Cevat Çapan (d. 18 Ocak 1933, Darıca), Türk akademisyen, şair, yazar ve çevirmen.
Cevat Çapan | |
---|---|
Doğum | 18 Ocak 1933 Darıca, Kocaeli, Türkiye |
Meslek | Şair, çevirmen, akademisyen |
Dil | Türkçe |
Milliyet | Türk |
Eğitim | Robert Kolej Cambridge Üniversitesi |
Evlilik | Gönül Sipahi Çapan |
Çocuklar | 3 |
Hayatı
1933 yılında Kocaeli'nin Darıca ilçesinde doğdu. Darıca İlkokulu’ndan sonra 1945’te girdiği Robert Kolej’i 1953’te bitirdi. Cambridge Üniversitesi İngilizce edebiyat bölümünden 1956 yılında mezun oldu. Bir yıl Londra’da BBC'nin (Türkçe bölümünde) çalıştı. 1960 yılında İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi İngiliz Dili ve Edebiyatı Bölümü’ne asistan olarak girdi. Aynı üniversitede 1968'de doçent, 1975'te profesör oldu. 1980 yılında, o zaman adı "Güzel Sanatlar Akademisi" olan Mimar Sinan Üniversitesi'nin tiyatro bölümüne geçti. Değişik dönemlerde Boğaziçi, Anadolu, Marmara Üniversitelerinde ders verdi.
1981-1982 ders yılında Fulbright Programı ile gitttiği New York Üniversitesi'nde Amerikan şiiri ve tiyatrosu üzerine inceleme yaptı. İngiliz edebiyatı dersleri verdi. 1980’den 1996’ya kadar Mimar Sinan Üniversitesi Tiyatro Bölümü’nde çalıştı. 1996 yılında Yeditepe Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi'ne kurucu dekanlık yaparak İngiliz dili ve edebiyatı bölümünü kurdu. İngiliz edebiyatı, dünya tiyatrosu ve Shakespeare üzerine dersler verdiği bu bölümden 2012`de emekli oldu.
İlk şiirini 1952 yılında Varlık dergisinde yayımladı. Dönem, Şiir Sanatı, Papirüs, Yeni Dergi, Yücel, Yeditepe, Seçilmiş Hikâyeler, Milliyet Sanat, gibi dergilerde yayımladığı şiirleri ve çevirileriyle dikkat çekti. Şiirleri yurt dışında Fransa ve İngiltere'de yayımlandı.
1959’da Pazar Postası’nda tiyatro eleştirileri yazdı. Radyo ve televizyon programları hazırladı.
1980’lerde şiir çalışmalarına yeniden ağırlık veren Çapan, “Dön Güvercin Dön” (1985) adlı ilk şiir kitabıyla 1986 Necatigil Şiir Ödülü’nü aldı. İkinci şiir kitabı “Doğal Tarih” 1989’da, üçüncüsü “Sevda Yaratan” 1994’te, bu üç kitaptan seçilip Fransızcaya çevrilen şiirleri ise “L’hiver est fini” adıyla 1996’da Fransa’da, gene bu kitaplardan İngilizceye çevrilen şiirleri ise 2001’de “Where Are You Susie Petchek” adıyla İngiltere’de yayımlandı. Son yıllarda yazdığı şiirlerini “Ne Güzel Yolculuktu Aklımdan Çıkmaz” (2001), “Ara Sıcak” (2009), “Su Sesi” (2013) ve “Son Duraktan Bir Önce” (2017) kitaplarında biraraya getirdi. “Su Sesi” Ruth Christie’nin çevirisiyle Arc Publications tarafından “The Voice of Water” başlığıyla İngiltere’de yayımlandı (2017).
2017’de ile Sedat Simavi Edebiyat Ödülü’nü, 2018’de Ceyhun Atuf Kansu Şiir Ödülü ve (Metin Altıok Şiir Ödülü)’nü, 2021’de Yunus Nadi Şiir Ödülü’nü aldı.
İngiliz, İrlanda, Amerikan, İtalyan ve Yunan edebiyatından Türkçe`ye çeviriler yaptı. Çağdaş Yunan şiiri, İngiliz şiiri ve Amerikan şiiri antolojilerinin de aralarında olduğu birçok kitap yazdı ve çevirdi.
Uzun yıllar Cumhuriyet gazetesi'nin kitap ekinde "Şiir Atlası" başlıklı köşesinde şiir çevirileri yayımlandı.
Çeşitli televizyon dizilerinde ve sinema filmlerinde rol aldı.
Eserleri
Eser | Yıl | Yayınevi | Tür | ISBN | Not |
---|---|---|---|---|---|
Sağlık Yurdu | 1962 | De | Çeviri | ||
Destansı Öykü | 1965 | Seferis / De | Çeviri | ||
Şiirler | 1966 | Uğrak | Çeviri | ||
İrlanda Tiyatrosunda Gerçekçilik | 1966 | İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları | İnceleme | ||
Çin'den Peru'ya (Dünya Şiirinden Çeviriler) | 1966 | Çan | Çeviri | ||
Hiroşima Sevgilim | 1966 | Uğrak | Çeviri | Marguerite Duras senaryo çevirisi | |
Sanatın Gerekliliği | 1968 | De | Çeviri | ||
Çağdaş Gerçekçiliğin Anlamı | 1969 | Payel | Çeviri | ||
Şeytanlar | 1971 | Yankı | Çeviri | ||
Savaş ve Barış | 1971 | Yankı | Çeviri | ||
Üç Kırmızı Güvercin | 1971 | Altın | Efsane | ||
Değişen Tiyatro | 1972 | İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları | İnceleme | ||
Yaşama Uğraşı | 1973 | E | Çeviri | ||
Umarsız Penelope | 1974 | E | Çeviri | ||
: Çağdaş Bir Oyun Yazarı | 1975 | Yankı | Eleştiri | ||
Yedinci Adam | 1978 | Cem | Çeviri | ||
Kökler | 1980 | KB | Çeviri | ||
Yürüyüş Türküsü | 1980 | KB | Çeviri | ||
Çağdaş Yunan Şiiri Antolojisi | 1982 | Adam | Antoloji | ||
Modern Sanatın Öyküsü | 1982 | Remzi | Çeviri | ||
Kavafisten Kırk Şiir | 1982 | Adam | Çeviri | ||
Alışkanlıklar da Değişir | 1984 | De | Çeviri | ||
Dön Güvercin Dön | 1985 | Adam | Şiir | ||
Kırmızı Güller | 1985 | Kuzey | Çeviri | Seán O'Casey oyun çevirisi | |
Çağdaş İngiliz Şiir Antolojisi | 1988 | Adam | Antoloji | ||
Çağdaş Amerikan Şiiri Antolojisi | 1988 | Adam | Antoloji | ||
Çağdaş Dünya Şiiri Antolojisi | 1988 | Adam | Antoloji | ||
Doğal Tarih | 1989 | Adam | Şiir | ||
Sarı Sabır Çiçeklerinden Bir Ders | 1990 | Adam | Çeviri | ||
Şiirler | 1991 | İyi Şeyler | Çeviri | ||
Her Şey Ayartabilir Beni | 1991 | İyi Şeyler | Çeviri | ||
Haiku'lar | 1991 | İyi Şeyler | Çeviri | ||
Vedalaşmaların İlmini Yaptım Ben | 1992 | İyi Şeyler | Çeviri | ||
Seçme Şiirler: Yorgo Seferis | 1992 | Yön | Çeviri | (Yorgos Seferis) çevirisi | |
Dünya Yazınından Seçilmiş Aşk Şiirleri | 1993 | Adam | Antoloji | ||
Soyağacı | 1993 | İyi Şeyler | Çeviri | ||
Sessiz Geceler | 1993 | İyi Şeyler | Çeviri | ||
Ateş Karalamaları | 1994 | İyi Şeyler | Çeviri | ||
Kaptanın Şiir Defteri | 1994 | Mefisto | Antoloji | ||
Şiir Atlası 1 | 1994 | Yapı Kredi | Antoloji | ||
Sevda Yaratan | 1994 | Adam | Şiir | ||
Şiir Atlası 2 | 1995 | Yapı Kredi | Antoloji | ||
Çorak Ülke | 1995 | İyi Şeyler | Çeviri | ||
Çılgın Nar Ağacı | 1995 | Adam | Çeviri | (Odisseus Elitis) çevirisi | |
Profil | 1995 | Yapı Kredi | Çeviri | ||
Şiir Atlası 3 | 1996 | Yapı Kredi | Antoloji | ||
Yedinci Ağıt & Okumak | 1996 | Metis Yayınları | Çeviri | çevirisi | |
Marksizm ve Şiir | 1996 | Uğrak | Çeviri | çevirisi | |
Düğüne | 1996 | Metis | Çeviri | John Berger çevirisi | |
Soğuk Bir Bahar | 1997 | İmge | Çeviri | (Elizabeth Bishop) çevirisi | |
Seçilmiş Oyunlar 2: Wesker Üçlemesi | 1998 | Adam | Çeviri | (Arnold Wesker) çevirisi | |
Bir Gün Sana Gene Yollarda Rastlasam Birlikte Kır Kahvelerine Gitsek | 1998 | Adam | Şiir | ||
Dünya Küçük | 1998 | Adam | Çeviri | (David Lodge) çevirisi | |
Fotokopiler | 1999 | Metis | Çeviri | John Berger çevirisi | |
Denize Övgü | 1999 | İyi Şeyler | Çeviri | ||
Şiir Atlası 4 | 1999 | Kavram | Antoloji | ||
Şiir Atlası 5 | 2000 | Kavram | Antoloji | ||
Şiir Atlası 6 | 2000 | Kavram | Antoloji | ||
Şiir Atlası 7 | 2000 | Kavram | Antoloji | ||
Seçme Şiirler | 2000 | Adam | Şiir | ||
Seçme Şiirler | 2000 | Yön | Çeviri | ||
Ne Güzel Yolculuktu Aklımdan Çıkmaz | 2001 | Adam | Şiir | ||
Sen Aydınlatırsın Geceyi | 2002 | Adam | Çeviri | William Shakespeare çevirisi | |
Sonsuz Gül | 2002 | İletişim | Çeviri | Jorge Luis Borges çevirisi. Diğer çevirmen: Ayşe Nihal Akbulut | |
Yüreğim Rüzgârlarla Özgür | 2002 | Adam | Çeviri | Pablo Neruda çevirisi | |
Görülmemiş Bir Çiçek Açma | 2002 | Adam | Çeviri | (Yannis Riços) çevirisi | |
Deniz Ürperiyor Uzakta | 2003 | Adam | Şiir | ||
Sonu Gelmez Öpüşler | 2003 | Adam | Çeviri | çevirisi | |
Öyle Derin ki Gözlerin | 2003 | Adam | Çeviri | Louis Aragon çevirisi | |
Denizkızı Hastanede | 2003 | Metis | Çeviri | çevirisi. Diğer çevirmenler: Güven Turan, İskender Savaşır, Nihal Akbulut, Mahir Öztaş | |
Bir Başka Deniz Bulamazsın | 2003 | Adam | Çeviri | Konstantinos Kavafis çevirisi | |
Adım Hiç Unutulmayacak | 2003 | Adam | Çeviri | Sapfo çevirisi | |
Düşsel ve Gerçek | 2004 | Dünya Aktüel | Çeviri | Şiir. (Fernando Pessoa) çevirisi | |
İşgaller | 2005 | Mitos Boyut | Çeviri | çevirisi | |
Buluştuğumuz Yer Burası | 2006 | Metis | Çeviri | John Berger çevirisi. Diğer çevirmenler: Müge Gürsoy Sökmen ve Gönül Sipahi Çapan | |
Bana Düşlerini Anlat | 2007 | Yapı Kredi | Şiir | ||
Şiirin O İnce Küllerini Toplayanlar | 2007 | Yapı Kredi | Çeviri | Lawrence Ferlinghetti çevirisi | |
Seçilmiş Oyunlar: Yürüyüş Türküsü, Şeytanlar, Hayır Neden | 2007 | Adam | Çeviri | ||
Anna Karenina | 2007 | Mitos Boyut | Çeviri | Lev Tolstoy roman çevirisi | |
Bir Mayıs Günü Bırakıp Gittin Beni | 2008 | Can | Çeviri | Şiir. (Yannis Riços) çevirisi | |
Nedir Gene Deli Gönlünü Çelen | 2008 | Can | Çeviri | Sapfo çevirisi | |
Dünyayı Taşıyor Omuzların | 2008 | Yapı Kredi | Çeviri | Şiir. çevirisi | |
Şiir Çevir Denize At | 2008 | Cumhuriyet | Antoloji | ||
Ara Sıcak | 2009 | Yapı Kredi | Şiir | ||
Yürekteki Ok: Dünya Edebiyatından En Güzel Aşk Şiirleri | 2009 | Sözcükler | Antoloji | ||
Kıyıdaki Adam | 2009 | Yapı Kredi | Çeviri | John Berger çevirisi | |
Uzaklıklar, Eski Denizler | 2009 | Can | Çeviri | (Fernando Pessoa) şiir çevirisi | |
Kavafis'ten Yüz Şiir | 2010 | Helikopter | Çeviri | Konstantinos Kavafis çevirisi | |
Bilmezsiniz Aşk Nedir | 2011 | Can | Çeviri | Raymond Carver şiir çevirisi | |
Her Şey Ayartabilir Beni | 2011 | Helikopter | Çeviri | William Butler Yeats şiir çevirisi | |
Vedalaşmaların İlmini Yaptım Ben | 2012 | Kanguru | Çeviri | (Osip Mandelştam) şiir çevirisi | |
Batık Liman ve Başka Şiirler | 2013 | Can | Çeviri | Giuseppe Ungaretti şiir çevirisi | |
Su Sesi | 2013 | Yapı Kredi | Şiir | ||
Duman | 2016 | Yapı Kredi | Çeviri | John Berger çevirisi | |
Gökyüzü Mavi Siyah | 2016 | Ayrıntı | Çeviri | John Berger çevirisi | |
Gizemli Bir Maske | 2016 | Kolektif | Çeviri | (Fernando Pessoa) çevirisi | |
Son Duraktan Bir Önce | 2017 | Yapı Kredi | Şiir | ||
Hayvanlara Niçin Bakarız? | 2017 | Deli Dolu | Çeviri | John Berger çevirisi | |
Hapış ile Kapış Havana'da | 2018 | Hep Kitap | Roman | Çocuklara yönelik | |
Bir Başka Coğrafyadan | 2020 | Yapı Kredi | Şiir | ||
Geceleyin Bir Tren | 2024 | Sözcükler | Şiir | ISBN 9786054209767 |
Rol aldığı dizi ve filmler
- Ölümünün 400. Yılında Mimar Sinan (1988)
- Gölge Oyunu (film) (1992)
- Süper Baba (dizi) (1993)
- Eşkıya (film) (1996)
- Kurtuluş (dizi) (1996)
- Cumhuriyet (film) (1998)
- Av Mevsimi (2010)
Ödülleri
- 1986 - Necatigil Şiir Ödülü, Dön Güvercin Dön ile
- 2008 - (Altın Portakal Şiir Ödülü), Bana Düşlerini Anlat
- 2009 - TÜYAP 28. İstanbul Kitap Fuarı'nda onur yazarı.
- 2015 - (Mersin Kenti Edebiyat Ödülü)
- 2016 - Afife Tiyatro Ödülleri Onur Ödülü
- 2017 - Erdal Öz Edebiyat Ödülü, Seçkin şairliği ve çevirileriyle şiirimizin dünyaya açılmasına sağladığı katkıları, edebiyatımızın yeni kuşaklarının yetişmesinde harcadığı uzun yıllara yayılan emekleri ve yayıncılığımızın niteliğinin yükselmesindeki çalışmaları nedeniyle
- 2017 - Sedat Simavi Edebiyat Ödülü, Son Duraktan Bir Önce adlı şiir kitabı ile
- 2018 - Ceyhun Atuf Kansu Şiir Ödülü, Son Duraktan Bir Önce şiir kitabı ile
- 2018 - (Metin Altıok Şiir Ödülü), Son Duraktan Bir Önce isimli eseriyle
- 2021 - Yunus Nadi Şiir Ödülü, Bir Başka Coğrafyadan adlı şiir kitabıyla
Kaynakça
- ^ . 4 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Haziran 2021.
- ^ . YKY. 30 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Cevat Çapan | SinemaTürk". www.sinematurk.com. 5 Haziran 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Aralık 2023.
- ^ a b c d e f Çetindaş, Dilek. . 4 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2021.
- ^ "Erdal Öz Edebiyat Ödülünün sahibi Cevat Çapan oldu". 31 Ocak 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 31 Ocak 2018.
- ^ Sedat Simavi Ödülleri sahiplerini buldu 15 Aralık 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Erişim tarihi: 14 Aralık 2017
- ^ "Ceyhun Atuf Kansu Şiir Ödülü'ne Cevat Çapan layık görüldü". Sözcü. 17 Mart 2018. 17 Mart 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Aralık 2023.
- ^ . 8 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ekim 2021.
- ^ "76. Yunus Nadi Ödülleri sahiplerini buldu". Cumhuriyet. 18 Kasım 2021. 25 Kasım 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Kasım 2023.
Dış bağlantılar
- Eserlerinden Örnekler 6 Kasım 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü'nde Cevat Çapan
Önce gelen: Füruzan | İstanbul Kitap Fuarı'nda onur yazarı 28. İstanbul Kitap Fuarı | Sonra gelen: İspanya'dan kitaplar |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar