Numune-i Terakki Mektebi, İstanbul'un Süleymaniye mahallesinde 1884 yılında Riyaziyeci Mehmet Nadir Bey tarafından kurulan ve İstanbul Lisesi'nin temelini oluşturan okuldur.
Numune-i Terakki Mektebi | |
---|---|
Kuruluş | 1884 |
Kapanış | 1897 (Ardılı: İstanbul Lisesi) |
Ülke | Osmanlı İmparatorluğu |
Şehir | İstanbul |
Türü | Özel, Sultanî |
Müdür | Riyaziyeci Mehmet Nadir Bey |
Daha önce Vefa semtinde Selânikli Abdi Kâmil Bey ile Şemsü'l-Maârif adlı bir özel okul açmış olan Mehmet Nadir Bey'in bu kurumdan ayrılıp Şemsü'l-Maârif öğretmenlerinden Hıfzı ve Ali Beyleri de yanına alarak 1884 yılında açtığı okul, kurulduğu sırada erkek öğrencilere eğitim vermekte, ilk ve orta olmak üzere iki bölümden oluşmakta idi; kısa bir süre sonra kızlar sınıfı da açılmış, daha sonra idadi (lise) bölümü hizmete girmiştir.
Okulda modern eğitim öğretim yöntemleri uygulanmış; devrinin en kaliteli eğitim kurumu kabul edilmiş ve İstanbul'un zengin ve aristokrat sınıfına mensup aileleri çocuklarını bu okula göndermişti. Lise bölümü açıldığı zaman okulun lise kısmı, -ortaokul kısmı ile aynı isim altında olup aynı birimde bulunmuş olmasına rağmen- Osmanlı döneminde İstanbul'da açılan ilk özel lise olarak kayıtlara geçti. Sonraki yıllarda Türkiye'de çeşitli meslek dallarında önemli hizmetler vermiş pek çok isim bu dönemde Numune-i Teraki Mektebi'nde öğrenim gördü. Hamdullah Suphi, Ahmet Haşim, Musahipzade Celal, Mimar Kemalettin, Fazıl Ahmet (Aykaç), Hüseyin Saadeddin (Arel), Abdülhak Adnan (Adıvar), Hüseyin Avni (Lifij), Neşet Ömer (İrdelp), , Yusuf Kemal (Tengirşenk), Hüseyin Selâhattin (Köseoğlu), Hakkı Behiç (Bayiç), Akif Şakir (Şakar), Cafer Seydahmet, bu okulda öğrenim görmüş isimlerdendir.
1890 yılında okulun Edirne'de bir şubesi açıldı. Edirne şubesi ibtidai ve rüşdiye düzeyinde eğitim veren bir kurumdu. Her iki okulun da gösterdiği başarılar üzerine ünlü yazar Ahmet Rasim tarafından Tercüman-ı Hakikat gazetesinde övülmüş Bursa, İzmir, Selanik, Şam gibi vilayetlerde de birer şubesinin açılması teklif edilmişti. Edirne şubesi, mali sıkıntılar nedeniyle kısa süre sonra kapanmıştır.
Osmanlı basın tarihindeki ilk okul dergisi bu okulda yayımlandı. Okulun öğretmen ve öğrencileri tarafından çıkarın dergi Numune-i Terakki adını taşıyordu ve okulun benzerlerinden üstün kılan bir özelliği kabul edilmişti İlk sayısı 7 Nisan 1887'de yayımlanan "Numune-i Terakki Dergisi", 9 sayı çıkarılabildi. Derginin 10. sayısı 122 yıl aradan sonra Haziran 2010'da İstanbul Lisesi öğrencileri tarafından çıkarılmışıtr.
1896 yılında II. Abdülhamid'in yerine Reşad Efendi'yi tahta geçirmek için yapılan bir darbe planı içinde bazı Numune-i Terakki öğretmenlerinin de yer alması ve kurucu Mehmed Nadir'in olaydan haberdar olduğu jurnali üzerine, Numune-i Terakki Mektebi Saray tarafından okul kapatılmış ve idaresi de devlet denetimi altına alınmıştır. Kimi kaynaklara göre okulun kapatılma sebebi Kağıthane Kuzu Ziyafeti olarak bilinen olaydır.
Numune-i Terakki Mektebinin tarihsel kimliği, günümüzde İstanbul Lisesi olarak sürmektedir.
Ayrıca bakınız
Notlar
- ^ Kağıthane Kuzu Ziyafeti, Saray tarafından devlet okulları öğrencileri için her yıl düzenlenen bir gelenekti ve özel okullar bu şenliğe dahil edilmezdi. Ancak Numune-i Terakki öğrencileri okul yönetimini tarafından Kağıthane’ye Kuzu Ziyafeti'ne götürülmüşlerdi. İddiaya göre, Numune-i Terakki'nin düzenlediği bu etkinlik, Abdülhamid tarafından bir başkaldırış olarak nitelenmiş ve böylece okula Saray tarafından el konulmuştur
Kaynakça
- ^ a b c d Doğan, Enfel. . dergipark.ulakbim.gov.tr. SAÜ Eğitim Fakültesi Dergisi Sayı 14 Ekim 2007. 25 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2016.
- ^ a b c d e f İgüs, Esma. "II. Abdülhamid Dönemi Eğitim Sistemi, Eğitim Yapıları ve Askeri Rüşdiyeler". www.academia.edu. Yıldız Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, 2008.
- ^ a b Fazlioglu, İhsan Nadir. "Mehmed Nadir" (PDF). www.islamansiklopedisi.info. Türk Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi yıl: 2003, cilt: 28. 25 Haziran 2016 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 19 Haziran 2016.
- ^ a b Doğan, Enfel. (PDF). ielbek.files.wordpress.com. Numune-i Terakki dergisi,,Haziran 2010. 5 Nisan 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2016.
- ^ . www.pandora.com.tr/. Pandora Yayınevi web sitesi kitap tanıtım sayfası. 25 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2016.
- ^ (PDF). 16 Ocak 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Kasım 2012.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Numune i Terakki Mektebi Istanbul un Suleymaniye mahallesinde 1884 yilinda Riyaziyeci Mehmet Nadir Bey tarafindan kurulan ve Istanbul Lisesi nin temelini olusturan okuldur Numune i Terakki MektebiKurulus1884Kapanis1897 Ardili Istanbul Lisesi Ulke Osmanli ImparatorluguSehirIstanbulTuruOzel SultaniMudurRiyaziyeci Mehmet Nadir Bey Daha once Vefa semtinde Selanikli Abdi Kamil Bey ile Semsu l Maarif adli bir ozel okul acmis olan Mehmet Nadir Bey in bu kurumdan ayrilip Semsu l Maarif ogretmenlerinden Hifzi ve Ali Beyleri de yanina alarak 1884 yilinda actigi okul kuruldugu sirada erkek ogrencilere egitim vermekte ilk ve orta olmak uzere iki bolumden olusmakta idi kisa bir sure sonra kizlar sinifi da acilmis daha sonra idadi lise bolumu hizmete girmistir Okulda modern egitim ogretim yontemleri uygulanmis devrinin en kaliteli egitim kurumu kabul edilmis ve Istanbul un zengin ve aristokrat sinifina mensup aileleri cocuklarini bu okula gondermisti Lise bolumu acildigi zaman okulun lise kismi ortaokul kismi ile ayni isim altinda olup ayni birimde bulunmus olmasina ragmen Osmanli doneminde Istanbul da acilan ilk ozel lise olarak kayitlara gecti Sonraki yillarda Turkiye de cesitli meslek dallarinda onemli hizmetler vermis pek cok isim bu donemde Numune i Teraki Mektebi nde ogrenim gordu Hamdullah Suphi Ahmet Hasim Musahipzade Celal Mimar Kemalettin Fazil Ahmet Aykac Huseyin Saadeddin Arel Abdulhak Adnan Adivar Huseyin Avni Lifij Neset Omer Irdelp Yusuf Kemal Tengirsenk Huseyin Selahattin Koseoglu Hakki Behic Bayic Akif Sakir Sakar Cafer Seydahmet bu okulda ogrenim gormus isimlerdendir 1890 yilinda okulun Edirne de bir subesi acildi Edirne subesi ibtidai ve rusdiye duzeyinde egitim veren bir kurumdu Her iki okulun da gosterdigi basarilar uzerine unlu yazar Ahmet Rasim tarafindan Tercuman i Hakikat gazetesinde ovulmus Bursa Izmir Selanik Sam gibi vilayetlerde de birer subesinin acilmasi teklif edilmisti Edirne subesi mali sikintilar nedeniyle kisa sure sonra kapanmistir Osmanli basin tarihindeki ilk okul dergisi bu okulda yayimlandi Okulun ogretmen ve ogrencileri tarafindan cikarin dergi Numune i Terakki adini tasiyordu ve okulun benzerlerinden ustun kilan bir ozelligi kabul edilmisti Ilk sayisi 7 Nisan 1887 de yayimlanan Numune i Terakki Dergisi 9 sayi cikarilabildi Derginin 10 sayisi 122 yil aradan sonra Haziran 2010 da Istanbul Lisesi ogrencileri tarafindan cikarilmisitr 1896 yilinda II Abdulhamid in yerine Resad Efendi yi tahta gecirmek icin yapilan bir darbe plani icinde bazi Numune i Terakki ogretmenlerinin de yer almasi ve kurucu Mehmed Nadir in olaydan haberdar oldugu jurnali uzerine Numune i Terakki Mektebi Saray tarafindan okul kapatilmis ve idaresi de devlet denetimi altina alinmistir Kimi kaynaklara gore okulun kapatilma sebebi Kagithane Kuzu Ziyafeti olarak bilinen olaydir Numune i Terakki Mektebinin tarihsel kimligi gunumuzde Istanbul Lisesi olarak surmektedir Ayrica bakinizIstanbul Lisesi Riyaziyeci Mehmet Nadir BeyNotlar Kagithane Kuzu Ziyafeti Saray tarafindan devlet okullari ogrencileri icin her yil duzenlenen bir gelenekti ve ozel okullar bu senlige dahil edilmezdi Ancak Numune i Terakki ogrencileri okul yonetimini tarafindan Kagithane ye Kuzu Ziyafeti ne goturulmuslerdi Iddiaya gore Numune i Terakki nin duzenledigi bu etkinlik Abdulhamid tarafindan bir baskaldiris olarak nitelenmis ve boylece okula Saray tarafindan el konulmusturKaynakca a b c d Dogan Enfel dergipark ulakbim gov tr SAU Egitim Fakultesi Dergisi Sayi 14 Ekim 2007 25 Haziran 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Haziran 2016 a b c d e f Igus Esma II Abdulhamid Donemi Egitim Sistemi Egitim Yapilari ve Askeri Rusdiyeler www academia edu Yildiz Teknik Universitesi Fen Bilimleri Enstitusu Istanbul 2008 a b Fazlioglu Ihsan Nadir Mehmed Nadir PDF www islamansiklopedisi info Turk Diyanet Vakfi Islam Ansiklopedisi yil 2003 cilt 28 25 Haziran 2016 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 19 Haziran 2016 a b Dogan Enfel PDF ielbek files wordpress com Numune i Terakki dergisi Haziran 2010 5 Nisan 2016 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 19 Haziran 2016 www pandora com tr Pandora Yayinevi web sitesi kitap tanitim sayfasi 25 Haziran 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Haziran 2016 PDF 16 Ocak 2014 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 29 Kasim 2012