Cezzar Ahmed Paşa (ö. 7 Mayıs 1804, Akka), Napolyon Bonapart'a karşı Akka Kalesi'ni savunmasıyla ünlü Osmanlı veziri. Sayda bölgesindeki çatışmaları yatıştırarak, çeyrek yüzyılı aşkın süre tam bir egemenlik kurmuştur.
Cezzar Ahmed Paşa | |
---|---|
Cezzar Ahmed Paşa | |
Lakabı | Cezzar |
Doğum | 1720-30'lar Bosna |
Ölüm | 7 Mayıs 1804 Akka |
Bağlılığı | Osmanlı Devleti |
Hizmet yılları | 1750-1804 |
Rütbesi | Beylerbeyi |
Komutası | Sidon Valisi, Şam Valisi |
Çatışma/savaşları | Akka Kuşatması (1799) |
Hayatı
Muhtelif kaynaklarda doğum yılının 1720, 1722 veya 1735 olduğu ileri sürülmektedir. Aslen Bosnalı'dır. Gençliğinde İstanbul'a giderek Hekimoğlu Ali Paşa'nın hizmetinde bulundu. 1756'da onunla birlikte Mısır'a gitti. Hekimoğlu Ali Paşa Mısır'dan ayrıldıktan sonra Mısır'da kaldı ve 1758'de Kahire seyhulbeledi Bulutkapan Ali Bey'in adamlarından Buhayre kaşifi Abdullah Bey'in hizmetine girdi.
Cidde yöresinde isyan eden Bedevilere karşı savaşlara katıldı. Abdullah Bey'in isyancı Bedeviler tarafından katlinde, onun yerine Buheyere kaşifliğine getirildi. Abdullah Efendi'yi öldüren isyancı Bedeviler aldığı sert tedbirlerle bastırmaktayken, misilleme olarak 70 kadar Bedeviyi öldürdü. Bu nedenle kendisine Arapça'da "deve kasabı" anlamına gelen Cezzar lakabı takıldı. Fakat diğer bir açıklamaya göre bu adı otoritesini güçlendirmek için kendi kendine koyup, bunu benimsediği bildirilmiştir.
Bulutkapan Ali Bey bu isyanı bastırmadaki cesaretini beğenip beyler arasına dahil eyledi. 1768'de Cezzar Ahmet, kölemen Memlükler arasındaki entrikalara karıştı. Bu sırada hizmetinde bulunduğu Salih Bey'i öldürmekle görevlendirildi. Bulutkapan Ali Bey'den korkarak Kahire'de barınamayacağını anladı ve Cezayirli kıyafetiyle Anadolu'ya kaçtı. Bir ara gizlice Mısır'dan Buheyre'ye döndü ve Hunadî aşiretinden kız alıp kendini Bulutkapan Ali Bey'in gazabından korumaya çalıştı. Fakat Bulutkapan Ali Bey baskısı karşısında Suriye'ye kaçtı. Orada yerel aşiretlerden Sibaboğullarına sığındı. Daha sonra Beyrut ve Sayda hâkimi 'un ve ardından da Şam muhafızı 'nın hizmetinde bulundu. Akka'ya yerleşti ve o yörede, Zahir Ömer tarafından başlatılan büyük ayaklanmanın bastırılmasında büyük başarı gösterdi.
1772'de Mîr-i Mîran olup sahil muhafızı oldu. Rus Donanması'na karşı ve Zahir Ömer'e karşı Beyrut'u savunmakla görevlendirildi. Bu görevi yapmaktayken Beyrut'ta egemen bir ayan olma çabaları yaptı. Fakat bu çalışmaları başarısız kaldı. Bu başarısızlık nedeni ile 1773'te Beyrut'u terk etmek zorunda kaldı. Akka civarında bulunan 'e sığındı. Fakat bulduğu ilk fırsatta Şam'a kaçtı.
1775'te Akka Muhafızlığı'na, kısa bir süre sonra da vezirlik verilerek Sayda Beylerbeyliği'ne getirildi. Lübnan, Ürdün ve Filistin'deki karışıklıkları yatıştırdı. Bu başarıları nedeniyle Şam Beylerbeyliği'ne atandı. Napoléon Bonaparte komutasındaki Fransız Ordusu 1798'de Mısır'ı işgale başlayınca, Osmanlı Devleti Cezzar Ahmed Paşa'dan bölgede yığınak yapmasını istedi. Bu arada Bonaparte, El-Ariş, Gazze ve Yafa'yı işgal etmiş, Mart 1799'da Akkâ önüne gelmişti. Ancak, iki aydan fazla süren kuşatma, Osmanlı Donanması ve Nizam-ı Cedid ordusundan destek gören Cezzar Ahmet Paşa'nın güçlü savunması karşısında başarısızlıkla sonuçlandı. Napoléon, 21 Mayıs 1799'da Akka'dan çekilmek zorunda kaldı.
Cezzar Ahmed Paşa’nın karşısında ilk yenilgisini yaşayan Napolyon: "Akka’da durdurulmasaydım, bütün Doğu’yu ele geçirebilirdim!" sözünü söylemiştir. Cezzar Ahmed Paşa ise 1804'te ölümüne kadar Akka Beylerbeyliği görevini yürütmüştür.
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
- Mehmed Süreyya (haz. Nuri Akbayar) (1996), Sicill-i Osmani, İstanbul:Tarih Vakfı Yurt Yayınları C.I s.277 [2]
- Yayın Kurulu Ahmet Paşa (Cezzar), (1999) Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi, İstanbul:Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık A.Ş. C.1 s.142-143
Kaynakça
- ^ Ahmet Cevdet Paşa, Tezakir 3. Cilt, s. 69
- ^ a b Mehmed Süreyya (haz. Nuri Akbayar) (1996), Sicill-i Osmani, İstanbul:Tarih Vakfı Yurt Yayınları C.I s.277 [1]
- ^ Yayın Kurulu Ahmet Paşa (Cezzar), (1999) Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi, İstanbul:Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık A.Ş. C.1 s.142-143
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Cezzar Ahmed Pasa o 7 Mayis 1804 Akka Napolyon Bonapart a karsi Akka Kalesi ni savunmasiyla unlu Osmanli veziri Sayda bolgesindeki catismalari yatistirarak ceyrek yuzyili askin sure tam bir egemenlik kurmustur Cezzar Ahmed PasaCezzar Ahmed PasaLakabiCezzarDogum1720 30 lar BosnaOlum7 Mayis 1804 AkkaBagliligiOsmanli DevletiHizmet yillari1750 1804RutbesiBeylerbeyiKomutasiSidon Valisi Sam ValisiCatisma savaslariAkka Kusatmasi 1799 El Cezzar Camisi nin girisi Akka Israil HayatiMuhtelif kaynaklarda dogum yilinin 1720 1722 veya 1735 oldugu ileri surulmektedir Aslen Bosnali dir Gencliginde Istanbul a giderek Hekimoglu Ali Pasa nin hizmetinde bulundu 1756 da onunla birlikte Misir a gitti Hekimoglu Ali Pasa Misir dan ayrildiktan sonra Misir da kaldi ve 1758 de Kahire seyhulbeledi Bulutkapan Ali Bey in adamlarindan Buhayre kasifi Abdullah Bey in hizmetine girdi Cidde yoresinde isyan eden Bedevilere karsi savaslara katildi Abdullah Bey in isyanci Bedeviler tarafindan katlinde onun yerine Buheyere kasifligine getirildi Abdullah Efendi yi olduren isyanci Bedeviler aldigi sert tedbirlerle bastirmaktayken misilleme olarak 70 kadar Bedeviyi oldurdu Bu nedenle kendisine Arapca da deve kasabi anlamina gelen Cezzar lakabi takildi Fakat diger bir aciklamaya gore bu adi otoritesini guclendirmek icin kendi kendine koyup bunu benimsedigi bildirilmistir Bulutkapan Ali Bey bu isyani bastirmadaki cesaretini begenip beyler arasina dahil eyledi 1768 de Cezzar Ahmet kolemen Memlukler arasindaki entrikalara karisti Bu sirada hizmetinde bulundugu Salih Bey i oldurmekle gorevlendirildi Bulutkapan Ali Bey den korkarak Kahire de barinamayacagini anladi ve Cezayirli kiyafetiyle Anadolu ya kacti Bir ara gizlice Misir dan Buheyre ye dondu ve Hunadi asiretinden kiz alip kendini Bulutkapan Ali Bey in gazabindan korumaya calisti Fakat Bulutkapan Ali Bey baskisi karsisinda Suriye ye kacti Orada yerel asiretlerden Sibabogullarina sigindi Daha sonra Beyrut ve Sayda hakimi un ve ardindan da Sam muhafizi nin hizmetinde bulundu Akka ya yerlesti ve o yorede Zahir Omer tarafindan baslatilan buyuk ayaklanmanin bastirilmasinda buyuk basari gosterdi 1772 de Mir i Miran olup sahil muhafizi oldu Rus Donanmasi na karsi ve Zahir Omer e karsi Beyrut u savunmakla gorevlendirildi Bu gorevi yapmaktayken Beyrut ta egemen bir ayan olma cabalari yapti Fakat bu calismalari basarisiz kaldi Bu basarisizlik nedeni ile 1773 te Beyrut u terk etmek zorunda kaldi Akka civarinda bulunan e sigindi Fakat buldugu ilk firsatta Sam a kacti 1775 te Akka Muhafizligi na kisa bir sure sonra da vezirlik verilerek Sayda Beylerbeyligi ne getirildi Lubnan Urdun ve Filistin deki karisikliklari yatistirdi Bu basarilari nedeniyle Sam Beylerbeyligi ne atandi Napoleon Bonaparte komutasindaki Fransiz Ordusu 1798 de Misir i isgale baslayinca Osmanli Devleti Cezzar Ahmed Pasa dan bolgede yiginak yapmasini istedi Bu arada Bonaparte El Aris Gazze ve Yafa yi isgal etmis Mart 1799 da Akka onune gelmisti Ancak iki aydan fazla suren kusatma Osmanli Donanmasi ve Nizam i Cedid ordusundan destek goren Cezzar Ahmet Pasa nin guclu savunmasi karsisinda basarisizlikla sonuclandi Napoleon 21 Mayis 1799 da Akka dan cekilmek zorunda kaldi Cezzar Ahmed Pasa nin karsisinda ilk yenilgisini yasayan Napolyon Akka da durdurulmasaydim butun Dogu yu ele gecirebilirdim sozunu soylemistir Cezzar Ahmed Pasa ise 1804 te olumune kadar Akka Beylerbeyligi gorevini yurutmustur Ayrica bakinizAkka Kusatmasi 1799 Dis baglantilarMehmed Sureyya haz Nuri Akbayar 1996 Sicill i Osmani Istanbul Tarih Vakfi Yurt Yayinlari ISBN 975 333 0383 C I s 277 2 Yayin Kurulu Ahmet Pasa Cezzar 1999 Yasamlari ve Yapitlariyla Osmanlilar Ansiklopedisi Istanbul Yapi Kredi Kultur Sanat Yayincilik A S C 1 s 142 143 ISBN 975 08 0072 9Kaynakca Ahmet Cevdet Pasa Tezakir 3 Cilt s 69 a b Mehmed Sureyya haz Nuri Akbayar 1996 Sicill i Osmani Istanbul Tarih Vakfi Yurt Yayinlari ISBN 975 333 0383 C I s 277 1 Yayin Kurulu Ahmet Pasa Cezzar 1999 Yasamlari ve Yapitlariyla Osmanlilar Ansiklopedisi Istanbul Yapi Kredi Kultur Sanat Yayincilik A S C 1 s 142 143 ISBN 975 08 0072 9