Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu maddedeki bilgilerin için ek kaynaklar gerekli. (Eylül 2020) () |
Cerbe Deniz Muharebesi 1560 yılının Mayıs ayında Tunus'un Cerbe Adası açıklarında Kaptan-ı Derya Piyale Paşa kumandası altındaki Osmanlı Donanmasıyla İspanyol kuvvetlerinin başını çektiği bir Haçlı Donanması arasında yapılmış bir deniz savaşıdır. Osmanlıların büyük bir zafer kazandığı bu savaşta Haçlı gemilerinin yarısı batırılmıştır.
| Cerbe Deniz Muharebesi | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | |||||||
| |||||||
| Taraflar | |||||||
| Hristiyan Birliği:  Hospitalier Şövalyeleri |  Osmanlı İmparatorluğu | ||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||
  | Turgut Reis Piyale Paşa Uluç Ali Reis | ||||||
| Güçler | |||||||
| 54 kadırga 66 barça | 86 kadırga | ||||||
| Kayıplar | |||||||
| 60 gemi batırıldı veya ele geçirildi, 18,000 ölü, 5,000 esir | Birkaç kadırga battı 1.000 ölü | ||||||
Savaş öncesi
Haçlı Donanması ve hazırlıkları
1538'de Preveze'de alınan yenilgi ve 1541'de İmparator Şarlken'in felaketle sonuçlanan Cezayir seferinin ardından Akdeniz'in önde gelen deniz güçlerine sahip olan İspanya ve Venedik devletleri, Osmanlılar ve müttefikleri olan korsanları kendilerine büyük birer tehdit olarak görmeye başladılar. Özellikle 1558'de Piyale Paşa'nın Balear Adaları'na saldırılar düzenlemesi ve Turgut Reis ile beraber İspanya'nın Akdeniz sahillerine saldırılar düzenlemesi üzerine, İspanya kralı II. Felipe, Papa IV. Paul'den Trablusgarp'ın Turgut Reis'ten geri alınması için yeni bir Haçlı donanması kurulmasına önayak olmasını istedi.
Bunun üzerine İspanya, Papalık Devleti, Malta, Ceneviz, Venedik ve Savoya Dükalığı'nın birleşmesi ile kurulan ve 100-150 parça gemi ve yaklaşık 30.000 kara askerinden oluşan bir armada hazırlandı. Donanmaya Medina-Coeli dukası Jean de la Cerda, kara ordusuna ise İspanyol asilzadelerden Don Alvaro de Sande komuta edecekti. Birliklerin genel komutanı ise ünlü amiral Andrea Doria'nın yeğeni Giovanni Andrea Doria olacaktı.
Haçlı donanması'nın öncelikli planı Tunus açıklarındaki yer alan ve gerek Trablusgarp, gerekse Tunus'a olan mesafesi açısından stratejik bir konuma sahip Cerbe Adası'nı ele geçirmek, ardından Trablusgarp'a saldırmaktı. Ada ele geçirildiğinde Malta ve Sicilya donanmaları burada bırakılıp Osmanlı Donanması'nın Batı Akdeniz'e geçmesi engellenecek, bu sayede askeri yardım alamayacak olan Cezayir daha kolay elde edilebilecekti.
Messina'dan yola çıkan Haçlı donanması ilk önce Malta'ya uğradı. Burada kötü hava koşulları nedeniyle 2 ay mahsur kalan donanma hastalık vb. nedenlerle yaklaşık 2.000 kayıp verdi. Şubat 1560'ta Trablusgarp'a doğru harekete geçtiler ve 7 Mart 1560'ta Cerbe Adası'na asker çıkarmaya başladılar.
Osmanlı Donanması ve hazırlıkları
Bu esnada Akdeniz'deki hareketlenmenin farkına varan Trablusgarp beylerbeyi Turgut Reis, padişah Kanuni Sultan Süleyman'a durumu bildirip gerekli tedbirin alınmasını arz etti. Bir yanda Basra Körfezi'nde Portekiz'liler ile mücadeleye girişen Osmanlı Devleri, diğer yanda henüz padişah yaşıyor olmasına rağmen Şehzade Selim ve Şehzade Beyazıt arasında başlayan taht mücadelesi ile çalkalanıyordu. Tüm bunlara rağmen Kanuni, kaptan-ı derya Piyale Paşa'ya emir vererek duruma müdahale etmesini istedi. Gerekli hazırlıklar kısa sürede tamamlanarak 86 savaş gemisiyle İstanbul'dan harekete geçildi. Bu donanmaya Mora'da Midilli sancakbeyi Kurdoğlu Muslihiddin Mustafa ve Rodos sancakbeyi Kurdoğlu Ahmed dahil oldular.Böylece Osmanlı donanmasının savaş gemisi sayısı 120'ye ulaşmış oldu.
7 Mayıs 1560'ta Malta'ya ulaşan Piyale Paşa adaya saldırılar düzenleyip esir ve ganimet elde etti. Akabinde, Turgut Reis'in edindiği istihbarat sonucunda Haçlı Donanması'nın halen Cerbe'de olduğu ve Trablusgarp'a saldırmak için beklediği öğrenildikten sonra acilen Cerbe Adası'na doğru yelken açıldı.
Piyale Paşa komutasındaki donanmanın 11 Mayıs 1560'ta Cerbe'ye ulaşması Haçlı birlikleri arasında sürpriz ve panik yarattı, çünkü Haçlılar'ın beklentisi Osmanlı donanmasının ancak yaza doğru İstanbul'dan sefere çıkabileceği ve o zamana kadar Trablusgarp'ın ele geçirileceği şeklindeydi.
Muharebe
Deniz muharebesi
14 Mayıs 1560'ta Osmanlı donanması Preveze'de uygulanan yarım ay şeklindeki savaş düzenine girmişti. Merkeze Piyale Paşa, sağ kanada Kurdoğlu Ahmed Bey ve sol kanada da Kurdoğlu Mustafa Bey komuta ediyordu. Haçlı donanması da benzer bir dizilişi uyguladı.
Savaş top atışları ile başladı. Türk topçusunun isabetli ve etkili atışları sonucunda Haçlı filosunda panik ve bozgun belirtileri gözlemleyen Piyale Paşa, düşmanın üzerine gidilmesini emretti. Bu manevrayı gören Juan de la Cerda, elindeki gemileri iki gruba ayırıp bir kısmı ile açık denize hareketlenirken diğer grubu kıyıya yönlendirdi. Bunun üzerine Piyale Paşa denize açılmak isteyen grubun üzerine giderken, Kurdoğlu Mustafa Bey karaya doğru yöneldi. Açık denizde haçlı donanmasına büyük bir darbe vuran Piyale Paşa, Giovanni Andrea Doria'nın filosunu yakalayıp rampa etti, fakat kaptan Doria küçük bir sandal ile ağır yaralı halde kaçmayı başardı. Bu esnada Kurdoğlu Mustafa Bey komutasındaki birlikler karaya yanaşamayan Haçlı gemilerine saldırıp Haçlı birliklerinin önemli bir kısmını etkisiz hale getirdi. Deniz savaşı Türk'lerin kesin zaferi ile sonuçlandı.
Kara muharebesi ve kuşatma
İlk günün sonunda savaşın hakimiyeti tamamen Piyale Paşa'nın eline geçmişti. Bazı kaynaklarda, Haçlı donanmasının ilk günkü kaybının 20 kadırga ve 26 gemisi olduğu, ertesi gün kara savaşları devam ederken ise verilen toplam kaybın hazırlanan armadanın neredeyse yarısı olduğu belirtilir. Asker kaybının ise 9.000-18.000 arasında değiştiği rivayet edilir. Savaşın üçüncü günü Cerbe'ye ulaşan Turgut Reis'in kaçmaya çalışırken yakaladığı gemilere verdirdiği zayiat ve aldığı esir ve ganimetlerle Haçlı donanmasının kaybı büsbütün artmıştır. Alınan esirler arasında Giovanni A. Doria'nın kaçması ile komutayı devralan Don Alvaro de Sande ve diğer üst düzey subay ve soylular da bulunmaktaydı. Kara savaşından kurtulabilenlerin Cerbe Kalesi'ne sığınması ile başlayan kuşatma üç ay sürmüş ve kaleyi savunan İspanyol askerler teslim olması ile savaş tamamen sona ermiştir.
Muharebe sonrası
Türk tarihinde Cerbe Zaferi'nden, Preveze'den sonra gelen ikinci büyük deniz zaferi olarak bahsedilir. Cerbe Kalesi'nin fethinden yaklaşık iki ay sonra 27 Eylül 1560'ta Osmanlı Donanması, haçlılardan ele geçirilen ve tahrip edilmeyen 28 savaş gemisi ve 27 nakliye gemisinin yanı sıra aralarında düşman komutanlar Don Alvaro de Sande, general Sanieu de Levia ve Sicilya/Napoli filo komutanı Don Juan'ın bulunduğu yaklaşık 5.000 esir ile İstanbul'a dönmüştür.
Cerbe Muharebesi'nde alınan zafer ile Osmanlı İmparatorluğu'nun Akdeniz'de 22 yıl önce Preveze Zaferi ile başlayan hakimiyeti zirve noktasına ulaşmıştır. Birkaç yıl sonra 1565'te Osmanlı Donanması, Rodos'tan kaçan Hospitalier Şövalyeleri'nin yeni üssü olan Malta Adası'nı kuşatmış, fakat bu defa başarılı olamamıştır. Türklerin denizlerdeki yenilmezliği 1571 yılındaki İnebahtı faciasına kadar devam etmiştir.
Kaynakça
- Özdek, R. (1990). Türkler'in Altın Kitabı Cilt-3. İstanbul: Tercüman Gazetesi.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ []
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 26 Eylül 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Ekim 2023.
- ^ Samarcic, Radovan (1995). Sokollu Mehmed Paşa. İstanbul: Sabah Kitapları. s.244-245.
- ^ a b "Matthew Carr: Blood and Faith: The Purging of Muslim Spain". 11 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 9 Ekim 2020. Syf. 121
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddedeki bilgilerin dogrulanabilmesi icin ek kaynaklar gerekli Lutfen guvenilir kaynaklar ekleyerek maddenin gelistirilmesine yardimci olun Kaynaksiz icerik itiraz konusu olabilir ve kaldirilabilir Kaynak ara Cerbe Deniz Muharebesi haber gazete kitap akademik JSTOR Eylul 2020 Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin Cerbe Deniz Muharebesi 1560 yilinin Mayis ayinda Tunus un Cerbe Adasi aciklarinda Kaptan i Derya Piyale Pasa kumandasi altindaki Osmanli Donanmasiyla Ispanyol kuvvetlerinin basini cektigi bir Hacli Donanmasi arasinda yapilmis bir deniz savasidir Osmanlilarin buyuk bir zafer kazandigi bu savasta Hacli gemilerinin yarisi batirilmistir Cerbe Deniz MuharebesiTarih9 14 Mayis 1560BolgeCerbe Adasi aciklari Tunus AkdenizSonucKesin Osmanli zaferiTaraflarHristiyan Birligi Ispanyol Imparatorlugu Venedik Cumhuriyeti Papalik Devleti Ceneviz Cumhuriyeti Savoya Dukaligi Hospitalier SovalyeleriOsmanli ImparatorluguKomutanlar ve liderlerTurgut Reis Piyale Pasa Uluc Ali ReisGucler54 kadirga 66 barca86 kadirgaKayiplar60 gemi batirildi veya ele gecirildi 18 000 olu 5 000 esirBirkac kadirga batti 1 000 oluSavas oncesiHacli Donanmasi ve hazirliklari 1538 de Preveze de alinan yenilgi ve 1541 de Imparator Sarlken in felaketle sonuclanan Cezayir seferinin ardindan Akdeniz in onde gelen deniz guclerine sahip olan Ispanya ve Venedik devletleri Osmanlilar ve muttefikleri olan korsanlari kendilerine buyuk birer tehdit olarak gormeye basladilar Ozellikle 1558 de Piyale Pasa nin Balear Adalari na saldirilar duzenlemesi ve Turgut Reis ile beraber Ispanya nin Akdeniz sahillerine saldirilar duzenlemesi uzerine Ispanya krali II Felipe Papa IV Paul den Trablusgarp in Turgut Reis ten geri alinmasi icin yeni bir Hacli donanmasi kurulmasina onayak olmasini istedi Bunun uzerine Ispanya Papalik Devleti Malta Ceneviz Venedik ve Savoya Dukaligi nin birlesmesi ile kurulan ve 100 150 parca gemi ve yaklasik 30 000 kara askerinden olusan bir armada hazirlandi Donanmaya Medina Coeli dukasi Jean de la Cerda kara ordusuna ise Ispanyol asilzadelerden Don Alvaro de Sande komuta edecekti Birliklerin genel komutani ise unlu amiral Andrea Doria nin yegeni Giovanni Andrea Doria olacakti Hacli donanmasi nin oncelikli plani Tunus aciklarindaki yer alan ve gerek Trablusgarp gerekse Tunus a olan mesafesi acisindan stratejik bir konuma sahip Cerbe Adasi ni ele gecirmek ardindan Trablusgarp a saldirmakti Ada ele gecirildiginde Malta ve Sicilya donanmalari burada birakilip Osmanli Donanmasi nin Bati Akdeniz e gecmesi engellenecek bu sayede askeri yardim alamayacak olan Cezayir daha kolay elde edilebilecekti Messina dan yola cikan Hacli donanmasi ilk once Malta ya ugradi Burada kotu hava kosullari nedeniyle 2 ay mahsur kalan donanma hastalik vb nedenlerle yaklasik 2 000 kayip verdi Subat 1560 ta Trablusgarp a dogru harekete gectiler ve 7 Mart 1560 ta Cerbe Adasi na asker cikarmaya basladilar Osmanli Donanmasi ve hazirliklari Bu esnada Akdeniz deki hareketlenmenin farkina varan Trablusgarp beylerbeyi Turgut Reis padisah Kanuni Sultan Suleyman a durumu bildirip gerekli tedbirin alinmasini arz etti Bir yanda Basra Korfezi nde Portekiz liler ile mucadeleye girisen Osmanli Devleri diger yanda henuz padisah yasiyor olmasina ragmen Sehzade Selim ve Sehzade Beyazit arasinda baslayan taht mucadelesi ile calkalaniyordu Tum bunlara ragmen Kanuni kaptan i derya Piyale Pasa ya emir vererek duruma mudahale etmesini istedi Gerekli hazirliklar kisa surede tamamlanarak 86 savas gemisiyle Istanbul dan harekete gecildi Bu donanmaya Mora da Midilli sancakbeyi Kurdoglu Muslihiddin Mustafa ve Rodos sancakbeyi Kurdoglu Ahmed dahil oldular Boylece Osmanli donanmasinin savas gemisi sayisi 120 ye ulasmis oldu 7 Mayis 1560 ta Malta ya ulasan Piyale Pasa adaya saldirilar duzenleyip esir ve ganimet elde etti Akabinde Turgut Reis in edindigi istihbarat sonucunda Hacli Donanmasi nin halen Cerbe de oldugu ve Trablusgarp a saldirmak icin bekledigi ogrenildikten sonra acilen Cerbe Adasi na dogru yelken acildi Piyale Pasa komutasindaki donanmanin 11 Mayis 1560 ta Cerbe ye ulasmasi Hacli birlikleri arasinda surpriz ve panik yaratti cunku Haclilar in beklentisi Osmanli donanmasinin ancak yaza dogru Istanbul dan sefere cikabilecegi ve o zamana kadar Trablusgarp in ele gecirilecegi seklindeydi MuharebeDeniz muharebesi Cerbe Deniz Muharebesi 14 Mayis 1560 ta Osmanli donanmasi Preveze de uygulanan yarim ay seklindeki savas duzenine girmisti Merkeze Piyale Pasa sag kanada Kurdoglu Ahmed Bey ve sol kanada da Kurdoglu Mustafa Bey komuta ediyordu Hacli donanmasi da benzer bir dizilisi uyguladi Savas top atislari ile basladi Turk topcusunun isabetli ve etkili atislari sonucunda Hacli filosunda panik ve bozgun belirtileri gozlemleyen Piyale Pasa dusmanin uzerine gidilmesini emretti Bu manevrayi goren Juan de la Cerda elindeki gemileri iki gruba ayirip bir kismi ile acik denize hareketlenirken diger grubu kiyiya yonlendirdi Bunun uzerine Piyale Pasa denize acilmak isteyen grubun uzerine giderken Kurdoglu Mustafa Bey karaya dogru yoneldi Acik denizde hacli donanmasina buyuk bir darbe vuran Piyale Pasa Giovanni Andrea Doria nin filosunu yakalayip rampa etti fakat kaptan Doria kucuk bir sandal ile agir yarali halde kacmayi basardi Bu esnada Kurdoglu Mustafa Bey komutasindaki birlikler karaya yanasamayan Hacli gemilerine saldirip Hacli birliklerinin onemli bir kismini etkisiz hale getirdi Deniz savasi Turk lerin kesin zaferi ile sonuclandi Kara muharebesi ve kusatma Ilk gunun sonunda savasin hakimiyeti tamamen Piyale Pasa nin eline gecmisti Bazi kaynaklarda Hacli donanmasinin ilk gunku kaybinin 20 kadirga ve 26 gemisi oldugu ertesi gun kara savaslari devam ederken ise verilen toplam kaybin hazirlanan armadanin neredeyse yarisi oldugu belirtilir Asker kaybinin ise 9 000 18 000 arasinda degistigi rivayet edilir Savasin ucuncu gunu Cerbe ye ulasan Turgut Reis in kacmaya calisirken yakaladigi gemilere verdirdigi zayiat ve aldigi esir ve ganimetlerle Hacli donanmasinin kaybi busbutun artmistir Alinan esirler arasinda Giovanni A Doria nin kacmasi ile komutayi devralan Don Alvaro de Sande ve diger ust duzey subay ve soylular da bulunmaktaydi Kara savasindan kurtulabilenlerin Cerbe Kalesi ne siginmasi ile baslayan kusatma uc ay surmus ve kaleyi savunan Ispanyol askerler teslim olmasi ile savas tamamen sona ermistir Muharebe sonrasiTurk tarihinde Cerbe Zaferi nden Preveze den sonra gelen ikinci buyuk deniz zaferi olarak bahsedilir Cerbe Kalesi nin fethinden yaklasik iki ay sonra 27 Eylul 1560 ta Osmanli Donanmasi haclilardan ele gecirilen ve tahrip edilmeyen 28 savas gemisi ve 27 nakliye gemisinin yani sira aralarinda dusman komutanlar Don Alvaro de Sande general Sanieu de Levia ve Sicilya Napoli filo komutani Don Juan in bulundugu yaklasik 5 000 esir ile Istanbul a donmustur Cerbe Muharebesi nde alinan zafer ile Osmanli Imparatorlugu nun Akdeniz de 22 yil once Preveze Zaferi ile baslayan hakimiyeti zirve noktasina ulasmistir Birkac yil sonra 1565 te Osmanli Donanmasi Rodos tan kacan Hospitalier Sovalyeleri nin yeni ussu olan Malta Adasi ni kusatmis fakat bu defa basarili olamamistir Turklerin denizlerdeki yenilmezligi 1571 yilindaki Inebahti faciasina kadar devam etmistir KaynakcaOzdek R 1990 Turkler in Altin Kitabi Cilt 3 Istanbul Tercuman Gazetesi Ayrica bakinizPreveze Deniz Muharebesi Kibris in fethi Inebahti Deniz MuharebesiKaynakca yalin URL Arsivlenmis kopya 26 Eylul 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Ekim 2023 Samarcic Radovan 1995 Sokollu Mehmed Pasa Istanbul Sabah Kitaplari ISBN 975 7238 14 7 s 244 245 a b Matthew Carr Blood and Faith The Purging of Muslim Spain 11 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 9 Ekim 2020 Syf 121