Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Cantino Haritası, doğu ve batıdaki Portekiz coğrafi keşiflerini gösteren ve günümüze kadar gelebilmiş en eski dünya haritası. İsmini Ferrara Dükü için çalışan ve haritayı 1502 yılında Portekiz’den İtalya’ya kaçıran Alberto Cantino’dan alır. Bu dönemde özellikle Portekiz ve İspanya kendi keşiflerini ve bunları gösteren haritaları devlet sırrı olarak saklamak ve korumaktadır. Kâşifler veya devletler arasında bilgi akışı çok sınırlı olmaktadır. Amerikanı resmeden bu ilk haritada Karayipler ve Florida kıyıları ile Afrika kıtası, Avrupa ve Asya önemli hassasiyetle haritalandırılmıştır. Bunun yanı sıra harita, Brezilya kıyılarının bir kısmını resmettiği için de ayrı bir öneme sahiptir. Brezilya kıyıları Portekizli kâşif Pedro Alvares Cabral tarafından 1500 yılında keşfedilmiş ve daha sonra Gonçalo Coelho ve Amerigo Vespucci tarafından keşifleri derinleştirilmiştir.
Tarihçe
16.yüzyılın başında, Lizbon birçok farklı milletten insanın şehre gelerek şöhret ve servet peşinde koştuğu bir metropol kentiydi. Aynı zamanda şehir, dünyanın farklı bölgelerine yapılan seyahatlerden gelen bilgileri ve belgeleri arayan ajanlarla doluydu. Bu ajanlardan bir tanesi de Alberto Cantino idi. Lizbon’a Ferrara Dükü tarafından göstermelik olarak bir at satıcısı göreviyle gönderilmiş ancak gerçekte yapması istenen Portekizlilerin yaptıkları coğrafi keşiflere dair bilgi toplamasıydı. Cantino’nun ajanlıkta başarılı olduğu Dük’e yazdığı 17 ve 18 Ekim 1501 tarihli mektuplarda görülmektedir. Mektuplarda ünlü Portekizli kâşif Gaspar Corte-Real’in en son seyahatinde Newfoundland’e ulaştığını Portekiz Kralı I. Manuel’e aktardığını anlatır.
Cantino haritasının Lizbon’da bulunan ve tüm Portekiz keşiflerinin tümünün işlendiği ana haritanın bir kopyası olduğu düşünülmektedir. Casa da Índia adı verilen Portekiz kurumu, Padrão Real isimli bu haritayı çizen ve denizaşırı yolculuklarda kaptanlara veren yetkili devlet dairesiydi. Cantino’nun bu çok gizli kurumda çalışan bir Portekizli haritacıya rüşvet vererek haritanın bir kopyasını Aralık 1501 ile Ekim 1502 tarihleri arasında çıkarttığı düşünülmektedir. Cantino’nun Ferrara Düküne 19 Kasım 1502 tarihinde gönderdiği mektupla birlikte haritayı da gönderdiği biliniyor. Haritanın arkasında Latince olarak “Carta de navigar per le Isole nouam trovate in le parte de India: dono Alberto Cantino al S. Duca Hercole” yazmaktadır. Çizeri belli olmayan bu haritaya Cantino Haritası denmektedir.
Diğer haritalara etkisi
Harita İtalyanları o zamanlara kadar bilmedikleri bölgeler açısından aydınlattıysa da kısa bir dönem sonra yeni Portekiz keşifleri sayesinde harita güncelliğini yitirecektir.Ancak bu olgu haritanın önemini azaltmamalıdır. Harita sayesinde İtalyanlar Brezilya kıyıları ve Güney Amerika bölgesi hakkında önemli bilgilere ulaşmışlardır. Cantino Haritası, İtalyanlar tarafından yapılan Canerio Haritasına kaynaklık etmiş, bu harita da Lorraine Dükü Rene için 1507 yılında Martin Waldseemüller tarafından yapılan görkemli Waldseemüller Haritasına öncülük etmiştir.
Akıbeti
Harita, birbirine yapıştırılan üç parçadan oluşmaktadır. Ferrara’daki Dükalık Kütüphanesinde saklanan haritalar 90 yıl sonra Papa VIII. Clement zamanında Modena’daki bir saraya alındı. İki yüz yıl sonra 1859 yılında bu saray yağmalanınca Cantino Haritası kayboldu. Aynı yıl harita Estense Kütüphanesi Genel Müdürü Guiseppe Boni tarafından Modena’daki bir kasapta bulunur. Harita şu anda İtalya, Modena’daki Estense Kütüphanesindedir.
Kaynakça
- ^ Cabral daha önce Avrupalılarca bilinmeyen bu bölgenin ayrı bir kıta olduğuna doğru bir şekilde karar vermiştir.
- ^ Dönemin en önemli ikinci denizci ulusu olan İspanya’da ise Padrón Real isimli ana harita Casa de Contratación isimli kurumda bulunmaktadır
Harita hakkında yazılan eserler
- Harvey, Miles The Island of Lost Maps: A True Story of Cartographic Crime. New York:Random House, 2000. (İngilizce)
- Rodrigues, Jorge Nascimento; Devezas, Tessaleno Portugal - O Pioneiro da Globalização. Famalicão, Portugal:Centro Atlântico, 2007. . (Portekizce)
- Sezgin, Fuat; Amerika Kıtasının Müslüman denizciler Tarafından Kolomb Öncesi Keşfi ve Piri Reis, 2013. .
Dış bağlantılar
- Modena Üniversitesi Kütüphanesindeki harita, 04 Ekim 2009 tarihinde erişilmiştir.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Cantino Haritasi dogu ve batidaki Portekiz cografi kesiflerini gosteren ve gunumuze kadar gelebilmis en eski dunya haritasi Ismini Ferrara Duku icin calisan ve haritayi 1502 yilinda Portekiz den Italya ya kaciran Alberto Cantino dan alir Bu donemde ozellikle Portekiz ve Ispanya kendi kesiflerini ve bunlari gosteren haritalari devlet sirri olarak saklamak ve korumaktadir Kasifler veya devletler arasinda bilgi akisi cok sinirli olmaktadir Amerikani resmeden bu ilk haritada Karayipler ve Florida kiyilari ile Afrika kitasi Avrupa ve Asya onemli hassasiyetle haritalandirilmistir Bunun yani sira harita Brezilya kiyilarinin bir kismini resmettigi icin de ayri bir oneme sahiptir Brezilya kiyilari Portekizli kasif Pedro Alvares Cabral tarafindan 1500 yilinda kesfedilmis ve daha sonra Goncalo Coelho ve Amerigo Vespucci tarafindan kesifleri derinlestirilmistir Cantino Haritasi 1502TarihceCantino pusulasinin replikasi 16 yuzyilin basinda Lizbon bircok farkli milletten insanin sehre gelerek sohret ve servet pesinde kostugu bir metropol kentiydi Ayni zamanda sehir dunyanin farkli bolgelerine yapilan seyahatlerden gelen bilgileri ve belgeleri arayan ajanlarla doluydu Bu ajanlardan bir tanesi de Alberto Cantino idi Lizbon a Ferrara Duku tarafindan gostermelik olarak bir at saticisi goreviyle gonderilmis ancak gercekte yapmasi istenen Portekizlilerin yaptiklari cografi kesiflere dair bilgi toplamasiydi Cantino nun ajanlikta basarili oldugu Duk e yazdigi 17 ve 18 Ekim 1501 tarihli mektuplarda gorulmektedir Mektuplarda unlu Portekizli kasif Gaspar Corte Real in en son seyahatinde Newfoundland e ulastigini Portekiz Krali I Manuel e aktardigini anlatir Cantino haritasinin Lizbon da bulunan ve tum Portekiz kesiflerinin tumunun islendigi ana haritanin bir kopyasi oldugu dusunulmektedir Casa da India adi verilen Portekiz kurumu Padrao Real isimli bu haritayi cizen ve denizasiri yolculuklarda kaptanlara veren yetkili devlet dairesiydi Cantino nun bu cok gizli kurumda calisan bir Portekizli haritaciya rusvet vererek haritanin bir kopyasini Aralik 1501 ile Ekim 1502 tarihleri arasinda cikarttigi dusunulmektedir Cantino nun Ferrara Dukune 19 Kasim 1502 tarihinde gonderdigi mektupla birlikte haritayi da gonderdigi biliniyor Haritanin arkasinda Latince olarak Carta de navigar per le Isole nouam trovate in le parte de India dono Alberto Cantino al S Duca Hercole yazmaktadir Cizeri belli olmayan bu haritaya Cantino Haritasi denmektedir Diger haritalara etkisiHarita Italyanlari o zamanlara kadar bilmedikleri bolgeler acisindan aydinlattiysa da kisa bir donem sonra yeni Portekiz kesifleri sayesinde harita guncelligini yitirecektir Ancak bu olgu haritanin onemini azaltmamalidir Harita sayesinde Italyanlar Brezilya kiyilari ve Guney Amerika bolgesi hakkinda onemli bilgilere ulasmislardir Cantino Haritasi Italyanlar tarafindan yapilan Canerio Haritasina kaynaklik etmis bu harita da Lorraine Duku Rene icin 1507 yilinda Martin Waldseemuller tarafindan yapilan gorkemli Waldseemuller Haritasina onculuk etmistir AkibetiHarita birbirine yapistirilan uc parcadan olusmaktadir Ferrara daki Dukalik Kutuphanesinde saklanan haritalar 90 yil sonra Papa VIII Clement zamaninda Modena daki bir saraya alindi Iki yuz yil sonra 1859 yilinda bu saray yagmalaninca Cantino Haritasi kayboldu Ayni yil harita Estense Kutuphanesi Genel Muduru Guiseppe Boni tarafindan Modena daki bir kasapta bulunur Harita su anda Italya Modena daki Estense Kutuphanesindedir Kaynakca Cabral daha once Avrupalilarca bilinmeyen bu bolgenin ayri bir kita olduguna dogru bir sekilde karar vermistir Donemin en onemli ikinci denizci ulusu olan Ispanya da ise Padron Real isimli ana harita Casa de Contratacion isimli kurumda bulunmaktadirHarita hakkinda yazilan eserlerHarvey Miles The Island of Lost Maps A True Story of Cartographic Crime New York Random House 2000 ISBN 0 7679 0826 0 Ingilizce Rodrigues Jorge Nascimento Devezas Tessaleno Portugal O Pioneiro da Globalizacao Famalicao Portugal Centro Atlantico 2007 ISBN 978 989 615 042 6 Portekizce Sezgin Fuat Amerika Kitasinin Musluman denizciler Tarafindan Kolomb Oncesi Kesfi ve Piri Reis 2013 ISBN 978 975 23 1065 0 Dis baglantilarModena Universitesi Kutuphanesindeki harita 04 Ekim 2009 tarihinde erisilmistir