Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Mehmet Cevdet (Ferit) Basman (28 Mart 1882, İstanbul – 29 Mart 1953, İstanbul), Türk hukukçu, akademisyen.
| Cevdet Ferit Basman | |
|---|---|
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | Mehmed Cevdet 28 Mart 1882 Üsküdar, İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu |
| Ölüm | 29 Mart 1953 (71 yaşında) İstanbul, Türkiye |
| Evlilik(ler) | Ayşe Nikfal Basman (1909-1953) |
| Çocuk(lar) | Ayşe Nüveyre Türkan Rado Şekûre Basman Fatma Behin Gülgün Üstündağ |
| Bitirdiği okul | Alman Lisesi Darülfünun Hukuk Fakültesi Sorbonne Üniversitesi Hukuk Fakültesi |
| Mesleği | Akademisyen, hukukçu |
Hayatı
Erken Dönem ve Okul Hayatı
Mora kökenli Basmacızade ailesine mensup İbrahim Ferit Bey ve Ayşe Şekûre Hanım’ın oğlu olarak 28 Mart 1882 tarihinde Üsküdar’da doğmuştur. İlköğrenimini Ayazma Sıbyan Mektebi ve Ravza-i Terakki Mektebi’nde, ortaöğrenimini Üsküdar Merkez Rüştiyesi’nde tamamlamasının ardından (1895) Üsküdar Mülkiye İdadisi’ne devam etmiş ve buradan 1899 yılında mezun olmuştur. Buradan mezuniyetinin ardından Alman Lisesi’nde öğrenimine devam etmiş, daha sonra Darülfünun Hukuk Fakültesi’ne kaydolmuş ve 1907 yılında aliyyü’l-âlâ derecesiyle mezun olmuştur.
Memuriyet ve Tedris Hayatı
Hukuk Fakültesi’ndeki öğrenci olduğu 1905 yılında Adliye Nezareti Başmüddeiumumilik Kalemi’ne girerek memuriyet hayatına başlamıştır. II. Meşrutiyet sonrasında başlatılan politika gereğince görevinde başarılı olan kişiler Adliye Nezâreti’nce bir sınava tabi tutulmuş, Cevdet Ferit Bey de bu sınav uyarınca 1909 yılında Paris’e gönderilmiştir. Paris yıllarında ikinci defa hukuk öğrenimine başlamış ve 1913 yılında Sorbonne Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nden mezun olmuştur. Mezuniyetinin ardından Le Service de l’identité Judiciaire ve l’Ecole d’Anthropomêtrie de la Policede staj yapmış, daha sonra stajına Berlin ve Leipzig’deki mahkeme ve adli kurumlarda devam etmiş ve ardından 1914 yılında İstanbul’a dönmüştür.
1914 yılında İstanbul’a dönmesinin akabinde 19 Kasım 1914 tarihinde Dersaadet İstinaf Mahkemesi müddeiumumi muavinliğine, 1 Aralık 1915 tarihinde Dahiliye Nezareti hukuk müşavirliğine tayin edilmiştir. Buradaki memuriyetinin ardından kadrosu Adliye Nezareti’ne alınmış, sırasıyla 9 Nisan 1916 Sicill-i Adlî Şubesi muavinliğine, Temmuz 1916’da Hukuk Müşavirliği Kalemi müdüriyetine tayin edilmiştir. 2 Mart 1919 tarihinde memuriyetten istifa ederek avukatlık ve tedris hayatına başlamıştır.
6 Nisan 1919 tarihinde Darülfünun Hukuk Fakültesi Tatbikat-ı Cezaiye dersi muallimliğine tayin edilmiş, 25 Mart 1924’te bu dersin müderrisliğine terfi etmiştir. Bu dersin yanı sıra bir süre vekaleten Avrupa Hukuk-ı Medeniyesi dersleri de veren Cevdet Ferit Bey, 25 Mart 1926 tarihinde Usûl-i Muhâkemât-ı Cezaiye dersi müderrisliğine tayin edilmiştir. 1 Ağustos 1933 tarihli Üniversite Reformu’nda kadrosu İstanbul Üniversitesi’ne alınmamış ve bu suretle tedris hayatı sona ermiştir.
Cevdet Ferit Bey gerek Osmanlı İmparatorluğu ve gerek Türkiye Cumhuriyeti’nde yapılan kanunlaştırma hareketlerinde önemli bir yer edinmiş, muhtelif kanunların tadil komisyonlarında bulunmuştur. Lozan Barış Antlaşması’nın 42.maddesi uyarınca azınlıklara uygulanacak hukuk hakkında tadilat yapılması için kurulan Musevi Ekalliyetler Komisyonu’nda görev almış, daha sonrasında 765 sayılı Türk Ceza Kanunu, 1412 sayılı Ceza Muhakemeleri Kanunu’nu oluşturan heyetin içinde yer almıştır.
1934 yılında Soyadı Kanunu’nun yürürlüğe girmesi ile aile mensuplarının bir kısmı Basmacı, Cevdet Ferit Bey’in de içinde bulunduğu bir kısım ise Basman soyadını almıştır.
Özel Hayatı
1909 yılında İstanbul Sıhhiye Reisi Doktor Tahir Paşa'nın kızı Ayşe Nikfal Hanım (1892-1987) ile evlenmiş, bu evlilikten Ayşe Nüveyre Türkan (1915-2007), Şekûre (1922) ve Fatma Behin Gülgün (1925-2020) isimli kızları dünyaya gelmiştir.
Ölümü
Çok iyi düzeyde Almanca, Fransızca ve iyi düzeyde İngilizce bilen Cevdet Ferit Basman, 29 Mart 1953 tarihinde ölmüştür. Cenazesi Edirnekapı Şehitliği’ne defnedilmiştir.
Ek Bilgiler
İlk Türk kadın Roma Hukuku profesörü Türkan Rado’nun babası, Ünlü yazar Şevket Rado’nun kayınpederi, Orhan Pamuk ve iktisat tarihçisi Şevket Pamuk’un dedesi olup, Cevdet Bey ve Oğulları romanındaki Cevdet Bey’e adını vermiştir.
Kaynakça
- (PDF) Darülfünun'dan Bir Ceza Hukukçusu Portresi: Cevdet Ferit Basman – Rıdvan Abdurrahman Demirtaş
- Başkanlık Cumhuriyet Arşivi (BCA). 180-9-0-0 (Milli Eğitim Bakanlığı) No: 87-423-1
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Mehmet Cevdet Ferit Basman 28 Mart 1882 Istanbul 29 Mart 1953 Istanbul Turk hukukcu akademisyen Cevdet Ferit BasmanKisisel bilgilerDogum Mehmed Cevdet 28 Mart 1882 Uskudar Istanbul Osmanli ImparatorluguOlum 29 Mart 1953 71 yasinda Istanbul TurkiyeEvlilik ler Ayse Nikfal Basman 1909 1953 Cocuk lar Ayse Nuveyre Turkan Rado Sekure Basman Fatma Behin Gulgun UstundagBitirdigi okul Alman Lisesi Darulfunun Hukuk Fakultesi Sorbonne Universitesi Hukuk FakultesiMeslegi Akademisyen hukukcuHayatiErken Donem ve Okul Hayati Mora kokenli Basmacizade ailesine mensup Ibrahim Ferit Bey ve Ayse Sekure Hanim in oglu olarak 28 Mart 1882 tarihinde Uskudar da dogmustur Ilkogrenimini Ayazma Sibyan Mektebi ve Ravza i Terakki Mektebi nde ortaogrenimini Uskudar Merkez Rustiyesi nde tamamlamasinin ardindan 1895 Uskudar Mulkiye Idadisi ne devam etmis ve buradan 1899 yilinda mezun olmustur Buradan mezuniyetinin ardindan Alman Lisesi nde ogrenimine devam etmis daha sonra Darulfunun Hukuk Fakultesi ne kaydolmus ve 1907 yilinda aliyyu l ala derecesiyle mezun olmustur Memuriyet ve Tedris Hayati Hukuk Fakultesi ndeki ogrenci oldugu 1905 yilinda Adliye Nezareti Basmuddeiumumilik Kalemi ne girerek memuriyet hayatina baslamistir II Mesrutiyet sonrasinda baslatilan politika geregince gorevinde basarili olan kisiler Adliye Nezareti nce bir sinava tabi tutulmus Cevdet Ferit Bey de bu sinav uyarinca 1909 yilinda Paris e gonderilmistir Paris yillarinda ikinci defa hukuk ogrenimine baslamis ve 1913 yilinda Sorbonne Universitesi Hukuk Fakultesi nden mezun olmustur Mezuniyetinin ardindan Le Service de l identite Judiciaire ve l Ecole d Anthropometrie de la Policede staj yapmis daha sonra stajina Berlin ve Leipzig deki mahkeme ve adli kurumlarda devam etmis ve ardindan 1914 yilinda Istanbul a donmustur 1914 yilinda Istanbul a donmesinin akabinde 19 Kasim 1914 tarihinde Dersaadet Istinaf Mahkemesi muddeiumumi muavinligine 1 Aralik 1915 tarihinde Dahiliye Nezareti hukuk musavirligine tayin edilmistir Buradaki memuriyetinin ardindan kadrosu Adliye Nezareti ne alinmis sirasiyla 9 Nisan 1916 Sicill i Adli Subesi muavinligine Temmuz 1916 da Hukuk Musavirligi Kalemi muduriyetine tayin edilmistir 2 Mart 1919 tarihinde memuriyetten istifa ederek avukatlik ve tedris hayatina baslamistir 6 Nisan 1919 tarihinde Darulfunun Hukuk Fakultesi Tatbikat i Cezaiye dersi muallimligine tayin edilmis 25 Mart 1924 te bu dersin muderrisligine terfi etmistir Bu dersin yani sira bir sure vekaleten Avrupa Hukuk i Medeniyesi dersleri de veren Cevdet Ferit Bey 25 Mart 1926 tarihinde Usul i Muhakemat i Cezaiye dersi muderrisligine tayin edilmistir 1 Agustos 1933 tarihli Universite Reformu nda kadrosu Istanbul Universitesi ne alinmamis ve bu suretle tedris hayati sona ermistir Cevdet Ferit Bey gerek Osmanli Imparatorlugu ve gerek Turkiye Cumhuriyeti nde yapilan kanunlastirma hareketlerinde onemli bir yer edinmis muhtelif kanunlarin tadil komisyonlarinda bulunmustur Lozan Baris Antlasmasi nin 42 maddesi uyarinca azinliklara uygulanacak hukuk hakkinda tadilat yapilmasi icin kurulan Musevi Ekalliyetler Komisyonu nda gorev almis daha sonrasinda 765 sayili Turk Ceza Kanunu 1412 sayili Ceza Muhakemeleri Kanunu nu olusturan heyetin icinde yer almistir 1934 yilinda Soyadi Kanunu nun yururluge girmesi ile aile mensuplarinin bir kismi Basmaci Cevdet Ferit Bey in de icinde bulundugu bir kisim ise Basman soyadini almistir Ozel Hayati1909 yilinda Istanbul Sihhiye Reisi Doktor Tahir Pasa nin kizi Ayse Nikfal Hanim 1892 1987 ile evlenmis bu evlilikten Ayse Nuveyre Turkan 1915 2007 Sekure 1922 ve Fatma Behin Gulgun 1925 2020 isimli kizlari dunyaya gelmistir OlumuCok iyi duzeyde Almanca Fransizca ve iyi duzeyde Ingilizce bilen Cevdet Ferit Basman 29 Mart 1953 tarihinde olmustur Cenazesi Edirnekapi Sehitligi ne defnedilmistir Ek BilgilerIlk Turk kadin Roma Hukuku profesoru Turkan Rado nun babasi Unlu yazar Sevket Rado nun kayinpederi Orhan Pamuk ve iktisat tarihcisi Sevket Pamuk un dedesi olup Cevdet Bey ve Ogullari romanindaki Cevdet Bey e adini vermistir Kaynakca PDF Darulfunun dan Bir Ceza Hukukcusu Portresi Cevdet Ferit Basman Ridvan Abdurrahman Demirtas Baskanlik Cumhuriyet Arsivi BCA 180 9 0 0 Milli Egitim Bakanligi No 87 423 1