Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ahmet Celâl Sahir Erozan (29 Eylül 1883, İstanbul - 16 Kasım 1935, İstanbul); Türk şair, yazar, yayıncı ve politikacı. “Aşk ve kadın şairi” olarak tanınan sanatçı, dilin sadeleşmesi gerektiğini savunmuş, Türk Dil Kurumunun kurucu dört üyesi arasında yer almıştır.
Celâl Sahir Erozan | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 29 Eylül 1883 İstanbul, Osmanlı Devleti |
| Ölüm | 16 Kasım 1935 (52 yaşında) İstanbul, Türkiye |
| Ölüm sebebi | Akciğer kanseri |
| Meslek | Şair ve yazar |
| Çocuk(lar) | 2 |
| Ebeveyn(ler) | Fehime Nüzhet Hanım İsmail Hakkı Paşa |
Servet-i Fünûn ve Fecr-i Ati dönemlerinde tipik bir 'Servet-i Fünûn şairi', Milli Edebiyat döneminde 'Türkçü', Cumhuriyet yıllarında ise 'Kemalist' bir kimlik kazanmış, Atatürk'ün yakın çevresinde yer almış, milletvekili olarak Türkiye Büyük Millet Meclisinde bulunmuştur.
Öncü Türk kadın şairlerden Fehime Nüzhet Hanım’ın oğlu, Cumhuriyet gazetesinin sahiplerinden Berin Nadi’nin babasıdır.
Yaşamı ve sanat anlayışı
29 Eylül 1883’te İstanbul’da doğdu. Babası, Osmanlı'nın Yemen Valisi İsmail Hakkı Paşa, annesi şair Fehime Nüzhet Hanım’dır. İlköğrenimine Numune-i Terakki Mektebinde başladı; Davut Paşa Rüştiyesi (ortaokulu) ile Vefa İdadisinde (lisesinde) devam etti. Liseyi bitirince hukukçu olmak istediyse de hukuk öğrenimini iki yıl sürdürebildi.
Şiir yazmaya çocukluk döneminde başladı; dokuz yaşındayken güzel şiir okuduğu için II. Abdülhamit’in dikkatini çekti ve sık sık sarayda padişahın konuğu olarak ona şiirler okudu, bu nedenle “liyakat nişanı” aldı. On dört, on beş yaşlarındayken Malumat, Musavver Fen ve Edeb, Pul, Lisan gibi dergilerde şiir ve makaleleri yayımlandı. Bu yazılarında ‘’Ahmet Celal, Velhan, Şârık, Hikmet Celal’’ gibi takma adlar kullanmıştır. Fransızcasını ilerletip Fransız yazınını tanıyınca yazınsal değerleri değişti. Genç yaşında son dönemini yaşamakta olan Servet-i Fünûn hareketine katıldı. Bu Servet-i Fünûn dergisi kapatılıncaya değin burada şiir ve yazıları çıktı.
1903'te Hariciye Nezâretinde göreve başladı, 1907 sonrasında Kabataş ve Mercan Liselerinde edebiyat öğretmenliği yaptı. 1. Kitap, 2. Kitap, 3. Kitap adıyla aylık bir dergi, kısa bir süreliğine de Demet adlı bir kadın dergisi çıkarmış ve burada kadın haklarını savunmuştu. Servet-i Fünûn dergisi kapanınca “Milli Edebiyat” akımını benimsedi hece ölçüsüyle şiirler yayımlamış ve dilde sadeleşmeyi savunmaya başlamıştır.
1911’de Selanik’e giden Celâl Sahir, burada çıkarılan Türk Yurdu, Türk Derneği, Genç Kalemler gibi dergilerde yazdı. I. Dünya Savaşı sırasında bir ara ticaret yaptı, cumhuriyetin ilanından sonra 1928’de Zonguldak Milletvekili seçildi.
Harf Devrimi’ni gerçekleştiren kurula da katılan Celal Sahir, Türk Dil Kurumunun dört kurucu üyesinden biri oldu ve böylece uzun süredir savunduğu dilde sadeleşme eyleminin yapıcıları arasında yer aldı. İlk Türk Dil Kurultayında (1932) kurulan “Lugat ve Istılah Kolu’nun” başkanlığını yaptı. İkinci kurultayda bu kolun çalışmaları ikiye ayrılıp adı “Lugat Kolu” olarak değiştiğinde de başkanlığı sürdürdü.
Servet-i Fünûn’a bağlı olduğu dönemlerde şekil, dil ve tema bakımından bu hareketin genel anlayışına uygun davrandı; Milli Edebiyat akımına geçtikten sonra ise dilini sadeleştirmeye başladı, aruz vezni yerine heceyi kullandı, Servet-i Fünûn şiirinin aksine toplum sorunlarıyla daha çok ilgilendi. Şiirde her yeniliği benimsedi. En sonunda vezinsiz şiir akımına katılacak kadar yenilikçiydi.
Şiirlerinde aşk ve kadına çok fazla yer vermesi, Servet-i Fünûn hareketinin beslediği yoğun duyarlığı ve Milli Edebiyat’a geçişteki bocalamalarıyla Celal Sahir, birçok yönden ilgi çekici olan fakat çok fazla tanınmayan bir şair olarak edebiyatımızdaki yerini aldı.
TBMM III. Dönem (Ara Seçim), IV. ve V. Dönem Zonguldak Milletvekilliği yapmıştır.
Üç evlilik yapmış, iki çocuk babasıdır. 16 Kasım 1935’te akciğer kanseri nedeniyle yaşamını yitirdi.
Eserleri
- Beyaz Gölgeler (1898-1909 arasında yazdığı şiirler)
- Buhran (1909)
- Siyah Kitap (şiirler, düz yazılar; 1911)
Hakkında yazılanlardan
Samet Ağaoğlu’nun "Babamın Arkadaşları" kitabında (s. 95) Celâl Sahir Erozan, şu şekilde anlatılır:
| “ | Bütün hayatımı onlar verir de ben yaşarım Kadınlar olmasa öksüz kalırdı eş’arım İnce, uzun boyu, zayıf, iskelete benzeyen sarı yüzü, uzun saçlarıyla bu mısralara ve şairler için öteden beri kabul edilen klâsik görünüşe pek uyuyordu. Hayatı da hemen hemen baştan başa aşk, şiir ve bunların etrafında olabilecek her türlü hadiselerle geçti. Belki yüz defa âşık oldu, yalnız üç defa evlendi. | „ |
Kaynakça
- Özel
- Genel
- Dil Derneği Web Sitesi Celal Sahir Erozan Sayfası 19 Haziran 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Mustafa Apaydın, Celal Sahir'in Şiiri Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1987, Cilt 1, Sayı 2, sy.61-71[]
- Tagizade-Karaca, Nesrin, Sus dergisi ve Celal Sahir Erozan'in Turk kadininin sosyal ve siyasi konumuna yönelik bir değerlendirmesi
Dış bağlantılar
![image]()
Wikimedia Commons'ta Celâl Sahir Erozan ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ahmet Celal Sahir Erozan 29 Eylul 1883 Istanbul 16 Kasim 1935 Istanbul Turk sair yazar yayinci ve politikaci Ask ve kadin sairi olarak taninan sanatci dilin sadelesmesi gerektigini savunmus Turk Dil Kurumunun kurucu dort uyesi arasinda yer almistir Celal Sahir ErozanDogum29 Eylul 1883 1883 09 29 Istanbul Osmanli DevletiOlum16 Kasim 1935 52 yasinda Istanbul TurkiyeOlum sebebiAkciger kanseriMeslekSair ve yazarCocuk lar 2Ebeveyn ler Fehime Nuzhet Hanim Ismail Hakki Pasa Servet i Funun ve Fecr i Ati donemlerinde tipik bir Servet i Funun sairi Milli Edebiyat doneminde Turkcu Cumhuriyet yillarinda ise Kemalist bir kimlik kazanmis Ataturk un yakin cevresinde yer almis milletvekili olarak Turkiye Buyuk Millet Meclisinde bulunmustur Oncu Turk kadin sairlerden Fehime Nuzhet Hanim in oglu Cumhuriyet gazetesinin sahiplerinden Berin Nadi nin babasidir Yasami ve sanat anlayisi29 Eylul 1883 te Istanbul da dogdu Babasi Osmanli nin Yemen Valisi Ismail Hakki Pasa annesi sair Fehime Nuzhet Hanim dir Ilkogrenimine Numune i Terakki Mektebinde basladi Davut Pasa Rustiyesi ortaokulu ile Vefa Idadisinde lisesinde devam etti Liseyi bitirince hukukcu olmak istediyse de hukuk ogrenimini iki yil surdurebildi Siir yazmaya cocukluk doneminde basladi dokuz yasindayken guzel siir okudugu icin II Abdulhamit in dikkatini cekti ve sik sik sarayda padisahin konugu olarak ona siirler okudu bu nedenle liyakat nisani aldi On dort on bes yaslarindayken Malumat Musavver Fen ve Edeb Pul Lisan gibi dergilerde siir ve makaleleri yayimlandi Bu yazilarinda Ahmet Celal Velhan Sarik Hikmet Celal gibi takma adlar kullanmistir Fransizcasini ilerletip Fransiz yazinini taniyinca yazinsal degerleri degisti Genc yasinda son donemini yasamakta olan Servet i Funun hareketine katildi Bu Servet i Funun dergisi kapatilincaya degin burada siir ve yazilari cikti 1903 te Hariciye Nezaretinde goreve basladi 1907 sonrasinda Kabatas ve Mercan Liselerinde edebiyat ogretmenligi yapti 1 Kitap 2 Kitap 3 Kitap adiyla aylik bir dergi kisa bir sureligine de Demet adli bir kadin dergisi cikarmis ve burada kadin haklarini savunmustu Servet i Funun dergisi kapaninca Milli Edebiyat akimini benimsedi hece olcusuyle siirler yayimlamis ve dilde sadelesmeyi savunmaya baslamistir 1911 de Selanik e giden Celal Sahir burada cikarilan Turk Yurdu Turk Dernegi Genc Kalemler gibi dergilerde yazdi I Dunya Savasi sirasinda bir ara ticaret yapti cumhuriyetin ilanindan sonra 1928 de Zonguldak Milletvekili secildi Harf Devrimi ni gerceklestiren kurula da katilan Celal Sahir Turk Dil Kurumunun dort kurucu uyesinden biri oldu ve boylece uzun suredir savundugu dilde sadelesme eyleminin yapicilari arasinda yer aldi Ilk Turk Dil Kurultayinda 1932 kurulan Lugat ve Istilah Kolu nun baskanligini yapti Ikinci kurultayda bu kolun calismalari ikiye ayrilip adi Lugat Kolu olarak degistiginde de baskanligi surdurdu Servet i Funun a bagli oldugu donemlerde sekil dil ve tema bakimindan bu hareketin genel anlayisina uygun davrandi Milli Edebiyat akimina gectikten sonra ise dilini sadelestirmeye basladi aruz vezni yerine heceyi kullandi Servet i Funun siirinin aksine toplum sorunlariyla daha cok ilgilendi Siirde her yeniligi benimsedi En sonunda vezinsiz siir akimina katilacak kadar yenilikciydi Siirlerinde ask ve kadina cok fazla yer vermesi Servet i Funun hareketinin besledigi yogun duyarligi ve Milli Edebiyat a gecisteki bocalamalariyla Celal Sahir bircok yonden ilgi cekici olan fakat cok fazla taninmayan bir sair olarak edebiyatimizdaki yerini aldi TBMM III Donem Ara Secim IV ve V Donem Zonguldak Milletvekilligi yapmistir Uc evlilik yapmis iki cocuk babasidir 16 Kasim 1935 te akciger kanseri nedeniyle yasamini yitirdi EserleriBeyaz Golgeler 1898 1909 arasinda yazdigi siirler Buhran 1909 Siyah Kitap siirler duz yazilar 1911 Hakkinda yazilanlardanSamet Agaoglu nun Babamin Arkadaslari kitabinda s 95 Celal Sahir Erozan su sekilde anlatilir Butun hayatimi onlar verir de ben yasarim Kadinlar olmasa oksuz kalirdi es arim Ince uzun boyu zayif iskelete benzeyen sari yuzu uzun saclariyla bu misralara ve sairler icin oteden beri kabul edilen klasik gorunuse pek uyuyordu Hayati da hemen hemen bastan basa ask siir ve bunlarin etrafinda olabilecek her turlu hadiselerle gecti Belki yuz defa asik oldu yalniz uc defa evlendi KaynakcaOzel a b TBMM Albumu 1 Cilt 1920 1950 PDF TBMM Basin ve Halkla Iliskiler Mudurlugu 6 Subat 2016 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 1 Agustos 2022 Karaca Nesrin Tagizade 1992 Celal Sahir Erozan Turk Buyukleri Dizisi 145 Ankara Kultur Bakanligi Yayinlari s 1 ISBN 975 17 1008 1 GenelDil Dernegi Web Sitesi Celal Sahir Erozan Sayfasi 19 Haziran 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Mustafa Apaydin Celal Sahir in Siiri Cukurova Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu Dergisi 1987 Cilt 1 Sayi 2 sy 61 71 olu kirik baglanti Tagizade Karaca Nesrin Sus dergisi ve Celal Sahir Erozan in Turk kadininin sosyal ve siyasi konumuna yonelik bir degerlendirmesiDis baglantilarWikimedia Commons ta Celal Sahir Erozan ile ilgili coklu ortam belgeleri bulunur