Laboratory Astrophysics Joint Enstitusu Astrofizik Laboratuvari JILA nda arastirmalarina devam etmektedir 1993 1995 yillarinda JILA nin baskanligini yapmistir 1997 yilinda Chicago Universitesi Bilim Dali fahri doktora unvani almistir 1999 yilinda Oxford Universitesi nde ogretim uyeligi yapmistir Odul ve basarilariBaskan George W Bush 2001 Nobel Prize odulu sahipleri ile 27 Kasim 2001 Dr Eric Allin Cornell Fizik 2001 Nobel Odulu Dr Wolfgang Ketterle Fizik 2001 Nobel Odulu Dr William Standish Knowles 2001 Nobel Odulu Soldan Saga Dr George Akerlof Iktisadi Bilimler 2001 yilinda Nobel Odulu olarak Kimya Dr Michael Spence Iktisadi Bilimler 2001 yilinda Nobel Odulu Dr Joseph Stiglitz Ekonomik Bilimler 2001 yilinda Nobel Odulu Dr Carl Wieman Fizik 2001 Nobel OduluEgitim amp Ogretim KronolojisiGuggenheim Uyeligi 1990Lorentz Madalyasi 1998 Eric A Cornell ile Nobel Fizik Odulu 2001 Eric A Cornell ve Wolfgang Ketterle ile Oersted Madalyasi 2007Amerikan Bilim Ve Sanat Akademisi Uyesi 1998Amerikan Fizik Ogretmenleri Kurumu Uyesi 1990Amerikan Fizik Vakfi 1990Ulusal Bilimler Akademisi 1995Nobel Fizik Odulu Carl E Wieman Amerikali Eric A Cornell ve Alman Wolfgang Ketterle bulduklari maddenin yeni haliyle daha hizli ve kucuk elektronik bilesenler uretilmesine yol acabilecek ultra soguk gaz 2001 Nobel Fizik Odulu nun sahibi olmustur Uc bilim adaminin paylastigi para odulu 943 bin dolardi Isvec Kraliyet Bilimler Akademisi nin yaptigi aciklamada bilim adamlarinin Bose Einstein yogusmasi olarak adlandirilan maddenin yeni halini kesfetmeleriyle hassas olcumler ve nanoteknoloji gibi alanlara devrimci uygulamalar kazandiracagi belirtilmistir Eric Cornell ve Carl Wieman 2000 rubidyum atomunu mutlak sifir in 273 15 C yalnizca bir derecenin milyarda birkaci yakinina kadar sogutarak bir BEC olusturmayi basarmislardir Bose Einstein Yogusmasini BEY elde etmeye calismak fizik dunyasinda buyuk bir ilgi odagidir Bu konuda ilk adim Einstein in fikrini kanitlamaya yonelik olmustur Fakat bu konunun asil onemi Kuvantum Mekaniginin tuhaf dunyasindan makroskopik dunyaya pencere acmasindan ileri gelir Bose Einstein yogusmasi Kuantum mekaniginde bazi paradokslarin cozulmesine isik tutmustur Bununla birlikte uygulanan lazer sogutmasi tekniginin kolay ve ucuz olmasi MIT arastirmacilari Wieman ve Cornell nin hidrojeni bu yonde bir teknik kullanarak yogunlastirmak amacina itmistir Bazi kitaplari Ing Laser Physics at the Limits ktp 1 ISBN 3642076270 Ing Collected Papers of Carl Wieman ktp 2 ISBN 9812704159 Ing PRECISION ELECTROMAGNETIC MEASUREMENTS ktp 3 ISBN 0780350197Kaynakca http cwsei ubc ca 9 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Colombia Uni 1 7 Ocak 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Carl E Wieman Biy Ing 07 Mart 2012 erisim a b 2 2 Nisan 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Carl E Wieman Otob Ing 07 Mart 2012 erisim a b 3 12 Haziran 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Carl E Wieman Biy Ing 07 Mart 2012 erisim No 5 Bilkent Dergisi Turkce PDF 8 Kasim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Nobel Fizik Odulu nu 3 kisi paylasti Ntv Turkce 24 Mart 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Mart 2012 Tubitak Turkce erisim 08 Mart 2012 PDF 27 Haziran 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde MAYIS 2002 FMO BULTEN Turkce erisim 08 Mart 2012 PDF 17 Eylul 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Dis baglantilarColorado Uni 14 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Nobel Otobiyografisi2 Nisan 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Wieman in Bilim Yazisi Ing 11 Kasim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Tum makaleleri Ing 27 Nisan 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ayrica bakinizNobel Fizik Odulu Dusuk sicakliklar fizigi Bose Einstein yogusmasi