Cezayir göknarı (Abies numidica), çamgiller familyasından bir göknar türüdür.
Cezayir göknarı | |||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Korunma durumu | |||||||||||||||||
Kritik tehlikede (IUCN 3.1) | |||||||||||||||||
Biyolojik sınıflandırma | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
İkili adlandırma | |||||||||||||||||
Abies numidica de Lannoy ex Carrière, Rev. Hort. (Paris) 38: 106 (1866).
|
25 m yüksekliğe kadar çıkan bir ağaçtır. Genç ağaçlarda kabuk gri ve pürüzsüz, kahverengi-gri, pullu ve yaşla birlikte çatlaklı hale gelir. Taç, konik, yoğun dallıdır. Dallar yatay olarak yayılır. Sürgünler; sarı-yeşilden kahverengiye, parlak ve tüysüzdür. Tomurcuklar oval, iri, koyu kahverengi, hafif reçineli veya reçineli değildir. İğne yapraklar, sürgünün üst tarafında fırça benzeri; ancak sürgünün orta kısmı boyunca yoğun bir şekilde paketlenmiş, bu nedenle V şeklinde, 15–20 mm uzunluğunda, kalın, sert, düz, tabanda bükülmüş, koyu yeşil, stoma çizgileri apikal, alt yüzey 2 beyaz stoma bantlıdır. Dişi çiçekler yeşil-sarı renklidir. Kozalaklar, silindirik, 15–20 cm uzunluğunda, 3,5-5,5 cm genişliğindedir. Tohum 3 cm genişliğinde, sırtta biraz keçemsi, kenarı tamdır. Brakte pulları kısa, çıkıntı yapmaz. Tohum 12–14 mm uzunluğunda, tohum kanattan daha uzun, 1000 tohum yaklaşık 70 gr ağırlığındadır. Çenek yapraklar 4-8 kadardır.
Cezayir göknarı, çok sınırlı bir doğal yayılışa sahip orta büyüklükte bir iğne yapraklı ağaçtır. Cezayir'in kuzeyinde, Akdeniz'e yakın ve 'da yetişir. Bu alana erişim sınırlıdır; bu nedenle türler hakkında çok az şey bilinmektedir. Ağaç, kullanım açısından öncelikle şehir parklarında süs amaçlı yetiştirilmektedir. Cezayir göknarı, kuzeye ve doğuya bakan dik yamaçlarda kalkerli topraklarda yetişir. 1850–2000 m rakımlı karma orman meşcerelerinde bulunur. Ağacın doğal iklimi kışın özellikle nemli ve soğuktur, yazları uzun kuraklık dönemleriyle karakterizedir. Cezayir göknarı, endemik bitkiler, kuşlar ve hayvanlar için önemli bir orman ekosistemine katkıda bulunur, bu nedenle bu ağaç türleri için koruma çabalarına öncelik verilmektedir.
Cezayir göknarı içeren ormanların toplam oluşum kapsamının (EOO) 30 km2den az olduğu tahmin edilmektedir. Gerçek kullanım alanının (AOO) 1 km²den az olduğu tahmin edilmektedir. Bölge bir millî park tarafından korunmasına rağmen, orman yangınları, yakacak odun toplanması ve otlatma nedeniyle EOO, AOO ve habitat kalitesinde sürekli bir kayıp olmuştur. Bu tür bu nedenle IUCN Kırmızı Listesinde Kritik Tehlike Altında olarak listelenmiştir.
Kuzey ve doğuya bakan dik kalkerli yamaçlarda nemli dağlık karışık ormanlarda görülür. İklim, çoğu kış aylarında kar olarak düşen yıllık 2.500 mm yağışla özellikle nemli ve soğuktur. Yazlar kuraktır ve ortalama 18 °C ve kışın minimum -1 °C olduğu, aşırı donların -8 ila -10 °C arasında olduğu tipik bir Akdeniz iklimidir. Ancak kuzey yamaçları kıyıya yakınlığı nedeniyle daha ıslak olma eğilimindedir. Yıllık yağış 1.500-2.000 mm arasındadır. Cezayir göknarı'nın rakım aralığı 1.850-2.000 m'dir. Tipik olarak saf meşcereler (nadir) olarak oluştukları dağ zirvelerini kaplarlar veya atlas sediri (Cedrus atlantica), , , (Populus tremula), Sorbus aria ve Sorbus torminalis ile ara sıra yaygın porsuk (Taxus baccata) ağacı ile birlikte baskın olurlar.
Cezayir göknarı, ateş, yakacak odun toplama ve yazın sığır ve keçi sürüleri tarafından gibi bir dizi faktörün tehdidi altındadır. Görünüşe göre genç fidanlar, yoğun kat altı ve yoğun kış karı birleşimi nedeniyle gelişemez. Sahaya erişim zorlukları (özellikle kışın) bir dereceye kadar koruma sağlamasına rağmen, ormana ve endemik türlere yönelik tehditlerin devam ettiği tahmin edilmektedir.
Cezayir göknarı ormanları içindedir (1985'te bir Doğal Koruma Alanı'ndan yükseltilmiştir). Rezerv'e giriş dikkatlice kontrol edilir ve alan, kereste çıkarma, avlanma ve otlatmayı denemek ve önlemek için bekçiler tarafından korunur. Bir dizi özel koruma önerisi önerilmiş ve ilgili makamların siteyi korumaya yönelik eylemleri çok desteklediği söylenmektedir; ancak mevcut durumu ve yönetimi ile ilgili daha yeni bilgi bulunmamaktadır. Önerilen çeşitli eylemler arasında yakacak odun kullanımı seviyelerinde azalma, seçici ağaç kesimi, yeniden ağaçlandırma ve ekim alanlarında ek ekim dahil habitat yönetimi, belirli habitat türlerinde otlatma kısıtlamaları, gözetleme, ziyaretçi yönetimi ve önleme veya kontrol yer alır. Djebel Babor'da Cezayir göknarı ağaçlarının sayısı 1950'lerden bu yana yarı yarıya azalmıştır. Cezayir göknarı'nın bulunduğu alanın millî park haline getirilmesi planlanmasına ve bir rapor üretilmesine rağmen bugüne kadar hiçbir şey uygulanmadı.
Kaynakça
- ^ Vidakovic, M. (1991). "Conifers: morphology and variation".
- ^ "Abies numidica". European Forest Genetic Resources Programme. 2 Mart 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 2 Mart 2021.
- ^ a b c d "Abies numidica". The IUCN Red List of Threatened Species. 2011. doi:10.2305/IUCN.UK.2011-2.RLTS.T30320A9534972.en. 8 Ağustos 2018 tarihinde
|arşiv-url=
kullanmak için|url=
gerekiyor () arşivlendi. - ^ Gharzouli, R. (2007). "Flore et végétation de la Kabylie des Babors etude floristique et phyttosociologique des groupements forestiers et post-forestiers des djebels Takoucht, Adrar Ou-Mellal, Tababort et Babor". Faculté des Sciences, Département de Biollogie, Université Ferhat Abbas.
- ^ "(World Wildlife Fund, 2011)".
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Cezayir goknari Abies numidica camgiller familyasindan bir goknar turudur Cezayir goknariKorunma durumuKritik tehlikede IUCN 3 1 Biyolojik siniflandirmaAlem PlantaeSube TracheophytaSinif PinopsidaTakim PinalesFamilya PinaceaeAlt familya Cins AbiesTur A numidicaIkili adlandirmaAbies numidicade Lannoy ex Carriere Rev Hort Paris 38 106 1866 Vikitur de Abies numidica ile ilgili ayrintili taksonomik bilgiler bulunur Wikimedia Commons ta Abies numidica ile ilgili coklu ortam belgeleri bulunur 25 m yukseklige kadar cikan bir agactir Genc agaclarda kabuk gri ve puruzsuz kahverengi gri pullu ve yasla birlikte catlakli hale gelir Tac konik yogun dallidir Dallar yatay olarak yayilir Surgunler sari yesilden kahverengiye parlak ve tuysuzdur Tomurcuklar oval iri koyu kahverengi hafif recineli veya recineli degildir Igne yapraklar surgunun ust tarafinda firca benzeri ancak surgunun orta kismi boyunca yogun bir sekilde paketlenmis bu nedenle V seklinde 15 20 mm uzunlugunda kalin sert duz tabanda bukulmus koyu yesil stoma cizgileri apikal alt yuzey 2 beyaz stoma bantlidir Disi cicekler yesil sari renklidir Kozalaklar silindirik 15 20 cm uzunlugunda 3 5 5 5 cm genisligindedir Tohum 3 cm genisliginde sirtta biraz kecemsi kenari tamdir Brakte pullari kisa cikinti yapmaz Tohum 12 14 mm uzunlugunda tohum kanattan daha uzun 1000 tohum yaklasik 70 gr agirligindadir Cenek yapraklar 4 8 kadardir Cezayir goknari cok sinirli bir dogal yayilisa sahip orta buyuklukte bir igne yaprakli agactir Cezayir in kuzeyinde Akdeniz e yakin ve da yetisir Bu alana erisim sinirlidir bu nedenle turler hakkinda cok az sey bilinmektedir Agac kullanim acisindan oncelikle sehir parklarinda sus amacli yetistirilmektedir Cezayir goknari kuzeye ve doguya bakan dik yamaclarda kalkerli topraklarda yetisir 1850 2000 m rakimli karma orman mescerelerinde bulunur Agacin dogal iklimi kisin ozellikle nemli ve soguktur yazlari uzun kuraklik donemleriyle karakterizedir Cezayir goknari endemik bitkiler kuslar ve hayvanlar icin onemli bir orman ekosistemine katkida bulunur bu nedenle bu agac turleri icin koruma cabalarina oncelik verilmektedir Cezayir goknari iceren ormanlarin toplam olusum kapsaminin EOO 30 km2den az oldugu tahmin edilmektedir Gercek kullanim alaninin AOO 1 km den az oldugu tahmin edilmektedir Bolge bir milli park tarafindan korunmasina ragmen orman yanginlari yakacak odun toplanmasi ve otlatma nedeniyle EOO AOO ve habitat kalitesinde surekli bir kayip olmustur Bu tur bu nedenle IUCN Kirmizi Listesinde Kritik Tehlike Altinda olarak listelenmistir Kuzey ve doguya bakan dik kalkerli yamaclarda nemli daglik karisik ormanlarda gorulur Iklim cogu kis aylarinda kar olarak dusen yillik 2 500 mm yagisla ozellikle nemli ve soguktur Yazlar kuraktir ve ortalama 18 C ve kisin minimum 1 C oldugu asiri donlarin 8 ila 10 C arasinda oldugu tipik bir Akdeniz iklimidir Ancak kuzey yamaclari kiyiya yakinligi nedeniyle daha islak olma egilimindedir Yillik yagis 1 500 2 000 mm arasindadir Cezayir goknari nin rakim araligi 1 850 2 000 m dir Tipik olarak saf mescereler nadir olarak olustuklari dag zirvelerini kaplarlar veya atlas sediri Cedrus atlantica Populus tremula Sorbus aria ve Sorbus torminalis ile ara sira yaygin porsuk Taxus baccata agaci ile birlikte baskin olurlar Cezayir goknari ates yakacak odun toplama ve yazin sigir ve keci suruleri tarafindan gibi bir dizi faktorun tehdidi altindadir Gorunuse gore genc fidanlar yogun kat alti ve yogun kis kari birlesimi nedeniyle gelisemez Sahaya erisim zorluklari ozellikle kisin bir dereceye kadar koruma saglamasina ragmen ormana ve endemik turlere yonelik tehditlerin devam ettigi tahmin edilmektedir Cezayir goknari ormanlari icindedir 1985 te bir Dogal Koruma Alani ndan yukseltilmistir Rezerv e giris dikkatlice kontrol edilir ve alan kereste cikarma avlanma ve otlatmayi denemek ve onlemek icin bekciler tarafindan korunur Bir dizi ozel koruma onerisi onerilmis ve ilgili makamlarin siteyi korumaya yonelik eylemleri cok destekledigi soylenmektedir ancak mevcut durumu ve yonetimi ile ilgili daha yeni bilgi bulunmamaktadir Onerilen cesitli eylemler arasinda yakacak odun kullanimi seviyelerinde azalma secici agac kesimi yeniden agaclandirma ve ekim alanlarinda ek ekim dahil habitat yonetimi belirli habitat turlerinde otlatma kisitlamalari gozetleme ziyaretci yonetimi ve onleme veya kontrol yer alir Djebel Babor da Cezayir goknari agaclarinin sayisi 1950 lerden bu yana yari yariya azalmistir Cezayir goknari nin bulundugu alanin milli park haline getirilmesi planlanmasina ve bir rapor uretilmesine ragmen bugune kadar hicbir sey uygulanmadi Kaynakca Vidakovic M 1991 Conifers morphology and variation Abies numidica European Forest Genetic Resources Programme 2 Mart 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 2 Mart 2021 a b c d Abies numidica The IUCN Red List of Threatened Species 2011 doi 10 2305 IUCN UK 2011 2 RLTS T30320A9534972 en 8 Agustos 2018 tarihinde arsiv url kullanmak icin url gerekiyor yardim arsivlendi Eksik ya da bos url yardim erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim Gharzouli R 2007 Flore et vegetation de la Kabylie des Babors etude floristique et phyttosociologique des groupements forestiers et post forestiers des djebels Takoucht Adrar Ou Mellal Tababort et Babor Faculte des Sciences Departement de Biollogie Universite Ferhat Abbas World Wildlife Fund 2011 Eksik ya da bos url yardim