Chambord Şatosu ya da Chambord Sarayı (Fransızca: Château de Chambord), Loire bölgesinin en büyük şatosudur. Blois şehrinin 15 kilometre doğusunda bulunmaktadır. 16. yüzyılın 2. yarısında Kral I. François’ın av köşkü olarak inşa ettirdiği saray en görkemlisidir.
Tarihi
16. ve 17. yüzyıl
İtalya’da ortaya çıkan, ardından tüm Avrupa’ya yayılan Rönesans sanatı Kral I. François (Fransuva) döneminde Loire bölgesinde hayat bulmuş ve yine bu dönemde sayısız mimari eseri arkasında bırakarak bölgenin bugünkü kimliğine kavuşmasında en büyük paya sahip olmuştur.
Kral I. François 1519 yılında sarayın inşaatına başladığında henüz 25 yaşında idi. O dönemde 5 büyük güç Avrupa’nın hâkimiyeti için kıyasıya savaş veriyordu. Fransa, Papa’nın ülkesi İtalya, İngiltere, Osmanlı imparatorluğu ve V. Karls İmparatorluğu arasındaki dostluklar, kurulduğu hızla tekrar bozuluyordu.
1515 yılında tekrar tahta çıkan I. François, kendinden önce tahtta olan XII. Louis (Lui)’nin elinde tutmayı başaramadığı İtalyan vilayeti Milano’yu tekrar fethetti. Kral I. François bu fetih sırasında İtalyan Rönesans mimarisinden çok etkilenmişti. Ülkesine döndükten dört yıl sonra sarayın inşaatını başlattı.
Saray I. François’nın en masraflı projesi olmuştur. Mimari açıdan abartılı sayılabilecek saray hiçbir Fransız hükümdarının sürekli kalabildiği bir saray olamamıştır. I. François sarayda sadece 72 gün kalabilmiş ve sarayın tamamlanmasına şahit olamamıştır.
Le Roi-Soleil (Güneş Kral) XIV. Louis’yi sarayı sıklıkla gösterişli partileri için kullanmıştır. Yine onun döneminde Moliere'in Kibarlık Budalası oyununun ilk temsili bu sarayda yapılmıştır.
Versay Sarayı'nın aksine Chambord Sarayı sürekli olarak mobilyalı değildi. Av ya da kutlama yapılacağı zaman kraliyet depolarından mobilyalar saraya götürülürdü.
18. yüzyıl
1725 ve 1733 yılları arasında sarayı sürgündeki Polonya kralı, aynı zamanda Fransa kralı XV. Louis’nin kayınpederi olan kullanmıştır. Sarayı daha sonra 1748 yılından 1750’ deki ölümüne kadar olan süreçte Fransız komutan saksonyalı kullanmıştır. Askerleri tarafından da çok sevilen komutan bir av meraklısıydı. 1738’de Saksonya elektöründen 100 adet ceylan yollamasını rica etmişti. Hamburg’dan gemi ile Paris’e gönderilen ceylanlar sarayın avlanmak amaçlı 5433 hektarlık duvarlarla çevrili av alanına konulmuştu.
Chambord Sarayı Fransız Devrimi sırasında yağmalanmıştır.
19. yüzyıl ve sonrası
Şair Gustave Flaubert 19. yüzyılda sarayın odalarını dolaşırken, onun tuhaf kaderi üzerine derin düşüncelere dalmıştı: “Sanki kimse ona sahip olmasın, elinde tutmasın diye her şey yapılmış. Sanki hiç kullanılmamış gibi, ihtiyaç duyulandan çok daha büyük gibi gözüküyor her şey. Ziyaretçilerin duvarlarına bir kez dahi ismini yazmadığı terk edilmiş bir otel gibi.”
Napoléon sarayı 19. yüzyılın başlarında Louis-Alexandre Berthier’e teslim etti. 1870 ve 1871 yılları arasındaki Alman-Fransız savaşı sırasında saray askerî hastane olarak kullanıldı. İkinci dünya savaşı esnasında ise Louvre müzesi koleksiyonun bir kısmı buraya taşınmıştı. Güvenlik amaçlı getirilen eserler arasında Mona Lisa ve Venus de Milo’da vardı.
Saray ’na model olmuştur. Loire sarayları arasında en büyüğü ve en meşhurudur. Saray ziyarete açıktır.
Sarayın Mimarisi
Mimari Özellikleri
Chambord Sarayı’nın mimari bilinmemektedir. Leonardo da Vinci ya da ’nun planını çizdiğine dair tahminlerde henüz kesinlik kazanamamıştır. Sarayın inşaatına 1519’da başlanmış, 1539 yılında finansal sorunlardan dolayı ara verilmiştir. İnşaat çalışmaları çok uğraştırıcı ve masraflı olmuştur. Saray 5 metre uzunluğundaki tahta kazıkların üzerinde, bataklık bir alanda inşa edilmiştir. Sarayın temel çalışmalarında 1800 işçi çalışmıştır. Duvarların örülmesi 15 yıl sürmüştür. Saray 156 metre uzunluğunda, 56 metre yüksekliğindedir. Sarayın 6 yüksek kulesi, 426 odası, 365 zarif bacası ve 77 adet merdiveni mevcuttur. İnşaatı toplam 25 yıl sürmüş, eklemeleri ve düzeltmeleri ile bu süre daha da uzundur.
Sarayın mimari konsepti bir yandan Orta Çağ kalelerinin mimari özelliklerini içinde barındırırken (merkezinde, duvarlarla çevrili olan, dört adet köşe kuleleri ve iki kanadı bulunan bir Donjon bulunmaktadır), diğer yandan İtalyan Rönesansı sanatının yaratıcı mimarisinin en güzel örneklerini (Localar, Teraslar) içine almıştır. Bu anlamda Saray Rönesans sanatının ve kendinden önceki yüzyılların mimari özelliklerinin en güzel sentezlerinden biridir.
Bu formda neredeyse benzersiz olan olağanüstü zenginlikteki çatısı sarayın en dikkat çekici özelliğidir. Saray kare şeklindedir. Karenin her köşesinde koni biçiminde kuleler yükselmektedir. Bu kulelerin arasında sayısız bacalar ve çatının orta kısmında ise bir ışık kulesi bulunmaktadır. Çatı teras şeklinde düzenlenmiştir.
Yapının merkezinde, Donjon ortasında üst üste iki sarmal olarak inşa edilen bir çiftli merdiven bulunmaktadır. Merdiven öyle inşa edilmiştir ki, bir sarmaldan yukarı çıkan kişiler, diğer merdiveni kullanan kişilerle hiçbir şekilde karşılaşmamaktadırlar. Merdivenleri, o dönem Kral I. François’nın hizmetinde olan ve mezarı Loire Vadisi’ndeki bir diğer kraliyet şatosu Amboise’da bulunan Leonardo da Vinci'nin tasarladığı tahmin edilmektedir.
Merdivenin çevresinde dört adet koridor yer alır. Her koridorun sağ ve sol taraflarında bir kişinin kalabileceği apartmanlar bulunmaktadır. Her katta toplam 8 adet apartman mevcuttur.
Semboller
Chambord Sarayı’nın pek çok yerinde sembolik anlamı olan "F" harfi bulunur. F harfi I. François ve Fransa’yı sembolize etmektedir. Sarayda göze çarpan bir diğer sembol ise ateş püskürten ve ateşle çevrili Semender’dir. „Kendimi onunla besliyorum ve onu kendim söndürüyorum“ (Lat. Nutrisco et extinguo, Fr. Je m’en nourris et je l’éteins) anlamını taşır.
Park ve Av Alanı
Chambord Sarayı Loire Irmağı’nın yan kolu olan ’nın kanalaştırılmış halinin kenarındadır. Park 32 kilometre uzunluğunda bir duvarla çevrilidir. Parkın 6 kapısı vardır. Av Alanı 5.433 Hektar büyüklüğündedir. Bu Paris’in yüz ölçümüne denk gelmektedir. Günümüzde, Park, Avrupa'nın etrafı çevrilmiş en büyük parkı unvanını elinde bulundurur. Parkta sayısız yaban hayvanı yaşamaktadır. Gezinti sırasında yaban domuzu ya da ceylanları görmek mümkündür.
Dünya Miras Listesi
Chambord Sarayı, 1981 tarihinden bu yana kültürel varlık olarak Dünya Mirası listesinde yer almaktadır.
Resimler
- XIV. Louis’nin yatak odası
-
-
-
-
-
-
-
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Schloss Chambord ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Domaine national de Chambord 29 Kasım 2001 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Chambord Satosu ya da Chambord Sarayi Fransizca Chateau de Chambord Loire bolgesinin en buyuk satosudur Blois sehrinin 15 kilometre dogusunda bulunmaktadir 16 yuzyilin 2 yarisinda Kral I Francois in av kosku olarak insa ettirdigi saray en gorkemlisidir Chambord SarayiSarayin havadan goruntusuTarihi16 ve 17 yuzyil Italya da ortaya cikan ardindan tum Avrupa ya yayilan Ronesans sanati Kral I Francois Fransuva doneminde Loire bolgesinde hayat bulmus ve yine bu donemde sayisiz mimari eseri arkasinda birakarak bolgenin bugunku kimligine kavusmasinda en buyuk paya sahip olmustur Kral I Francois 1519 yilinda sarayin insaatina basladiginda henuz 25 yasinda idi O donemde 5 buyuk guc Avrupa nin hakimiyeti icin kiyasiya savas veriyordu Fransa Papa nin ulkesi Italya Ingiltere Osmanli imparatorlugu ve V Karls Imparatorlugu arasindaki dostluklar kuruldugu hizla tekrar bozuluyordu 1515 yilinda tekrar tahta cikan I Francois kendinden once tahtta olan XII Louis Lui nin elinde tutmayi basaramadigi Italyan vilayeti Milano yu tekrar fethetti Kral I Francois bu fetih sirasinda Italyan Ronesans mimarisinden cok etkilenmisti Ulkesine dondukten dort yil sonra sarayin insaatini baslatti Saray I Francois nin en masrafli projesi olmustur Mimari acidan abartili sayilabilecek saray hicbir Fransiz hukumdarinin surekli kalabildigi bir saray olamamistir I Francois sarayda sadece 72 gun kalabilmis ve sarayin tamamlanmasina sahit olamamistir Le Roi Soleil Gunes Kral XIV Louis yi sarayi siklikla gosterisli partileri icin kullanmistir Yine onun doneminde Moliere in Kibarlik Budalasi oyununun ilk temsili bu sarayda yapilmistir Versay Sarayi nin aksine Chambord Sarayi surekli olarak mobilyali degildi Av ya da kutlama yapilacagi zaman kraliyet depolarindan mobilyalar saraya goturulurdu 18 yuzyil 1725 ve 1733 yillari arasinda sarayi surgundeki Polonya krali ayni zamanda Fransa krali XV Louis nin kayinpederi olan kullanmistir Sarayi daha sonra 1748 yilindan 1750 deki olumune kadar olan surecte Fransiz komutan saksonyali kullanmistir Askerleri tarafindan da cok sevilen komutan bir av meraklisiydi 1738 de Saksonya elektorunden 100 adet ceylan yollamasini rica etmisti Hamburg dan gemi ile Paris e gonderilen ceylanlar sarayin avlanmak amacli 5433 hektarlik duvarlarla cevrili av alanina konulmustu Chambord Sarayi Fransiz Devrimi sirasinda yagmalanmistir 19 yuzyil ve sonrasi Sair Gustave Flaubert 19 yuzyilda sarayin odalarini dolasirken onun tuhaf kaderi uzerine derin dusuncelere dalmisti Sanki kimse ona sahip olmasin elinde tutmasin diye her sey yapilmis Sanki hic kullanilmamis gibi ihtiyac duyulandan cok daha buyuk gibi gozukuyor her sey Ziyaretcilerin duvarlarina bir kez dahi ismini yazmadigi terk edilmis bir otel gibi Napoleon sarayi 19 yuzyilin baslarinda Louis Alexandre Berthier e teslim etti 1870 ve 1871 yillari arasindaki Alman Fransiz savasi sirasinda saray askeri hastane olarak kullanildi Ikinci dunya savasi esnasinda ise Louvre muzesi koleksiyonun bir kismi buraya tasinmisti Guvenlik amacli getirilen eserler arasinda Mona Lisa ve Venus de Milo da vardi Saray na model olmustur Loire saraylari arasinda en buyugu ve en meshurudur Saray ziyarete aciktir Sarayin MimarisiMimari Ozellikleri Sarayin plani Chambord Sarayi nin mimari bilinmemektedir Leonardo da Vinci ya da nun planini cizdigine dair tahminlerde henuz kesinlik kazanamamistir Sarayin insaatina 1519 da baslanmis 1539 yilinda finansal sorunlardan dolayi ara verilmistir Insaat calismalari cok ugrastirici ve masrafli olmustur Saray 5 metre uzunlugundaki tahta kaziklarin uzerinde bataklik bir alanda insa edilmistir Sarayin temel calismalarinda 1800 isci calismistir Duvarlarin orulmesi 15 yil surmustur Saray 156 metre uzunlugunda 56 metre yuksekligindedir Sarayin 6 yuksek kulesi 426 odasi 365 zarif bacasi ve 77 adet merdiveni mevcuttur Insaati toplam 25 yil surmus eklemeleri ve duzeltmeleri ile bu sure daha da uzundur Ust uste iki sarmal olarak insa edilen merdiven Sarayin mimari konsepti bir yandan Orta Cag kalelerinin mimari ozelliklerini icinde barindirirken merkezinde duvarlarla cevrili olan dort adet kose kuleleri ve iki kanadi bulunan bir Donjon bulunmaktadir diger yandan Italyan Ronesansi sanatinin yaratici mimarisinin en guzel orneklerini Localar Teraslar icine almistir Bu anlamda Saray Ronesans sanatinin ve kendinden onceki yuzyillarin mimari ozelliklerinin en guzel sentezlerinden biridir Bu formda neredeyse benzersiz olan olaganustu zenginlikteki catisi sarayin en dikkat cekici ozelligidir Saray kare seklindedir Karenin her kosesinde koni biciminde kuleler yukselmektedir Bu kulelerin arasinda sayisiz bacalar ve catinin orta kisminda ise bir isik kulesi bulunmaktadir Cati teras seklinde duzenlenmistir Yapinin merkezinde Donjon ortasinda ust uste iki sarmal olarak insa edilen bir ciftli merdiven bulunmaktadir Merdiven oyle insa edilmistir ki bir sarmaldan yukari cikan kisiler diger merdiveni kullanan kisilerle hicbir sekilde karsilasmamaktadirlar Merdivenleri o donem Kral I Francois nin hizmetinde olan ve mezari Loire Vadisi ndeki bir diger kraliyet satosu Amboise da bulunan Leonardo da Vinci nin tasarladigi tahmin edilmektedir Merdivenin cevresinde dort adet koridor yer alir Her koridorun sag ve sol taraflarinda bir kisinin kalabilecegi apartmanlar bulunmaktadir Her katta toplam 8 adet apartman mevcuttur Semboller Chambord Sarayi nin pek cok yerinde sembolik anlami olan F harfi bulunur F harfi I Francois ve Fransa yi sembolize etmektedir Sarayda goze carpan bir diger sembol ise ates puskurten ve atesle cevrili Semender dir Kendimi onunla besliyorum ve onu kendim sonduruyorum Lat Nutrisco et extinguo Fr Je m en nourris et je l eteins anlamini tasir Park ve Av Alani Chambord Sarayi Loire Irmagi nin yan kolu olan nin kanalastirilmis halinin kenarindadir Park 32 kilometre uzunlugunda bir duvarla cevrilidir Parkin 6 kapisi vardir Av Alani 5 433 Hektar buyuklugundedir Bu Paris in yuz olcumune denk gelmektedir Gunumuzde Park Avrupa nin etrafi cevrilmis en buyuk parki unvanini elinde bulundurur Parkta sayisiz yaban hayvani yasamaktadir Gezinti sirasinda yaban domuzu ya da ceylanlari gormek mumkundur Dunya Miras ListesiChambord Sarayi 1981 tarihinden bu yana kulturel varlik olarak Dunya Mirasi listesinde yer almaktadir ResimlerXIV Louis nin yatak odasiDis baglantilarWikimedia Commons ta Schloss Chambord ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Domaine national de Chambord 29 Kasim 2001 tarihinde Wayback Machine sitesinde