Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Pablo Neruda veya doğum adıyla Ricardo Eliezer Neftalí Reyes Basoalto (d. 12 Temmuz 1904; Parral, Şili - ö. 23 Eylül 1973, Santiago), Şilili yazar ve şairdir.
Pablo Neruda  | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 12 Temmuz 1904 , Şili |
| Ölüm | 23 Eylül 1973 (69 yaşında) Santiago, Şili |
| Meslek | Şair, diplomat, siyasi figür |
| Milliyet |  Şilili |
| Dönem | 1922-1973 |
| Önemli ödülleri | Nobel Edebiyat Ödülü (1971) |
| Evlilikler | Delia del Carril (1943–1966) Matilde Urrutia (1966–1973) |
Etkiledikleri | |
Etkilendikleri
| |
Hayatı
Şili'de demiryolu işçisi bir baba ve öğretmen bir annenin çocuğu olarak dünyaya geldi. Annesini çok küçükken kaybetti. 13 yaşındayken yerel "La Mañana" gazetesindeki bazı makalelerle katkıda bulunmaya başladı. 1920'de "Selva Austral" isimli edebiyat dergisinde "Pablo Neruda" adıyla yazmaya başladı. Şair, bu takma ismi Çek şair Jan Neruda'da anısına seçmişti. Daha sonra bu isim yasal adı olarak kalmıştır. İlk kitabı Crepusculario 1923 yılında yayınladı. Sonraki sene şairin en tanınmış ve pek çok dile çevrilmiş olan eserlerinden Yirmi Aşk Şiiri ve Umutsuz Bir Şarkı (Veinte poemas de amor y una canción desesperada) basıldı. Edebi çalışmalarına devam ederken, bir yandan da Santiago'daki Şili Üniversitesi'nde Fransızca ve pedagoji okudu. 1927-1935 arası hükûmetin elçisi oldu ve Burma, Seylan, Java, Singapur, Buenos Aires, Barselona ve Madrid'te görev yaptı. Bu dönemde yazdığı şiirler ezoterik sürrealist şiir kitabı "Residencia en la tierra"da (1933) toplanmıştır.
İspanya İç Savaşı ve García Lorca'nın ölümü onu çok etkiledi ve önce İspanya sonra da Fransa'da Cumhuriyetçi harekete katılmasına neden oldu. Bu sırada şiirlerini topladığı Kalbimdeki İspanya (España en el corazón (1937)) üzerine çalışmaya başladı. Kalbimdeki İspanya iç savaş sırasında cephede basılması açısından önemlidir. Aynı yıl ülkesine dönen Neruda'nın daha sonraki eserlerini siyasi ve sosyal konular üzerine oluşturmuştur.
1939'da Paris'te İspanyol göçmenler için konsolosluk görevine getirildi. Meksika'daki konsolosluk görevi sırasında Canto General de Chile'yi yazdı. Bu eserde bütün Güney Amerika kıtasının doğası, insanları ve tarihi yazgısı epik şiir şeklinde anlatılmaktadır. Eser, 1950'de Meksika'da basılırken, Şili'de de el altından yayınlandı. Yaklaşık 250 şiirin yer aldığı eser, on kadar dile çevrildi ve bu çeviriler yüzünden Neruda elçilik yaptığı ülkelerde zorluklar yaşadı.
1943'te Şili'ye dönen Neruda, 1945'te senatör seçildi ve Şili Komünist Partisi'ne katıldı. 1947'de Başkan González Videla'nın grevdeki madencilere yönelik baskıcı protestolarını protesto ettiği için, 2 yıl boyunca kendi ülkesinde kaçak yaşadı. 1949'da yurt dışına çıktı ve 1952'ye kadar çeşitli ülkelerde bulundu. Bu dönemde yazdığı eserler politik aktivitelerinin damgasını taşır. Örneğin Las uvas y el viento (1954) Neruda'nın sürgündeki günlüğü gibidir.
Yaşamı boyunca güçlü siyasi duruşuyla tanınan Neruda, ülkesindeki ve İspanya'daki faşizme karşı durmuştur. 1970 yılında Şili başkanlığına aday gösterilmiş, ancak daha sonra başkan seçilen Salvador Allende'yi desteklemiştir. Allende seçilince Neruda'yı Şili'nin Fransa elçisi olarak görevlendirdi. 1971 yılında edebiyat dalında Nobel Ödülü aldı. 1972 yılında sağlık sorunları nedeniyle elçilik görevini bırakarak Şili'ye döndü.
Kendisi Nâzım Hikmet adına Barış Ödülü almıştır. Bir kongrede Nazım Hikmet ile ilgili 'Onun (Nazım Hikmet'in) yanında biz şair bile olamayız' diyerek Nazım Hikmet'i övmüştür.
Ölümü
24 Eylül 1973'te prostat kanserinden hayatını kaybettiği açıklanmış olsa da ölümünün kendi dünya görüşüne karşıt olan 1973 Şili Darbesi'nin hemen ardından olması sürekli olarak sorgulanmıştır. Şili Hükûmeti, 2015 yılı Kasım ayında yapılan bilgilendirme neticesinde Neruda'nın ölümünün doğal yollardan olmayabileceğini kabul etmiştir. Cenazesinin kitlesel bir şekilde kaldırılması darbeyle başa gelmiş olan cunta yönetimi tarafından yasaklanmış olsa da, sokağa çıkma yasağını tanımayan binlerce kişi cenazeye katılmıştır.
Eserleri
- Crepusculario (Alacakaranlık Kitabı), 1923
- Veinte poemas de amor y una canción desesperada (Yirmi Aşk Şiiri ve Umutsuz Bir Şarkı), 1924
- Tentativa del hombre infinito. – Santiago : Nascimento, 1926
- Anillos / Pablo Neruda, Tomás Lago. – Santiago : Nascimento, 1926
- El habitante y su esperanza. – Santiago : Nascimento, 1926
- El hondero entusiasta. – Santiago : Empresa Letras, 1933
- Residencia en la tierra : 1925-1931. – Santiago : Nascimento, 1933
- Residencia en la tierra : 1925-1935. – Enl. ed. – Madrid : Cruz & Raya, 1935 . – 2 vol.
- España en el corazón. – Santiago : Ercilla, 1937
- Las furias y las penas. – Santiago : Nascimento, 1939
- Canto general de Chile : Fragmentos. – Mexico City : Privately published, 1943
- Tercera residencia : 1935-1945. – Buenos Aires : Losada, 1947
- Alturas de Macchu Picchu. – Santiago : Librería Neira, 1947
- Canto general. – Mexico City : Talleres Gráficos de la Nación, 1950
- Los versos del capitán. – Napol : Naples: L'Arte Tipografica, 1952
- Las uvas y el viento. – Santiago : Nascimento, 1954
- Odas elementales. – Buenos Aires : Losada, 1954
- Nuevas odas elementales. – Buenos Aires : Losada, 1956
- Obras completas. – Buenos Aires : Losada, 1957. – Enl. ed. 1962, 2 vol. – Enl. ed. 1967. – Enl. ed. 1973, 3 vol.
- Tercer libro de las odas. – Buenos Aires : Losada, 1957
- Estravagario. – Buenos Aires : Losada, 1958
- Navegaciones y regresos. – Buenos Aires : Losada, 1959
- Cien sonetos de amor. – Santiago : Editorial Universitaria, 1959 (100 Aşk Sonesi)
- Canción de gesta. – Havana : Casa de las Américas, 1960
- Las piedras de Chile. – Buenos Aires : Losada, 1961
- Cantos ceremoniales. – Buenos Aires : Losada, 1961
- Plenos poderes. – Buenos Aires Losada, 1962
- Memorial de Isla Negra. – Buenos Aires : Losada, 1964. – 5 vol.
- Arte de pájaros. – Santiago : Sociedad de Amigos del Arte Contemporáneo, 1966
- Una casa en la arena. – Barcelona : Lumen, 1966
- Fulgor y muerte de Joaquín Murieta : bandido chileno injusticiado en California el *23 de julio de 1853. – Santiago : Zig-Zag, 1967
- La barcarola. – Buenos Aires : Losada, 1967
- Las manos del día. – Buenos Aires : Losada, 1968
- Fin de mundo. – Santiago : Sociedad de Arte Contemporáneo, 1969
- Aún. – Santiago : Nascimento, 1969
- Maremoto. – Santiago : Sociedad de Arte Contemporáneo de Santiago, 1970
- La espada encendida. – Buenos Aires : Losada, 1970
- Las piedras del cie. – Buenos Aires : Losada, 1970
- Geografía infructuosa. – Buenos Aires : Losada, 1972
- Incitación al nixonicidio y alabanza de la revolución chilena. – Buenos Aires : Losada, 1973
- La rosa separada. – Buenos Aires : Losada, 1973
- El mar y las campanas. – Buenos Aires : Losada, 1973
- Jardín de invierno. – Buenos Aires : Losada, 1974
- 2000. – Buenos Aires : Losada, 1974
- El corazón amarillo. – Buenos Aires : Losada, 1974
- Libro de las preguntas. – Buenos Aires : Losada, 1974 (Sorular Kitabı)
- Elegía. – Buenos Aires : Losada, 1974
- Defectos escogidos. – Buenos Aires : Losada, 1974
- Confieso que he vivido. – Barcelona : Seix Barral, 1974 (Yaşadığımı İtiraf Ediyorum)
- Cartas a Laura. – Madrid : Ediciones Cultura Hispánica del Centro Iberoamericano de Cooperación, 1978
- Para nacer he nacido. – Barcelona : Seix Barral, 1978
- El río invisible : poesía y prosa de juventud. – Barcelona : Seix Barral, 1980
- Cuadernos de Temuco : 1919-1920 / edición y prólogo de Víctor Farías. – Buenos Aires : Seix Barral, 1996
- Yo acuso : discursos parlamentarios (1945-1948) / edición a cargo de Leonidas Aguirre Silva. – Bogotá : *Editorial Oveja Negra, 2002
Neruda'yla ilgili eserler
Kitap
- Neruda'nın Postacısı, Şilili yazar 'nın ilk kez Berlin'deyken 1982 yılında tiyatro oyunu olarak yazdığı, 1985 yılında da roman tarzında yeniden yayımladığı eser. Özgün adı önce Ardiente Paciencia olan eser, daha sonra roman olarak El Cartero de Neruda adıyla da yayımlandı. İngilizce dilinde "The Postman" olarak çıktı.
- Ateşli Sabır, yukarıdaki romanın Türkçede drama tarzında çıkmış versiyonu
- Hayalperest, Pam Muñoz Ryan tarafından yazılan Peter Sis tarafından resimlenen roman. Pablo Neruda'nın çocukluk ve gençlik anılarından esinlenilen romanın özgün adı The Dreamer (2010).
Film
- Postacı (film, 1994), İngiliz yönetmen Michael Radford'un 1994 yılında yukarıdaki romandan uyarladığı sinema filmi. Özgün adı Il Postino
Müzik
- Yunan besteci Mikis Theodorakis Neruda'nın en ünlü şiirlerinden biri olan "Canto General"'i müzik formuna getirdi.
- Kanadalı Rock grubu Red Rider 1983 tarihli LP/CD albümlerine Neruda adını verdiler.
Kaynakça
- ^ Tarn (1975) p13
- ^ İlgili 6 Kasım 2015 tarihli[]Sputnik News haberi, 6 Kasım 2015 tarihinde erişilmiştir
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Pablo Neruda veya dogum adiyla Ricardo Eliezer Neftali Reyes Basoalto d 12 Temmuz 1904 Parral Sili o 23 Eylul 1973 Santiago Silili yazar ve sairdir Pablo NerudaDogum12 Temmuz 1904 SiliOlum23 Eylul 1973 69 yasinda Santiago SiliMeslekSair diplomat siyasi figurMilliyetSililiDonem1922 1973Onemli odulleriNobel Edebiyat Odulu 1971 EvliliklerDelia del Carril 1943 1966 Matilde Urrutia 1966 1973 Etkiledikleri Isabel AllendeEtkilendikleri Jan NerudaPablo NerudaHayatiSili de demiryolu iscisi bir baba ve ogretmen bir annenin cocugu olarak dunyaya geldi Annesini cok kucukken kaybetti 13 yasindayken yerel La Manana gazetesindeki bazi makalelerle katkida bulunmaya basladi 1920 de Selva Austral isimli edebiyat dergisinde Pablo Neruda adiyla yazmaya basladi Sair bu takma ismi Cek sair Jan Neruda da anisina secmisti Daha sonra bu isim yasal adi olarak kalmistir Ilk kitabi Crepusculario 1923 yilinda yayinladi Sonraki sene sairin en taninmis ve pek cok dile cevrilmis olan eserlerinden Yirmi Ask Siiri ve Umutsuz Bir Sarki Veinte poemas de amor y una cancion desesperada basildi Edebi calismalarina devam ederken bir yandan da Santiago daki Sili Universitesi nde Fransizca ve pedagoji okudu 1927 1935 arasi hukumetin elcisi oldu ve Burma Seylan Java Singapur Buenos Aires Barselona ve Madrid te gorev yapti Bu donemde yazdigi siirler ezoterik surrealist siir kitabi Residencia en la tierra da 1933 toplanmistir Ispanya Ic Savasi ve Garcia Lorca nin olumu onu cok etkiledi ve once Ispanya sonra da Fransa da Cumhuriyetci harekete katilmasina neden oldu Bu sirada siirlerini topladigi Kalbimdeki Ispanya Espana en el corazon 1937 uzerine calismaya basladi Kalbimdeki Ispanya ic savas sirasinda cephede basilmasi acisindan onemlidir Ayni yil ulkesine donen Neruda nin daha sonraki eserlerini siyasi ve sosyal konular uzerine olusturmustur 1939 da Paris te Ispanyol gocmenler icin konsolosluk gorevine getirildi Meksika daki konsolosluk gorevi sirasinda Canto General de Chile yi yazdi Bu eserde butun Guney Amerika kitasinin dogasi insanlari ve tarihi yazgisi epik siir seklinde anlatilmaktadir Eser 1950 de Meksika da basilirken Sili de de el altindan yayinlandi Yaklasik 250 siirin yer aldigi eser on kadar dile cevrildi ve bu ceviriler yuzunden Neruda elcilik yaptigi ulkelerde zorluklar yasadi 1943 te Sili ye donen Neruda 1945 te senator secildi ve Sili Komunist Partisi ne katildi 1947 de Baskan Gonzalez Videla nin grevdeki madencilere yonelik baskici protestolarini protesto ettigi icin 2 yil boyunca kendi ulkesinde kacak yasadi 1949 da yurt disina cikti ve 1952 ye kadar cesitli ulkelerde bulundu Bu donemde yazdigi eserler politik aktivitelerinin damgasini tasir Ornegin Las uvas y el viento 1954 Neruda nin surgundeki gunlugu gibidir Yasami boyunca guclu siyasi durusuyla taninan Neruda ulkesindeki ve Ispanya daki fasizme karsi durmustur 1970 yilinda Sili baskanligina aday gosterilmis ancak daha sonra baskan secilen Salvador Allende yi desteklemistir Allende secilince Neruda yi Sili nin Fransa elcisi olarak gorevlendirdi 1971 yilinda edebiyat dalinda Nobel Odulu aldi 1972 yilinda saglik sorunlari nedeniyle elcilik gorevini birakarak Sili ye dondu Kendisi Nazim Hikmet adina Baris Odulu almistir Bir kongrede Nazim Hikmet ile ilgili Onun Nazim Hikmet in yaninda biz sair bile olamayiz diyerek Nazim Hikmet i ovmustur Olumu 24 Eylul 1973 te prostat kanserinden hayatini kaybettigi aciklanmis olsa da olumunun kendi dunya gorusune karsit olan 1973 Sili Darbesi nin hemen ardindan olmasi surekli olarak sorgulanmistir Sili Hukumeti 2015 yili Kasim ayinda yapilan bilgilendirme neticesinde Neruda nin olumunun dogal yollardan olmayabilecegini kabul etmistir Cenazesinin kitlesel bir sekilde kaldirilmasi darbeyle basa gelmis olan cunta yonetimi tarafindan yasaklanmis olsa da sokaga cikma yasagini tanimayan binlerce kisi cenazeye katilmistir EserleriCrepusculario Alacakaranlik Kitabi 1923 Veinte poemas de amor y una cancion desesperada Yirmi Ask Siiri ve Umutsuz Bir Sarki 1924 Tentativa del hombre infinito Santiago Nascimento 1926 Anillos Pablo Neruda Tomas Lago Santiago Nascimento 1926 El habitante y su esperanza Santiago Nascimento 1926 El hondero entusiasta Santiago Empresa Letras 1933 Residencia en la tierra 1925 1931 Santiago Nascimento 1933 Residencia en la tierra 1925 1935 Enl ed Madrid Cruz amp Raya 1935 2 vol Espana en el corazon Santiago Ercilla 1937 Las furias y las penas Santiago Nascimento 1939 Canto general de Chile Fragmentos Mexico City Privately published 1943 Tercera residencia 1935 1945 Buenos Aires Losada 1947 Alturas de Macchu Picchu Santiago Libreria Neira 1947 Canto general Mexico City Talleres Graficos de la Nacion 1950 Los versos del capitan Napol Naples L Arte Tipografica 1952 Las uvas y el viento Santiago Nascimento 1954 Odas elementales Buenos Aires Losada 1954 Nuevas odas elementales Buenos Aires Losada 1956 Obras completas Buenos Aires Losada 1957 Enl ed 1962 2 vol Enl ed 1967 Enl ed 1973 3 vol Tercer libro de las odas Buenos Aires Losada 1957 Estravagario Buenos Aires Losada 1958 Navegaciones y regresos Buenos Aires Losada 1959 Cien sonetos de amor Santiago Editorial Universitaria 1959 100 Ask Sonesi Cancion de gesta Havana Casa de las Americas 1960 Las piedras de Chile Buenos Aires Losada 1961 Cantos ceremoniales Buenos Aires Losada 1961 Plenos poderes Buenos Aires Losada 1962 Memorial de Isla Negra Buenos Aires Losada 1964 5 vol Arte de pajaros Santiago Sociedad de Amigos del Arte Contemporaneo 1966 Una casa en la arena Barcelona Lumen 1966 Fulgor y muerte de Joaquin Murieta bandido chileno injusticiado en California el 23 de julio de 1853 Santiago Zig Zag 1967 La barcarola Buenos Aires Losada 1967 Las manos del dia Buenos Aires Losada 1968 Fin de mundo Santiago Sociedad de Arte Contemporaneo 1969 Aun Santiago Nascimento 1969 Maremoto Santiago Sociedad de Arte Contemporaneo de Santiago 1970 La espada encendida Buenos Aires Losada 1970 Las piedras del cie Buenos Aires Losada 1970 Geografia infructuosa Buenos Aires Losada 1972 Incitacion al nixonicidio y alabanza de la revolucion chilena Buenos Aires Losada 1973 La rosa separada Buenos Aires Losada 1973 El mar y las campanas Buenos Aires Losada 1973 Jardin de invierno Buenos Aires Losada 1974 2000 Buenos Aires Losada 1974 El corazon amarillo Buenos Aires Losada 1974 Libro de las preguntas Buenos Aires Losada 1974 Sorular Kitabi Elegia Buenos Aires Losada 1974 Defectos escogidos Buenos Aires Losada 1974 Confieso que he vivido Barcelona Seix Barral 1974 Yasadigimi Itiraf Ediyorum Cartas a Laura Madrid Ediciones Cultura Hispanica del Centro Iberoamericano de Cooperacion 1978 Para nacer he nacido Barcelona Seix Barral 1978 El rio invisible poesia y prosa de juventud Barcelona Seix Barral 1980 Cuadernos de Temuco 1919 1920 edicion y prologo de Victor Farias Buenos Aires Seix Barral 1996 Yo acuso discursos parlamentarios 1945 1948 edicion a cargo de Leonidas Aguirre Silva Bogota Editorial Oveja Negra 2002Neruda yla ilgili eserlerKitap Neruda nin Postacisi Silili yazar nin ilk kez Berlin deyken 1982 yilinda tiyatro oyunu olarak yazdigi 1985 yilinda da roman tarzinda yeniden yayimladigi eser Ozgun adi once Ardiente Paciencia olan eser daha sonra roman olarak El Cartero de Neruda adiyla da yayimlandi Ingilizce dilinde The Postman olarak cikti Atesli Sabir yukaridaki romanin Turkcede drama tarzinda cikmis versiyonu Hayalperest Pam Munoz Ryan tarafindan yazilan Peter Sis tarafindan resimlenen roman Pablo Neruda nin cocukluk ve genclik anilarindan esinlenilen romanin ozgun adi The Dreamer 2010 Film Postaci film 1994 Ingiliz yonetmen Michael Radford un 1994 yilinda yukaridaki romandan uyarladigi sinema filmi Ozgun adi Il PostinoMuzik Yunan besteci Mikis Theodorakis Neruda nin en unlu siirlerinden biri olan Canto General i muzik formuna getirdi Kanadali Rock grubu Red Rider 1983 tarihli LP CD albumlerine Neruda adini verdiler Kaynakca Tarn 1975 p13 Ilgili 6 Kasim 2015 tarihli olu kirik baglanti Sputnik News haberi 6 Kasim 2015 tarihinde erisilmistir